Þjóðviljinn - 19.11.1975, Blaðsíða 9

Miðvikudagur 19. nóvember 1975. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 9
Erlendar fréttir
Rœhtun á hafsbotni
Samkvæmt frásögn i Fiskets
gang sem styðst við upplýsingar i
ritinu NOAA news release þá hef-
ur visindakonu við háskólann i
Miami á Flórida i Bandarikjun-
um, dr. Thorhaug að nafni, tekist
að þekja hafsbotn aftur gróðri,
þar sem allur botngróður var
horfinn af völdum kælivatns út-
streymis frá raforkustöðvum i
stórum flóa við Flórida.
Og það var ekki bara að allur
botngróður væri horfinn heldur
lika allt dýralif á botninum.
Gróðurtegundin sem visinda-
konan valdi ber visindaheitið
Thalassium testudinum, en sem i
daglegu tali er nefnt „turle
grass” og er fæða sjóskaldbaka.
Dr. Thorhaug fór til Bahama
eyja með hóp kafara og tók þar af
hafsbotninum 8 þúsund Thalassia
ávexti sem rannsóknarstofa há-
skólans vann siðan úr 20.000
fræ.Fræin fengu siðan rótvaxtar
hormónagjöfogvorulátinhanga i
rennandi vatni og þannig geymd
þar til kafarar höfðu plantað
þeim út á hafsbotni.
Árangurinn af þessu varð sá að
31% plantnanna dóu en hinar rót-
festust og héldu velli.
Nú er stórt hafsvæði þarna sem
virtist dautt, aftur að fyllast lifi
þvi i kjölfar gróðursins komu
fiskar og önnur sjávardýr sem
voru horfin af svæðinu.
Slik uppgræðsla á hafsbotni er
sögð áður hafa verið reynd en
aldrei tekist fyrr en nú. Það þykir
þvi mikið visindalegt afrek sem
dr. Thorhaug hefur unnið með
þessu.
Tilraunin var kostuð af raf-
orkuframleiðslustöðvum á Flór-
ida og stjórn atomáhugafélaga.
Japanskeisari
er visindamaður
Nýlega er útkomið mikið vis-
indarit eftir Hirohito keisara i
Japan sem ber heitið „some
hydrozoans of the Bonin islands.”
Bók þessi er sögð fjalla um
rannsóknir keisarans á sérstök-
um flokki lifvera i sjónum sem
ber heitið Hydrooza. Sagt er i
þessari fréttsem er tekin úr Fisk-
aren, að áður hafi birst frá keis-
arans hendi visindaritgerðir um
rannsóknir hans á ýmsum lægri
Jifverum sjávar, sem hiotið hafa
alþjóðaviðurkenningu visinda-
manna. Hirohito keisari er sagð-
ur vera mikill náttúrufræðingur,
sem vinnur þrjá eftirmiðdaga i
viku hverri á rannsóknarstofu i
Tókió að hugðarefni sinu. Þar
sem japanir eru mesta fiskveiði-
þjóð heimsins, þá fer ekki illa á
þvi að æðsti valdsmaður þeirra
skuli gefa sig að 'visindarann-
sóknum á lifriki hafsins.
Bretar eignast
nýjan togara
Nýlega var tekinn i notkun nýr
skuttogari i Grimsby sá fyrsti
sem bætist i fiskiflota bæjarins
siðan árið 1970. Togarinn ber
nafnið Boston Halifax og er eign
Deep sea fisherie Ldt.
Skipið er innréttað sem isfisk-
togari. Um smiði skipsins var
samið fyrir tveim árum og var
um samið smiðaverð 500 þúsund
sterlingspund. En nú er sagt að
smiði á sliku skipi kosti i kringum
1 miljón sterlingspund.
Sagt er að togarinn hafi vakið
mikla athygli i grimsbyhöfn sök-
um ýmiss konar nýjunga i skipinu
þ.á.m. algjörlega sjálfvirkra
gangvéla skipsins sem stjórnað
er frá stýrishúsi. Gert er ráð fyrir
að ekki þurfi vélstjórar að vinna i
vélarúmi að staðaldri heldur að
koma þangað bara til eftirlits.
Útlitshorfur á
saltfisk in nflutn ingi
i Brasiliu
1 septembermánuði s.l. kom
stjórnskipuð norsk nefnd frá
Brasiliu, en þangað var hún send
undir forustu Tore Bögh ráðu-
neytisstjóra i utanrikisráðuneyti
Noregs, til að kynna sér hinar
nýju reglur sem brasiliustjórn
hefur sett um allan innflutning til
landsins, sökum slæmrar gjald-
eyrisstöðu Reglur brasiliustjórn-
ar eru þær að saltfiskinnflytjend-
ur verði að greiða fobverð alls
sins saltfisksinnflutnings að fullu
inn i banka þar sem peningarnir
eru frystir i' 180 daga.
1 viðtali við Lófótposten sagði
ráðuneytisstjórinn eftir heim-
komuna, að nefndin hefði rætt við
rikisstjórn Brasiliu og umboðs-
menn norðmanna um þetta nýja
viðhorf og um hvað tiltækilegast
væri að gera.
Ráðuneytisstjórinn var ekki
mjög svartsýnn á markaðshorfur
og taldi að þessar ráðstafanir
mundu tæpast hafa úrslitaáhrif á
saltfiskinnflutning til Brasiliu, þó
þær gætu valdið erfiðleikum i bili
og eitthvað minnkaðri sölu.
Ráðuneytisstjórinn sagði, að
norskur saltfiskur væri i góðu á-
liti á matvörumarkaði Brasiliu,
en hins vegar væri hann kominn i
mjög hátt verð i samanburði við
ýmsa aðra matvöru sem á boð-
stólum væri. Taldi hann að um-
boðsmenn hefðu haft eins miklar
áhyggjur af hinu sifellt hækkandi
verði fisksins eins og greiðsluskil-
málum stjórnvalda.
Norska nefndin reyndi að fá
reglunum breytt gagnvart inn-
flutningi á norskum saltfiski,
þannig að þær næðu ekki yfir
þann innflutning. Brasiliustjórn
mun hafa gefið kost á slikri breyt-
ingu ef innflytjendum yrði veittur
greiðslufrestur i 360 daga. Ráðu-
neytisstjórinn sagði að þetta við-
horf ætti eftir að ræða á milli
norskra útflytjenda og kaupenda
fisksins i Brasiliu, en þar munu
norðmenn hafa nál. 45 umboðs-
menn sem eru dreifðir viðsvegar
um landið. Fram að þessum tima
hafa norðmenn selt saltfiskinn
einungis gegn staðgreiðslu. Að
siðustu lét ráðuneytisstjórinn þau
orð falla að hann teldi að svo gæti
farið, að nauðsynlegt yrði að
veita gjaldfrest á saltfisknum,
sem lægi einhversstaðar milli 30
og 360 daga, til að milda það
gjaldeyrisástand sem brasiliu-
menn nú búa við. Á fyrra helm-
ingi yfirstandandi árs, eða frá 1.
janúar til 30. júni var saltfiskút-
flutningur norðmanna til Brasiliu
12.332 tonn.
En á sama tima var allur út-
flutningur þeirra á fullverkuðum
saltfiski 31.652 tonn.
Útflutningur norðmanna á
nokkrum tegundum fiskafurða
frá 1. jan-31. ágúst, samkvæmt
tollskýrslum i Fiskets gang:
tonn.
Frosin fiskflök 53,570
Skreið 8,865
Fullverkaður saltfiskur 38.519
Óverkaöur saltfiskur 2,620
Saltsild 6,094
Niðursuða fiskafurða 10,010
Sildar og loðnulýsi 43,580
Sildar, loðnu
ogfiskimjöl 191,965
Minnkandi
freðfisk birgðir
i Bretlandi
Á s.l. ári hlóðust upp miklar
birgðir af frosnum fiskflökum i
Bretlandi, sem námu 46.500 tonn-
um 31. júli 1974. A sama tima i ár
voru þessar birgðir komnar niður
i 33,400 tonn, höfðu minnkað á 12
mánuðum um 13.100 tonn.
Nýr fiskmarkaður
i Hull
Samkvæmt breskum fegnum
þá átti að opna nýjan fiskmarkað
i Hull þann 18. okt. s.l.
Markaðurinn er við hina nýju
fiskihöfn Albert and William
Wright dock. Hin gamla fiskihöfn
St, Andrews’s dock sem allir is-
lenskir togarasjómenn frá eldri
timum þekkja, er nú orðin 92 ára
gömul.
Fiskafli norðmanna
til 14. og 21. sept.
1975
Síld, markrill, brislingur svo og
loðna og annar fiskur i mjöl-
vinnslu ekki meðtalið.
Alls varð annar fiskafli á þessu
timabili 323,488 tonn sem skiptist
þannig á vinnsluaðferðir:
Scldur nýr 29,454 tonn.
1 fyrstingu 156,624 tonn.
í salt 84,629 tonn.
1 skreiðarverkun 48.333 tonn
i niðursuðu 3,426 tonn.
i dýrafóður 166 tonn.
í mjöl 856 tonn.
Miðað er við slægðan og haus-
aðan fisk.
Heimild, aflaskýrslur birtar i
Fiskets gang 21.10 1975.
AF ERLENDUM
1BÓKAMARKAÐI
King Edward
The Sevent.
Phiiip Magnus. Penguin Books
1975.
John Murray gaf út bókina 1964.
Bókin varð strax mjög vinsæl og
hlaut ágæta dóma. Höfundurinn
lýsir ensku samfélagi jafnframt
og hann dregur upp minnisstæða
mynd af Játvarði, lifsháttum
hans og hugsunarhætti. Hann lifði
haustdaga breska heimsveldisins
sem konungur, en meginhluta
ævinnar beið hann eftir að „axla
byrðar konungsstarfans” og
stundaði þann lifernismáta, sem
honum þótti eftirsóknarverðast-
ur, móður sinni til ama og
áhyggju. Bókin er skemmtilega
skrifuð, höfundurinn hefur einnig
ritað ævisögur Gladstones, Kit-
cheners og Burkes.
j
j ’ ... " 'yýlf; ;
My Life
An Attempt at an Autobiography.
Leon ■ Trotsky. With an
Introduetion by Joseph Hansen.
Penguin Books 1975.
Ævisaga Trotsky kom fyrst út
1930, skrifuð á fyrsta ári út-
legðarinnar i Tyrklandi, þar setti
hann einnig saman Sögu
rússnesku byltingarinnar.
Ævisagan er meðal merkustu
heimildarrita tuttugustu aldar
bæði hvað snertir sögu aldarinnar
og persónusögu þeirra sem áttu
mestan þátt i að móta þá atburði
sem mörkuðu fyrri hluta aldar-
innar. Vaidabaráttan innan
innsta hrings kommúnistaflokks
Sovétrikjanna olli útlegð
Trotskys og dvöl i Tyrklandi,
Noregi, Frakklandi og loks i
Mexikó, þar sem útsendari
Stalins myrti hann i ágústmánuði
1940.
Trotsky rekur ævi sina frá
barnæsku, lýsir skólagöngu sinni
og pólitiskri þátttöku, fangelsis-
vistum og útlegö úr Rússlandi
zarsins, dvöl sinni i Frakklandi,
Sviss og viðar og óeirðunum 1905,
en rit hans um það ár er til i
Penguin. Loks kemur að bylt-
ingunni 1917 og borgarastyrj-
öldinni. Bókinni lýkur á baráttu
útlagans að öðlast blivanlegan
samastað. Einkaritari Trotskys,
Joseph Hansen ritar inngang, en
hann starfaði með honum
1937—1940.
9
KÓPAVOGUR
OLÍUSTYRKUR
Greiðsla oliustyrks skv. lögum nr. 47/1974,
fyrir timabilið júni/ ágúst 1975, fer fram i
bæjarskrifstofunum á 4. hæð i félagsheim-
ilinu i Kópavogi.
Styrkurinn greiðist þeim framteljendum
til skatts, sem búið hafa við oliuupphitun
ofangreint timabil.
Greiðslum verður hagað þannig:
Til framteljenda hverra nafn byrjar á:
A— G miðvikudaginn 19. nóvember kl.
10.00—15.00
H — M fimmtudaginn 20. nóvember kl.
10.00—15.00
N — O þriðjudaginn 25. nóvember kl.
10.00—15.00
Framvisa þarf persónuskilrikjum til að fá
styrkinn greiddan.
Bæjarritarinn i Kópavogi
Heimskreppa
auðvaldsins og
verkefni Fjórða
Alþjóðasambandsins
Kinn ai' lorystumönnum Fjórða Alþjóða-
sambandsins, Ken Lewis, sem jafnframt
er einn af stofnendum RMF, sænsku
deildar Fjóröa Alþjóðasambandsins, hef-
ur framsögu um þetta efni og svarar fyrir-
spurnum ó almennum fundi i Tjarnarbúð
fimmtudagskvöldið 20. nóv. kl. 20.30.
Allir velkomnir.
Fylkingin
— Baráttusamtök Sósialista
Lausar stöður
Stöður fjögurra fulltrúa við embætti rikis-
skattstjóra, rannsóknardeild, eru hér með
auglýstar lausar til umsóknar frá 1. janú-
ar nk.
Laun samkvæmt launakerfi starfsmanna
rikisins.
Umsóknir með upplýsingum um aldur,
menntun og fyrri störf sendist rann-
sóknardeild rikisskattstjóra, Skúlagötu
57, Reykjavik, fyrir 20. desember nk.
Reykjavik, 18. nóvember 1975.
Skattrannsóknarstjóri.
1MELTAWAY
snjóbræðslukerfi
úr PEX plaströrum
AKATHERN
frárennsliskerfi
úr PEH plaströrum.
Nýlagnir
Hitaveitutengingar
Viðgerðir
Stilling hitakerfa
Pípulagnir sf.
Auðbrekku 59 — Kópavogi S. 43840 & 40506.
SMÁAUGLÝSINGAR
ÞJÓÐVILJANS
30.000 LESENDUR