Þjóðviljinn - 09.12.1976, Blaðsíða 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 9. desember 1976
Skrifiö
eöa
hringið.
Sími: 81333
Frá Reyöarfiröi
Frá Alþýðubandalag-
inu á Rexdarjirdi
Síöastliöinn iaugardag hélt
Alþýöubandalagiö á Reyðarfiröi
almennan fund um framtíöar-
horfur í byggöarlaginu. Var
þetta fyrsti fundurinn af f jórum,
sem félagið ráögerir aö haida i
vetur.
Formaöur félagsins, Haf-
steinn Larsen, vélvirki, setti
fundinn og skipaöi Björn Jóns-
son, verslunarmann sem
fundarstjóra.
Sveitarstjórinn, Hörður Þór-
hallsson, flutti framsöguræöu,
en Helgi Seljan, alþingismaður,
sem einnig átti að hafa fram-
sögu, var veðurtepptur syðra.
Fundurinn lofaði sannarlega
góöu um framhald þessara
funda I vetur, þvi hann munu
hafa sótt um 40 manns og um-
ræður urðu miklar og liflegar.
Mönnum þótti lakara að al-
þingismaðurinn skyldi ekki geta
mætt, einkum sakir hugsanlegr-
ar umræðu um stóriðju eða stór-
iðju ekki.
Næsti fundur verður i janúar
og þá.munu hafa framsögu Lúð-
vik Jósepsson, alþingismaður
og Hilmar Bjarnason, fyrrver-
andi útgerðarmaður á Eskifirði.
■Umræðuefniö þá verður:
veiðar og fiskvernd.
Siðar kon>a svo þeir dr. ólafur
Ragnar Grimsson prófessor og
Einar Þorvarðarson, umdæmis-
verkfræðingur með framsögu á
tveim seinni fundunum.
Þjóð getur ekki
myndast án samstööu né
án sæmilegrar efnahags-
legrar af komu. í raun er-
um viö íslendingar fá-
tækir í allri dýrðinni. Því
verðum við að koma í veg
fyrir hverskonar bruðl,
nýta þannig sem best það,
sem við nú höfum og
styrkja okkur þannig
ef nahagslega.
Það er tiIgangslaust
fyrir þann, sem tínir upp
gullmola, að segja öðrum
að herða sultarólina. Nei,
hér þarf sameiginlegt
átak og finnst mér, að
f ramámenn og ef namenn
þjóðarinnar ættu að sýna
á borði fordæmi í þeim
málum.
Aö tina upp periur, sem aflast
hafa meö svita annara, er litil-
lækkandi fyrir hverja
manneskju.Frá örófi alda hefur
valdagræðgi og fégræðgi við-
gengist meðal mannanna og
ávallt til bölvunar. Það fer eftir
atvikum hversu margir verða
liðendur fyrir fégræðgi hvers
og eins. Fégræðgi og valdafikn
likjast þvi að maður drykki salt-
vatn viö þorsta, brennandi,
óslökkvandi þorsta, sem svo yk-
ist við hvern sopa. Fégræðgi er
ómælanleg en þó misjafnlega
mikil hjá hverjum einstaklingi
og svo er það einnig með valda-
græðgina.
Mikil fjáreign getur
auðveldað mönnum sókn til
valda og aukins áhrifasvæöis.
Og mikil völd geta á hinn bóginn
veitt mönnum aöstöðu til að afla
peninga i rikum mæli. Sjálfsagt
hafa allir hnei göir i þessa átt en
gallinn er sá, að þær geta
breyst i öfgakennda græðgi,
sem engu eirir og er tillitslaus.
Barn, sem komist hefur upp
með að stela sætindum úr hirslu
foreldra sinna gerir það ekki af
vondum ásetningi heldur af ein-
skærri fikn, blandinni sektar-
kennd þeirrar meövitundar, að
verknaðurinn sé ekki réttur.
Sektarkennd eða sjálfsásökun
barnsins getur hinsvegar horfið
i skugga þeirra ánægju, sem
sætindin veita barninu, auk þess
sem andlegur vanþroski gerir
barninu ekki kleift aö skynja
óheiðarleika verknaðar sins.
Maður, sem kosinn er af al-
menningi til ábyrgðarmikils
starfs og misnotar sér traustið i
eiginhagsmunaskyni og gerir
sér grein fyrir verknaði sinum
er verr á sig kominn hvað
þroska snertir en barniö sem
ásældistsætindin, nema hann sé
svo gersnyeddur allri greind, að
hann geri sér ekki grein fyrir
verknaði sinum. En sá maður er
ekki hæfur til ábyrgra starfa.
Þorsteinn Ö. Arnarson.
Jónas Arnason.
Hvernig var
Jónas litur?
Borist hefur svohljóðandi
fyrirspurn og er tilefni hennar
sagt vera umræður þær, sem aö
undanförnu hafa fariÓ fram,
bæði í fjölmiðlum og manna á
meöal um litasjónvarp á
Islandi.
Var Jónas Arnason sendur út I
litum i sjónvarpsþættinum i
Englandi. H.G.
SÍMI
ÞJÓÐVILJANS
ER 81333
Jerini R. Ólason, Borgarnesi:
Hið löghelgaða arðrán
Kveikjan aö þvi aö ég skuii nú
stinga niöur penna og skrifa
eftirfarandi hugleiöingar er.sú,
aö þann 18. nóvember birti
Þjóöviljinn litiö en táknrænt
dæmi um veröbólguþróun
siöustu áratuga.
Hér á ég viö liftryggingu
Karls Sigurössonar, sem
stofnaö var til áriö 1938 og sem
kom til útborgunar á þessu ári.
Þó þar sé ekki um háar tölur
að ræöa á papplrnum, er dæmið
stórkostlegt ef það er um-
reiknaö til núverandi verðgildis,
og þvi aðeins verður þaÓ
hverjum manni skiljanlegt.
Dæmið er sérstaklega tákn-
rænt fyrir þaö, hvernig peninga-
öflin á Islandi fara aö þvi aö
stela fjármunum fólks i skjóli
laga sem þau sjálf setja.
Ef viö athugum þessa
tryggingu örlitið nánar, kemur I
ljós að ársiðgjaldiö kr. 60.20
hefur á fyrsta ári veriö um þaö
bil 80 vinnustunda viröi. Ef viö
jafnframt gerum ráö fyrir að
veröþróun hafi verið nokkurn
veginn jöfn þegar litið er á allt
tryggingartlmabiliö, lætur
nærri að allar iðgjalda-
greiðslurnar hafi veriö nálægt
1500vinnustunda virði á þeim 38
árum sem um ræðir.
Þetta þýðir aö Karl hefur f
raun og veru greitt 600-900 þús.
kr. i iðgjöld miðað viö nú-
verandi peningagildi.
Tryggingastarfsemi af þessu
tagi er að mestum hluta
„ávöxtun” peninga vegna þess
hve áhætta er lítil. Þannig gerir
samningur tryggingafélagsins
við Karl ráð fyrir að hann greiöi
samtalskr. 2.287.60 i iögjöld, én
fái að samningatimanum
Jenni R. Ólason
loknum greiddar kr. 3000.-. Um
leið og tryggingafélagiö tekur á
sig áhættu tryggingarinnar,
skuldbindur það sig með þess-
um hætti til að greiöa liólega
30% vexti af iðgjöldunum miðað
við allan samningstimann.
Samkvæmt þvi ætti tryggingar-
takinn að fá útborgaðar 800-1200
þús. kr. i stað þeirra 3000 kr.
sem hann raunverulega fær. Þá
hefði hann fengið endurgreitt
raunverulegt verðmæti iögjalda
sinna aö viðbættum 30% vöxt-
um.
Það gerist hinsvegar ekki
vegna þess að svo er litið á aö
samningurinn skuli gilda sam-
kvæmt orðanna hljóðan, en ekki
samkvæmt efnislægu inntaki.
Með þessum hætti eignast
tryggingafélagiö nánast allt þaö
fé sem það I upphafi tók aö sér
að ávaxta og skila i lok
samningstimans.
Full ástæöa væri til aö láta
reyna á réttmæti þessa fyrir
dómi. Raunar væri réttlætismál
aö heimila Karli eða ein-
hverjum sem likt er ástatt fyrir
gjafsókn i svona máli, þvi eins
og ljóst má vera er fjöldi fólks
hlunnfarinn meö svipuöum"
hætti bæði af tryggingafélögum,
lifeyrissjóðum, bönkum og fleiri
peningastofnunum.
Þvi miöur er þó varla annars
að vænta en dómstólarnir
reyndust rikjandi öflum þjóö-
félagsins trúir. Hér er nefnilega
komiö að kjarna þess hvernig
alþýða er arðrænd i nútima
velferðarþjóöfélagi.
Nýlendukúgun er nú á dögum
framin með fjármagni fyrst og
fremst i stað vopna áður. Al-
þýöa Islands er arðrænd með
þvi aö magna að henni verð-
bólgu og nota siðan banka og
sjóði til að millifæra fjármuni I
stað hinnar beinu launakúgunar
á fyrri árum.
Þessi sannindi virðast hins-
vegar gjörsamlega hafa farið
framhjá leiðtogum Islensks
verkalýös. Þess vegná hefur
pólitisk hlið verkalýðs-
baráttunnar verið afrækt á
undanförnum árum og ára-
tugum og hún beinst nánast
eingöngu inn á braut meira og
minna misheppnaörar kaup-
gjaldsbaráttu.
Reyndar hefur verkalýös-
hreyfingin, eöa öllu heldur
forysta hennar I sumu tilliti
beinlinis gengiö erinda peninga-
aflanna.
Þetta á einkum við um
stofnun óverötryggðra lifeyris-
sjóöa, atvinnuleysistrygginga-
sjóðs og siöast en ekki slst Al-
þýðubankans, sem hefur verið
hrikalega misnotaður eins og
alkunna er.
I tengslum viö merkisafmæli
Þjóðviljans hafa heyrst raddir
um að ástæöa sé nú til að hefja I
blaöinu opinskáa umræöu um
þau innri mein sem þjá
hreyfinguna sem hann á aö vera
málsvari fyrir.
Ég tek eindregið undir þessar
raddir I fullvissu þess, að undir
traustum innviöum Þjóöviljans,
Alþýöubandalagsins og verka-
lýÓshreyfingarinnar er kominn
allur árangur þeirrar baráttu
sem við hljótum að berjast
fyfrir réttlátu og heiöarlegu
þjóðfélagi.

Umsjón: Magnús H. Gíslason