Þjóðviljinn - 16.09.1976, Blaðsíða 5

Fimmtudagur 16. september 1976. ÞJóÐVILJINN — StÐA 5
Ensk lögregla ræöst gegn vestur-indíumönnum i Notting-Hill: ýmsum erlendum fréttariturum fannst framkoma hennar þar vera ljótur ryðblettur á frægöarskildi ensku
„bobbianna”.
Kynþáttaóeirðir í Bretlandi
Þann 3. september hóf Tony
Benn, iðnaðarráðherra
Bretlands, baráttu
verkamannaflokksins gegn
þjóðernissinnum, sem standa
yst til hægri. Sagði ráðherrann
að bretar ættu nú við að striða
verstu bylgju kynþáttahaturs,
sem skollið hefur yfir landið
siðan á áratugnum fyrir heims-
styrjöldina siðari.
Astæðan fyrir þvi að
kynþáttahatur magnast svo
mjög i Bretlandi nú er vitanlega
efnahagsvandamál landsins,
verðbólga og þó einkum aukið
atvinnuleysi, en slikt ástand
hefur löngum verið góð gróðrar-
stia fyrir kynþáttahatursáróður
af öllu tagi. Hefur þetta leitt til
þess að frambjóöendur sem
standa yst til hægri hafa fengið
aukið fylgi i aukakosningum að
undanförnu, þótt hvergi næðu
þeir kosningu, og i lok ágúst
kom jafnvel til óeirða i London.
Þykir stjórn verkamanna-
flokksins ástandið nú svo
alvarlegt að hún hefur ákveðið
að hefja sérstaka áróðurs-
herferð til að hamla á móti
þessu aukna kynþáttahatri.
Eins og mörg önnur lönd
Vestur-Evrópu hafa englend-
ingar „flutt” mikið inn af
verkafólki undanfarna áratugi,
og er vonandi að það verði ein-
hverntima reiknað rækil. út hve
mikið af „efnahagsframförum”
vesturlanda má rekja til þessa
skipulega arðráns á ódyru
vinnuafli, sem fékk lág laun
fyrir að vinna erfiðustu vinnuna
og bjó siðan við lélegustu kjör
án þess að njóta venjulegra
mannréttinda. Um þetta er litið
vitað, þvi að tilhneigingin hefur
gjarnan verið sú að telja þetta
fólk ekki með á skýrslum um
velferð vesturlanda, þar sem
þetta voru „útlendingar”.
Meðan vestur-þjóðverjar fluttu
inn spánverja, júgóslava og
tyrki, og frakkar fluttu inn
portúgala, norður-afrikubúa og
senegala, fluttu englendingar
inn vestur-indíumenn, indverja
og pakistana. Talið er nú að
um tvær milj. manna, „sem
ekki eru hvitir”, búi nú i
Englandi, og búa 40 af hundraði
þeirra i London og úthverfum
hennar. Reyndar er ekki hægt
að kalla þessa menn „inn-
flytjendur”, þar sem tveir
fimm tu hlutar þeirra eru fæddir
i Englandi.
Meðan stööugar „efnahags-
framfarir” urðu i Vestur-
Evrópu, duldist mönnum yfir-
leitt það vandamál, sem hlaut
að stafa af þessum innflutningi,
ef ekkert var beinlinis gert til að
auðvelda hann. En um leið og
menn fóru að finna fyrir efna-
hagsörðugleikum i þessum
löndum, mátti hins vegar búast
við þvi að ástandið breyttist.
Fyrsta alvarlega merkið um
þessa breytingu voru óeirðirnar
i London mánudagskvöldið 30.
ágúst. Þær hófust i lok hinnar
hefðbundnu „kjötkveðjuhátiðar
Kariba-eyja”, sem fólk af vest-
ur-indiskum uppruna hefur
haldið árl. i tiu ár i
Notting-Hill hverfi i London, en
talið er að þar búi um 60.000
vestur-indiumenn. óeirðirnar
hófust með handtöku vasaþjófe,
en þá fór mannfjöldinn að kasta
steinum og flöskum á lög-
regluna, og uppþot hófust á
stóru svæði. Búðir voru rændar
og kveikt var i bilum, og þegar
lögreglunni tókst að bæla niöur
uppþotin eftir tvær
klukkustundir, var talið að
meira en 450 menn hefðu særst,
þar af 325 lögregluþjónar.
Lögreglan handtók sjötiu
manns, þar á meðal sjö konur
og tólf börn.
Að sögn lögreglunnar stöfuðu
þessar óeirðir einungis af
óspektum 800 óeirðarseggja,
sem leituðust við að æsa upp
þúsundir ölvaðra manna. En
forystumenn vestur-indiu-
manna i London telja að óþarf-
lega mikill viðbúnaður lögregl-
i unnar hafi komið fólki fyrir
sjónir sem ögrun og hleypt illu
blóði i menn. Meðal almennings
er sú skoðun rikjandi að óeirð-
irnar séu alls ekki einangrað
fyrirbæri, heldur séu þær merki
um siauknar viðsjár milli kyn-
þáttaminnihlutans og annarra
Ibúa Bretlands. Bent er á, að
mikið hefur verið um minni-
háttar óeirðir i hverfum vestur-
indiumanna og pakistana i Eng-
landi i sumar, einkum i London,
Manchester, Birmingham og
Liverpool, og viða annarsstaðar
hefur borið á ólgu.
Astæðan fyrir þessari þróun
er i rauninni einföld Nú er talað
um að „mistekist hafi að fella
innflytjendurna inn i þjóð-
félagið, sem við þeim átti að
taka , en tæplega er hægt að
tala um mistök i þvi sambandi
þegar þetta var aldrei ætlunin.
Erlendir verkamenn voru f luttir
inn til Vestur-Evrópu til þess
eins að hagnast á vinnu þeirra
— eða arðræna þá ef menn vilja
fremur nota það orð, þaö þótti
betra svar viö launakröfum
hinna lægst launuðu að hækka
þá einfaldlega i þjóðfélags-
stiganum og flytja svo inn lág-
launafólk til að vinna þeirra
störf, fremur en að bæta á raun-
hæfan hátt kjör þeirra, sem
unnu þau störf, sem verst voru
og minnst laun voru greidd
fyrir. Það var þvi ekkert skeytt
um það þótt influttir verkamenn
söfnuðust saman i fátækra-
hverfum, eins og i Notting-Hill,
þar sem 60.000 vestur-indiu-
menn búa, eða Southall, þar
Særður blökkumaður i Notting-Hill.
sem álika margir indverjar og
pakistanar hafa heimili sin, og
lifðu þar i yfirfullum ibúðum
jafnvel án þeirra þæginda, sem
flestir telja nú sjálfsögð. Senni-
lega hefði það skert ágóða
þeirra, sem græddu á vinnu
þessara manna, ef reynt hefði
verið að sjá þeim fyrir mann-
sæmandi húsnæði.
Reynt var að visu að sjá til
þess að innfluttir verkamenn
nytu sömu réttinda og aðrir
hvað snerti atvinnu og húsnæði,
en reglugerðum um slik efni
hefur aldrei verið fylgt að fullu,
heldur hafa menn komist i
kringum þær með allskyns
oröhengilshætti. Það var heldur
ekki til þess ætlast að innfluttir
verkamenn yrðu annað en
undirmálsfólk, sem yrði alltaf
að vikja fyrir innlendum
verkamönnum. Af þessum
ástaaðum er ekki að furða þótt
baráttuhugur vestur-indiu-
manna og pakistana hafa aukist
eftir þvi sem þeir áttuðu sig bet-
ur á gangi þess þjóðfélags,
semþeir bjuggu i. Þegar árið
1958 kom til mikilla kynþáttaó-
eirða i Notting-Hill.
En þessi baráttuvilji erlendu
verkamannanna er þó ekki
nema önnur hlið málsins, og ber
reyndar á henni viðar i
Vestur-Evrópu. Hin hliöin er af-
staða innlendra verkamanna og
annarra til útlendinganna. Hún
er oft tviræð, þegar allt leikur I
lyndi er eins og þeir vilji sem
minnst af þeim vita, en þegar
kreppa af einhverju tagi skýtur
upp koliinum, verðurafleiðingin
gjarnan sú að litið er á út-
lendingana sem hættulega
„keppinauta” og þeir eru gerðir
að blórabögglum og verða að
þola reiði þeirra, sem óánægöir
eru. Þessi tilhneiging er til
staðarhvarvetna þar sem mikið
er um erlenda verkamenn, en
eins og efnahagsástandið er i
Englandi, þarf engan að undra
þótt hún blossi fyrst og fremst
upp þar.
Það er mjög auðvelt fyrir þá,
sem nú eru atvinnulausir i
Englandi, að kenna þvi um að
allt of mikið sé ráðið af „lituð-
um mönnum” er undirbjóði þá
hvað launakröfur snerti. Þeir
sem eiga i erfiðleikum með að
fá húsnæöi kenna þvi um að
„útlendingarnir” taki upp heil
borgarhverfi. Kaupmenn
útskýra slæma afkomu sina
með samkeppni indverja og
jamaikabúa, sem keypt hafi
verslanir og hafi þær opnar
flestar stundir sólarhringsins.
Viöhorf af þessu tagi eru ekki
óeðlileg, en þau stafa fyrst og
fremst af þvi hvernig að inn-
flutningi verkafólks var staðið:
á sama hátt og ekkert var gert
tilþess að búaefnislega i haginn
fyrir þær tugir þúsunda sem
alltaf voru að streyma inn i
landið, v ar heldur ekkert gert til
þess að útskýra það fyrir al-
menningi hver væri hlutur
þessara manna i efnahagslifi
landsins, — og á hvaða hátt
vinnuafl þeirra kynni að vera
nauðsynlegt. Ýmsir myndu
kannske segja að allt slikt hafi
frá upphafi verið feimnismál,
og allir „ábyrgir” aðilar hafi
viljað forðast of miklar um-
ræður um það atriði, sem var
einn grundvöllur „allsnægta-
þjóðfélagsins”, sem skapaðist i
Evrópu.
Afleiðingin er svo sú, að
myndast hefur grundvöllur
fyrir ýmsar fasistahreyfingar,
sem notfæra sér óánægju
almennings vegna efnahags-
ástandsins og safna fylgi með
vigorðum eins og „þetta er
okkar eyja” eða jafnvel„finnst
ykkur ekki vond lykt af karri”
(en karri er mjög áberandi i
matarvenjum indverja).
Hingað til hafa bresk yfirvöld
ekki haft miklar áhyggjur af
þessu kynþáttahatri, enda hafa
þau kannske ekki litið það illum
augum að skarpar andstæður
mynduðust meðal lágstétta
landsins: sundrung þeirra er
jafnan styrkur yfirstéttanna.
En nú er ástandið þó talið svo
alvarlegt að stjórnin hefur
ákveðið aðhefja áróðursherferð
til aö vinna á móti honum —
enda fá þeir frambjóðendur,
sem boða kynþáttastefhu nú i
fyrsta skipti umtalsvert
atkvæðamagn i auka-
kosningum, og stjórn
verkamannaflokksins stendur
sem kunnugt er nokkuð tæpt.