Þjóðviljinn - 13.01.1978, Blaðsíða 16

DJOÐVIUINN
Föstudagur 13. janúar 1978
Aöalsimi Þjóöviljans er 81333 kl. 9-21 mánudaga til föstu-
daga, kl. 9-12 á laugardögum og sunnudögum.
Utan þessa tima er hægt að ná i blaöamenn og aöra starfs-
menn blaösins I þessum simum: Ritstjórn 81382, 81527,
81257 og 81285, útbreiðsla 81482 og Blaöaprent 81348.
^ 81333
Einnig skal bent á heima-
sima starfsmanna undir
nafni Þjóðviljans I sima-
skrá.
Isl. verksmiöjurnar fá 4
kr. meira
— Hvert er veröiö á loönu i
Færeyjum?
„15.30. Ef viö litum til þessa
verös, sjáum viö aö þaö rennir
stoöum undir þá skoöun okkar, aö
Skiptaverðið
— Hver er munurinn á hinu
raunverulega skiptaverði til sjó-
manna hér og i Færeyjum?
„Skiptaverðið hjá færeying-
um er hið sama og gefið er upp
frá verksmiðjunni, þ.e.a.s. 15
krónur og 30 aurar. Hjá okkur er
þaö ekki fast ákveöiö, heldur háö
þurrefnisinnihaldi aflans og fitu-
innihaldi. og reyndist i fyrstu
förmunum vera hátt i 10 krónur.
Samkvæmt upplýsingum frá
Hafrannsóknarstofnun og Rann-
sóknarstofnun fiskiönaöarins
lækkar fita f loönu um 1% á viku,
sem þýðir það, að loönuverö
lækkar á vertiðinni um 62 aura á
viku”.
— Þaö skiptaverö sem nú næst
er sum sé þaö hæsta, sem þiö fáiö
á vertíðinni?
„Já. Þó getur skiptaprósenta út
úr einstaka förmum veriö hærri
nú fyrstu veiöidagana.”
— Skiptaveröiö dettur þá fljót-
lega niöur i 7 krónur, eöa hvaö?
„Þarna er misskilningur á
feröinni. i lok mars verður verðið
komið niður fyrir 4 krónur. Viö-
miöunarveröiö nú er 7 krónur og
miöaö viö 8% feita loönu og 16%
þurrefnisinnihald. Ef fitan hækk-
ar eöa lækkar um 1% þá hækkar
eöa lækkar veröið um 62 aura á
hvert kiló, en 77 aura ef þurr-
efnisprósentan breytist.
i vertiðarlok er algengt að fitu-
innihaldið sé aðeins 2% og 15.5%
þurrefni og þá yrði skiptaveröiö
einhversstaðar á bilinu 2-4 krón-
ur”.
— Eru þessar aögeröir ykkar
núna einvörðungu til þess aö lyfta
upp veröinu þessar fyrstu vikur
ársins eöa liggur eitthvaö annaö
hér aö baki?
„Þessar aðgeröir nú eru ekki
einvöröungu til þess aö fá hærra
verö I augnablikinu. Viö höfum
veriö óánægöir meö verölagning-
una undanfarin ár, og þá sérstak-
lega slöasta ár, þegar fjárhags-
afkoma bræöslanna var augljós-
lega mjög góö. Þaö sem veldur
okkur mestum áhyggjum, meö
tilliti til þessarar góðu afkomu, er
þaö aö til þess er ætlast aö viö lát-
um okkur lynda þær forsendur
sem gefnar eru viö veröákvöröun,
þennan gifurlega vinnslukostnaö
hjá bræöslunum. Meö þessu er
búiö aö skjóta loku fyrir þaö aö
hægt sé aö nýta fisk sem er mjög
verömætur, þó kannski sé hann
eitthvaö afuröarýrari en loönan.
Þar á ég viö kolmunnan, spær-
linginn og einnig loönuna þegar
hún er horaöri en rétt I byrjun
vertlöar.
Þaö er gjörsamlega útilokað að
þessar fiskitegundir verði veidd-
ar i framtiðinni ef við eigum að
láta okkur lynda þær forsendur
sem verðlagning nú er byggð á.
Þess vegna er bráönauösynlegt
aö þessum forsendum sé breytt
og þaö viljum viö undirstrika meö
þeim aögeröum, sem stjórnvöld
knúöu okkur til að gripa til”.
-úþ.
Skýrslur um afkomu verksmiðj-
anna 1977 ekki tilbúnar fyrr en
á næsta sumri! Byggt á fram-
reikningi skýrslna frá árinu '16
Vinnslukostnaður
langtum ofœtlaður
Sigurdór tók þessa mynd á Akureyri f fyrradag, þar sem flotinn liggur
við bryggjur.
ar þessu að sumar verksmiðjurn- sem önnur verksmiðjan i Vest-
ar hafa notað miljónatugi til ann- mannaeyjum, sem keypti tvo
ars en eigin uppbyggingar svo dýrustu skuttogara I landinu”
„Við bjuggumst svo sem ekki við að fá nokkra
lausn á málinu hjá ráðherranum, enda varð það
heldur ekki”, sagði Magni Kristjánsson, einn
þriggja skipstjóra, sem i gærmorgun gengu á fund
Geirs Hallgrimssonar, forsætisráðherra, vegna
innsiglingar loðnuveiðiflotans.
Magni Kristjánsson
Auk Magna, sem er skipstjóri á
Berki NK, voru I þessari för skip-
stjórarnir Björn Þorfinnsson á
Fifli GK og Björgvin Gunnarsson
á Grindvlking GK. Þessir þrlr
voru kosnir af fundi loönusjó-
manna noröur á Akureyri á miö-
vikudagskvöld, en Ingólfur
Ingólfsson, form. Farmanna- og
fiskimannasambandsins, óskar
Vigfússon, formaður Sjómanna-
sambandsins og Kristján Ragn-
arsson.formaöur Liú sátu einnig
fundinn meö ráöherra.
önnur vinnubrögð fram-
vegis
„Samkvæmt þvi veganesti,
sem viö fengum frá fundinum á
Akureyri var þessi ferö fyrst og
fremst farin til þess aö skýra fyr-
ir ráöherranum máliö, og freista
þess aö fá hann til þess aö beita
sér fyrir einhverju þvl, sem miö-
aö gæti aö lausn þess” sagöi
Magni. „A þessum fundi voru litl-
ar ákvaröanir teknar.”
— Ráöherrann hefur ekki gefiö
nein loforö fyrir afskiptum rlkis-
stjórnarinnar af málinu?
„Nei. Engin. Eftir aö aö viö
höfum skýrt fyrir honum hvernig
aö veröákvöröun þessari var
staöiö, lofaði hann þó að beita sér
fyrir þvi að önnur vinnubrögð
yrðu viðhöfð við verðlagninguna
framvegis.
— Ekkert loforö um aö sú verö-
ákvöröun, sem nú hefur veriö tek-
in, veröi endurskoöuö?
„Nei. Enda held ég aö allir séu
sammála um aö til þess aö breyta
ákvöröunum Verölagsráös þurfi
sérstök lög, og I þessu tilviki
bráöabirgðalög, og I þetta sinn tel
ég aö þaö sé algjörlega odda-
manni I Verölagsráöi aö kenna
hvernig komiö er.
— Og oddamaöurinn er?
„Ólafur Daviösson.”
— Er vitað um framhald aö-
geröanna aö svo komnu?
„Nei. Akvöröun um það taka
allir loðnuveiöisjómenn sam-
eiginlega eftir aö viö höfum gert
þeim grein fyrir þvi hvaö gerst
hefur I málinu.”
Færeyjaverðið ekkert til
að státa af.
— Inn I þessar aðgeröir ykkar
hefur blandast verölagning á
loðnu I Færeyjum. Hvernig er
verölagning þar ákveöin?
„I Færeyjum er ein verk-
smiöja, og hún hefur I rauninni
sjálfdæmi um verð á loönu. Fær-
eyskt loðnuverð og færeyskt fisk-
verð er I sjálfu sér ekkert til að
státa af og miða við, þvi það eru
aðrir i kring um okkur með miklu
hærra fiskverð og loðnuverð”.
— Þá áttu viö?
„Dani og Norömenn t.d.”
verksmiöjurnar fái óeölilega
mikiö I sinn hlut. Verksmiðjueig-
endur hér heima segja aö þeir
selji afuröir úr einu kílói á 20
krónur og 30 aura. Þetta þýðir, að
Færeyingar láta sér nægja 5
krónur á kiló til þess að greiða
vinnslukostnað og allan annan
kostnað, en Þjóðhagsstofnun og
oddamaður I Verðlagsráði gerir
ráð fyrir að vinnslukostnaður
verksmiðjanna hér sé 8 krónur og
90 aurar,og mér er sagt aö verk-
smiöjurnar hafi farið fram á
meira. Þessi mismunur hlýtur aö
teljast mjög óeölilegur, og viö
bendum á aö hann fái ekki staö-
ist.”
Verðið byggt á gömlum
skýrslum.
— Meö hvaöa rökum bendiö
þiö á þaö?
„Við bendum á að verðákvörö-
unin er byggð á afkomu verk-
smiðjanna 1976, og þá var fremur
léieg loðnuvertlð, 450-480 þúsund
tonn, ef ég man rétt.
t fyrra var hins vegar mjög góö
afkoma hjá verksmiðjunum og
þær höföu svigrúm til þess aö
byggja upp hjá sér, sem leiðir til
meiri hagkvæmni og aukinnar
vinnslu, sem hlýtur aö minnka
kostnaöinn viö framleiösluna á
hvert kiló. Ekkert tillit er tekið til
þessa við verðlagninguna nú,
heldur er gert ráö fyrir þvi aö I
100%, 90% og 80% tilvika fylgi
aukinn kostnaður viö bræðslurnar
i réttu hlutfalli við auka fram-
leiöslu.”
— Nú er komiö áriö 1978 og árs-
uppgjör verksmiöjanna ætti þvl
aö liggja fyrir aö verulegustu
leyti. Vitiö þiö hvenær þessar
skýrslur koma til Verðlagsráös?
„Þaö kom okkur sjómönnum á
óvart þegar viö fóruni aö kanna
þessi mál nánar, að Verðlagsráö,
sem á aö byggja á sem bestum
gögnum, er neytt til þess aö nota
allt of gamlar skýrslur viö verö-
ákvaröanir, vegna þess, aö
bræðsiunum llöst að skila ekki
rekstrarskýrslum hvers árs tii
verðlagsráösins fyrr en I júli árið
eftir.
Þannig þarf frameftir þessu ári
aö byggja á skýrslum frá 1976 þó
vitað sé aö verksmiöjurnar voru
meö óhemju hagnaö á siöasta ári
og má benda á þaö til staöfesting-
Hlutur verksmiðjanna er ó
eðlilega stór í verðinu