Þjóðviljinn - 25.11.1975, Blaðsíða 11

Þriðjudagur 25. nóvember 1975. ÞJODVILJINN — SÍÐA 11
svo til gjöreyddur, þannig að úti-
lokað var að stunda þar arðbærar
veiðar lengur. Þá fyrst náðist
samstaða um friðun. Fleiri dæmi
mætti sjálfsagt tina til sem sýna
að fjölþjóðaviðræður ná ekki til-
gangi sinum i þessum efnum.
Um rétt breta og
afstöðu þeirra
Bretar hafa komið fram við
okkur i'slendinga af dæmalausri
ósvifni og hroka i landhelgisbar-
áttu okkar. Þeir hafa haldið þvi
fram að við værum ósvifnir
þrjótar, sem brytum alþjóðalög
og áreittum saklaus fis'kiskip
þeirra við hefðbundin fiskimið
þeirra á frjálsu alþjóðlegu haf-
svæði. Værum við að brjóta allar
almennar siðareglur i samskipt-
um þjóða. Um „hefðarétt” þeirra
mætti fara mörgum orðum. Við
skulum þó aðeins rifja upp i hnot-
skurn og athuga það hverjir hafa
brotið lög og siðareglur.
Arið 1901 gerðu danir sam-
komulag við breta. Þetta sam-
komulag hefur siðan verið nefnt
„flesksamningurinn”. Þar fengu
danir hagstæðan samning um
sölu á landbúnaðarafurðum til
breta. Þess i stað var bretum
leyft að veiða hér allt upp að 3 sjó-
milum frá landi, jafnt inni á fló-
um og fjörðum.
Þetta var þó hálfu verra i fram-
kvæmd, þvi hingað komu dönsk
varðskip og aðhöfðust ekkert.
Sigldu þau fram hjá togurunum
þótt þeir væru (áður hafði verið
hér frá fornu fari landhelgi sem
var 4 milur danskar eða 16 sjó-
milur) að fiska upp við harða
land, eyðileggjandi veiðarfæri fá-
tækra fiskimanna sem voru að
draga björg i bú. Voru „varð-
skipsmenn” tiðast i Reykjavikur-
höfn og höfðu það gott, enda sjálf-
sagt fengið fyrirmæli þar um.
Eitt ár kom þó hingað danskur
kapteinn sem gekk nokkuð hart
eftir þessum veiðiþjófum en hann
var fljótlega látinn hætta. Danska
stjórnin hefur sjálfsagt ekki vilj-
að eiga það á hættu að hann spillti
hinni góðu viðskiptasambúð við
breta. Þessi dæmalausi samning-
ur var gerður til 50 ára og urðum
við að búa við hann allt til ársins
1951, en auðvitað lagaðist ástand-
ið nokkuð þegar landhelgisgæslan
komst i okkar hendur, er þjóðin
hafði öðlast fullveldi. Þannig
unnu bretar sig nú inn í „hefða-
réttinn’ sem þeir siðan bera á
borð fyrir okkur f dag. Um fram-
komu breta eftir að islendingar
hófust handa um aðgerðir i land-
helgismálum er þjóðinni vel
kunnugt. Það kveður enn við
sama tón. Þeir hafa ekkert lært.
Lög og réttur er
allur okkar megin.
Svo sem alþjóð er kunnugt,
byggjast allar okkar útfærslur á
framkvæmd landgrunnslaganna
frá 1948 þar sem landið og land-
grunnið er ein heild. Nú vill svo til
að á alþjóðaráðstefnu um land-
grunnsmál árið 1958 fékkst viður-
kenning fyrir yfirráðarétti
strandrikja á og i landgrunni
þeirra. Þessi túlkun hefur nú öðl-
ast viðurkenningu sem alþjóðalög
og bretar hafa sjálfir notfært sér
hana með því að taka yfirráð allt
út að 200 milum frá ströndum
Bretlands. Voru nú einmitt ný-
lega að byrja að streyma til
þeirra auðæfi úr oliulindum
þeirra i Norðursjó. (Hefði ekki
verið rétt að senda þeim heilla-
óskir i þvi tilefni sem viðeigandi
texta?) Það verður þvi ómögu-
lega annað séð en að við getum
notið sama réttar samkvæmt al-
þjóðalögum og rekið breta af
landgrunni okkar. Hér hagnýta
þeir sér landgrunnsbotninn, til
þess aö stunda þar veiði-
þjófnað. Allur réttur i þessum
efnum hlýtur þvi að vera okkar
megin. Hingað koma bretar hins
vegar, breiða yfir sig sauðagæru
og brigsla okkur um brot á al-
þjóðalögum.
Hvað viðkemur hefðarétti
þeim, sem Bretum er gjarnt að
tala um, er það að segja, að eins
og áður var aö vikið, þá voru það
fjörumiðin sem þeir rányrktú við
strendur ófrjálsrar þjóðar, sem
voru þá lielst þeirra hefðbundnu
mið. A þeim miðum, sem þeir nú
stunda, hófu þeir ekki veiðar að
neinu marki fyrr en landsgrunns-
kenningin hafði öðlast alþjóða við-
urkenningu. Pétur Guðjónsson
Framhald á 14. siðu.
Tafla I. Dagvinna verður 40x42= 1680 klst. á ári.
Eftirv. verður 10x42 = 420 klst.áári.
Næsturv. verður 22x42= 924klstáári.
Samtals 3.024 klst. á ári.
Ef reiknað er með að laun sjómanna (kauptrygging) séu greidd samkvæmt 7unda taxta „Dagsbrúnar” eins og hann er
eftir 1. okt. 1975, verða launin. 1 dagvinnu 1680x317,00 = 532.560,00
1 eftirvinnu 420x444,60 = 186.732,00
í næturvinnu 924X571,70 = 528.250,80
Samt. kr. 1.247.542,00
Vikukaupið yrði þá 1.247.542,00:42 = 29.703,00
Mánaðarkaup yrði þá 1.247.542,00:9,7 = 128.612,00
Nú cr kauptrygging liáscta kr. 77 106,00 á mánuði. Mismunur
cr þvi kr. 51.506,00 og þyrfti þvi kauplryggingin að liækka um 66,8% til að ná 7unda taxta Dagsbrúnar.
Fafla II
í dagvinnu væru unnar 1680klst. áári.
I eftirvinnu væru unnar 420klst. á ári.
í næturvinnu væru unnar 1680 klst á ári.
Samtals 3.780 klst. á ári.
Ef 7. taxti Dagsbrúnar er notaður áfram, yrði kaupið:
í dagvinnu 1680x317,00 = 532,560,00
I eftirvinnu 420x444,60= 186.732,00
1 nælurvinnu 1680x571,70 = 960.456,00
Samt. kr. 1.679.748,00
Vikukaupið yrði þá kr. 1.679.748,00:42 = 39.994,00
Mánaðarkaupið yrði þá kr. 1.679,748,00:9,7 = 173.169,89
.Mismunttrinn cr nú orðinn kr. 96.063,89 — og þyrfti þá kaup-
trvggingin að liækku um 124,5% til þcss að ná núgildandi 7. taxta
Dagsbrúnar.
Jón Kr. Olsen, formaður Vélstjórafélags Suðurnesja:
Kauptrygging sjómanna
þarf að hækka
meira en 100%
sé tekið tillit til hins langa vinnutíma sjómanna
Á blaðamannafundi sem sam-
starfsnefnd sjómanna boðaði til
og getið er um i Alþýðublaðinu 27.
okt. sl. lýsa tveir menn úr sam-
starfsnefndinni ástandinu á fiski-
skipunum, þar sem mun færri
menn eru á skipunum en ætlað er
að þurfi til þess að fiskiskipin séu
full mönnuð, og þvi aukna álagi
sem á sjómenn er lagt, þar sem
færri menn eru um borð en nauð-
syn ber til, svo að fyllsta öryggis
sé gætt.
Það hljóta allir að sjá sem eitt-
hvað þekkja til vinnu um borð i
fiskiskipum, að það er að bjóða
hættunni heim, að ekki skuli vera
til starfa við þau verk sem vinna
þar, nema 7 menn þar sem gert er
ráð fyrir 10 til 11 mönnum, eða 5
menn vinna verk sem ætlað er 7
mönnum o.s.frv. Vinnuálagíð
verður alltof mikið, sem aftur
býður heim hættu á mistökum
sem valdið geta óbætanlegu tjóni.
örþreyttum mönnum er hætt-
ara við að gera mistök en hinum
og að auki gefast menn hreinlega
upp i stórum stil vegna of mikils
vinnuálags, enda er svo komið að
ekki fást menn til starfa á fiski-
skipin, þótt fleira komi þar til en
of mikið vinnuálag, eins og siðar
verður vikið að.
t sambandi við áður nefndan
blaðamannafund, hafði Alþýðu-
blaðið samband við Kristján
Ragnarsson formann Landssam-
bands islenskra útvegsmanna.
Þessi oddviti útvegsmanna hélt
þvi fram i viðtali við blaðið, að
sjómenn vildu sjálfir fækka
mönnum til að ná hærri hlut.
Þessi fullyrðing Kristjáns
Ragnarssonarveit hann mætavel
sjálfur að er alröng. Ástæðan fyr-
ir þvi að færri menn eru á fiski-
skipunum er fyrst og fremst sú að
ekki fást nægilega margir til
starfa, þvi menn sem stundað
hafa þessa atvinnu hafa, hreinlega
gefist upp vegna of mikils vinnuá-
lags, og vegna þess að launin hafa
ekki verið i neinu hlutfalli við
hina miklu vinnu sem þeir hafa
orðið að leggja á sig.
Fjöldi sjómanna hefur
ekki nema kauptryggingu
Það er staðreynd, að fjöldi sjó-
manna hefur ekki nema
kauptrygginguna, og miðað við
kauptrygginguna eru sjómenn
ekki hálfdrættingar á við land-
verkafólk i launum sé tillit tekið
til hins langa vinnutima.
Ifver yrðu laun sjómanna, ef
þau yrðu timamæld eins og störf
landverkafólks? Ég reikna með
að margir jafnvel sjómenn sjálfir
hafi ekki lagt það niður fyrir sér,
hver launin eru raunverulega, en
ég mun hér á eftir sýna það með
dæmum hver launin eru miðað
við laun landverkafólks.
En áður en ég geri það, skal að-
eins vikið að vinnutima sjómanna
og vinnuskyldu sjómannsins.
1. Vinnuskylda sjómanna er
minnst 18 klst. á sólarhring.
2. Á hvers kyns nótaveiðum eru
ekki helgarfri allt árið.
3. Á netaveiðum er ekki helgar-
fri fyrstu þrjá mánuði ársins.
4. A öðrunt veiðiskap er aðeins
4ra daga fri i ntánuði allt árið.
5. Á togveiðum eru ekki helgar-
fri þrjá siðustu mánuði ársins.
Miðað við 72 vinnustundir í
viku þyrfti tryggingin að
hækka um 66,8%
Þegar meta skal vinnutima sjó-
manna út frá kjarasamningi þar
um, þar sem lágmarks hvildar-
timi er ætlaður 6 klst. á sólar-
hring, segir það ekki alla söguna,
vinnutiminn getur i mörgum til-
vikum orðið lengri, en i öðrum tii-
vikum styttri.
Ef miðað er við vinnutimaskipt
ingu samninga hinna almennu
verkalýðsfélaga er dagvinnan
unnin 5 daga vikunnar, eða 40
klst. á viku — eftirvinna 5 daga.
sem gerir 10 klst. á viku. Annar
timi reiknast sem nætur og/eða
helgidagavinna.
Vinnutimi sjómanna er hins-
vegar miðaður við 6 daga vikunn-
ar og verður 6. dagurinn að reikn-
ast sem næturvinnutimi. Þá verð-
ur vinnutimi sjómannsins —
40+10+22= 72 klst. á viku. Er
þarna reiknað með skylduvinnu
sjómanna 12 klst. á sólarhring,
sem verður þó sem meðaltal allt-
of lágt. Þá hefi ég gefið mér, að
úthaldstimi á bát sé 9,7 mánuðir á
ári, eða 42 vikur. Skiptist þá
vinnutiminn þannig. Sjá töflu I
hér á siðunni:
Miöaö við 90 vinnustundir
þyrfti tryggingin að hækka
um 124,5%
En það er reyndar ekki raun-
hæft að ætla vinnutima sjómanna
72 klst. á viku, nær sanni væri að
reikna hann að meðaltali 90 klst.
á viku, sem skiptist þá þannig. —
Sjá töflu II hér á siðunni:
Sjómenn eru orðnir þreyttir á
þeim skripaleik sem viðhafður
hefur verið fram að þessu um alla
samninga þeirra við útgerðar-
menn, þar sem blekið hefur vart
verið þornað á hinum nýju samn-
ingum, en alþingi og rikisstjórn
hafa breytt hinum gerðu samn-
ingum með lögum.
Skiptaprósenta, fiskverð og
fisknrat, dugar ekki lengur til að
tryggja sjómönnum sannvirði
vinnu sinnar, þvi verður nú að
leggja aðal áhersluna á mjög
hækkaða kauptryggingu.
Sjómenn eiga ekki aö vera
hálfdrættingar— Hindrum
uppgjafasamninga í land-
helgismálinu
Sjómenn! Nú á næstu dögum
verða hafnar samningaviðræður
við útgerðarmenn um kaup ykkar
og kjör. Nú frekar en oft áður,
mun reyna á samstöðu ykkar i
baráttunni fyrir réttmætum
kaupkröfum.
Sýnið það i félögum ykkar, að
Jón Kr. Olsen
þið hafið komið auga á misréttið,-
að þið munið ekki vinna lengur
sem hálfdrættingar i launum,
miðað við aðrar launastéttir i
landinu.
\ó lokum vil ég biðja alla sjó-
menn um að lylgjast vel með
Irainvindu landbelgismálsins, og
mótmæla allri undanlátssemi, og
nota allar liiglegar aðgerðir til
þess að koma i veg lyrir sainn-
inga um landsöluréttindi eins og
rikisstjórnin virðist stefna að.
Reiknistofa
Bankanna
óskar að ráða starfsfólk til tölvustjórnun-
ar og skyldra starfa.
Reynsla eða þekking á tölvustjórn eða for-
ritun er kostur en ekki skilyrði.
Keyrslur eru framkvæmdar á IBM 370/135
undir DOS VS.
Störfin eru unnin á vöktum.
Óskað er eftir umsækjendum með banka-
menntun, stúdentspróf eða tilsvarandi
menntun.
Ráðning er samkvæmt almennum kjörum
bankastarfsmanna.
Skriflegar umsóknir sendist Reiknistofu
Bankanna, Digranesvegi 5, Kópavogi
fyrir 1. desember 1975.
OFNAR
Húsbyggjendur, getum nú afgreitt ofna
með mjög stuttum fyrirvara. Sérstaklega
ódýrt efni fyrir verkstæðishús og bilskúra.
Lang lægsta verð.
Ofnar, Ármúla 28, simi 37033.