Þjóðviljinn - 11.07.1976, Page 9

Sunnudagur 11. júli 1976 ÞJÓÐVILJINN — SIDA 9
ÆYINTÝRI
EFTIR VALDÍSI ÓSKARSDÓTTUR
Einu sinni var konungsriki sem
var bæði stórt og litið. Ykkur
furðar ef til vill á þvi hvernig kon-
ungsríki getur verið stórt og litið
en það var til skýring á þvi einsog
öllu öðru. Þegnar rlkisins álitu
konungsrikið stórt og voldugt en
ráðamenn konungs sögðu rikið
litið og fátækt.
Þar sem konungsrikið var lýð-
ræðisriki — þrátt fyrir kónginn —
var bókað I rikisbókina: Lands-
menn álita heimskulega
(heimskulega var innskot frá rit-
ara rikisins sem var konunghöll-
ur með afbrigðum enda hefði
hann aldrei fengið ritarastöðuna
ef svo heföi ekki verið) að landið
sé stórt og voldugt en ráðamenn
konungs segja landið litið og
fátæklegt.
Þegnarnir höfðu litiö af kóngi
sinum að segja nema á tyllidög-
um. Þá kom hann útá svalirnar
og hrópaði:
Við bræður — við bændur — við
sjómenn — við við við.
Og þegnarnir sem stóðu þús-
undum saman á torginu fyrir
framan höllina tóku undir:
Við við við.
Inni salnum bak við svalirnar
sátu ráðamennirnir, neru saman
höndum, kinkuðu kolli og tuldr-
uðu:
Við við við.
Þegar kóngurinn átti afmæli
var haldin veisla fyrir alla lands-
menn. Viku fyrir veisluna
streymdu þegnarnir til konungs-
hallarinnar með fulla vagna af
veislugóssi og allir létu þeir sitt af
mörkum. Þegar afmælisdagurinn
rann upp klæddust allir sinu feg-
ursta skarti, gengu um göturnar
og sungu ættjarðarsöngva. Há-
mark hátiðarinnar var þegar
þegnar og ráðamenn söfnuðust
saman i stærsta sal hallarinnar
og hylltu konung sinn.
Slðan var sest að borðum, étið
og drukkið þar til ekkert var eftir
og áður en þegnar og ráðamenn
fóru heim voru þeir leystir út með
gjöfum.
Svo bar þaö við eitt árið á af-
mæli konungs að þrengslin i saln-
um urðu svo mikil aö sex ráöa-
menn tróðust undir.
Það var mikið reiðarslag fyrir
ráðamenn að missa svona sex
menn á einu bretti en þeir bættu
sér upp missinn og fengu tólf nýja
I staðinn.
Þeir sáu frammá að svona
hátiðar gætu ekki gengið lengur
og til einhverja ráða yrði að gripa
og þeir gripu til þess ráðs að
halda ráðstefnu.
I fimm daga ræddu þeir málin
fram og til baka og komust loks
að niðurstöðu. Ritari rikisins
skrifaði niðurstööur ráðstefnunn-
ar i rikisbókina:
Vegna þrengsla sjáum við ekki
annað fært en að takmarka að-
gang að afmælisveislu hans há-
tignar konungsins sem fer fram
árlega i stærsta sal hallarinnar.
Fimm fulltrúar voru kjörnir til
að ganga á fund konungs og skýra
honum frá niðurstöðu ráðstefn-
unnar. Þeir þurftu aö leita hans
um alla höllina og að lokum fundu
þeir hann uppi turni þar sem hann
sat og las I Grimsævintýrum.
Það verður að takmarka að-
gang i afmælisveislu yöar hátign-
ar, sögðu fulltrúarnir fimm.
Æ æ, sagði kóngurinn Er það
nauðsynlegt?
Það er lifsnauðsynlegt, svöruöu
fulltrúarnir.
Þá verður svo að vera, and-
varpaði kóngurinn og hélt áfram
að lesa.
Nú var úr vöndu að ráða fyrir
ráðamenn: Hverjir áttu að fá að-
gang að veislunni og hverjir ekki.
Einn stakk uppá sjómönnum af-
þvi þeir væru svo duglegir aö
veiða fisk. Annar stakk uppá
bændum þvi þeir væru svo dug-
legir að rækta landiö. Sá þriðji
stakk uppá aö efnt yrði til happ-
drættis og þeir sem ynnu fengju
aðgang, en ekkert af þessu féll
ráðamönnum vel I geö. Þá tók
aldursforseti hópsins til máls:
Það verður að vanda valið og
velja rétta fólkið, sagöi hann. Að
sjálfsögðu erum viö efstir á lista
sem ráöamenn konungsins og
sem ráðamenn hljótum við að
ráða hverjir eru boönir. Ég sting
uppá að við bjóðum vinum okkar
og vándamönnum.
Heyr, heyr, hrópuðu allir ráða-
mennirnir og klöppuðu þangað til
þá sveið i lófana. Ritari rikisins
skrifaði I rikisbókina:
Vegna þrengsla I afmælisveislu
hans hátignar konungsins hafa
Ráðamenn ákveðið að veislugest-
ir takmarkist við ráðamenn rikis-
ins, vini þeirra og vandamenn.
Fulltrúarnir fimm lögðu aftur
af stað i leit að konunginum og I
þetta skiptiö fundu þeir hann i
geymslu innaf þvottahúsinu þar
sem hann sat og las Bangsimon.
Við höfum komist að niðurstöðu
um veislugestina yðar hátign,
sögöu ráðamennirnir.
Við bændur — við sjómenn —
viö við við, sagði kóngurinn.
Við höfum ákveðið að einungis
ráðamenn, vinir þeirra og vanda-
menn fái aðgang, sögöu ráða-
mennirnir.
En hvað um þegnana — við
bræöur, spurði kóngurinn.
Þeir leggja sitt af mörkum,
svöruöu ráðamennirnir.
Þá verður svo að vera, and-
varpaði kóngurinn og hélt áfram
að lesa.
Leið nú að þeim degi er afmæl-
isveisla konungsins yröi haldin.
Vikuna fyrir streymdu þegnar
konungs til hallarinnar með
veislugóss á vögnum.
Svo rann upp sú stund er kon-
ungur átti að fara útá svalirnar
og ávarpa mannfjöldann en þá
bar svo við að hann fannst ekki.
Það varð uppi fótur og fit i höll-
inni og ráðamennirnir hlupu um i
leit að konunginum. A meðan fór
sá elsti af ráðamönnunum út á
svalirnar og hrópaði:
Við bræður — I ár hefur þjóðar-
búið ekki verið rekið sem skyldi
og er nú svo komið að veisluföng-
in duga ekki fyrir okkur öll. Þar
sem ég veit að þið eruö réttvis
þjóð þá munu þið vera sammála
mér um það, að við ráðamenn,
sem berum hita og þunga dagsins
njótum uppskerunnar I ár.
Kurr heyrðist frá þegnunum en
I þvi birtist konungurinn á svölum
hallarinnar — hágrátandi. Ráöa-
menn höfðu fundiö hann uppá
hesthúslofti niðursokkinn i Rauö-
hettu og úlfinn. Kóngurinn, sem
hafði viðkvæma lund, hafði farið
að gráta þegar úlfurinn gleypti
Rauðhettu en einmitt þá gripu
ráðamenn konunginn og drifu
hann útá svalirnar.
Þegnarnir héldu að konungur-
inn tæki ástandið svona nærri sér
og þar sem þeim þótti vænt um
kónginn sinn — tóku þeir undir
grátinn.
Konungurinn var nú leiddur inn
og sá elsti af ráðamönnunum tók
til máls:
Við bræður — við bræður. Ekki
láta hugfallast nú skulum við fara
heim og leggja ennþá harðar aö
okkur. Að ári liðnu höldum við
aðra veislu.
Þegnarnir héldu hver til sins
heima og ákváðu að bregðast ekki
trausti konungs sins. Ráðamenn,
vinir þeirra og vandamenn slógu
upp veislu sem stóð I viku en
kóngurinn fór uppá hlöðuloft og
lauk við Rauðhettu og úlfinn.
Arið leið. Þegnarnir þræluðu og
púluðu, daga jafnt sem nætur þvi
ekki ætluöu þeir að valda konungi
sinum vonbrigðum. Ráðamenn-
irnir bættu við ráðamönnum, vina
og vandamannahópurinn varö
stærri og stærri en kóngurinn sat I
felum og las ævintýri.
Svo rann upp afmælisdagur
konungsins. Aldrei — hvorki fyrr
né siðar — hafði slikt magn af
veisluföngum borist til einnar
hallar. Ráðamenn gengu um,
neru hendur sinar og hugsuöu
með gleði til veislunnar sem hægt
væri aö halda i heilan mánuð,
þrátt fyrir fjölgun i liði þeirra.
Þegnarnir söfnuðust saman á
torginu, uppáklæddir i sitt besta
skart þvi nú ætluðu þeir aö
skemmta sér. Inni höllinni gengu
ráðamennirnir um æstir — kóng-
urinn fannst ekki. Hans var leitað
i dyrum og dyngjum en það sást
ekki tangur né tetur af kóngsa.
Við getum ekki beðið eftir hon-
um, maturinn skemmist, sagöi sá
elsti af ráðamönnunum.
En hvað um þegnana, spurði
einn.
Ég skal sjá um þá, sagði sá elsti
og fór útá svalirnar:
Kæru bræður — ég hef sorgar-
fréttir að færa ykkur. Konung-
urinn finnst ekki. Við getum ekki
byrjað fyrr en hann finnst. Þið
skuluð fara heim til ykkar og við
látum ykkur vita þegar konung-
urinn er kominn I leitirnar.
Hann fór innl salinn en þegn-
arnir settust niður á torgið og
ákváðu að biða eftir konungi sin-
um. Ráðamennirnir, vinir þeirra
og vandamenn héldu aö þegnarn-
ir hefðu farið heim og settust að
veisluborðinu.
Alla nóttina sátu þegnarnir og
biðu eftir konungi sinum en inni
var étið og drukkið.
Um morguninn heyrðist
háreysti mikil útá torgið. Þegn-
arnir litu hver á annan: Hvað get-
ur þetta verið?
Einn klifraði uppá svalirnar
og gægðist innum gluggann. Hon-
um varð svo mikiö um þá sjón er
hann sá, að hann hrapaði niður.
En það kom ekki að sök þvi
mannfjöldinn var svo þéttur á
torginu:
Ráöamennirnir sitja inni og éta
og drekka allt það sem við höfum
stritað og púlað við siöastliðið ár,
hrópaði hann til þegnana.
En hvar er konungurinn, hróp-
uðu þegnarnir.
Það er enginn kóngur, svaraði
hann.
Losum okkur við ráðamennina,
vini þeirra og vandamenn — þessi
snikjudýr, hrópaöi sá sem klifraði
uppá svalirnar.
Heyr heyr, hrópuðu þegnarnir
og klöppuðu.
Við verðum að igrunda máliö,
sagði sá sem klifrað hafði. Förum
úti skóg að hugsa.
Þegnarnir hurfu af torginu en
sá elsti af ráðamönnunum sem
hafði staðið I felum bak við
gluggatjöld og fylgst meö, hróp-
aði til veislugestanna:
Þegnarnir eru farnir heim —
þeir hafa gefist upp.
Veislugestirnir lustu upp fagn-
aðarópi nú gátu þeir haldið áfram
veislunni en úti skógi, undir
stærsta trénu, sátu þegnarnir og
hugsuðu.
Best væri að við fyndum kóng-
inn, sagði einn af gömlu þegnun-
um og hinir umluðu samþykkj-
andi.
' Satt best að segja var kóngur-
inn svo til mitt á meðal þegnanna.
Honum hafði leiöst svo ónæöið
sem ráðamennirnir bökuðu hon-
um i tima og ótima að hann haföi
stungiö Lisu i Undralandi I vas-
ann, laumast úti skóg og klifrað
uppi tré.
Það var einmitt sama tréð og
þegnarnir sátu undir. En nú var
kóngurinn búinn með bókina og
neyddist til að fara aftur heim i
höllina til að ná i aðra bók. Hann
mjakaði sér útá neðstu greinina
og lét sig falla niður á jörðina.
Mikiö lifandi skelfing urðu
þegnarnir undrandi eða þá kóng-
urinn.
Algjör ringulreið skapaðist.
Allir töluðu i einu og hringsnérust
um sjálfa sig. Kóngurinn snerist
einsog skopparakringla og öll æv-
intýrin sem hann hafði lesið fóru i
einn hrærigraut i höföinu á hon-
um.
Bangsimon át Rauöhettu,
Mjallhvit beit bita af úlfinum en
dvergarnir sjö og amma Rauð-
hettu f*ru i teboð til LIsu I Undra-
landi.
Þá varð kóngurinn reiður þvi
nú þurfti hann að byrja á öllum
ævintýrunum uppá nýtt. Hann
rauk af stað i átt til hallarinnar og
þegnarnir fylgdu fast á eftir.
Inni hallarsalnum voru ráða-
mennirnir, vinir þeirra og vanda-
menn i óðaönn að skemmta sér
þegar hallardyrnar opnuðust og
kóngurinn skálmaði inn. Veislu-
gestirnir urðu felmtri slegnir og
hrökkluðust úti horn. Sumir hlupu
i felur og þó nokkrir týndust.
Konungurinn settist i hásætiö
og hvessti augun yfir salinn en
áður en hann gat sagt nokkuð
voru ráðamenn búnir aö opna all-
ar dyr og glugga og bera veislu-
borðin útá torgið:
Gerið svo vel — gerið svo vel.
Étið og drekkið og verið glaðir.
Við höfum einmitt verið að biöa
eftir yðar hátign, sagöi sá elsti af
ráðamönnunum og það var ekki
laust við að hann væri örlitið
skjálfraddaður.
Þegnarnir, ráðamennirnir, vin-
ir þeirra og vandamenn slógu nú
upp allsherjar-veislu og eftir þvi
sem ég best veit stendur hún enn
— en kóngurinn sem laumaöist
bak við hásætið strax og hann sá
sér færi, situr þar sjálfsagt enn og
les ævintýri.