Þjóðviljinn - 23.04.1978, Qupperneq 6

6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudag'ur 23. april 1978
SVAVA JAKOBSDÓTTIR:
Launafólk ræður hvort
léttir til
Það er komið sumar. Sá siður
að fagna gróanda og hækkandi sól
er ævagamall og engin tilviljun
að i þessu norðlæga landi skuli
sumarkomu minnst með hátið-
legum hætti. Sumarmál gefa fyr-
irheit um betri afkomu og björg i
bú-, von um bjartari framtið og
blæs okkur i brjóst þeirri trú að
þaö hafi þrátt fyrir allt verið þess
virði að þreyja veturinn og
byggja þetta land. Það er hátiðis-
dagur barnanna; þau ganga i
skrúðgöngu sparibúin og veifa
fánum. Þá stundina eru þau
áhyggjulaus og glöð og skeyta litt
um þótt Læðist kannski að ein-
hverjum fullorðnum raunsæjar
hugsanir um að sumarið verði ef
til vill votviðrasamt og kalt, afli
kunni að bregöast og hey hrekj-
ast. Viö getum átt von á öllu. Við
ráöum ekki við veöur og náttúru-
öfl. Og svo er kosningar eftir tvo
mánuði. Æ, þetta er allt sama
tóbakið. Regn eða snjór, hverju
skiptir það? Hvort tveggja er það
úrkoma.
Náttúruöil og
stjórnmál
Ekkert kemur fulltrúum rikj-
andistétta i þjóðfélaginu betur en
sem flestir hugsi einmitt eitthvað
á þessa leiö — að það sé sama
hver stjórni landinu, hinir
(þ.e.a.s. sósialistar) séu ekkert
betri, verri ef nokkuð er, best að
halda i rikjandi ástand. Með þess-
um áróðri fæst þvi framgengt að
fólk fyllist vanmætti og doða
gagnvart stjórnmálum. Þau lúta
sömu lögmálum og náttúruöflin,
viö þessu er ekkert að gera og
maður verði bara að þreyja og
vonast eftir betri tið — i hæsta
lagi gáir maður til veðurs, athug-
ar svipinn á frambjóðendum og
metur hvernig þeir koma út i
sjónvarpi.
Ekki sækja þessar hugsanir á
mig nú vegna þess að ég telji að
lognmolla einkenni þjóðíélagið
um þessar mundir! Þessi siðasti
vetur þessa kjörtimabils hefur
einmitt einkennst af miklum
umræðum um stjórnmálaflokka
og frambjóöendur. Prófkjörin
hafa orðið mörgum ágæt dægra-
stytting, en reynslan sannar að
prófkjörin ejns og þau hafa verið
lögðupp, ýta fyrst og fremst und-
ir vangaveltur og dóma um ein-
staklinga. Málefni eru litið sem
ekki rædd, hvaö þá stefnumið
hlutaðeigandi flokka. Eiginleg
stjórnmálaumræða lendir utan-
garðs.
Þá heyja samtök verkafólks og
alls launafólks harðvituga
baráttu til þessað fá aftur i gildi
gerða samninga og hrinda ólög-
um rikisstjórnarinnar. Þeim aö-
gerðum sem verkalýðsfélög og
BSRB neyddust til að gripa til,
hafa málgögn rikisstjórnarinnar
auðvitað svarað svo sem venja er
til á þeim bæ. Verkafólk og allt
launafólk hefur verið svivirt i orði
sem á borði. Það hefur verið borið
hinum herfilegustu sökum og
nefnt lögbrjótar, óþjóðholl öfl,
jafnvel landráðafólk. Jafnvel
aöalframbjóðandi Alþýðuflokks-
ins i Reykjavik vildi ekki láta
bendla sig við slika lögbrjóta og
stærði sig af þvi að hundsa verk-
fallið 1. og 2. mars. Og þegar
Verkamannasambandið bauð upp
á viðræöur við Vinnuveitenda-
sambandið i þvi skyni að bæta
kjör hinna lægst launuðu, þá fólst
i svarinu alger neitun á þeirri
sjálfsögðu kröfu.
Hverjir eigast við?
Það er ekki nokkur vaf i á þvi að
rikisstjórnin erað gera sér vonir
um, að hún geti hagað áróðri sin-
um fram að kosningum á þann
veg að fólkhaldi að hér eigist þeir
einir við, atvinnurekendur og
verkafólk og að hinn ábyrgðar-
lausi verkalýður sé aö sigla þjóð-
arskútunni i strand meö óhófleg-
um kröfum um meira kaup.
Rikisstjórninni er lifsnauðsyn að
draga athygli frá henni sjálfri og
hennar eigin gerðum. Það kemur
sér illa fyrir rikisstjórnina ef fólk
almennt fer að brjóta það til
mergjar hvers vegna rfkisstjórn-
in, rikisstjórn atvinnurekenda og
fjármagns, getur lögverndað sið-
leysi sitt og ribbaldahátt, en
verkafólk ogiaunafólk neyðist að
gripa til varnaraðgerða sem það
kysiauðvitaðhelstaðkomast hjá.
Það er auðvitað hagur rikis-
stjórnarinnar að gæða verðbólg-
una svipuðum eiginleikum og
náttúruhamfarir likt og væri hún
flóðbylgja sem ætti upptök sin
einhvers staðar úti i fjarlægum
hafsjó og gera svo úr verkafólki
varnargarö til verndar „þjóð-
inni”. Sú „þjóð” sem á þennan
hátt á að vernda eru atvinnurek-
endur, fjármagnseigendur og
braskarar. Og allt kapp lagt á að
þeir sem fyrir árásinni verða, séu
hinir seku og upphafsmenn ófrið-
arins.
Ef við vilj«m
Sú skylda hvilir á öllum verka-
lýðssinnum að nota hvert tæki-
færi sem gefst til að minna á,
hver ber abyrgðina á verðbólgu-
vextinum og þeim ófriði sem rikir
á vinnumarkaðnum. Hvers vegna
er verkafólk og launafólk yfirleitt
neytt út i strið til þess að halda
umsömdum launakjörum á tim-
um góðæris til lands og sjávar og
þegar afurðir okkar seljast á
betra verði en oftast endranær?
Það er vegna pólitiskrar
ákvörðunar þeirrar rikisstjórnar
sem nú situr. Rikisstjórnin og
stuðningsmenn hennar eru engir
veðurguðir sem hinn almenni
launamaður verður að beygja sig
fyrir nauðugur viljugur. Launa-
fólk getur hnekkt veldi þessara
flokkaog aukið sin eigin pólitisku
völd ef það kærir sig um .Það ger-
ist með þvi einu að efla Alþýðu-
bandalagið og veita þvi brautar-
gengi i næstu kosningum — eina
flokknum sem er málsvari launa-
fólks áhinum pólitiska vettvangi.
Valdboð
Sú deila sem verkalýðshreyf-
ingin heyr nú, er ekki venjuleg
deila við atvinnurekendur um
hækkað kaup! Hún stendur um
grundvallarréttindi verkalýðs-
hreyfingarinnar sem slikrar,
sjálfan tilverurétt samtakanna og
það frelsi sem henni er sam-
kvæmt lögum tryggt. Núverandi
rikisstjórn hefur hvað eftir annað
skertþetta frelsi, ekki aðeins með
kaupránsl ögunum . Hún hefur
með valdboði seilst i fjármuni
verkalýðshreyfingaririnar.
Þegar gerðar voru ráðstafanir
vegna lánsfjáráætlunar 1978 fyrir
siöustu jól var sú skyldukvöð sett
á lifeyrissjóði að verja 40% af
ráðstöfunarfé sinu til skulda-
bréfakaupa með fullri verðtrygg-
ingu þeirra bréfa. Þetta var gert
án þess að álits eða umsagnar
þeirra sem eiga sjóðina væri leit-
að og knúið i gegn af meirihluta
Alþingis þrátt fyrir harða and-
stöðu utan þings og innan.
Agreiningur stóð ekki um það
hvort nauðsynlegt væri að lif-
eyrissjóðirnir ávöxtuðu fé sitt á
sem allra besta hátt. Mótmælin
beindust fyrst og fremst gegn
þeirri ákvörðun rikisstjórnarinn-
ar að beita lifeyrissjóðina lög-
þvingun og ætla með einhliða
lagasetningu að ráðskast með
fjármuni þeirra. Það sem áður
hafði tiðkast með frjálsu sam-
komulagi rikisvalds og lifeyris-
sjóða var nú tekið með lagaboði.
Þetta með öðru sýnir litilsvirð-
ingu þessarar rikisstjórnar á
verkalýðshreyfingunni og mark-
vissa viðleitni til að brjóta á bak
aftur þjóðfélagslegt vald hennar.
Rikisstjórnin skirrðist ekki við að
taka fjármagn lifeyrissjóðanna
meðeinhliða lagasetningu og ein-
hliða ákvörðun um ráðstöfun þess
fjár. Þetta fjármagn og þessir
sjóðir eru að nokkru leyti bein
eign verkalýðshreyfingarinnar og
aðnokkruleytióbein eign. Verka-
lýðshreyfingin fékk þvi fram-
gengt að þessir sjóðir tóku til
starfa og hafa verið byggðir upp
og hún varð á sinum tima að
kosta þvi til að slá nokkuð af
launakröfum sinum til þess að
þetta spor yrði stigið. Þrátl fyrir
það þótti þessari rikisstjórn sjálf-
sagt að taka þetta fé og ráðstafa
án nokkurs samráðs við eigendur
þess.
Glöggt kvað
þeir vilja
Kaupránslögin eru einn liður-
inn i viðleitni rikisstjórnarinnar
að brjóta á bak aftur frjálsa
verkalýðshreyfingu. Og þeir
flokkar sem nú mynda rikisstjórn
hafa gefið sin kosningaloforð:
m.a. á að taka óbeina skatta út úr
visitölu og þá er hægt að hækka
skatta að vild án þess að launa-
fólk fái það bætt. Samtimis leggur
rikisstjórnin nú fram nýtt frum-
varp til skattalaga þar sem gert
er ráð fyrir að eigendur hluta-
bréfa fái hálfa miljóná ári skatt-
frjálsa af arði hlutabréfa. Og ein-
mitt þessa dagana berst rikis-
stjórnin fyrir þvi að fá samþykkt
frumvarpsem gefi frjálsa álagn-
ingu á m.a. matvæli. Það þarf þvi
enginn launamaður að fara i
grafgötur með afstöðu þessara
stjórnarflokka til launafólks.
Þessi rikisstjórn gætir hags-
muna f jármagnseigenda og
vegna hagsmuna þeirra svifst
hún þess ekki að traðka á grund-
vallarmannréttindum alþýðu
þessa lands.
Launafólk i landinu ræður þvi
með atkvæði sinu i næstu kosn-
ingum hvort léttir til. — Gleðilegt
sumar.
Franska bókasafnið
(Laufásvegi 12)
Þriðjudaginn 25. april kl. 20.30 verður
sýnd franska kvikmyndin með enskum
texta:
,,La vache et le prisonnier
(Kýrin og fanginn)
Myndin er frá árinu 1959 og gerð af H.
Verneuil, en með aðalhlutverk fer Fern-
andel. Myndin fjallar á gamansaman hátt
um flótta fanga nokkurs af frönsku þjóð-
erni i Þýskalandi á striðsárunum 1940-
1944.