Þjóðviljinn - 06.08.1976, Blaðsíða 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 6. ágúst 1976.
Minning
Ragnhildur Þórarinsdóttir
frá Efrimýrum
Fœdd: 21. 10. 1900 - Dáin: 27.7. 1976
Mikils er endurminningin
megnug. A þeim stundum er
dauðinn grfpur inn i gang tilver-
unnar hið næsta okkur og harm-
urinn sest að i hugskotinu þá er
sem bregði blæ yfir hið liðna og
endurminningar flykkjast að. Þá
er mikils um vert ef yfir þeim er
slik birta að nái að lýsa upp það
myrkur er seytlar inn i sálina. Ég
hygg lfka að það sem mér er
rikast i huga i dag, þegar amma
min er til moldar borin, sé ekki
sorg heldur þakklæti, þakklæti
fyrir allar þær björtu minningar
sem ég á um hana og eiga eftir að
ylja mér um ókomin ár.
Amma, Ragnhildur Þórarins-
dóttir, fæddist að Jórvik i Hjalta-
staðaþinghá 21. október árið 1900.
Hún var næst elst fimm barna
þeirra Þórarins Jónssonar, bónda
og sýslunefndarmanns, og konu
hans Guðrúnar Magnúsdóttur og
hlaut sitt uppeldi i foreldra-
húsum. Nitján ára tók hún þá
ákvörðun er mótaði ævi hennar i
grundvallaratriðum upp frá þvi.
Hún hleypti heimdraganum og
fór til náms að Kvennaskólanum
á Blönduósi, sem veitti ungum
stúlkum hina bestu menntun á
þeirra tima visu. Þann vetur
kynntist hún afa minum, Bjarna
Ó. Frimannssyni, sem nú stendur
frammi fyrir þeirri nöturlegu
staðreynd að hans dyggasta stoð
og stytta um tæplega sex áratuga
skeið er burt kvödd 'úr þessum
heimi.— En þess er ég fullviss að
skynsemi hans og æðruleysi
hjálpa honum til að sigrastá sár-
asta treganum og sætta hann við
orðinn hlut. —
Eftir kvennaskólanámið vist-
aðist amma að föðurgarði afa,
Hvammi i Langadal. Þau felldu
hugi saman og gengu i hjónaband
8. desember árið 1921. Þeir sem
til þekkja segja að þar hafi farið
sérlega glæsileg ung hjón.
Timabilið sem nú fór i hönd var
saga landnemans, sú saga sem
hefur endurtekið sig óaflátanlega
Ragnhiidur Þórarinsdóttir
um aldir, saga islenska bóndans.
Þau festa kaup á litt ræktaðri og
illa hýstri jörð en viðlendri og
hefja þar búskap sinn. Hér stóðu
rætur þeirra alla tið siðan, á Efri-
mýrum i Engihliðarhreppi.
Þeim ungu hjónunum kann i
fyrstu að hafa þótt berangurslegt
landslagið á jörðinni sinni i
samanburði við hinar skjólsælu
jarðir á grundunum meðfram
Blöndu,en með samstilltum stór-
hug og elju auðnaðist þeim að
breyta mýrinni i gróin tún, reisa
myndarleg hús og gera þarna
öndvegisjörð, sem varð að nokkru
leyti er fram liðu stundir miðdep-
ill sinnar sveitar. Það stafaði
meöfram af þvi að afi gerðist for-
vigismaður sveitarinnar i félags-
legum efnum og gegndi þvi hlut-
verki um áratuga skeið, en þó
hefði það útaf fyrir sig aldrei gert
heimilið að þeirri miðstöð sem
það var ef ömmu hefði ekki notið
við. Hún rak heimilið af mikilli
rausn og myndarskap sem hefði
ekki verið gerlegur nema vegna
þess að hún var i rikum mæli
gædd þeirri dyggð, sem hús-
móður á stóru heimili er flestum
dyggðum nauðsynlegri, en það er
nýtni og ráðdeildarsemi. Stjórn-
unarhæfileikar hennar nutu sin
vel bæði innan húss og utan og létt
var að vinna undir hennar stjórn.
Ég hygg að hvergi sé á afa hallað
þótt ég segi að stjórn búsins hafi
oft verið i hennar höndum og
ákvarðana hennar hafi viða gætt
utan húss. Það stafaði af þvi hve
mikill timi fór oft og einatt i
óeigingjarnt starf hans á félags-
legum vettvangi, sem stundum
jaöraði við að færi út fyrir þau
mörk erheppileg gátu tahst.Ekki
má þó skilja þetta svo að henni
hafi verið raun að þessu hlut-
verki, heldur varhún upp með sér
af aukastörfum bónda sins og lét
þvi ekki sinn hlut eftirliggja til
þess að hann mætti sinna þeim
sem best. Var honum og alltaf
mikill styrkur i trausti því og
Viðröingu sem hún bar til hans.
Heimili þeirra að Efrimýrum
var lengst af mannmargt. Þeim
varð þó ekki nema einnar dóttur
auðið, en að auki ólu þau upp að
verulegu leyti fjögur börn og
komu þeim til manns. Til viö-
bótar vpr svo fjöldi vinnufólks,
þar til ér þau komust á efri ár.
Siðustu búskaparár þeirra urðu
þeim einkar mótdræg. Þau fóru
ekki varhluta af þeirri hlálegu
stáðreynd að öldin gerist æ frá-
hverfari lifshugsjón þeirra og
annarra slikra landnema. Véla-
menningin og pappírsbáknið
soga alla inn i sinar viöjar, fólkiö
flykkist úr sveitunum til þétt-
býlisins og loks er svo komið að
eftir standa gömul og þreytt hjón
sem reyna eftir mættí að vera
hugsjón sinni trú, uns öll slik við-
leitni virðist einber timaskekkja
á öld klukkunnar og kapphlaups-
ins ógurlega. Hér er þó við engan
aö sakast þvi allir eru börn sins
tima.
Stöðugt varð erfiðara að fá
vinnufólk og heilsan tók að gefa
sig hjá ömmu. Þvi var ekki um
annað að gera en bregöa búi og
svo hlutaðisttil að þau fluttu fyrir
tveimur árum suöur til Kefla-
vikur til að geta eytt ævikvöldinu
samvistum við dóttur sina og fjöl-
skyldu hennar. Okkur öllum var
það fagnaðarefni I sjálfu sér, en
það eitt skyggöi á aö þar með var
lifstré þeirra rifið upp meö rótum
og sett niður viðsfjarri átthög-
unum.
Sú varð raunin á að afa gekk
betur að aðlagast hinum breyttu
aðstæðum, en það vareins og smá
dofnaði yfir henni þegar hún hafði
minna umleikis, þótt þau væru
búin að koma sér upp hlýlegu
heimili i Keflavík. Þar hefur
skert heilsahennar eflaust valdið
mestu þótt nærkomnir yrðu þess
litt varir. Hún var fáorð um allt
slikt og þvi fannst okkur brottför
hennar vera með skyndilegum
hætti.
Af eðlilegum ástæðum man ég
ömmu mina ekki fyrr en hún var
orðin nokkuð við aldur. Hún er
sögð hafa verið afar falleg sem
ung stúlka og þess máttí vel sjá
stað fram á hinsta dag. Hún var
litil vexti en hnellin og kvik i
hreyfingum, handsmá og fótnett.
Hún var ennibreiðog sviphrein og
yfir andliti hennarvar alltaf mjög
bjart. Vitnaði það vel um lund
hennar sem var hlý og góðviljuð.
Henni lá gott orð tíl fólks og var
hún varkár i dómum og full-
yrðingum. Hún var glaðsinna og
man ég vel að hún átti það til að
bregða á leik og ærslast með
okkur krökkunum, enda hændi
hún mjög að sér börn. En lag
hennar á að laða málleysingjana
að sér var þó enn meira. Var þar
sama hvaða dýr áttu i hlut. Hún
fór ekki svo erinda sinna utan
húss að henni fylgdi ekki hin
sundurleitasta skrúðfylking góð-
vina: þar fóru kálfurinn og
heimaalningurinn, hundar og
kettir og stundum jafnvel púdd-
urnar hennar.
Hjálpsemi var mjög áberandi
þáttur i fari hennar, hún lét sinn
hlut ekki eftir liggja hvar sem
hún kom þvi við. Hún starfaði
mikið með félagsmálum kyn-
systra sinna, eins og þau voru i
pottinn búin áður en rauðsokkar
komu til. Hénnar starf á þeim
vettvangi fólst fyrst og fremst i
vinnusemi og framkvæmdum en
alls ekki i ræðuhöldum. Til sliks
var hún litt hneigð þvi hún var
engin hávaðakona heldur afar dul
að eðlisfari og fáorð um það er
hana varðaði eina.
Amma min! Mér verður oft
hugsað til þess hve ómetanlega
dýrmæt reynsla og minninga-
sjóður þau verða mér þessi
fimmtán sumursem égdvaldi hjá
ykkur i sveitinni. Ég sé skýrt
fyrir mér mynd þina úti á bæjar-
hellunni vor eftír vor er þú tókst
fagnandi á móti dóttursyni þinum
sem var að mæta til sumardval-
arinnar, i fyrstu lágur i loftinu en
siðan lengri með hverju vorinu,
uns hann var orðinn þaðlangur-að
hann fór að sækja reynslu sina á
önnur mið. Enn man ég hráslaga-
legan haustmorgun fyrir ellefu
árum. Kveðjustund. Þið afi
stóðuð á hlaðinu. Ég sá tár blika á
hvörmum og siðan var höndum
veifað af hlaðinu meðan billinn
brunaði niður afleggjarann.
Einnig þessi ungi var floginn.
En yngri dóttursonurinn tók við
hlutverki bróður sins og gegndi
þvi þau sumursem þið áttuð eftir
að búa á Efrimýrum.
.Minningar minar um þig eru
bjartar. Þær sætta mig við það
sem orðið er og leyfa mér að gera
orð skáldsins að minum er það
segir:
„Þegar tregans fingurgómar
styðja þungt á strenginn rauða
mun ég eiga þig að brosi.”
Blessuð sé minning þin.
Bjarni Fr. Karlsson.
Handavinnu- og
vefnaðarkennara
vantar við Húsmæðraskóla Þingeyinga,
Laugum.
Ný, glæsileg ibúð fylgir starfinu.
Upplýsingar veitir skólanefndarformaður
i sima 96-43545 eða skólastjóri i sima 96-
43135.
Skólanefnd.
Lögtaksúrskurður
Að beiðni bæjarsjóðs Kópa-
vogs úrskurðast hér með lögtak fyrir
úrsvörum, aðstöðugjöldum og sjúkra-
tryggingargjöldum til Kópavogskaup-
staðar, álögðum 1976, sem gjaldfallin eru
skv. d-lið 29.gr., 39.gr. laga 8/1972 og 1.
mgr. 3.gr. laga 95/1975.
Fari lögtök fram að liðnum átta dögum
frá bitingu úrskurðar þessa til tryggingar
ofangreindum gjöldum, á kostnað gjald-
enda, en á ábyrgð bæjarsjóðs Kópavogs,
nema full skil hafi verið gerð.
Bæjarfógetinn i Kópavogi
4. ágúst, 1976.

blaðið
sem vitnað er í

Áskriftarsími 175 05
Mikið úrval bóka
Marx, Engeis, Lenin, tækni, visindabæk-
ur, skáldsögur, listaverkabækur, einnig
nótur og hljómplötur frá Sovétrikjunum,
Tékkóslóvakiu, Póllandi og Ungverja-
landi.
ERLEND TÍMARIT
Hverfisgötu 50 v/Vatnsstig, 2. hæð. Simi
28035.-
Kmmmmmmmmmmmmmmmm^mimmmmmmmmf'
B Blikkiðjan Garðahreppi ^ I
Önnumst þakrennusmíði og
S uppsetningu — ennfremur
hverskonar blikksmíði.
Gerum föst verðtilboð.
I SÍMI 53468
ÚTSALA ÚTSALA
Látið ekki verðbóiguúlfinn gleypa peningana ykkar i dýr-
tiðinni. Allar vörur verslunarinnar seldar með miklum af-
slætti. Allt nýjar og fallegar vörur á litlu börnin.
Barnafataverslunin Rauðhetta
Iðnaðarmannahúsinu
Hallveigarstig 1.
Blómabúðin MÍRA
Suðurveri við Stigahlið 45—47, simi 82430
Miðbæ við Háaleitisbraut simi 83590
Blóm og gjafavörur i úrvali