Þjóðviljinn - 07.10.1977, Blaðsíða 7

Föstudagur 7, október 1977 ÞJ6ÐVILJINN — StÐA 7
Þótt menn vilji enn gera sér amerískt sorp
að féþúfu er þó fulllangt gengið,
ef ameríski herinn er orðinn
eitt af sveitarfélögunum hér á Suðurnesjutt.
SORPHAUGAR A
SUÐURNESJUM
Sú var tlöin aö sorphreinsun hér
á Suöurnesnjum, einsog raunar
vlöast hvar á Islandi, var af-
skaplega einfaldur verknaöur,
sem ekki olli ráöamönnum telj-
andi heilabrotum. Rusli og
drasli var ekiö hér upp á Voga-
stapa og siöan látiö húrra fram af
undir þvi ágæta kjöroröi, aö
lengi tæki sjórinn viö. Aö visu
kom þaö fyrir, einkum þegar
hvasst var, — og hér á Suöur-
nesjum er oft æöi hvasst, — aö
sjórinn tók ekki viö,heldur fauk
rusliö upp aftur og dreiföist
siöan Ut um alla heiöi hröfnum
og mávum til hagræöis. Á
þessum árum höföu menn ekki
störar áhyggjur af mengun og
náttúruvemd var ekki oröin mál,
Siöan gerðist þaö einn rysjótt-
an veöurdagaöhingaö iheiöina
fluttist erlendur her og hreiör-
aöi um sig til frambúöar. Ollu
brambolti hersins fylgdi heil-
mikiö af drasli og hverskyns
sorpi sem fyrst framan af var
látiö fara hina þjóðlegu leiö
fram af stapanum. Aðdáendur
hersetu hér minnast enn þeirra
dýröardaga er fariö var aö
kasta hér fyrir hunda og manna
fætur þvi sem herraþjóðin kall-
aöi rusl. Af frásögnum þessara
manna gæti maöur einna helst
haldiö aö á fyrstu árum hersetu
hér á Suðurnesjum hafi það
veriö helsta verkefni hersins aö
aka hvers kyns dýrmætum á
hauga.
Dreif nú aö mikill fjöldi
manna sem átti sér þá hugsjón
æösta aö hafa framfæri sitt af
amerisku sorpi svo aö yfirvöld
sáu sittóvænna og bönnuöu gá-
lauslega meöferö á draslinu.
Ameriskir sorphaugar skyldu
vera innan giröingar, enda væri
það skoðun heilbrigöisyfirvalda
að hætta væri á Utbreiðslu sjúk-
dóma efsorp frá Ameriku væri
áflækingihérUtum hvippinn og
hvappinn.
Siöan var skipaður eftirlits-
maöur meö haugunum og þeir
sem þóttutil þess hæfastir fengu
leyfi til þess að nytja sorphaug-
ana sér og sinum tilframfærslu,
eftir aö bUið var aö sigta frá
þann hluta af draslinu sem
heyrir undir svokallaba Sölu-
nefnd Varnarlibseigna aö koma
i lóg.
Þannig liðu langir timar,
hrafnar og rottur rótuöust
leyfislaust i islenska ;sorpinu
meðan aörir abilar nytjuöu hiö
erlenda samkvæmt umboði.
En á þessu ágæta skipulagi
voru ýmsir agnúar. Eftir þvi
sem byggö jókst á Suöurnesjum
varö geigvænlegri sóöaskapur
af þvi að sturta sorpinu i sjóinn.
En á Suöurnesjum eins og vibar
voru góð ráö dýr. Þaö er óhægt
um vik aö uröa ruslið I hrauninu
og skammt niður i vatnsból
byggðarinnar. Þeir bjartsýn-
ustu fóru jafnvel aö láta sig
dreyma um sorpeyöingarstöð.
En þá var gripiö til þess ráös aö
jarða sorpið út i Sandgerðis-
heiði sem var vissulega mikil
framför frá þvi sem áöur var
þótt þaö sé hins vegar i meira
lagi vafasamur verknaður
vegna þess hve skammter niöur
á vatnsæöar og margt óljóst um
hegðun grunnvatns á þessu
landshorni. Herinn er hins
vegar ekki aöili að þessari
greftrun á sorpi af þeirri undar-
legu ástæöu aö heilbrigðisyfir-
völd banna aö útlendu sorpi sé
ekiö út fyrir girðingu. Hitt virö-
ist enginn láta sig neinu skipta
þótt amerikaninn hafi búið sér
til óvenju ógeöslega sorphauga
fast viö girðinguna þannig aö
rusl og drasl er f júkandi út um
alla móa fyrir öllum vindum.
Það virbist lika vera aukaatriöi
þótt þær 300 fjölskyldur
,,varnarliðsmanna’, sem búa I
Keflavik og Njarövík flytji mat-
væli út af vellinum og sorp
þeirra sé lika jarösett iheiðinni.
Enda kannske ekki von að
amerikanar áttuöu sig á þeim
kynlegu sinnaskiptum inn-
fæddra að nú skyldi uröaöur sá
óþverri sem áöur var almennur
bithagi upprennandi athafna-
manna.
En hugsjónin um sorp-
eyðingarstöð var þó aldrei meö
öllu dauö. Geröir hafa verið út
sendimenn um öll foldarból til
aö horfa á þau veraldarinnar
undur sem sorpeyöingarstöövar
eru,og mun óviða aö finna ýtar-
legri þekkingu á þvi hvaö aörar
þjóöir gera af sinu rusli heldur
en einmitt hér á Suöurnesjum.
En fjármagn hefur skort til
þess að reisa slikt mannvirki
hér. Nú nýverið hefur SSS þó
leyst þetta vandamál með hinni
sigildu aöferö. Láta amerikan-
ana reisa stöö eöa a.m.k. reisa
hana I samráöi viö þá. Merki-
legt aö mönnunum skyldi ekki
hugkvæmast þetta fyrr. Aö visu
ersá hængurá aö þessi stöð gæti
hvergi veriö. Sé hún reist innan
vallargiröingarmissir rikiö toll-
tekjur sinar af stööinni sem
yrðu vafalaust umtalsveröar.
Yrði hún hins vegar reist utan
giröingar er samkvæmt heil-
brigðislöggjöf ekki hægt aö
flytja tilhennar ameriskt sorp.
Undanfariö hafaþófariö fram
viðræöur milli „varnarliðsins”
og bæjar- og sveitarstjórna I
þeirri von aö reglugerðarmeist-
arar ráöuneyta geti fundiö staö
undir stöðina með tilheyrandi
undanþágum.
Við óinnvigðir litum hins
vegar svo á að herinn sé hér
vegna ákvörðunar rikisstjórn-
arinnar og ef reisa á sorpeyö-
ingarstöö i samráði viö herinn
sé það málefni rlkisstjórnar og
sveitartélaga.
Þótt menn vilji enn gera sér
ameriskt sorp aö féþúfu er þó
full-langt gengiö ef ameriski
herinn er oröinn eitt af sveitar-
félögunum hér á Suðurnesjum.
Sigribur Jóhannesdóttir
Félag leiðsögumanna 5 ára:
Einungis helmingur
félagsmanna fær vinnu
Fclag leiösögumanna hcfur
scnt frá sér orðsendingu til
þeirra, sem ráða leiðsögumenn
fyrir ferðamenn og þeirra, sem
ófélagsbundnir vinna leiðsögu-
störf. Þar er vakin athygli á nám-
skeiði fyrir leiðsögumenn ferða-
manna innanlands, sem hefst 8.
október nk. Jafnframt segir i
orðsendingunni, að félagið muni
ekki lengur láta óátalið að utan-
félagsmcnn taki að sér leiðsögu-
störf ferðamanna.
Félag leiðsögumanna átti 5 ára
afmæli i júni sl. Stjórn félagsins
hefur i þessi 5 ár reynt að vekja
athygli feröamálayfirvalda, for-
ráðamanna ferðaskrifstofa, hóp-
ferðahafa og fleiri aðila á nauð-
syn þess að til leiðsögu- og farar-
stjórastarfa verði ráðið fólk, sem
til þess hefur verið þjálfað sér-
staklega.
1 lögum um islensk feröamál
segir, aö Ferðamálaráð íslands
skuli halda námskeið fyrir verö-
Bar um borð
í skuttogarana?
Áfengisvandamál á breska
togaraflotanum hafa veriö
talsverð, og til þess að reyna
að hamla gegn drykkjuskap
hefur British United
Trawlers togaraútgerðin i
Bretlandi ákveðið að
innrétta bar um borð i einum
af frystitogurum sinum.
Er til þessa ráðs gripið að
tillögu stofnunar, sem fylgist
með félagsmálum á vinnu-
stöðum.
Talsmaður félagsins tjáöi
blaðamönnum eftirfarandi,
Framhald á 14. siðu
meðan margir
utanfélagsmenn
eru ráðnir til
leiðsögustarfa
andi leiðsögumenn. Stór hópur
fólks hefur sótt þessi námskeið,
en aðeins hluti hans gengið i
Félag leiðsögumanna, m.a.
vegna þess að aðeins þeir sem
standastprófiðfá inngöngu. Samt
er nú svo komið að i Félagi leið-
sögumanna eru nokkuð á þriðja
hundrað félagsmenn. Tæplega
helmingur þeirra fær vinnu við
leiðsögustörf á hverju ári, en þar
að auki eru 40-50 utanfélagsmenn
ráðnir til leiðsögustarfa. Eru þá
ekki meðtaldir þeir fjölmörgu
islensku fararstjórar, sem
ófélagsbundnir vinna erlendis
sem fararstjórar með islenskum
hópum. Samkvæmt kjarasamn-
ingi Félags leiðsögumanna og
Félags isl. ferðaskrifstofa skulu
félagsmenn i Félagi leiðsögu-
manna hafa forgangsrétt til leiö-
sögu- og fararstjórastarfa. Þessi
samningur er einnig bindandi
fyrir alla aðra, sem ráða leiö-
sögumenn, þótt þeir séu ekki i
Félagi Isl. ferðaskrifstofa.
I fréttatilkynningu frá Félagi
leiðsögumanna segir, að auk
viðurkenndra ferðaskrifstofa séu
margir tugir hópferðabilaeig-
enda, sem ráða leiðsögumenn i
ferðir, sem þeir sjálfir skipu-
leggja eða láta útlendinga skipu-
leggja fyrir sig. Þessir hópferða-
bilaeigendur leigja bila sina beint
til erlendra ferðamannahópa.
Fararstjórar útlendinganna ráða
þá ferðinni og eru „leiðsögu-
menn”, án þess að hafa sótt um
atvinnuleyfi sem slikir á Islandi.
Lög mæla þó svo fyrir að allir út-
lendingar, sem hér vinna, skuli
sækja um atvinnuleyfi, sem háð
er samþykki viðkomandi stéttar-
félags, i þessu tilviki Félags leið-
sögumanna.
—eös
Ferðamenn reknir
úr landi í Sovét
MOSKVU Reuter — Þremur
bandariskum ferðamönnum var
visaö úr landi i Sovétrikjunum
eftir aö tollverðir fundu 3000 ein-
tök af „andsovéskum bókum”
falin i bifreið þeirra að sögn
sovésku Tassfréttastofunnar.
Samkvæmt frásögn frétta-
stofunnar höföu þremenningar
þessir reynt að fara yfir landa-
mæri RUmeniu og Sovétrikjanna
en verið gerðir afturrækir þegar
tollverðir fundu I farangri þeirra
„um 3000 eintök af ritsmiöum
með óhróöri um sovéska þjóö-
félagskerfið, þjóöir Sovétrikj-
anna, lif þeirra og sósialismann”,
sagöi Tass. Ekkert var sagt um
það hvenær þessi atburður hefði
gerst.
Slökkyiliösmenn
halda ársþing
Ársþing Landssambands
slökkviliðsmanna verður haldið
að Iiótel Esju, dagana 8. og 9.
október nk.
Fyrir utan venjuleg þingstörf,
mun Rúnar Bjarnason, slökkvi-
liðsstjóri i Reykjavik, flytja
erindi um samstarf slökkviliða á
höfuðborgarsvæðinu sem að
margra dómi hefur ekki verið
sem skyldi.
—S.dór
Bifreiðastöðin Bœjarleiðir:
Bifreiðastöðin Bæjar-
leiðir/ sem er sameignar-
félag 160 bifreiðastjóra/
opnaði i gær nýtt og glæsi-
legt húsnæði að Langholts-
vegi 115, en þar hefur
starfsemi stöðvarinnar
verið frá upphafi en stöðin
opnaði í litlum bensinskúr
15. jan. 1955.
Þorkell Þorkelsson, fram-
kvæmdastjóri og stjórnarformað-
ur Bæjarleiða sagöi við opnun
hússins i gær m.a.
Hlutafélagið Bæjarleiöir h.f.
var stofnað 15. jan. 1955. Tilgang-
ur félagsins var rekstur leigubif-
reiðastöðvar I Reykjavik, sem
hófst i litlum bensinskúr hér á
þessum stað þann 23. april 1955,
og er þvi Bifreiðastööin Bæjar-
leiöir samkvæmt framansögðu
tæplega 23. ára.
Stjórnarforustu og fram-
kvæmdastjórn hefur Þorkell Þor-
kelsson haft með höndum allt frá
stofnun, meöstjórnendur hafa
ennfremur veriö þeir sömu frá
stofnun, en þeir eru: Hans
Tómasson, Snorri Laxdal, Ingvar
Sigurösson og Hákon Sumarliöa-
son.
Fjöldi bifreiöastjóra var I upp-
hafi tæplega 100, en eru nú 160. I
þvi sambandi þökkum viö inni-
lega okkar viöskiftavinum, sem
Flutt í
nýtt
húsnæði
alltaf hefur veriö að fjölga, þá
tryggö sem þeir hafa sýnt okkur
öll þessi ár. Við vonum aö meö
aukinni tækni og stórbættri
starfsaðstöðu starfsfólks getum
viö endurgoldiö þessu fólki meö
betri og fljótari þjónustu.
— Fyrstu afgreiðslumenn I litla
skúrnum voru tveir, þeir Bjarni
Bæringsson og Óli Georgs. Bjarni
er enn starfandi bilstjóri hjá stöö-
inni. I dag er fastráöiö starfsfólk
stöövarinnar 5. konur og 4. karl-
menn. Allur tækjabúnaöur
stöövarinnar hefur veriö endur-
nýjaöur i nútima tæknihorf. Bók-
hald fyrir Bæjarleiöir annast:
Endurskoðunarskrifstofa Ragn-
ars A. Magnússonar, Hverfisgötu
76.
Starfsemi Bæjarleiöa byggist á
fleiru enn daglegum Þjónustu-
störfum, viö erum meö blómlegt
félagslif svo sem Starfsmanna-
félag, Kvenfélag, Lánasjóö,
íþróttir, svo og tafl og spilafundi.
Frá fjármálaráðuneytinu
Vegna siendurtekinna blaðaskrifa um svokallaöa láglaunahópa
rikisstarfsmanna og kjör þeirra skv. sáttatillögu vill samninganefnd
rikisinsgreina frá staðreyndum þeim.erfram koma i eftirfarandi yfir-
lltl: SEPTEMBERLAUN
BSRB Mánaðarlaun
Sáttatillaga Verkamannasambandiö
B Sambandiö
1. lfl. 3. þrep 98.708
2. lfl. 3. þrep 100.921
3. lfl. 3. þrep 103.849
4. l.fl. 3. þrep 107.584
5.1fl. 3. þrep 112.939
Eins og sjá má af ofangreindu yfirliti eru laun skv. sáttatillögu I 5
lægstu flokkum launakerfis rikisins siður en svo lægri en greidd eru
skv. gildandi samningum á almennum launamarkaði.
1 þrcmur lægstu launaflokkum eru aðeins 39 starfsmenn og i 5 lægstu
launaflokkunum eru um 7% rikisstarfsmanna, en ekki 20 eins og haldiö
hefur verið fram.
95.158
97.758
100.531
102.958
109.371
1. taxti eftir 4 ár
2. taxti eftir 4 ár
3. taxti eftir 4 ár
4. taxti eftir4ár
5. taxti eftir 4 ár