Þjóðviljinn - 14.02.1978, Blaðsíða 13

ÞriOjudagur 14. febriiar 1»78 ÞJ6ÐVILJINN — SIPA 13
Yfirlýsing í tilefni rádstefnu um Alþjódabankann:
Varasöm ítök og áhríf
Mánudaginn 13. febrúar 1978
var haldin á vegum Félags Sam-
einuðu Þjóðanna á tslandi
ráðstefna um Alþjóða bankann.
Þar komu fram erlendir framá-
menn bankans og aðrir aðilar
sem hafa unnið fyrir bankann og
segja frá dásemdum þessarar
stofnunar.
Markmiö þessarar ráðstefnu
var að hvetja islendinga til að
tengjast sterkari böndum og ger-
ast I auknum mælimeðhjálparar
þessarar stofnunar.
í þessu tilefni hafa undirritaðir
séð sig tilneydda til að vekja at-
hygli á nokkrum grundvallar at-
riðum er varða hlutverk Alþjóða
bankans.
Megin markmið bankans eru
þrjú:
1. Að finna hagvænleg fjár-
festingartækifæri fyrir eigend-
um fjölþjóða fyrirtækja.
2. Að auka hagkvæmni og
arðsemi þeirra fjárfestinga
sem fjölþjóða fyrirtæki leggja
i, i einstökum löndum.
3. Að tryggja réttarstöðu fjöl-
þjóða fyrirtækja gagnvart
þjóðrikjum.
Þessum markmiðum nær bank-
inn meðal annars með þvi að
láta framkvæma forrannsóknir
um hagkvæmni tiltekinna fram-
kvæmda eða fjárfestinga er gætu
komið fjölþjóða fyrirtækjum að
notum. Bankinn notfærir sér oft
ókeypis þjónustu UNIDO (Iðn-
þróunarstofnun Sameinuðu
Þjóðanna) við þessar forrann-
sóknir og tekur þannig ómakið og
kostnaðinn af fyrirtækjunum. Séu
niðurstöður forrannsóknanna já-
kvæðar er fjölþjóða fyrirtækjun-
um gert viðvart.
— lána fyrst og fremst til undir-
stöðu framkvæmda sem gera
fjárfestingar fjölþjóða fyrirtækja
i viðkomandi löndum arðbærar.
Má þar nefna m.a. lán til
virkjanagerðar til hafnar- og
vegagerðar og til stofnunar fag-
skóla til framleiðslu á öguðu og
þjálfuðu vinnuafli handa fjöl-
þjóða fyrirtækjunum. I samning-
um bankans við þjóðriki (bankinn
lánar ekki til einkafyrirtækja) er
hinn innlendi kostnaðarþáttur
ætið takmarkaður en þáttur er-
lendra aðila jafnframt rikjandi.
— reka gerðardóm (ICSID) sem á
að leysa deilur milli þjóðrikja og
erlendra fyrirtækja, þannig að út-
koman verði hinum erlendum
aðilum i hag.
— setja i samningum sinum við
þjóðriki ákvæði sem tryggja af-
komu erlendra fyrirtækja og
áframhaldandi aðstöðu.
Samskipti Alþjóða bankans við
islenska rikið eru góð kennslu-
bókardæmi um þær aðferðir sem
hér voru lýstar. Annars vegar
tryggja samningar isl. rikisins
við ALUSUISSE að deilum þeirra
á milli eigi að visa til gerðardóms
bankans i Washington. Hins veg-
ar voru sett i lánasamningum
bankans við islenska rikið vegna
Sigölduvirkjunar ákvæði sem
tryggja afkomu og aðstöðu
ALUSUISSE á íslandi. Sam-
kvæmt samningum þessum falla
lán vegna Sigölduvirkjunar i
gjalddaga ef islenska rikið endur-
skoðar samninga sina við
ALUSUISSE án samráðs við
bankann.
Að „alþjóða” bankinn skuli
vera erindreki fjölþjóða fyrir-
tækja er engin ný bóla fyrir þá er
fylgst hafa með stefnu ba-nkans
gagnvarteinstökum þjóðrikjum á
siðustu árum. Fyrirgreiðsla
bankans við gerræðisstjórnir t. d.
i Chile en neitun bankans að lána
Elias Davíðsson
Engilbert Guömundsson.
þeim þjóðum, er hafna itökum
fjölþjóða fyrirtækja hafa löngum
opnað augu manna fyrir þvi i
hvers þjónustu bankinn starfar.
Vert er einnig að minnast þess
að bankinn er ekki tengdur nema
mjög lauslega við Sameinuðu
Þjóðirnar. Skipan hans er ekki
heldur lýðræðisleg enda
ákvarðast stjórnun hans og stefna
i lánamálum af hlutafjáreign ein-
stakra aðildarrikja en ekki af
þörfum einstakra rikja eða
mannfjölda i viðkomandi rikjum.
Háðandi öfl i bankanum eru þvi
Bandarikin og fáein auðug riki
sem eru einnig heimastöðvar
stærstu fjölþjóðafyrirtækja.
Það er þvi við hæfi og fyllilega
timabært að skora á alla frjáls-
þenkjandi menn að varast mál-
flutning hagfræðinga bankans og
lærlinga hans innan embættis-
mannakerfisins á Islandi.
P.S.: Einn af lærlingum bank-
ans er nú orðinn eins konar útibú-
stjóri fjölþjóða fyrirtækja á Is-
iandi. Um er að ræða Jón Sigurðs-
son, forstjóra „islenska” járn-
blendifélagins sem er i raun dulið
dótturfy rirtæki ELKEM-
SPIGELVEHKET
Virðingarfyllst,
Elias Daviðsson
Kársnesbraut 41 Kóp.
Engilbert Guömundsson
Garðabraut 26, Akranesi
R. 13.2.78
Nýju bílasmiðjunni þurftu á
starfskröftum hans að halda.
Hann var um árabil virkur i
Félagi bifreiðasmiða og i stjórn
þess mörg.hin síðari ár.Olafur var
mikill knattspyrnuunnandi og lét
sig ekki oft vanta á „völlinn”, og
alls ekki ef Fram var annað
keppnisliðið, sömuleiöis þóttí
hann liðtækur við bridgeborðið.
Otivist og veiðiskapur var honum
mjög að skapi og alltaf var Óli
fremstur i flokki þegar hrinda átti
af stað skemmtun eða ferðalagi
hjá okkur starfsmönnum Bila-
smiðjunnar og Nýju bílasmiðj-
unnar og hrókur alls fagnaðar á
þeim skemmtunum.
Þessi þakkar- óg vináttukveðja
okkar félaganna i Nýju bilasmiðj-
unni átti ekki að vera æviágrip en
ekki verður svo við skilið að ekki
sé minnst á upprunann. ölafur
var fæddur hér i Heykjavik en
ólst upp hjá fósturforeldrum á
Patreksfirði allt fram til þess er
hann fluttist vegna skólagöngu til
Heykjavikur, en á sjálfan sig leit
hann alla tið sem Barðstrending.
Hannlauk stúdentsprófi frá M.H.
en i stað langskólanáms réðist
hann til h/f Bilasmiðjunnar og
starfaði að bifreiðasmiði alla tið
siðan. Eftir að fósturfaðir hans,
Friðrik Þórðarson féll frá, fluttist
fósturmóðir hans Theodóra Jóns-
dóttir einnig til Heykjavikur og
héldu þau heimili saman ásamt
Jóni Guðmundssyni hálfbróður
Ólafs upp frá þvi, en þeir bræður
voru báðir ógiftir og barnlausir.
Heimilishald þeirra fóstur-
mæðgina verður vart taliö annað
en einstakt i sinni röö, sakir
þeirrar hlýju sem ólafur bar til
fóstrusinnarog ekki siður þeirrar
umhyggju sem húnbar fyrir fóst-
ursyni sinum. Þó söknuður sé öll-
um ættingjum við fráfall ólafs er
hennar sorg eflaust mest. Megi
algóður guð styrkja hana.
Við félagarnir þökkum þér
ólafur samstarfið og samveru-
stundirnar. Hvil þú i friði.
Minning
Ólafur Gudmundsson
bifreidasmiöur F. I6.10.1931 — d. 4.2.1978
Okkur setti hljóða meðstjórn-
endur ólafs i stjórn félagsins er
við fréttum lát hans, hann sem
var svo kátur og hress að vanda
er við hittumst kvöldið áður á
skrifstofu félagsins til myndatöku
i tilefni þess að félag okkar er 40
ára um þessar mundir, en svona
er lifið. Enginn veit hvenær kallið
kemur, en við félagar hans viss-
um að hann gekk ekki heill til
skógar þótt hann léti aldrei á þvi
bera við okkur og alltaf var hann
tilbúinn til starfa fyrir félagið,
þegar það þurfti á starfi hans aö
halda.
Hann tók próf i bifreiðasmiði
1969 og gekk þá strax i félagiö og
kosinn var hann i stjórn þess 1972
og átti sæti þar til dauöadags.
Ólafur var harður baráttumað-
ur fyrir bættum kjörum félags-
manna og var hann ávallt i farar-
broddi þar sem að þeim þurfti að
vinna en ekki kom hann fram af
hörku heldur sigandi þrótti og
góðvilja stéttinni ávallt til sóma.
Ólafur var fæddur i Reykjavik
en alinn upp á Patreksfirði hjá
fósturforeldrum þeim Theódóru
og Friðrik i Merkissteini. Siðan
kom hann til Reykjavikur og sett-
ist i Menntaskóla Reykjavikur og
lauk þaðan námi, en eftir það fór
hann að starfa við bifreiðasmiði
og var svo til dánardægurs.
Með þessum fátæklegu linum
viijum við samstarfsmenn hans i
stjórn félagsins þakka honum
samverustundina og störf hans i
félagsins þágu. Fósturmóður
hans og systkinum sendum við
okkar innilegustu samúðar-
kveðjur
St jórn Félags bifreiðasm iða.
Vinur okkar Ólafur Guðmunds-
son, bifreiðasmiður, er dáinn.
Hann varð bráðkvaddur 4.
febrúar sl. austur i Landeyjum.
Fregnin um lát hans kom sem
reiöarslag yfir vini og vanda-
menn.
Ólafur hafði fyrir nokkrum
árum fengiö aðkenningu að
kransæðastiflu, en fékk siðan
góðan bata og urðum við ekki
varir við annað en hann væri
hress siðan.
Ólafur var fæddur i Reykjavik
16. október 1931. Honum var ung-
um komið i fóstur til Theódóru
Jónsdóttur og Friðriks Þórðar-
sonar á Patreksfirði. Eftir lát
Friðriks fyrir rúmum 20 árum
flyst Theodóra til ólafs og Jdns
bróður hans að Asvallagötu 1 og
siðar að Ljósvallagötu 22, sem
siðan hefur verið þeirra heimili.
Mikill kærleikur rikti miili Ólafs
og fósturmóður hans alla tið.
Dóra lifir fósturson sinn og er nú
84 ára gömul. Hann mat fóstur-
foreldra sina ávallt mikils, enda
átti hann þar gott athvarf. Faðir
Ólafs var Guðmundur Jónsson
sem vann lengst af á skrifstofu
Timburverslunar Völundar.
Hann var tvikvæntur. Fyrri kona
hans var Kristin Margrét Jóns-
dóttir en sú síðari Ólina Olafs-
dóttir. Ólafur var seinna hjóna-
bandsbarn.
Eftirlifandi systkini hans eru:
Jón bifreiðasmiöur, Eysteinn bif-
reiðasmiður, Ásgeir málara-
meistari, Kristin húsmóðir og af
seinna hjónabandi Sigríður hús-
móðir og Arni málarameistari,
öll búsett i Reykjavik.
Það er mikil eftirsjá að Ólafi.
Hann var mannkostamaður og
mikill vinur.
Stúdentspróf tók hann árið 1952
i Menntaskólanum i Reykjavik og
siðan hóf hann störf i Bilasmiðj-
unni. Seinna stofnaði hann Nýju
bilasmiðjuna ásamt félögum
sinum og starfaði þar til dauða-
dags. Þær eru orðnar margar
ferðirnar um flest héruð lands
okkar sem við ferðahópurinn
höfum farið saman. Það var
ómetanlegt fyrir okkur að hafa
Ólaf með. Hann var leiðandi i
flestum málum, en samvinnu-
góður og ávallt i góöu skapi.
Ólafur var vel greindur, minnið
gott, fróður um land og þjóð og þá
atburði, sem eru að gerast hér og
erlendis. Þegar slikur mann-
kostamaður fellur i valinn 46 ára
gamall, hlýtur hans að vera sárt
saknað. Góðar minningar munu
lifa i hugum okkar allra, sem
þekktum Ólaf.
Við sendum aðstandendum
Ólafe hugheilar samúðarkveðjur
og þökkum honum fyrir allar
góðar samverustundir, sem
engan skugga fellur á.
Haukur, Valur og Guðmundur.
Hver hefði trúaö þvi, er við
komum saman, haustið 1974, 14
fýrrverandi og þáverandi sam-
starfsmenn til að ræða hugsan-
lega stofnun hlutafélags um
rekstur yfirbyggingaverkstæðis,
að ein helsta driffjöörin i þessum
hópi, Ólafur Guömundsson, yröi
horfinn sjónum okkar rúmum
þrem árum siðar? Við vissum að
visu allir að Ólafur gekk þá þegar
ekki fullkomlega heill til skógar,
en slik vitneskja hverfur gjarnan,
ef ekkert i fari eða tali viðkom-
andi gefur slikt til kynna.
Þannig var einmitt Óli, ekkert i
hans tali eða gerðum gaf til kynna
að á honum væri nokkur bilbugur.
Hann var þá á okkar fyrsta undir-
búningsfundi kosinn i undir-
búningsstjórn, og siöan i aðal-
stjórn hlutafélagsins og um
klæðningaverkstæði fyrirtækisins
okkar sá hann allt frá stofnun
þess. Nafngifthlutafélagsins Nýja
bilasmiðjan h/f mun einnig vera
runninundan rifjum ólafsen ræt-
urnar áttum við frá Bilasmiðj-
unni h/f, sem hætti rekstri verk-
stæðis þetta haust.
Ólafur var bæði félagslyndur
maður og stéttvis, glaður með
glöðum en ákveðinn og fastur fyr-
ir þegar hann taldi þess þurfa
með. Þessir eiginleikar hans urðu
tilþess aðfleiri en við félagarnir i