Þjóðviljinn - 07.10.1977, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 7. október 1977
Málgagn sósíalisma,
verkalýöshreyfingar
og þjóöfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Ritstjórar: Kjartan ólafsson, Svavar
Gestsson.
Fréttastjóri: Einar Karl Haraldsson.
Umsjón meö sunnudagsblaöi: Árni
Bergmann.
Auglýsingastjori: úlfar Þormóösson
Ritstjórn, afgreiösla. auglýsingar:
Síöumúla 6. Sfmi 81333.
Prentun: Blaöaprent hf.
Báðum til jafn
mikils sóma
Það er eins og eitthvert dæmafátt lán-
leysi sé yfir Alþýðuflokknum, — þar ris
hver feigðarboðinn á fætur öðrum. Undir
forystu Gylfa Þ. Gislasonar tapaði
Alþýðuflokkurinn um helming þess kjör-
fylgis, sem hann áður hafði, og i siðustu
kosningum var svo komið, að hefði kjós-
endum flokksins fækkað um örfá hundruð
i viðbót var flokkurinn horfinn af Alþingi
íslendinga.
Sumir Alþýðuflokksmenn vildu alfarið
kenna Gylfa um ófarirnar, hann ætti alla
sök á niðurlægingu flokksins, hann yrði
þvi að vikja. Auðvitað ber Gylfi Þ. Gisla-
son sinn stóra hluta ábyrgðarinnar á þvi
hvernig komið er fyrir Alþýðuflokknum.
En það væri alltof einföld skýring að
kenna Gylfa einum um allar ófarir. Það er
öllum kunnugt, sem til þekkja, að þeir
Benedikt Gröndal og Eggert G. Þorsteins-
son kunnu ekkert lakar við sig en Gylfi i
þjónustunni við ihaldið á viðreisnarárun-
um ellefu. Það er lika alkunna, að þeir
Benedikt og Eggert hafa ekki siður en
Gylfi verið áhugamenn um það að þjóna
sem best hagsmunum bandariskra
hernaðaryfirvalda og fjölþjóðlegra auð-
hringa i islenskum stjórnmálum. Og sé lit-
ið til yngri manna Alþýðuflokksins, þá er
t.d. ástæða til að festa sér vel i minni skrif
Vilmundar Gylfasonar gegn kröfum
verkalýðshreyfingarinnar um aukin
pólitisk völd samtaka launafólks, og skrif
sama Vilmundar fyrir tveimur árum um
það, hversu sjálfsagt væri að leyfa vestur -
þýskum togurum áfram. l að veiða i is-
lenskri landhelgi.
Það væri sannarlega alltof mikil bjart-
sýni að reikna með einhverri vinstri vakn-
ingu i Alþýðuflokknum, þótt Gylfi hafi nú
verið hrakinn i pólitiska útlegð af félögum
sinum.
í prófkjöri Alþýðuflokksins nú á dögun-
um vegna komandi borgarstjórnarkosn-
inga i Reykjavik sigraði Björgvin
Guðmundsson keppinauta sina með yfir-
burðum án þess þó að fá sjálfur nema
rúmlega 1400 atkvæði. Björgvin verður
þvi enn á ný eins og siðast efstur á borgar-
stjórnarlista Alþýðuflokksins i Reykjavik
i vor. - Það er sannarlega vert að minna
á, að vorið 1974 fékk listi Alþýðuflokksins
með Gylfa efstum þó 4071 atkvæði i
alþingiskosningum, en i borgarstjórnar-
kosningunum einum mánuði fyrr fékk listi
Alþýðuflokksins með Björgvin
Guðmundssyni efstum aðeins 3.034
atkvæði, og naut borgarstjórnarlisti
Björgvins þó fulls stuðnings Samtaka
frjálslyndra og vinstri manna, sem
alþingislisti Gylfa gerði ekki.
Björgvin sigraði glæsilega i prófkjörinu,
að sögn ýmsra Alþýðuflokksmanna,
reyndar með dyggum stuðningi Kristins
Finnbogasonar, yfirritstjóra Timans og
fleiri góðra drengja úr fjármálaheimin-
um!! En dettur nokkrum i hug að sá ,,sig-
ur” verði heilladrjúgur fyrir framgang
jafnaðarstefnunnar á íslandi?
Það er vist ósköp bágt ástandið i vesal-
ings Alþýðuflokknum núna eftir fall Gylfa
en sigur Björgvins.
Mættum við vitna stuttlega i skrif
Vilmundar Gylfasonar i Dagblaðinu 9.
ágúst s.l. - Þau varpa skýru ljósi á
„heimilisfriðinn” sem nú rikir i Alþýðu-
flokknum. - Vilmundur er 9. ágúst að
fjalla um fund i fulltrúaráði Alþýðuflokks-
ins árið 1975 þar sem m.a. var rætt um
reikninga kosningasjóðs frá 1974 og segir
orðrétt:
„Kynning reikninganna fór þannig fram
að braskaragrey i Reykjavik, sem þvi
miður er i Alþýðuflokknum stóð upp og
las fyrir fundinum sex eða sjö tölur.”
Vilmundur segir siðan að vegna geðleysis
manna hafi reikningarnir verið
samþykktir , en þó með þeim fyrirvara, að
þeir yrðu kynntir i heillegri mynd á
framhaldsaðalfundi. Það hafi hins vegar
aldrei verið gert, en i staðinn beitt hótun-
um um uppljóstranir um einstaka flokks-
menn, ef menn hefðu sig ekki hæga!!
Vilmundur segir siðan orðrétt I grein
sinni 9. águst: ,,Það er svo til marks um
geðleysi Fulltrúaráðs Alþýðuflokksins i
Reykjavik, að Björgvin Guðmundsson,
borgarfulltrúi skyldi vera endurkjörinn
formaður fulltrúaráðsins eftir þessi
ósköp. Formennska Björgvins
Guðmundssonar i Fulltrúaráði
Alþýðuflokksins er sömu ættar og for-
mennska Kristins Finnbogasonar i
fulltrúaráði Framsóknarflokksins i
Reykjavik. Og báðum stjórnmálaflokkun-
um til jafn mikils sóma.”
Þetta var þá dómur Vilmundar Gylfa-
sonar um Björgvin Guðmundsson. Þar
mælir sá sem gerst telur sig vita. Við ósk-
um Alþýðuflokknum til hamingju með
glæsilegan sigur sins „kraftaverka-
manns”, og hlökkum til að sjá þá Björgvin
og Vilmund hlið við hlið á lista Alþýðu-
flokksins i næstu þingkosningum. En hvor
skyldi nú verða fyrir ofan hinn? —k.
Auka vopnasprettinn
Morgunblaðiö upplýsir okkur
um að fjórir sovéskir „Birnir”
hafi verið i hópflugi i islenskri
lofthelgi um helgina eins og til
þess að kvitta fyrir heimsókn
Geirs til Sovét. Við fáum að
jafnaði mikið úr þessari átt af
upplýsingum um stórfellda
flotauppbyggingu Sovétmanna i
Norðurhöfum. A stundum er að
heyra á bergmáli frá NATÓ-
herforingjum i Morgunblaðinu
að Sovétrikin hafi hernaðaryfir-
burði á Noröur-Atlantshafinu.
Eins og bent hefur veriö á hér i
Þjóðviljanum versnar vigstaða
bandariska NATÓ-hersins á
þessu svæði mjög, þegar iðnað-
ar-hernaðarsamstey pan i
Bandarikjunum er að berjast
fyrir opinberum fjárveitingum
til framleiðslu nýrra vigtóla. Að
fénu fengnu batnar vigstaðan á
ný, og án þess aö ætlunin sé aö
karpa um þaö hvort risaveld-
anna þenji sig meir i vopna-
kapphlaupinu, viröast nýjustu
fréttir benda til aö það séu
bandarisk stjórnvöld sem nú
vilja auka hraðann á þessum
vitfirrta spretti.
SIPRI og Barnaby
Frank Barnaby heitir enskur
doktor, sem verið hefur for-
stööumaður Alþjóöa friðarrann-
sóknarstofnunarinnar i Stokk-
hólmi (Stockholm International
Peace Research Institut —
skammstafaö SIPRI) frá 1971.
Stofnun þessi hefur starfað frá
’66 og er óháð visindastofnun
sem sænska rikið stendur undir
kostnaöi af. Markmiö hennar er
að auka þekkingu um þau skil-
yrði sem nauðsynleg eru til þess
Nýjasta bandarfska vigvélin sem komin er i notkun er lágfleyg eld-
flaug sem finnur sjálf skotmark sitt. Undir sviði radargeisla, I 50 til
100 metra hæð, fer hún krókaleiðir að markinu með mikilli ná-
kvæmni eftir 5 þúsund kilómetra leið. Skotmarkið á þessari mynd er
eldflaugarpallur.
að hægt sé aö leysa alþjóðlegar
deilur og ná varanlegum friöi.
Innan SIPRI starfa um 40
manns, og eru visindamenn frá
austri og vestri um 20 þar af. I
stjórn og visindaráði SIPRI eru
margir heimsþekktir visinda-
og stjórnmálamenn, og niöur-
stöður stofnunarinnar birtast i
fjölmörgum ritum viösvegar
um heim á ári hverju.
Stefna Bandaríkjanna
hreint brjálæöi
Frank Barnaby segir I viðtali
sem hann átti viö fréttastofu
sænsku blaðanna (Tidningarnas
Telegrambyrá) að nifteinda-
sprengjan sé táknræn fyrir
aukna villimennsku mannkyns.
Akveði Bandarikjamenn að
framleiöa hana og fylgi önnur
NATO-riki i kjölfarið geti það
breytt afstöðu herforingja til
kjarnorkuvopna og notkunar
þeirra.
— Hugmyndin um að þróa
nifteindasprengjuna sannar aö
til eru vitskertir heilar sem álita
að hægt sé að takmarka kjarn-
orkustriö við visst svæði og
möguleiki sé á að vinna kjarn-
orkustrið, segir Barnaby.
— Þetta getur leitt til þess að
kjarnorkuvopn fái aukna út-
breiðslu, áframhald verði á
vopnakapphlaupinu og hættan á
kjarnorkustriði aukist.
— Breyti stórveldin afstööu
sinni og hafni kenningunni um
jafnvægi skelfingarinnar (terr-
orbalans) og taki þau að halda
þvi fram að hægt sé að beita
kjarnorkuvopnum án þess að
heimurinn tortimist, mun draga
úr hræðslunni við notkun slikra
vopna, segir Barnaby.
— En það er blekking að hægt
sé að takmarka kjarnorkustriö.
A sama andartaki og Banda-
rikjamenn stöðva skriðdreka-
árás með litilli nifteinda-
sprengju, skýtur Varsjárbanda-
lagið á loft þrjúþúsund kjarna-
hleðslum, og skotmörk 600
þeirra verða helstu borgir
Evrópu.
— Eg trúi ekki heldur á þá
bandarisku og sovésku herfræð-
inga sem halda þvi fram að
hægt sé að takmarka kjarn-
orkustrið við Evrópu.
— Með þetta i huga er stefna
Bandarikjanna og NATÓ varö-
andi notkun kjarnorkuvopna og
hugmyndirnar um nifteinda-
sprengjuna hreint brjálæði, seg-
ir Barnaby.
— Ef það tekst með áróðri aö
sannfæra menn um að nift-
eindasprengjan sé „mannúð-
legt” vopn, getur þaö haft
óhugnanlegar afleiðingar fyrir
mannkynið.
— Það gæti haft þaö i för með
sér m.a. að riki eins og Sviþjóö
yrðu aö hugleiða það i alvöru að
útvega sér kjarnorkuvopn.
Eins og komið hefur fram i
fréttum er nifteindasprengjan
sambland af venjulegri kjarn-
orkusprengju og vetnis-
sprengju. Meö öflugri nifteinda-
geislun er henni ætlað aö drepa
fólk en hlifa byggingum springi
hún i réttri hæð. Hún verður
höfð á skammdrægum en mark-
sæknum eldflaugum, sem beint
verður að minni skotmörkum á
þéttbyggðum svæöum, aðallega
i Evrópu.
Siðferðisvottorð frá Ein-
ari og Geir
1 viðtalinu við T.T. bendir
Barnaby á fleiri hættur af þess-
ari nýju vigvél en beint mann-
tjón. Ahrifin á ózónlagiö i him-
inhvolfinu geta orðið geigvæn-
leg með loftslagsbreytingum og
erfðabreytingum á jörðu niðri.
Hann ræðir einnig þróun hrað-
kjarnkljúfsins sem framleiðir
meira plútónium en hann notar.
Hann brennir hreinu plútónium,
sem einnig má nota I kjarnorku-
vopn. Allt stefnir i þá átt að
verslun með plútónium leiöi til
þess að æ fleiri lönd geti innan
áratugs framleitt kjarnorku-
vopn. Suður-Afrika, Pakistan,
Suður-Kórea, Brasilia, Argen-
tina, Israel og Egyptaland hafa
öll pólitiskar ástæöur til þess að
útvega sér kjarnorkuvopn og
jafnvel möguleika á þvi, hafi
þau ekki þegar framleitt kjarn-
orkuvopn, segir Barnaby. Þess-
vegna vonast hann til að kjarn-
orkutimabilið verði sem allra
styst i mannkynssögunni og
fundnar veröi hið fyrsta aðrar
leiöir til orkuöflunar. Aukin
„friðsamleg” not af kjarnorku
þýða nefnilega vaxandi hernað-
arnot.
En skyldi nokkrum vera
huggun I þvi, að þegar nift-
eindasprengjurnar taka að
falla, þá fylgir þeim siðferðis-
vottorð frá Einari Ágústssyni,
utanrikisráöherra, og Geir
Hallgrimssyni, forsætisráð-
herra Islands, sem þeir gáfu á
siöasta þingi Atlantic Treaty
Association. ekh