Þjóðviljinn - 19.01.1978, Blaðsíða 13

Fimmtudagur 19. janúar 1978 ÞJÓÐVILJINN — StÐA 13
Staöa og markmið
hreyfingarinnar
1 kvöld kl. 21.50 veröur fluttur
i útvarpinu fjörutiu minútna
langur saintalsþáttur. Tvær
heimsþekktar konur, Betty
Friedan og Simone dc Beauvoir
ræðast viö. Soffia
Guömundsdóttir þýddi samtaliö
og flytur formálsorð. Flytj-
endur eru Kristin ölafsdóttir og
Brynja Benediktsdóttir.
— Þetta er kafli úr bók eftir
Betty Friedan, sem kom Ut i
fyrra, sagöi Soffia
Guömundsdóttir, er við hringd-
um i hana noröur á Akureyri til
aö forvitnast um þáttinn. Bókin
heitir ,,It Changed My Life”, og
ég kalla hana Þáttaskil,sagöi
Soffia. 1 bókinni eru einnig
samtöl við Pál páfa og sagt er
frá ferðalagi meö Indiru Gandhi
um Indland á fyrsta stjórnarári
hennar. Þá er frásögn af
kvennaársþinginu i Mexikó 1975
ogopið bréf tilkvennahreyfinga
nú á dögum. t bréfinu er Fried-
an ómyrk i máli og hvetur til
raunsæis og árangursrikra
athafna, þar sem áherslan sé
lögð á aðalatriði kvenfrelsisbar-
áttunnar. Nokkur hluti af bók-
inni eru svo persónulegar end-
urminningar.
Samtalið milli þeirra Friedan
og de Beauvoir fór fram i Paris.
Þær ræða þar og meta stöðu
kvennahreyfingarinnar og tala
um það sem gerst hefur i hinni
róttæku kvennahreyfingu fram
aö þessu. Þær eru i flestum
atriðum ákaflega ósammála,
enda eru þær mjög ólikar. En
þær eru báðar miklir áhrifa-
valdar og hafa haft feykileg
áhrif með bókum sinum.
Það er t.d. ákaflega ofarlega i
huga Betty Ffiedan, aö henni
finnst kvennahreyfingar nútim-
ans vera staddar á vegamótum
og komist ekki úr sporunum,
þær séu einangraðar og dálitiö
úrræðalausar. Henni finnst að
Betty Friedan og Simone de Beauvoir:
Betty Friedan
kvenna-
athygli þeirra hafi beinst of
mikið að smáatriðum. Simone
de Beauvoir virðist standa nær
sjónarmiðum feminista, sem
viðurkenna ekki að takmarkið
sé að ná sömu stöðu og karl-
menn, og hún efast um réttmæti
þess, að konur taki þátt i
„karlabardaganum”. Þær
koma likainn á hugmyndina um
að konur fái laun fyrir heimilis-
störf og barnauppeldi, og de
Beauvoir telur það hreina fjar-
stæðu. Hún er heldur ekki viss
um, að það hafi neina þýðingu
að konur taki þátt i stjórn-
málum.
A móti þessu varpar Friedan
fram þeirri spurningu, hvað
verði þá um konurnar .þegar
karlmennirnir gerast fasistar
eða komi af stað kjarnorku-
styrjöld. Þær ræða lika tengsl
kvennabaráttunnar við efna-
hagslega baráttu og stéttabar-
áttu og þar nálgast sjónarmið
þeirra meira. Betty Friedan vill
umfram allt, að kvenna-
hreyfingin sé i góðum tengslum
við aðrar félagslegar
hreyfingar. —eös
Fyrsta leikrit Ævars Kvarans flutt í útvarpinu í kvöld
Fjölskyldulíf eftir
í kvöld kl. 20.10 verður flutt ís-
lenskt leikrit, ,,t Ijósaskiptum"
eftir Ævar Kvaran. Höfundur
stjórnar flutningi, en nieð hlut-
verkin fara Kúrik Haraldsson,
Sigriður Hagalin, Hjalti Rögn-
valdsson og Gisli llalldórsson.
Þetta er einstakt verk i
islenskum bókmenntum, er vist
óhættað segja, þvi að það gerist
allt að þessu lifi loknu. Þær
fjórar persónur, sem koma við
sögu, eru hjón og sonur þeirra
og alþýðurrraður, sem kynnist
þeim.
Ævar R. Kvaran er fæddur i
Reykjavik 1916, sonur Ragnars
E. Kvaran sem um árabil var
leikari og leikstjóri hjá Leik-
félagi Reykjavikur og formaður
þess um skeið. Ævar lauk lög-
fræðiprófi frá Háskóla Islands
1941 og stundaði nám i leiklist og
söng i Lundúnum 1945-47. Hann
var fastráðinn leikari við Þjóö-
leikhúsið frá stofnun þess. Hann
byrjaði að leika á skólaárum
sinum og hefur leikið fjölmörg
hlutverk, bæði á sviði og i út-
varpi. Einnig hefur hann leik-
stýrt á annað hundrað verkum i
7.00 Morgunútvarp Veður-
fregnir kl. 7.00, 8.15 og 10.10.
Morgunleikfimi kl. 7.15 og
9.05. Fréttir kl. 7.30, 8.15 (og
forustugr. dagbl.), 9.00 og
10.00. Morgunbænkl. 7.50.
Morgunstund barnanna kl.
9.15: Guöriöur Guðbjörns-
dóttir les söguna af Gosa
eftir Carlo Collodi (6). Til-
kynningar kl. 9.30. Létt lög
milii atriöa. Til umhugsun-
ar kl. 10.25: Þáttur um
áfengismál i umsjá Karls
Helgasonar lögfræðings.
Tónleikar kl. 10.40. Morgun-
tónleikar kl. 11.00: Kamm-
ersveitin I Stuttgart leikur
Kanon eftir Johann Pachel-
bel: Karl Munchinger stj. /
Enska kammersveitin leik-
ur Sinfóníu nr. 3 1 F-dúr eftir
Karl Philipp Emanuel
Bach, Raymond Leppard
stj. / John Wilbraham og St.
Martin-in-the-Fields hljóm-
sveitin leika Trompetkon-
sert i Es-dúr eftir Hydn:
Neville Marriner stj. / Mil-
an Turkovic og „Eugéne
Ysaye” strengjasveitin
leika Konsert i C-dúr fyrir
fagott og kammersveit eftir
Johann Gottfried Muthel:
Bernhard Klee stj.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Veðurfregnir og fréttir.
Tilkynningar. A frlvaktinni
Sigrún Sigurðard kynnir-
14.30 Kvenfreisi — kvenna-
barátta Þáttur frá Dan-
mörku, tekinn saman og
fluttur af Islenzkum konum
þar: önnu Snædal, Heiöbrá
Jónsdóttur, Ingibjörgu
Friðbjörnsdóttur, Ingi-
björgu Pétursdóttur og Sig-
urlaugu Gunnlaugsdóttur’
15.00 Miðdegistónleikar Yara
Bernette leikur á pianó Pre-
lúdiur op. 32 eftir Serge
Rachmaninoff / Elly Ame-
ling syngur úr „Itölsku
ljóðabókinni” eftir Hugo
Wolf við texta eftir Paul
Heyse, Dalton Baldwin leik-
ur á pianó / André Navarra
og Jeanne-Marie Darré
leika „Introduction og
Polonaise Brillante” op. 3
fyrir selló og pianó eftir
Frédéric Chopin.
dauðann
útvarpinu og mörgum þar að
auki á sviði, einnig nokkrum
kvikmyndum. Þá starfrækti
hann lengi leiklistarskóla. Ævar
hefur verið einstakur áhuga-
maður um verndun og fegrun
islenskrar tungu, en nú á seinni
árum hafa sálarrannsóknir og
nátengd viðfangsefni verið
helstu hugðarmál hans.
Þetta er fyrsta frumsamda
verkið eftir Ævar, en hann hefur
áður mikið fengist við þýðingar
og leikgerð fyrir útvarp, m.a. á
sögum Einars H. Kvarans.
16.00 Fréttir. Tilkynningar.
16.20 Tónleikar.
17.30 Lagið mitt Helga Þ.
Stephensen kynnir óskalög
barna innan tólf ára aldurs.
18.10 Tónleikar. Tilkynning-
ar.
18.45 Veðurfregnir.
19.00 Fréttir. Fréttaauki. Til-
kynningar.
19.35 Dagiegt mál Gísli Jóns-
son flytur þáttinn.
19.40 Islenzkir einsöngvarar
og kórar syngja
20.14 Leikrit: ,,t ljósaskipt-
um” eftir Ævar R. Kvaran
Leikstjóri: Ævar R. Kvar-
an. Persónur og leikendur:
Hannes: Rúrik Haraldsson,
Asdis: Sigriður Hagalin,
Pétur: Hjalti Rögnvalds-
son, Arni:GIsli Halldórss.
21.20 Rómantisk tónlistFræg-
ir pianóleikarar leika tón-
verk eftir ýmsa höfunda.
21.50 Skipzt á skoðunum Betty
Friedan og Simon de Beau-
voir ræöast við. Soffia Guð-
mundsdóttir þýddi samtaliö
og flytur formálsorö. Flytj-
endur: Kristin ólafsdóttir
og Brynja Benediktsdóttir.
22.30 Veðurfregnir. Fréttir.
22.50 Prelúdiur og fúgur eftir
Bach Svjatoslav Richter
leikur á pianó.
23.45 Fréttir. Dagskrárlok.
Kærleiksheimilid Bil Keane
„Ég er ekkert of veikur til að horfa á sjónvarpið. Ég er bara of
veikur til að fara i skólann”.
Fimmtudagur 19. janúar kl. 20:30 fyrir-
lestur með litskyggnum,
RITVA-LIISA ELOMAA:
Finnland í dag
Laugardagur 21. janúarkl. 16:00: Finnsk-
ar kvikmyndir.
Verið veikomin.
NORRÆNA
HUSIÐ
Rannsóknarstyrkir
EMBO
í sameindalfffrædi
Samcindaliffræöistofun Evrópu (European Molecular
Biology Organization, EMGO) hefur I hyggju aö styrkja
visindamenn sem starfa I Evrópu og tsrael. Styrkirnir eru
veittir bæði til skainms tlma (1 til 12 vikna) og Iengri dval-
ar, og er þeim ætlað að efla rannsóknasamvinnu og verk-
lega framhaldsmenntun I sameindaliffræði.
Skammtimastyrkjum er ætlað að kosta dvöl manna á
erlendum rannsóknastofum við tilraunasamvinnu, eink-
um þegar þörf verður fvrir slikt samstarf með litlum
fyrirvara. Langdvalarstyrkir eru veittir til allt að eins árs
i senn, en umsóknir um endurnýjun styrks til eins árs I
viðbót koma einnig til álita. Umsækjendur veröa að hafa
lokið doktorsprófi. Umsóknir um styrki til dvalar utan
Evrópu og tsraels koma til álita, en þær njóta minni
forgangs. t báðum tilvikum eru auk dvalarstyrkja greidd
fargjöld styrkþega milli landa.
Umsóknareyöublöð og nánari upplysingar fást hjá Dr. J.
Tooze, Executive Secretary, European Molecular Biology
Organization, 69 Heidelberg 1, Postfach 1022.40, Vestur-
Þýskalandi.
Umsóknir um skammtlmastyrki má senda hvenær sem
er, og er ákvörðun um úthlutun tekin fljótlega eftir mót-
töku umsókna. Langdvalarstyrkjum er úthlutað tvisvar á
ári. Fyrri úthlutun fer fram 30. april, og verða umsóknir
aö hafa borist fyrir 20. fabrúar, en siðari úthlutun fer fram
31. október, og verða umsóknir að hafa borist fyrir 31.
ágúst. Vegna þess að umsækjendur eru venjulega kvaddir
til viötals, er nauðsynlegt að umsóknir berist áður en
frestur rennur út.
A árinu 1978 efnir EMBO einnig til námskeiða og vinnu-
hópa á ýmsum sviöum sameindaliffræði. Nánari upplýs-
ingar veitir Dr. J. Tooze, póstáritun sem aö framan grein-
ir. Skrá um fyrirhuguð námskeið og vinnuhópa er einnig
fyrir hendi i menntamálaráöuneytinu, Hverfisgötu 6,
Reykjavik.
Menntamálaráöuneytið,
16. janúar 1978.