Þjóðviljinn - 30.12.1976, Blaðsíða 8

8 StDA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 30. desember 1976
Fimmtudagur 30. desember 1976 ÞJÓÐVILJINN — StDA 9
Það er liftin tift aft strætisvagnarnir ösli allar torfærur I vetrar-
veftrunum og skili farþegum sinum af öryggi á át'angastao. Þessir
gömlu vagnar gerðu sitt gagn og brugðust sjaldau efta aldrei. en núna
eru strætisvagnarnir á ónegldum snjóhjólböröum, sem ekki er einu
sinní hægt að setja keðjur á þegar sujóar, og fyrir vikið er þjónustan i
lágmarki. Ekkert er gert til að hvetja borgarbúa til að nota strætis-
vagna, ekkert er gert til að auka þjónustu þeirra og þægindi til handa
farþegunum, enda þótt I því felist e.l.v. lausu allra umferöarvanda-
mála.
Já, það er mörg gagnrýnin sem komið hcfur fram á skipulags-
hugmyndir Reykjavlkurborgar. A skipulagssýninguniii að Kjarvals-
stöðum er auglýst eftir gagnrýni og tillögum og hér eru viðmælendur
hlaðsins, þeir Sifiurður Harðarson t.v.'og Magnús Skúlason t.h. önnuni
kal'nir við að fylla út breytingartillögur...og veitir svo sannarlega ekki
af.

'500. r
BLAFJGUI !3UU AR hVERl
A þessari mynd sjast umferftaræftar i kringum Lamdsspitalann og BSl
strikaðar með feitu. Til hægri þar sem nú er Miklatorg,
eiga aft koma umferftarbrýr meft tilheyrandi siaufum.
Ilringbrautiu er sveigð niður fyrir BSÍ vegna viöbygginga Lands-
spitalans sem eiga að koma fyrir neðan núverandi Hringbraut og
neðst á myndiuni sést hvar áfrainhald Fossvogsbrautar kemur frú
öskjuhlið i átt að miðbænum gamla. Tjörnin er lengst tii vinstri, efst
uppi.
%BÝK)AVÍK.., aj ¦ - : ¦ __ / - _,,..
T960B2B4'66B8 70 72 7i7678'80'82B4
•90'92m«?
Við höfum hér i Þjóftviljanum birt þetta uggvæniega linurit áður. Þaft
sýnii' spá um f jölda einkabíla I framtlðinni og sömuleiðis f jölda einka-
bíla á hverja eitt þúsund Ibúa frá arinu 1960. Gert er ráð fyrir þvi, að
árið 1990 veröialltaöþvieinn bílld hverja tvoibúa íitcykjavlk!!
MARKMID
#1111
\
AKVARDAMR
Umferftarnetift f Heykjavfk verður æ þéttara og göturnar æ brciftari.
Hér er sýnt hvernig endurskoðað aðalskipulag gerir ráft fyrir gatna-
skipaninni. Fossvogsbraut er inni ! myndinni og sömuleiftis áframhald
hennar mebfram OskjuhMðmni og niftur i gamla miðbæinn.
TLLOGUR
UMFER04RALAG A MíKLUBRAUT Í2.JÚNÍ 19X
'AKL
. 2oœ
^
#1111 r MAT . >
1 wf ¦ KOSTNADAR-ÁÆTLUN J

»'/•..
A þennan hátt er umferftartalvan mötuð á upplýsingum og sföan unnift
íir nifturstöðum. Strax f upphafi er að áliti margra tekinn rangur póll f
hæðina, tölvunni eru gefnar rangar þarfir og röng m arkmið.
2iw
Þetta Ifnurit sýnir umferðaráiagið á Miklubraut í einn sólarhring.
Takið eftir þvf aft á milli klukkan 17.00 og 18.00 er álagið langmest. Þá
eru menn á leift heim til sin úr vinnu og allt framtfðarkerfi umferðar-
mála er miðað vlft þaft aft sinna þörfuin þessa hilafjölda. Þaft er þvi
eftliiegt aft umferftaræðarnar þrútni lít, en rétt er aft hafa þaft hugfast,
aft ef menn geymdu einkabUinn sínn og notuftu strætisvagna á leift í og
úr vinnu, væri vandamáliðnánastúrsögunni. Svo einföld er lausnin, en
ekkert er þó gert til þess aft efla almenningsvagnanotkunina meft
aukinni þjónustu vift farþegana.
f kjölfar skipulags-
sýningar Reykjavíkur-
borgar, sem staðið hefur
yf ir síðan í lok nóvember-
mánaðar að Kjarvals-
stöðum/ hefur nokkur
umræða um skipulags-
mál Reykjavíkurborgar
átt sér stað í f jölmiðlum
...en þó í rauninni sáralítil
ef tekiðer mið af því hve
efni sýningarinnar er
viðamikið og hve marga
athyglisverða þætti er
þar að finna.
Skipulagsmál í brennidepli
Þjóðviljinn hef ur gripið
á nokkrum þeirra með
stuttum fréttum, en í
þessari opnu verður leit-
ast við að gefa örlítið
skýrari mynd en áður af
því helsta sem rætt hef ur
verið í sambandi við
umferðarkerfi Reykja-
víkurborgar.
Leitað var til tveggja
arkitekta, sem báðir eiga
sæti í nefndum Reykja-
víkurborgar og koma
mikið við sögu í þessum
málum. Rætt var við þá
Sigurð Harðarson, sem
situr í skipulagsnefnd
borgarinnar, og Magnús
Skúlason, sem er í
bygginganefnd. í spjalli
okkar var komið víða við
og er rétt að taka það
fram, að mikið vantar
upp á að.þess sé alls getið
hér. Heila bók og jafnvel
bókaflokka mætti skrifa
um skipulagsmál ef reynt
væri að tíunda allt sem
mönnum liggur á hjarta,
en hér verður látið nægja
að stikla á stóru og beina
augum að áðurnefndum
umferðar-
málaflokki,
kerfinu.
Margt fleira er þó að
finna býsna fróðlegt í
skipulagshugmyndunum
sem sýndar eru á Kjar-
valsstöðum. Má t.d.
nefna þær viðamiklu
athuganir sem gerðar
hafa verið á gamla mið-
bænum og gamla austur-
bænum. I framhaldi
þeirra athugana hafa
verið gerðar víðtækar til-
lögur um enduruppbygg-
ingu þessara svæða, þar
sem mörgum finnast
verndunarsjónarmiðin —-
sitja illilega á hakanum.
Um þetta atriði og raun-
ar mörg fleiri var einnig
rætt við þá Magnús
Skúlason og Sigurð
Harðarson, og gefst von-
andi tóm til að taka þau
fyrir síðar. —gSp
Yfirsást
borgaryfir
völdum lausn
umferðar
vandans?
Mörgum brá i brún þegar aðal-
skipulag Reykjavikurborgar leit
dagsins ljós árið 1965, en það átti
að gilda tilnæstu tuttugu ára. Þar
voru óneitanlega ævintýralegar
hugmyndir uppi á teningnum i
sambandi við umferðarmál.
Hraðbrautir „tengibrautir", og
„safnbrautir íágu á við og dreif
um borgina, og skáru hver aðra á
óliklegustu stöðum. Mönnum
hraus hugur við þeirri staðreynd
að einkabillinn öðlaðist æ meiri
völd og sölsaði undir sig æ stærri
landsvæði.
NU hefur þetta aðalskipulag
verið endurskoðað af Þróunar-
stofnun Reykjavikurborgar með
hjálp reiknilikans sem gert var
fyrir tölvunotkun. Að' sögn þeirra
Sigurðar Harðarsonar og
Magnúsar Skúlasonar hafa ein-
staka mál verið lagfærð i þessari
endurskoðun en engu að siður
stendur heildarmyndin i um-
ferðarskipulaginu óhögguð.
— Það er i rauninni ákaflega
erfitt að andmæla niðurstöðum
tölvunnar i þessum efnum, sögðu
þeir Sigurður og Magnús — á
meðan forsendur hennar eru
viðurkenndar sem réttar og eðli-
legar. En þar liggur einmitt
meinsemdin. Að okkar áliti og
Ekkert gert til að auka
notkun strætisvagnanna
fjölmargra annarra eru tölvunni
gefnar einhæfar upplýsingar, þar
sem alls staðar er gengið út frá
ómældri notkun einkabilsins og
allt miðað við að umferðarkerfið
getiannað fullkomnlega umferð á
mestu annatimum sólarhrings-
ins.
Gert er ráð fyrir þvi að menn
fari hver á sinum einkabil i og úr
vinnu og inn i myndina er lika
tekin áætluð fjölgun einkabila á
hvert mannsbarn, en i þeifri
áætlun er reikriað með hvorki
meira né minna en einum bil á
hverja tvo íbúa landsins! Það er
þvi ekki nema von að umferðar-
æðarnar bólgni út og leggi jafnvel
undir sig fögur og friðsæl „græn
svæði" eins og t.d. Fossvogsdal-
inn.
Rangt farið að hlutun-
um.
— I öllum meginatriðum er
þarna farið rangt að hlutunum,
sögðu Magnús og Sigurður. — T.d
er ekkert gert til þess að efla
notkun almenningsvagnanna
þegar fólk er á leiðinni i vinnu eða
heim aftur.Þaðerhvergi gertráð
fyrirsér stökum leiðum til handa
strætisvögnum,þarsem þeir geta
ekið óhindrað um og flutt farþega
kuldanum i vondum
veðrum.
vetrar-
Ók moA^n iim skýlum og upphituðum i stað þess
CX I I I CÍUCl II Ulll" að þurfa ævinlega að norpa úti i
ferðaræðar
fyrir einkabíl-
anna eru stöð-
ugt stækkaðar
á kostnað eldri
húsa og
,grænna svæða'
sina fljótt og örugglega. Það er
hins vegar ljóst, að um leið og
menn teldu sér hag i þvi að ferð-
ast kvölds og morgna með
strætisvögnunum á vinnustað og
heim aftur myndi draga verulega
úrumferðarþunganum og þá ekki
sist á mestu annatimunum.
Ef vel á að vera þarf strætis-
vagnakerfið hins vegar sinn
ákveðna hluta af umferðarkerf-
inu. Strætisvagnar þurfa sérstak-
ar akgreinar, sérstakar götur og
góða biðaðstöðu og farþegarnir
þyrftu að fá afnot af góðum bið-
Og það er rétt að benda á það i
leiðinni, að einmitt i verstu
veðrunum, þegar biðin er hvað
erfiðust, bregðast vagnarnir iðu-
lega. 1 eina tið dröslaðiststrætó af
miklu harðfylgi yfir stóra snjó-
skafla og svellhála götukafla og
veitti farþegum sinum þannig
ómetanlega þjónustu.NUna er
öldin hins vegar önnur. Bannað er
að negla snjóhjólbarða strætis-
vagnanna óg um helmingur
þeirra eru svo lágir að það er ekki
hægt að.koma keðjum undir þá.
Fyrir vikið eru strætisvagnar
fyrstu ökutækin sem stöðvast i
vetrarveðrunum og getur það
varla talist góður hvati að aukinni
notkun almenningsvagnanna.
A meðan svona er i pottinn búið
er ekki nema von að fólk taki
einkabilinn fram yfir. A meðan
peningar eru fyrir hendi mælir
e.t.v. ekki svo margt á móti þvi að
hver fjölskylda hafi einn eða jafn-
vel tvo bila til umráða, en það
kallar hins vegar á mikil og óþörf
vandamál. ef allir nota bilana
samtimis til og frá vinnu.
Einföldlausn, en þó ekk-
ert athuguð
Lausnin er þvi að okkar mati
einfóld. Um leið og strætis-
vagnarnir bjóða upp á þá þjón-
ustu, sem hvetur menn til þess að
ferðast með þeim i vinnu sina og
ilr, dreifist önnur umferð jafnt
yfir daginn og ákveðinn há-
marksannatimi verður að mestu
úr sögunni. Umferðarþunginn
minnkar og þörfin fyrir stórar
umferðaræðar um leið.
Þennan einfalda möguleika
hefur Þróunarstofnunin ekki
fengíst til að kanna ennþá. Þegar
gamla aðalskipulagið var gert
var gerð könnun á notkun strætis-
vagnanna, en við hana var hins
vegar ekkert stuðst.
— Sigurður Harðarson lagði til i
skipulagsnefnd fyrir riimu ári
siðan að við endurskoðun á aðal-
skipulaginu yrði reynt að taka
strætisvagnana inn i myndina en
sútillagavarfelldá þeim forsend-
um einum, að timi væri ekki fyrir
hendi. Ekki alls fyrir löngu var þó
gerð einhver könnun á notkun
strætisvagnanna en hún var
nægilega seint á ferðinni til þess
að koma hvergi við sögu i endur-
skoðuninni. Strætisvagnanotkun
er þvi hvergi með i dæminu þegar
smiðað er umferðarlikan höfuð-
borgarinnar!
— Við erum óhressir yf ir. þeirri
málsmeðferð. Með þessari marg-
nefndu tölvu er nefnilega hægur
vandiaðsetjanýjaþættiinni um-
ferðarlikanið og fá þannig út mis-
munandi möguleika til lausnar
vandamálsins. Það hefði verið
auðvelt að sjá hvaða áhrif aukin
notkun almenningsvagna hefði
haft á heildarumferðina en ein-
hverra hluta vegna var áhugi
ekki fyrir hendi.
Það er meira að segja gert eins
litið úr núverandi áhrifum SVR
og frekast er unnt. T.d. er i for-
sendum tölvunnar aðeins talað
um hve margir einkabilar séu á
ferðinni á hverri klukkustund en
hvergi hve margir strætisvagnar
séu i gangi á sama tima. Hvergi
er heldur minnst á fjölda farþega
með hverjum einkabil og fjölda
í'arþega með hverjum strætis-
vagni, enda bótt cinstaklinga-
fjöldinn séu auðvitað mun óeðli-
legri mælikvarði heldur en farar-
tækjafjöldinn.
..Óhreini iðnaðurinn"
Og það má draga i efa fleiri at-
Framhald á 14. siðu
Skipulagsmál höfuðborgarsvæðisins víða í athugun
Samvinna milli sveitar-
félaga er nánast engin
en loks mun þó vera framundan stofnun
sameiginlegrar þróunarstofnunar
Það er sorgleg staðreynd, að
ennþá skuli samvinna á milli
sveitarfélaga höfuðborgar-
svæðisins ekki vera meiri i
skipulagsmálum en raun ber
vitni. Enda þótt byggð Reykja-
vikur, Kópavogs og Hafnar-
fjarðar og Garðabæjar skulí
nánast vera orðin órofa heild
vinnur hver aðili út af fyrir sig
að framtiðarskipulagningu
ibiiðabyggðar, atvinnuhús-
næðis, gatnagerðar og ððru þess
háttar.
A meðan reykvikingar keyra
t.d. í gegnum tölvur sinar flókið
umferðarlikan og gera ýmiss
konar gáfulegar og miður gáfu-
legar athuganir er litið míð tek-
ið af umferð um Kópavog sem
ekki er þó ýkja langt undan og
hlýtur ævinlega að hafa veruleg
áhrif á umferð um Reykjavik.
Þess vegna er ánægjulegt að
vita Ul þess, að framundan mun
vera stofnun sameiginlegrar
þróunarstofnunar fyrir þessi
sv'eitarfélög og munu þau þá
væntanlega skuldbinda sig til
að hlýðnast ákvörftunum hennar
ieinu og öllu. Vonandi er, að um
leið verði hlutirnir teknir til
athugunar i viðara samhengi en
til þessa, enda ótal mörg mál
sem sveitarfélögin gætu leyst i
sameiningu.
Eitt Htið dæmi um slfkt er
hafnargerð reykvikinga.
Strandlina þeirra er samkvæmt
skipulagshugmyndunum nanast
öll lögð undir hafnarmannvirki
, og úti á Granda stendur til að
stækka Island um mörg þúsund
fermetra til þess að koma þar
fyrir mannvirkjum sem gera
löndun fiskiskipa og kaupskipa
mðgulega.
A meðan ráðast á i slikar stór-
framkvæmdir vestast i vestur-
bænum, sem um leið kalla á
stóraukna umferð og lagningu
stórra umferðaræða i gegnum
íbúðabyggðina þar, standa önn-
ur sveitarfélög höfuðborgar-
svæðisins með ónýtta strand-
lengju, sem hægur vandi væri
aö breyta i ákjósanleg hafnar-
mannvirki með fullnægjandi
samgönguæftum úr öllum átt-
um.
En þannig er hreppapóiitikin I
hámarki. Það er fleira en stofn-
Pramhald á 14. siðu
island verður stækkaft um mörg þúsund fermetra eins og hér sést, til þess að koma fyrir enn frekari
hafnarmann virkjum í landi Reykja vikur. Hér sést fy rirhuguft uppf ylling Uti á Granda.