Þjóðviljinn - 16.09.1976, Blaðsíða 7

Fimmtudagur 16. september 1976. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7
regluna, DINA. önnur staðreynd
hefur komið i ljós núna nýlega: i
nánd viö Parral, sem er borg i
Suður-Chile, er staður sem nefnd-
ur er „Colonia Dignidad” eða
Virðingarnýlendan. Þar hefur
Pinochet komið upp mikilli
pyntingamiðstöð og er hún undir
stjórn þýskra nasista, sem flúðu
undan réttvisinni þegar
Hitlers-Þýskaland var aö liða
undir lok. Frá þessum stað segir i
bréfi ungs Chilebúa sem tókst að
ikomast þaðan á undraverðan
hátt.
„Égvarhandtekinnúti ágötu, -
segir hann, — bundið var fyrir
augu min og mér hent inni lang-
it'erðabil, sem var troðfullur af
föngum. Eftir nokkurra klukku-
Stunda akstur nam billinn staðar.
Allir fangarnir voru dregnir út úr
:tionum og reknir ■ inn i eitthvert
Itiús með steyptu gólfi. Okkur var
skipt niður I sex manna hópa og
ttomið fyrir i neðanjaröarklefum.
.Mér var hent uppi koju, hendur
minar og fætur voru reyrðir við
Itojuna og bundið fyrir augun.
Þannig var ég látinn liggja allan
llimann sem ég var þarna, nema
:fétt á meöan þeir voru að pynta
mig.
Einn fanganna spurði fanga-
vörðinn hvar við værum staddir.
„I kafbátnum” svaraði hann.
„Héðan kemst enginn lifandi”.
Pyntingarnar hófust strax
næsta dag. Farið var með mig i
herbergi sem sérstaklega var út-
búið I þessum tilgangi. Eg var
bundinn við járnrúm. Siðan var
hleypt rafstraumiá viðkvæmustu
hluta líkamans. Einsog úr fjar-
lægð heyrði ég spurningar:
„Hvernig hafðirðu samband við
flokkinn? Hver dreiföi flugritun-
um? Hverjir prestanna hjálpa
kommúnistum?” Auk raflost-
anna var ég stunginn með ein-
hverju oddhvössu oglaminn. Fót-
brotnaði ég m.a. við barsmiðina.
Einu sinni á dag var komið með
einhvern viðbjóðslegan mat i
ryðgaðri niðursuðudós.
Einu sinni heyrði ég lága og
rólega rödd sem sagði: „Ég er
læknir og er kominn til að hjálpa
þér. Hlustaðu á mig. Taktu þess-
ar töflur, þá batnar þér”.
Ég tók „lyfið” og fann sam-
stundis fyrir miklum svima. Það
var einsog ég svifi i loftinu. Siðan
var ég neyddur til að standa upp
og ég var leiddur með bundið fyr-
ir augun eftir longum gangi inni
eitthvert herbergi þar sem ég var
lagður i mjúkt rúm. Svo fann ég
aðnál var stungið i handlegginn á
mér. Aftur heyrði ismeygilega
rödd læknisins. Það er erfitt að
rifja upp þennan tima, ég veit
ekki hvað þetta stóð lengi yfir,
allt rann saman i huga mér. Ég
man eftir skæru ljósirétt við aug-
un og spurningum læknisins um
mömmu, systkini min, flokkinn,
félagana, áróðurinn, flokkssell-
una. Svo rankaði ég allt i einu við
mérþar sem ég sat við borð. Fyr-
ir framan mig var blað með vél-
rituðum texta. Að baki mér kvað
við i skipunartón: „undirritaöu
þetta strax!”
Ég skrifaði ekki undir. Ég gat
það hreinlega ekki, hendurnar á
mér skulfu svo mikið. Þá var ég
leiddur i klefann.
Einusinni heyrði ég rödd
frammi á ganginum sem vakti
athygli mina. Hún talaði á þýsku.
Síðan talaði einhver á spönsku
með þýskum hreim. Sama dag
ljóstraði einn varðmannanna þvi
upp við okkur að viö værum i
Virðingarnýlendunni — Colonia
Dignidad.
Mér rann kalt vatn milli skinns
og hörunds þegar ég heyröi þaö.
Ég minntist þess að hafa lesið i
blaðinu „Ercilla” — þetta var á
timum Frei-stjórnarinnar —
frásögn af hópi þýskra nasista
sem höfðu sest aö á búgarði
skammtfrá Parral og nefnt stað-
inn þessu nafni — Colonia
Dignidad. Þetta vakti mikla at-
hygli i Chile á sinum tfina, ekki
sfet vegna þess að þjóðverjarnir
sem þarna settust að liföu við
heraga og aðalmennirnir þar
voru fyrrverandi foringjar úr
þýska hernum. Siðan gleymdu
margir þessari frásögn, en
Virðingarnýlendan hélt áfram aö
vera til. Eftir valdaránið var það
almannarómur i Chile að DINA,
helsta kúgunartæki Pino-
chet-klikunnar, hefði gert leyni-
samning við nasistana i Colonia
Dignidad um að setja þar á lagg-
irnar stærstu fangabúðir og pynt-
ingamiðstöð i landinu”.
Margir aðrir bréfritarar skrifa
um þátttöku þýskra nasista i her-
ferð valdræningjanna á hendur
alþýðu Chile. En langflestir lýsa
þeirri bjargföstu trú sinni, að
skammarlegur ósigur biði þess-
ara böðla, fyrr eða siðar.
Þegar skoðuð eru bréf sem bor-
isthafa frá Chile undanfarin þrjú
ár kemst maður óhjákvæmilega
að þeirri niðurstöðu að yfirgnæf-
andi meirihluti alþýðunnar i Chile
afneitiherforingjastjórninni ogsé
allur af vilja gerður að losa sig
andan oki fasismans. Ljóst dæmi
am þetta hugarfar fólksins i land-
inu er stofnun breiðfylkingar til
oaráttu gegn fasismanum, en í
aenni sameinast fólk úr flestum
stéttum. Sérhver heiðarlegur
Chile-búi litur á það sem skyldu
sina að taka á einhvern hátt þátt i
baráttunni gegn Pinochet og
ignarstjórn hans, fyrir endur-
reisn lýðræðisins og endurheimt-
ingu pólitiskra og félagslegra
réttinda.
Ofbeldisöflin stilla mönnum upp við vegg ög óttasleginn mannfjöldi fylgist með,þó á stöku andliti megi
sjá glott.
Handtaka sósialista I Chile.
Valdaránið fyrir þremur árum, sem Morgunblaðið kallaði „sigur lýðræðisins”.
SENDIBRÉF
FRÁ CHILE
I þrjú ár hafa senidbréf frá
Chile borist til Moskvu eftir ýms-
um leiðum. Þessibréf eru stiluð á
aðila einsog Sovésku sam-
stöðunefndina með lýðræðissinn-
um Chile, Sovésku friðar-
nefndina, Æskulýðssamtök
Sovétrikjanna, Moskvuútvarpið
ofl. Mörg þeirra eru undir-
skriftarlaus og á þau er yfirleitt
ekki ritað póstfang sendanda.
Sum bréfin eru aðeins örfáar lin-
ur. En öll eru þau rituð i einlægni
hjartans og að baki þeirra má
greina harmleik heillar þjóðar.
Hérferáeftir kafli úr bréfi 54 ára
konu frá Arica i Norður-Chile:
„Konurnar i Arica gætu sent
ykkur þúsundir bréfa með frá-
sögnum af sorgum sinum. Fólk er
orðið þreytt á ofbeldinu, hungrinu
og lygunum. Yfirvöldin fullyrða
að við lifum i frjálsu landi, en
hver trúir þeim?”
I bréfi frá ungri konu i Santiago
segir: ,,Ég er ein þeirra kvenna,
sem átt hafa eiginmenn i fanga-
búðum. Maðurinn minn var i
haldi á iþróttaleikvanginum í
Santiago i átta mánuði. Ég var
barnshafandi þegar hann var
handtekinn. Ég minnist þess að
einu sinni sem oftar kom ég að
girðingunni við leikvanginn til
þess að fá fréttir af manninum
minum, hvort hann væri lifs eða
liðinn. Ég gekk aö lögregluher-
manni,sem þarna stóð með lista i
höndunum, hélt kannski að nafn
mannsins mins stæði á listanum.
En hermaðurinn svaraði af
þjósti: ,,Þið hafið öll áhyggjur af
þessum skril, en ég hef ekki séð
konuna mina og börnin i tvær vik-
ur”. Ég leyfði mér að svara hon-
um eitthvað á þá leið, að það væri
ekki okkur að kenna. Þá umturn-
aðist hann og sló mig I kviðinn
með byssuskeftinu. Konurnar
sem þarna voru I sömu erinda-
gjörðum og ég leiddu mig þá burt
frá þessum stað.”
Fyrir skömmu fékk Moskvuút-
Varpið bréf það sem hér verður
birtur kafli úr:
„Ég vil með þessu bréfi bera
þvi vitni, að i Chile er brotiö i
bága við sjálfsögðustu mannrétt-
indi, m.a.s. réttindin til að lifa.
Það sem ég seginú frá er mfii eig-
in reynsla, þetta kom fyrir mig nú
fyrirskömmu. Égheiti Hortencia
og er chilensk. Maðurinn minn
starfaði i einni af deildum Hús-
næðismálastjórnarinnar fyrir
valdaránið 11. september, en var
rekinn úr starfi þá vegna þess að
hann leyndi ekki stuðningi sinum
við Alþýðueiningarstjórnina. I
ágúst i fyrra var hann handtek-
inn. Eftir handtöku hans ruddust
leynilögreglumenn frá DINA inni
hús okkar (DINA, er einskonar
Gestapo herforingjastjórnarinn-
ar.) Þeir drógu mig með sér út i
bil og byrjuðu að yfirheyra mig
þar á meðan aðrir gerðu sitt besta
til að leggja húsið i rústir undir
þvi yfirskyni að þeir væru að leita
vopna. Samtals voru þessir
DINA-menn um fimmtiu, allir
gráir fyrir járnum. Þeir spurðu
mig i þaula um manninn minn og
félaga hans, heimilisföng,
fundarstaði, vopnagey mslur
osfrv. A meðan var verið að
brjóta húsgögnin okkar og rifa
bókasafnið I tætlur. Verst fannst
mér að þeir höfðu á brott með sér
bækur Pablo Neruda.
Nokkrum dögum siðar var ég
aftur handtekin og farið með mig
á lögreglustöð sem er við
Saniartu-götu, nr. Þar var ég
afturyfirheyrð um sömu atriði og
áður, en að lokum var mér til-
kynnt að maðurinn minn hefði
fallið i vopnuðum átökum. Auð-
vitað var það lygi. Maðurinn
minn féll ekki i bardaga. Hann
var pyntaöur til dauða. Þegar
ég náði i lik hans i likhúsið
sá ég engin skotsár á þvi, en hins-
vegar mörg merki um pyntingar.
Þar aðauki sagði dánarvottorðið
að dánarorsökin væri köfnun og
að þetta hefði gerst i
Saniartu-götu nr. 1728. 1 húsinu
þar sem ég var yfirheyrð i annað
sinn! Þannig komu böðlarnir upp
um sig og raunveruleg dánaror-
sök var pyntingar sem hann var
beittur af leynilögreglunni.”
Herforingjastjórnin er dýrslega
grimm einsog fasis*.. er von og
vfea. A stjórnartimabili valda-
ræningjanna hafa 40 þúsund
manns verið myrtir I landinu,
a.m.k. 800Q pólitiskir fangar eru
enn i haldi, u.þ.b. 100 þúsund
borgarar hafa verið handteknir
og flestir þeirra beittir pynting-
um, og tugir þúsunda hafa flúið
land.
Aðferðir valdræningjanna við
að kúga fólkið til hlýðni minna á
aðferðir nasista i Evrópu á sfiium
tima. Og þetta er að sjálfsögðu
engin tilviljun. Skömmu eftir
valdaránið var þess getið I heims-
pressunni að nasistaglæpamenn
ættaðir frá Þýskalandi hefðu
færst í aukana i Chile, og einn
þeirra, Walter Rauff, faðir gas-
klefanna, væri aðalmaöurinn i aö
skipuleggja chilensku leynilög-