Þjóðviljinn - 11.04.1976, Blaðsíða 17

Sunnudagur 11. apríl 1976. ÞJOÐVILJINN — StÐA 17
vakna klukkan átta og mæta i
kaffi.
— Nú höfðuð þið spilað tiltölu-
lega litið opinberlega. Hvernig
varð ykkur við að vera allt i einu
komin inni upptökusal?
— Það var hreint fáránlegt.
Fyrsti dagurinn fór i að væflast
um og gera ekki neitt. Við stóð-
um innanum þessi tæki og gát-
um hreint ekkertgert. Þetta var
hálfgerð starfskynning en eftir
það gekk upptakan bara vel.
Réttarhöld útaf
poppisma
— Snúum okkur þá að tónlist-
inni. Hvert sækiði ykkar stil og
þess háttar?
— Við gripum allt allsstaðar
frá. Sækjum i okkur sjálf og
stælum allt sem við getum. Ef
við ráðupi viðþað þá stelum við
þvi. Til að hafa eitthvert nafn á
þvi, getum við sagt að við grip-
um tónlistarmóral aftan úr öld-
um, eitthvað frá 1930 — 40 tima-
bilinu og blöndum með ,,þjóð-
legu ivafi”. Svo kemur þetta
einhvern veginn út á okkar hátt.
— Hver semur?
— Við semjum öll, en heildar-
útkoman er orðin til i samvinnu.
Það kemur einhver með lag og
siðan er unnið úr þvi þannig að
endanlegar útsetningar eru
sveitarinnar. Efnið er allt frum-
samið nema tvö lög. Annað er
Gaggógæinn sem er eftir Björn
Jónasson. Það var Gabrielulag
sem var tekið til gagngerðrar
endurskoðunar, settir i það alls
konar taktar og svoleiðis. Hitt
lagið er Bei mir bist du schoen,
Andrews-systra lag.
— Er eitthvert ykkar i tónlist-
arnámi?
— Við höfum verið, eða erum
öll.meira eða minna við tónlist-
arnám. Fjögur okkar, þ.e. Guð-
mundur, Jón, Jóna Dóra og
Aagot, eru i Tónlistarskólanum.
Jóhanna er i námi hjá fyrrver-
andi kennara við skólann og
Páll Torfi hefur verið i einka-
timum hjá Eyþóri Þorlákssyni.
— Hvaða hlutverki gegnir slik
menntun i Diabolus?
— Það er nú varla okkar að
skilgreina það. En útsetningar
verða auðveldari þar sem við
lesum öll nótur, skrifum lögin
upp og göngum frá þeim á papp-
ir.
— Og úr þessum klassiska og
virðulega skóla komið þið svo
inná poppvettvanginn. Finnst
ykkur þið vera poppgrúppa?
— Nei, alls ekkil!! Einu sinni
var meira að segja haldinn
fundur innan hljómsveitarinnar
eða öllu heldur réttarhöld með
kviðdómi og öllu tilheyrandi,
þarsem einn meðlimur var sak-
aður um poppisma. Það var
töluvert mál. Ef við erum eitt-
hvað, þá erum við kammersveit
með léttum reviublæ, helst
dáldið djössuðum.
Kreppa í paradís
— Hvað með textana?
— Eigum við ekki að hlaupa
yfir þá? Jæja þá. Við höfum
reynt að ná kæruleysismór-
alnum i lifinu. Liklegast er best
að visa túlkun yfir á ykkur. Við
getum t.d. farið með kreppu-
textann okkar.
Adani og Eva áttu börn og buru
þá byrjaði að fjölga á jörð.
i garðinum sinum þau grófu rót
og inuru,
gáfu sinni barnahjörð.
Ó, hér cr svoddann ofsafjör þvi
guð cr farinn i helgarfri
og scfur nú vært uppi skýjum.
(end.t.)
A sjöunda dcgi vor drottinn hclt
tii himna
til hressingar og hvildar um
sinn.
Hann kvaddi kónga og prcsta og
fyrirmenn flesta
og fól þciin stjórnartauminn.
Ó hcr er svoddan ofsafjör . .
Liðu nú árin, brátt eltust börnin
bættust sífellt flciri við.
En svo dó liann Adam og
skömmu siðar Eva
imyndið ykkur áframhaldið.
Ó hér er svoddan ofsafjör . . .
Nú minnkaði muran og útrýmd-
ist furan
þvi gróðurlendi var ofbeitt.
En áfram hélt að fjölga þótt
sumir færu að nöldra
þvi öllum var i hamsi heitt.
Ó hér er svoddan ofsafjör. . .
Svangir synir Adams börðu sina
bræður
og borðuðu brauðið frá þeim.
Þvi guð var i frii hátt uppi skýi
og langaði hrcint ekkert hcim.
Litlu börnin voru flest en samt
þau stóru fengu mest
þvi guð var i frii uppi skýi
Amen úúúúúú
Virkileg revía?
— Nú flytjið þið meðal annars
þjóðhátiðarsvituna, „Hvin i
rjáfri ellefu alda”. Stefnið þið
að fleiri stórum verkum?
— Nokkur slik eigum við nú
þegar. Þetta færist alltaf meir
og meir i það horf. Við þokumst
i átt að kammersveitinni eftir
þvi sem við lærum meira.
—■ Hvar getið þið flutt slik
verk?
— Það skiptir ekki öllu máli.
Við erum fyrst og fremst að
þessu fyrir okkur sjálf. En
kannski er hægt að koma þessu
inn á plötu. Kaflar i þessum
verkum eru töluvert djassaðir
og það er ekki markaðssjónar-
mið sem ræður þvi, heldur erum
við öll áhugafólk um djass.
Sveiflan er með af þvi okkur
þykir svo vænt um sveifluna.
— A hljómleikum verður
áhorfandi óneitanlega var við
nokkurs konar „show” i fáein-
um lögum. Hugsið þið mikið um
þann þátt?
— Nei, ekki er nú hægt að
segja það. Sum lög bjóða uppá
slikt, önnur ekki. Hljómsveitin
er fjölmenn og það kemur alltaf
fyrir að einhver hefur ekkert
sérstakt að gera. Okkur finnst
sjálfsagt að nota slik tilfelli og
lifga dálitið uppá þessa dauðu
punkta. t sambandi við reviulin-
una sem við minntumst á áðan,
þá hefur komið til tals að skapa
heildarramma utan um lögin.
Einhvers konar reviu þar sem
tónlistin yrði flutt með tilheyr-
andi leiktilþrifum og jafnvel
mimik. Tvær persónur i slikt
verk eru þegar komnar fram,
Pétur Jónatansson og pabbi
hans, Jónatan Pétur. Söguþráð-
ur með þáttum, eins og „Pétur
Jónatansson verður læknir”,
„Pétur Jónatansson snýr aft-
ur”, er fyrir hendi á hverjum
konsert. En liklega verða áhorf-
endur að biða i nokkur ár til
þess að úr þessu verði. Þann-
ig er nefnilega mál með vexti að
hljómsveitin splundrast i haust,
sumir eru á leið úti lönd i nám
og aðrir i læknisfræði.
Hvað er fagott?
— Þið eruð þá næstum á leið-
arenda nú þegar?
— Já. En það hefur lika orðið
meira úr þessu en nokkurn tima
stóð til. Nú i augnablikinu starf-
ar hljómsveitin ekki útaf próf-
um og öðru svoddann. t sumar
stendur hins vegar til að taka
upp plötu, og reyndar eigum við
efni á aðra til. Svo ætlum við að
spila einsog við getum, jafnvel
úti á landi, það er engin ástæða
til að slita samstarfinu fyrr en
nauðsyn krefur.
Annars eru nýjustu fréttirn-
ar af Diabolus in Musica þær
að okkur hefur áskotnast saxa-
fónn og þar er aldrei að vita
hvenær hann kemst i gagnið. En
það náðist úr honum dágóður
tónn upp við Hafravatn eitt
kvöldið. Þá vantar okkur túbu,
fagott og karlrödd. Að auki tök-
um við fengins hendi viö öllum
hljóðfærum sem okkur berast,
svo fremi þau séu ekki raf-
mögnuð. Þessi hljóðfæraleit er
engin ný bóla. i haust settum við
t.d. auglýsingu i Visi sem
hljóðaði svo: „Fagott. Fagott. Ó
þið fagotteigendur. Seljið mér
eitt i kvöld eða næstu kvöld i
sima 30619.” Nema hvað, sá eini
sem hringir er gömul kona og
segir: — „Fagott. . . Hvað er nú
það?”
MK/PB/ÞH — Mvndir HÞ
.wi
Rússnesk
gamanmál:
Hvernig
hlusta ber
á sinfóníur
Á baksíðu sovéska viku-
blaðsins Leteratúrnaja
gazéta eru höfð uppi
gamanmál sem kallast
einu máli Tólfstólaklúbb-
urinn. Sumt spaugið er
mjög staðbundið, en annað
aðgengilegra. Hér fer á
eftir skopstæling Tólf-
stólamanna á heilræðum
sérfróðra manna um það,
hvernig hlusta skuli á
tónlist. Semsagt: brot úr
hljómleikaskrá.
Sú hin niunda sinfónia sem hér
verður flutt er samin á timanum
milli þeirrar áttundu og hinnar
tiundu. Þegar hér var komið hafði
tónskáldið þegar samið fyrstu
sinfóniu sina, en var ekki byrj-
aður að vinna að þeirri fjórtándu.
Nauðsynlegt er að taka niundu
sinfóniuna sem drama, harm-
þrungið og ljóðrænt í senn. Takið
eftir hljómsveitinni. Allir hljóð-
færaleikararnir eru i svörtum
kjól og hvitu. Og þetta er ekki af
tilviljun. Snjóhvitt handlin undir-
strikar hið dramatiska eðli tón-
myndanna.
Harmleikurinn þrýstir sér inn i
vitundina allt frá fyrstu töktum
tónlistarinnar.Básúnurnar byrja á
þemanu. Smám saman bætast
önnur hljóðfæri við. Fagottinn er
einstaklega óþolandi. „Eitthvað
er rotið, eitthvað er i rúst” rymur
hann i einleiksparti sinum af mik-
illi þrákelkni. „Satt var orðið,
ekki er það sem best”, tiugsar þú
reyndar sjálfur, þegar þú hlustar
á aðra eins músik. Ef að þið
skiljið tónlistina rétt, þá eiga nú
kettir að klóra sál ykkar og is-
kaldur hrollur á að fara um
ykkur. Þvi betur sem áheyr-
andinn skilur sinfóniuna þeim
mun kaldari er hrollurinn. Má
vera að útlimina kali á þeim
sem eru sérstaklega næmir.
Þegar hér er komið nær drama-
tikin i hljómsveitarframmi-
stöðunni hámarki.
Siðan dregur snögglega úr
hljómburði. Innst i hægra h'örni
hljómsveitarinnar verður til ný
tónmynd. Róleg, björt og ljóöræn.
„Olræt, allt bjargast þetta’’ segja
blásturshljóðfærin i sefandi as-
dúr. Þú snýrð höfði til konunnar
sem situr við hlið þér og horfir á
hana spurnaraugum. i svartilliti
hennar má auðveldlega ráða
þetta: „Þú ert svosem ágætur, en
ég á mann og son sem er efstur i
sinum bekk”. Og þá heyrist sjálft
örlagastefið.
Músikin i öðrum kafla sinfóni-
unnar freistar manns til endur-
minninga. Kannski eru þetta til-
tölulega einfaldar tónmyndir,
sem sprottnar eru upp úr mánu-
dögum lifsins. Sko. þarna fórstu á
vitlausum stað yfir götuna!
Þarna gleymdir þú að fara með
fötin i efnalaug! Eða skildir
morgunbrauðið eftir hálfétið. Þú
getur minnst hvers sem vera
skal. Þú ert ekkert unglamb
lengur, þú hefur margs að minn-
ast.
Hjördís Bergsdóttir
velur gítargrip
viö vinsæl lög
Tökum lagið
Hæ!
i dag tökum við fyrir þriðja og siðasta lagið i bili af plötunni ”ÁFRAM
STELPUR”.
Lagið er eftir Leif Nylén, en Böðvar Guðmundsson gerði textann.
ÞYRNIRÓSARSÖNGUR
d C d
Þyrnirós vantar sitt valium
G7 d
og af vonleysi fyllist
G e A7
Hún pirringinn lagar með pillunum,
A d
bara’að prinsinn ekki villist.
Viðlag:
d C d C
Limgerðið þétt, þyrnunum sett,
d G B A
aldrei nær háhýsið upp fyrir það.
Þyrnirós tekur út sveitarstyrk sinn eftir samfélags
ráðum.
Svo bakar hún köku og kaupir inn,
prinsinn kemur máske bráðum.
Viðlag: Limgerðið.
Þyrnirós röltir um hallarhlöð, alltaf hugsar hún um vin sinn. Og gáir á
nálæga stoppistöð, hvaða strætó tckur prinsinn.
Viðlag: Limgcrðið...
Þyrnirós drekkur úr fullum feyg og hún fellur sljó um bekki. Að hún er
að pipra og pind af geig, skilur prinsinn vist ekki.
Viðlag: Limgerðið...
Þyrnirós svefntöflur svelgir inn, þótt hún svefn fái lilinn. Pinist og
grætur i púðann sinn, þessi prins hann er skrýtinn.
Viðlag: Limgerðið...
C~hl jómur
C )
Q )
c D L L_
Siðasti og þriðji hluti
sinfóniunnar einkennist af breiðri
tónlist sönglagaættar. Slik tónlist
tengist eindregið við náttúru-
myndir, við fjörugan hátiðisdag
uppi i sveit. Hádegi. Skýja-
hnoðrar svamla yfir sjóndeildar-
hringnum. A móti þér kemur Jón
járnsmiður. Hann er i besta
skapi. Jón tengist við einleik
waldhornsins.
En allt i einu er hátiðaskapið
rokið út i veður og vind. í
tónlistinni heyrast hinar harm-
þrungnu rnyndir inngangs-
hlutans Hið iskyggilega þema
örlaganna ryðst aftur inn i vitund
þina án allrar miskunnar. Herra
minn sæll og trúr. þér veröur
aftur ekki um sel. Sem betur fer
er þetta þema afgreitt i fljót-
heitum. Inn i músikina synda á
nýjan leik bjartar þjóðhátiðar-
myndir.
Sinfóniunni lýkur með bjart-
svni: Sértu stálheppinn! iþá
vinnurðu i happdrættinu). er það
sem hljómsveitin segir þér i loka-
tökunum. Þú varpar öndinni
léttar...
lúrrússnesku)