Þjóðviljinn - 04.03.1977, Qupperneq 7

Föstudagur 4. mars 1977 ÞJóÐVlLJlNN —StÐA — 7

Miklu skiptir hvort einkunnir eru notaðar til að
velja takmarkað úrval i
eftirsótt framhaldsnám eða þœr gefa auknum fjölda
rétt og tœkifœri til að hefja framhaldsnám.
Hörður
Bergmann
námstjóri
1
Að hverju miða breyt-
ingar á grunnskólaprófum?
Það er dálltiö erfitt aö átta sig
á hvaö þaö er sem þeir er gagn-
rýnt hafa fyrirkomulag loka-
prófs úr grunnskóla eru á móti I
raun og veru. Þaö viröist ekki
vera fækkun samræmdra prófa
niöur I 4, ekki heldur fækkun
þrepa á einkunnastiganum
niöur I 5, og heldur ekki þaö aö
gefa einkunn I bókstöfum. Eftir
þvl sem næst veröur komist
beinist gagnrýnin einkum aö þvl
aö einkunnir munu nemendur fá
miöaö viö hvar þeir standa
miöaö viö allan hópinn, allan
árganginn. Eins og skýrt hefur
veriö frá í fjölmiðlum er hér um .
aö ræöa skiptingu á þeim grund-
velli aö 7% nemendanna hljóta
hæstu einkunn, A, 7% þá lægstu,
E, 24% fá B, næstbestu einkunn,
24% D, þá næstlökustu. Miöein-
kunnina, C, hljóta 38%
nemenda. Hér verður ekki fariö
út I skýra forsendur þessarar
skiptingar en auöskiliö ætti aö
vera aö hér er um grófa flokkun
aö ræöa bar sem meöalár-
angur er lltt sundurgreindur.
Þeir sem ná meöalárangri, C,
eru 38% árgangsins. Einnig ætti
aö vera nokkuö ljóst aö I raun-
inni er þetta I stórum dráttum
állka flokkun og framkv. var
á landsprófi og samræmdu
gagnfræöaprófi undanfarin ár,
einungis grófari, færri flokkar..
Fullyröingar um aö þetta
einkunnakerfi sé „algjör vit-
leysa” og vangaveltur um hvort
eigi aö „staöla alla nemendur —
„jafna æskuna út I einhverja
meöaltalsflatneskju” —
þarfnast þvl frekari skýringar.
Hvaö eiga menn viö? Vilja
menn skipta I 100 flokka meö
einkunnina 0,0-10,0? Eöa I 11
meö 0-18? Eða er þaö bara hlut-
fallseinkunnir, sem menn vilja
ekki? Og telja þá vanætanlega
betra misræmi eins og þaö aö
einkunnin 51 einhverri grein I ár
muni jafngilda 6 næstu ár af þvl
aö prófiö var léttara. Þaö er
auövitað sjónarmiö út af fyrir
sig. En skiptir raunar ekki máli
I þvf samhengi sem hér er um aö
ræöa. Meiru skiptir nefnilega
hvernig einkunnirnar eru
notaöar. Hvort þær eru notaöar
til aö velja takmarkaö úrval
sem fær aö fara i eftirsótt fram-
haldsnám eöa hvort þær munu
gefa auknum fjölda rétt og tæki-
færi til aö hefja þaö framhalds-
nám sem hugur stendur til.
Nú var þaö svo aö siöustu
árin, sem gamla landsprófiö var
I gildi (9 próf I bóklégum
greinum) þreyttu 30-35%
árgangs i 9. bekk þaö próf og
20-25% árgangsins náöi meöal-
einkunninni 6 og þar yfir og
hlaut þar meö rétt ti $ö hefja
menntaskólanám og hliðstætt
framhaldsskólanám. Aörir fóru
lengri leiö aö þvl marki aö ná
rétti til náms I framhalds-
skólum (gagnfræöapróf) auk
þess sem iönskólanám o.fl. var
hægt aö hefja með minni undir-
búningi.
Var þetta fyrirkomulag eitt-
hvaö betra en þaö sem nú tekur
viö? Þvl er aö sjálfsögöu aöeins
hægt aö svara meö þvl aö hafa
ákveðna viömiöun. Betra eöa
verra miöaö viö hvaö? Þeir sem
vilja aö takmarkaö úrval þeirra
nemenda, sem ná bestum
árangri I bóklegum greinum I 9.
bekk, fái rétt á aö hefja nám I
menntaskólum og hliöstæöum
framhaldsskólum munu
væntanlega telja landsprófs-
fyrirkomulagiö betra en þaö
sem nú tekur viö. Aörir, og
vonandi miklu fleiri, telja
væntanlega heilbrigöara og
vænlegara aö sem flestir, er
ljúka námi I grunnskóla, fái aö
reyna sig I þvl framhaldsnámi
sem hugur þeirra stendur til,
þvl námi sem þeir vilja nota
tlma sinn og krafta til aö reyna
viö.
Og þá er komiö aö kjarna
málsins. Hvernig á aö nota þær
einkunnir sem nemendur fá á
þeim 4 prófum sem samræmd
eru 19. bekk? Þvl er lýst I dreifi-
þréfi frá menntamálaráðu-
neytinu frá 10. des. sl. þar sem
segir:
„Nemandi sem lýkur námi I
grunnskóla hefur rétt til aö
hefja nám I framhaldsskóla ef
hann hefur hlotiö A,B, eöa C I
samræmdum greinum og ein-
kunnina 4 eöa hærra I skóla-
prófsgreinum. Eftirfarandi frá-
vik eru þó heimil:
a) D I tveimur samræmdum
greinum en engin skóla-
einkunn undir 4.
b) DI einni samræmdri grein og
ein skólaeinkunn undir 4.
c) Engin samræmd einkunn
lægri en C en tvær skóla-
einkunnir undir 4.”
Þess skal getiö aö þaö sem
þarna er kallaö skólaprófs-
greinar eru allar greinar sem
kenndar eru I 9. bekk grunn-
skóla og ætlast er til aö þar séu
gefnar einkunnirnar 1-10 (heilar
tölur). Skólar ráöa því hvort
þær eru gefnar á grundvelli
prófs, og/eða frammistöðu
nemenda á námstímanum.
Nú — en hvaö þýöir þetta fyrir
nemendur? Eftir þvl sem næst
veröur komist mun þaö þýöa aö
70-75% árangsins fær rétt til að
hefja nám I framhaldsskóla. Og
ekki nóg meö þaö, heldur segir
einnig I áöurnefndu dreifibréfi:
„Nemandi sem ekki fullnægir
framangreindum skilyröum
getur þó hafiö nám I framhalds-
skóla þegar aö loknum grunn- |
skóla ef viökomandi skóli sam- !
þykkir.” Augljóst er meö I
hliösjón af þvl sem áöur er |
greint aö hér er um mikla
réttarbót fyrir nemendur aö •
ræöa, stefnt er aö auknum rét-
indum fjöldans. Þetta kemur
ljóst fram I sama bréfi þar sem
segir: „í framangreindum
reglum felst aö reynt veröur,
eftir því sem tök eru á, aö veröa
viö óskum nemenda um fram-
haldsnám. Þó er eigi unnt aö
tryggja aö allir nemednur
komist I það nám, eöa skóla er
þeir æskja.”
Nú er auövitaö augljóst mál
aö oröin tóm eru ekki nóg eigi aö
trygjga þaö aö unnt veröi aö
veröa viö óskum nemenda um
framhaldsnám. Þaö hvað úr
veröur er háö vilja almennings,
bæjar- og sveitastjórna, alþing-
is og rlkisstjórnar: þvi hvort til
verður húsnæöi, kennslukraftar
og námsgögn fyrir þann stór-
aukna fjölda sem væntalega
hyggst hefja framhaldsnám
næsta haust: þvl hvenær og
hvernig alþingi tekst aö móta
væntanlegt frumvarp um fram-
haldsskóla.
Frásagnir útvarps, sjónvarps
og blaöa af umræöum utan dag-
skrár á alþingi 28. febrúar um
samræmd lokapróf úr grunn-
skóla hjóta því aö vekja
mörgum furöu og valda sárum
vonbrigöum. Þar var algjörlega
sneitt hjá þeim kjarna málsins
sem hér hefur veriö leitast viö
aö draga fram. Útilokaö er aö
nokkur maöur hafi fræöst um
neitt viö aö hlýöa á hana eöa
lesa um hana I blööunum, miklu
fremur er þess að vænta aö ryki
hafi veriö slegiö I augu almenn-
ings þannig aöhann geri sér enn
sföur en áöur grein fyrir hvaöa
réttarbætur geta falist I hinni
nýju skipan fyrir nemendurna.
Reynt var aö skírskota til lág-
kúrulegustu fordóma gagnvart
tækninýjungum og menntun, sé
hún fengin erlendis og beitt á
Islandi, sbr. þaö sem haft er
eftir Jónasi Arnasyni I
Þjóðviljanum 1. mars: „En eitt
getum viö gert, sagöi Jónas, —
og þaö er aö setja hemil á þaö
fólk, sem kemur meö háskóla-
gráöur utan úr heimi, og telur
sig þar meö vita allt betur en
aörir um hvernig þessum mál-
um eigi að haga hér á Islandi.”
Þannig er reynt að vekja tor-
tryggni gegn þeim sem af ein-
lægni vinna aö þvi að auka rétt
nemenda og afnema viljandi
strangt og nákvæmt flokkunar-
kerfi i þjónustu þeirra sem bet-
ur mega sin. Hvaö vilja þessir
menn? Snúa aftur til þyngra
prófafargs? Gera sluna þéttari
svo einungis úrvaliö komist i
gegn? Megum viö vænta nánari
skýringa?
Þaö sem almenningur og
skólamenn vilja fá aö vita er
hvernig alþingi og rikisvaldiö
ætlar aö standa viö þau fyrirheit
sem áöur var getiö. Þing-
mönnum væri nær aö nota fyrir-
spurna- og umræöutima sinn til
aö fá skýrari hugmyndir um
hvernig staðiö veröur aö þvi aö
taka á móti þeim aukna fjölda
sem óska mun eftir námi á
framhaldsskólastigi næsta
vetur. Vonandi beinist sú
framhaldsumræða sem væntan-
lega veröur um þessi mál að
raunverulegum vandamálum,
— aö þvl hvernig hægt er að
bæta skólastarfiö, bæta llöan og
starfsskilyröi nemenda og auka
rétt þeirra. Hvaö meö aö
afnema samræmd próf?
Fimmtugur í dag
Jörgen Múrari
1 dag, föstudaginn f jóröa mars,
er ágætur kunningi margara is-
lendinga, Jörgen Múrari, fimm-
tugur.
Vinir hans efna til hófs fyrir
Jörgen i dag á Kunstakademiets
mur- og rumskole, Kongens Ny-
torv 1. Þará aðiöka galdrakúnst-
ir, músik, bjór og annan gleðskap
kl. 15-21.
Hátlðanefndin (en meðal þeirra
sem I henni eiga sæti er Tryggvi
Ólafsson) skipuleggur honum i
afmælisgjöf, ferðalag til Italiu, og
þeir sem vilja leggja fram sinn
1 tilefni af því aö Reykjavlkur-
borg hefur nýlega ráöiö sérstakan
starfsmann — Indriöa G. Þor-
steinsson rithöfund — til aö rita
ævisögu Jóhannesar S. Kjarvals
listmálara, vill Félag Islenskra
myndlistarmanna taka fram
eftirfarandi:
Félagið telur þaö vitaskuld
mjög mikilvægt aö hússtjórn
Kjarvalsstaöa og Borgarráö
skerf geta sent ávísun til Birgitte
og Hermann Stilling, RSdhusvej
4, 3450 Alleröd.
Jörgen Múrari hefur komið
hingaö i heimsókn, frætt menn
um veggmyndir og lesið upp úr
ljóöum sinum. Hann er endur-
reisnarmaöur aö fjölhæfni, skáld
og múrari og kennir listanemum I
Höfn um samvinnu múrverks og
listsköpunar. Við ætluðum aö
hafa mynd með af Jörgen, en svo
er maðurinn vinsæll að einhver
hefur stolið þeirri sem við áttum.
Reykjavlkur skuli hafa ákveðiö
aö ieggja fram fé til að sýna Kjar-
val og list hans nokkurn sóma I
tilefni af og þegar hundraö ár
hafa liðiö frá fæöingu hans. A
hinn bóginn telur þaö ritun ævi-
sögu hans ótlmabæra nenja á
undan fari gagnger listfræöileg
rannsókn á ævi hans og verkum.
Þetta tvennt veröur meö engu
Framhald á 14. siðu
Frá
Búnaðar-
þingi
Sérstök nefnd
útflutningsmála
Búnaöarþing hefur samþ.
eftirfarandi ályktun um
markaðsleit erlendis fyrir bú-
vörur:
Búnaðarþing 1977 beinir þeim
eindregnu tilmælum til land-
búnaðarráöuneytisins, Stéttar-
samb. bænda, Samb. Isl. sam-
vinnufélaga og Framleiösluráös
landbúnaöarins.aö þessir aöilar,
ásamt Búnaöarfél. tsl., bindist
samtökum og komi á samstarfi
um markaösleit erlendis og
annaö þaö, sem lýtur að útflutn-
ingi landbúnaöarvara.
Þingiö leggur til aö sett veröi
á laggirnar sérstök nefnd út:
flutningsmála landbúnaöarins,
og skipi hver ofanskráöra stofn-
ana einn mann I hana. Nefndar-
menn kjósi sér formann og
skipti aö ööru leyti meö sér
verkum. Kostnaöur, sem af
starfi nefndarinnar leiöir,
greiöist aö jöfnu af samstarfs-
aöilum.
1 greinargerö segir:
Útflutningur búvara frá Is-
landi hefur tiðkast frá fornu fari
og var langt fram eftir öldum
Félag myndlistarmanna
Listfræðileg rannsókn
brýnni en söguritun
gild stoö i utanrikisverslun
landsmanna. A slöari tlmum
hefur þjóöfélagslegt gildi þessa
þáttar útflutnings aö visu fariö
hlutfallslega minnkandi,en er þó
enn verulegur og um þessar
mundir aftur vaxandi.
Markaöserfiöleikar sumra
greina búvöruútflutnings eru þó
allmiklir, og hefur reynst erfitt
aö ná viöunandi veröi miöaö viö
framleiöslukostnaö. Stafar þaö
jöfnum höndum af haröri sam-
keppni á flestum mörkuöum og
af stööugum vexti dýrtlðar hér á
landi, sem yfirstlgur allt þaö,
sem þekkist I viðskiptalöndum
vorum. tltflutningsbætur á
landbúnaöarvörur eru þvl veru-
legt vandamál og sæta vaxandi
gagnrýni, sem bændur geta ekki
látið sem vind um eyru þjóta.
Sýnist þvl ærin ástæöa til aö
einskis sé látiö ófreistaö aÖ
finna og nýta hvern þann er-
lenda markaö, sem næst kemst
þvi, aö greiöa framleiösluverö
vörunnar, svo aö þörf útflutn-
ingsbóta verði haldiö I lágmarki
hverju sinni. Geti sú nýskipan
mála, sem hér er lagt til aö
reynd veröi, náö einhverjum
árangri I þessa átt, er til nokk-
urs að vinna.
Útgáfa
frœðsluefnis
Búnaöarþing hefur samþykkt
svofellda ályktun um upplýs-
inga- og fræöslumál land-
búnaöarins:
Búnaðarþing ályktar aö fela
stjórn Búnaöarféi. Islands aö
láta hefja útgáfu upplýsinga- og
fræösluefnis handa leiöbein-
ingaþjónustu landbúnaöarins, I
lausblaðaformi og á glærum.
Veröi upplýsingum um nýjungar
þannig dreift til ráöunauta jafn-
óöum og þær koma fram I hverri
grein. Eölilegt væri aö um þetta
efni væri náiö samstarf viö
Rannsóknastofnun landbún-
aöarins.
Aukinn stuðn-
ingur við garð-
yrkjubœndur
Vegna erindis frá garöyrkju-
bændum hefur Búnaðarþing
samþ. eftirgreinda ályktun:
1. Þingið treystir þvi, að garð-
yrkjubændur veröi áfram starf-
andi aðilar innan búnaðarsam-
takanna, meö fullum réttindum
og skyldum.
2. Búnaðarþing beinir þeim
tilmælum til Framleiðsluráös
landbúnaöarins, aö þaö veiti
Sambandi garðyrkjubænda
stuöning viö sölukönnun og
skipulagningu á framleiöslu
garöyrkjunnar.
3. Búnaöarþing væntir þess,
aö búnaðarsamböndin geti i
auknum mæli mætt óskum
garðyrkjubænda um aðstoð, eft-
irþvisem starfskraftar og fjár-
hagsleg geta sambandanna
eykst.
—mhg