Þjóðviljinn - 22.03.1977, Síða 9

Þriöjudagur 22. mars 1977 ÞJÓDVILJINN — SIÐA 9
Þuriöur Pétursdóttir og Kristin Benediktsdóttir sjómenn frá tsafiröi. Þaö er ekki amalegt aö vera á sjó Ilogni og bliöu
Fast ÞÆR sóttu sjóinn
Þegar jafnréttismálber á góma
fáum viö konur iöulega að heyra
að við getum ekki gengið i öll verk
og þvi sé ekki rökrétt að tala um
fullkomið jafnrétti til allrar
vinnu. Sem dæmi um starf sem
ekki sé viö kvenna hæfi er sjó-
mennska jafnan nefnd og virðist
þá gengið út frá þvi, að hvaða
karlmaður sem er get-i stundað
sjóinn. Konur á Islandi hafa þó
um aldir gengið til allra verka til
jafns við karlmenn og er þá sjó-
mennska ekki undanskilin. Konur
stunduðu útróðra i mörgum ver-
stöðvum, sérstaklega á Breiða-
fjarðareyjum og undan Jökli og
voru ekki eftirbátar karlkyns
félaga sinna.
Nú eru konur samt ekki fjöl-
mennar i sjómannastétt og flestir
munu trúa þvi aö það sé of erfitt
starf fyrir konur. Mér fannst þvi
bera vel i veiði þegar tveir
kvenkyns sjómenn frá Isafirði
litu inn hér á blaðinu, og notaði
tækifærið til að spyrja þær nokk-
urra spurninga um sjómanns-
starfið. Sjómennirnir heita Þurið-
ur Pétursdóttir og Kristin Bene-
diktsdóttir og eru báðar búnar að
vera á sjó frá þvi i fyrravor.
Betra kaup
Hvers vegna gerðust þiö sjó-
menn?
Þuriöur: Mig vantaöi peninga.
Ég var kennari I liffræði viö
Menntaskólann á Isafirði og
kennaralaunin eru ekki til að
hrópa húrra fyrir. Á sjónum hef
ég ekki undir tvöföldum kennara-
launum, en vinnutiminn er lika
miklu lengri.
Kristin: Ég vann i frystihúsi,
var þar „flökunardis”. Ég var
orðin leið á þvi, það er ákaflega
tilbreytingalitið starf.
Hvernig gekk ykkur að fá
skipsrúm?
Þuriöur: Það gekk ekkert
alltof vel. Margir skipstjórar
vildu gjarnan ráða mig sem kokk
en leist ekki vel á að fá mig fyrir
háseta. Að lokum fékk ég þó pláss
sem háseti á linubátnum Orra.
Hann var á grálúðuveiðum og var
10 daga i túrnum.
Kristin: Mér bauðst fljótlega
kokksstarf og ég tók þvi og var
kokkur i hálfan mánuð. Þá var
mér boðið að gerast háseti á
dekki á linubátnum Flosa og ég
greip undireins tækifærið.
Var alveg útkeyrð
Hvernig likar ykkur sjó-
mennskan?
Þuriöur: Ég hafði aldrei áður
komið á sjó, en mér likaði strax
vel og var ekkert sjóveik á Orra,
enda mikil veðurbliöa þá. Þetta
Ekki réttlátt að svipta
heila stétt manna eðli-
legu heimilislífi
var auðvitað erfitt og mikil við-
brigði að fara að reyna verulega á
sig. Eftir að ég hætti á Orra fór ég
svo á annan bát og var þá mestan
part i lestinni að isa grálúðu i
kassa. Það var verulega erfitt, ég
var dofin i handleggjunum á
morgnana og gjörsamlega út-
Sjómennska á sumarvertiö og vetrarvertiö er sitt hvaö. Þaö kvaö ekki
vera neitt sældarbrauöaö vera á dekki I vondum vetrarveörum og ekki
nema fyrir haröjaxla uppalda á sjó.
keyrð á eftir fyrsta túrinn, en
þetta vandist og ég þjálfaðist.
Næst tók ég að mér að beita um
borö og það er viðbjóðsleg vinna.
Við beitum smokk i lokuðu skýli
og þar inni er alltaf ýldulykt.
Þarna varð ég sjóveik i fyrsta
skipti og ég fékk hálfgerðan við-
bjóð á þessu starfi og fer ekki oft-
ar i beitningu við svona aðstæður.
I haust réði ég mig svo á
Guðmund Pétursson frá Bolungar-
vik og eftir róðrarstöðvunina
gerðist ég kokkur á enn öðrum
báti. Það er auðveld vinna, en
leiðinleg til lengdar
Létt starf aö vera kokkur
Kristin: Það er ekkert erfitt að
vera kokkur, en mér fannst ansi
erfitt að vera á dekki til að byrja
með. Ég lenti reyndar i þvi að
vera á bát þar sem flestir voru
óvanir, svo að við lá að vökulögin
væru brotin. Við eigum að vinna á
vöktum, en vegna þess hvað
margir nýliðar voru þurftu allir
að vera á dekki i einu. Ég var
ákaflega þreytt eftir fyrsta túr-
inn. Eftir 3-4 túra á Flosa fór ég
sem kokkur á Guðnýju og var það
þangað til i janúar. Þá fór ég tvo
túra á skuttogara, var þar lika
kokkur. Það er mikill munur að
vera kokkur á togara eða kokkur
á bát. A Guðnýju sem er litill bát-
ur er t.d. þrifnaðaraðstaðan ekki
upp á marga fiska. Ég þurfti að
elda frammi. en svaf i lúkarnum.
Strákarnir sváfu afturi, það er
skárra. Samanborið við þetta er
eins og á finu hóteli um borö i tog-
urum. Þar er allt teppalagt, þar
eru sturtur og þvottavélar og allt
til alls.
Likar þér betur sjómennskan
en kennslan, Þuriður?
Þuriöur: Mér likar hún ekki
beinlinis betur og ég ætla ekki að
gera sjómennsku að framtiðar-
starfi og alls ekki sem kokkur.
Það er alveg ljómandi að vera há-
seti á sumarvertið, sérstaklega á
skaki.
Kjarkaöar konur
Var komiö ööruvísi fram viö
ykkur en karlkyns félaga ykkar
um borð?
Kristin: Okkur fannst stundum
að okkur væri hlift, en það var
ekki áberandi, og eins minntu
strákarnir stundum hver annan á
að vanda orðbragð sitt i návist
kvenna.
Þuriður: Þeir virtust samt ekk-
ert stressaðir af að hafa okkur um
borð hjá sér. Hins vegar fréttum
við siðar að sumar eiginkvenna
þeirra hefðu verið það.
Kristin: Einum skipstjóra,
sem ég falaðist eftir plássi hjá
þótti vissara að spyrja konuna
sina, hvort hann mætti ráða mig
Hún neitaði og ég fékk ekki pláss
ið.
Þuriður: Og kona ein á
Bolungarvik lét svo ummælt þeg
ar hún frétti að ég væri á bát að
sér þætti konur karlanna á
Isafirði kaldar að þora að hafa
mig.
Slæmt fyrir börn sjómanna
Hvernig fer saman sjómennska
og heimilislíf?
Þuriður: Það á illa saman og
þvi þarf að breyta. Karlmenn
þurfa þess ekkert siður en konur
að hafa samskipti við börn sin og
börnin þurfa á feðrum sinum að
halda, en eins og nú er háttað i
þessu starfi er nánast útilokað að
sinna börnum sinum nokkurn
skapaðan hlut. Og mér finnst það
ekkert jafnrétti að dæma heila
stétt til þess hlutskiptis.
Kristin: Þessu er hægt að
breyta með betri skipulagningu
amk. að miklu leyti. Auðvitað
verða alltaf nokkuð langar fjar
vistir frá heimilinu, en mikil bót
væri i þvi að láta alltaf tvo fasta
varamenn skiptast á að vinna i
landi meðan báturinn er að veið
um.
Vil komast á togara
Er ætlunin aö halda áfram á
sjónum?
Kristin:Ég vildi gjarnan halda
áfram á togara ef ég fengi pláss
en ég hef ekki fengið það enn.svo
að sennilega fer ég aftur i frysti-
hús.
Þuriður: Ég ætla að hætta amk.
i bili. Nú langar mig til að prófa
hvernig er að vinna i frystihúsi
Ég vil heldur ekki vera á dekki á
vetrarvertið. Það er þrælavinna
og ekki nema fyrir reglulega
harðjaxla, sem eru aldir svo að
segja upp á sjónum. Ég held að
það sé ekki fyrir hvaða karlmann
sem er.
Agætt aö reyna á sig
Ráöleggiö þiö konum aö stund
sjómennsku?
Þuriður: Það er sjálfsagt fyri
konur að reyna sig i hverju þv
starfi sem þær hafa áhuga á, oi
það sama á við um karla.
Kristin: Konur geta áreiðan
lega yfirleitt meira en þær o
aðrir halda, og þaö er ekker
athugavert við það þó að konu:
verði þreyttar i erfiðisvinnu hvor
sem þaö er á sjó eöa landi. Karla
verða það lika og þykir engun
tiltökumál.
—1>