Þjóðviljinn - 09.06.1978, Blaðsíða 9

Föstudagur 9. júnl 1978 ÞJÖÐVILJINN — StÐA 9
Steinunn Jóhannesdóttir leikari:
Þaö er nú búiö aölabba þennan spöl nokkrunt sinnum og þess vegna mætti leiða rök aö þvi aö Ieiöin hafistyst!
Þá er aftur komið að því að
ganga Kef lavíkurgöngu og fórna
baráttunni gegn herstöðvunum/
NATO og heimsvaldastefnunni
eins og kílói af hvoru læri. Það
ætti ekki að vera neinum hraust-
um og glöðum sósíalista ofraum
ef hann á góða skó og kann að
búa sig,þótt veður verði vott. Og
þetta vor verður væntanlega
eftirminnilegt fyrir eitthvað
annað en veðurblíðu. Vorið sem
ihaldið féll i Reykjavík.
Allt i einu getur maöur gengið um götur
þessarar borgar og það er ekki lengur
nema tæplega annar hver maður sem
maður mætir Ihald, en svo lengi sem
menn muna hafa þeir verið i hreinum
meirihluta. Það var eins og eitt af
náttúrulögmálunum. En stundum gerist
það ótrúlega. Ekki án baráttu, hjálpi mér.
nei, en maður veit ekki alltaf, hvenær hún
ber ávöxt; þess vegna er um að gera að
halda áfram röltinu milli Keflavikur og
Eeykjavikur það er aldrei að vita, hvenær
nóg er gengið.
Þvi er ekki að neita, að það fylgir þvi
sæluhrollur um hrið að tilheyra þeim sem
eru að siga á. Að eiga málstaö, sem hefur
fengið aukinn hljómgrunn, og sá málstað-
ur er ekki af lakara taginu, málstaður
verkalýðs, þjóðfrelsis og jafnréttis kynj-
anna skulum við vona. Alþýðubandalagið
bara orðið næststærsti flokkur landsins!
En það er nú ekki alveg að marka;
kannski hafa einhverjir byltingarsinnaðir
kommúnistar og jafnvel sannir kommún-
istar og hugsanlega einn eða tveir
kommúnistar kosið flokkimi siöasten ætla
að bjóða fram sjálfir og sundraðir
næst. En eftir stendur sú staöreynd að hér
i höfuðborginni skrúfar um helmingur
ibúanna frá heitavatninu hans Gunnars
og sóar þvi bæði i uppþvott og bað, fullur
af hroka og kann ekki lengur að þakka
fyrir sig með þvi að krossa x við D. Og
fólk spænir upp malbikið hans Geirs á
Lödum og Skódum (þeir frökkustu náttúr-
lega komnir á Lödu-Sport) og vogar sér
að skrifa x G, komið á kjörstað.
Og það er eins og það hafi ekki nokkurn
skilning á þvi, af hverju B-tsleifur varð að
hætta i Grænu byltingunni miðri. Hann
fékk linuna i einni af siögæðisprédikun-
um Morgunblaðsins, þar sem bent var á
þá hættu sem fylgir þvi aö vera að planta
trjám út um allt, ekki sist i úhverfum. En
siðspillandi áhrif trjáa eru alkunn og var
Sviþjóð tekin sem dæmi, þótt áhrifin hafi
þegar breiðst út tilGamlakirkjugarösinsi
Reykjavik. Fólk liggur bara i leti undir
trjám, veltist um i kelerii, drekkur
rauðvin og reykir hass, i stað þess að fá
sér vinnu i malbikinu. Og verkefnin
óþrjótandi framundan. Það er eftir að
bika Bakarabrekkuna, og Arnarhólinn og
Austurvöll, svo þarf að rifa nokkur hús i
viðbót i Grjótaþorpinu og þar þarf að
bika, og i Þingholtunum eru alltaf að
myndast glufur sem þarf að bika. Svo
þarf aö breikka Sóleyjargötuna og þá þarf
að bika skák af Hljómskálagarðinum,
sem þýðir að tvær flugur eru slegnar i
einu höggi, þvi spillingin upprætist um
leiö, og tvær flugur i viðbót gera fjórar,
þegar búið er að leggja kirkjugarðinn
undir malbik. Suðurgatan ber ekki nokkra
umferð svona mjó. Landakotstúniö er
næst á dagskrá, og þannig mætti lengi
telja dæmin um malbikunarhugsjón
borgarstjórnarmeirihlutans sáluga. En
það sem einn kallar hugsjón kallar annar
skemmdarvargastarfsemi, og fylgi Birgis
Isleifs nennti ekki á kjörstað.
Hinir vanþakklátu
Borgarstjórnin sem féll kenndi að
sjálfsögðu rikisstjórninni um ófarirnar,
og auðvitað nennir fólk ekki aö láta stela
af sér svona miklu svona fljótt eftir gerða
kjarasamninga. En það nennir ekki
heldur að biða svona lengi eftir strætó i
nepjunni, eða sitja fast I umferöarhnútum
milli 8—10 og 4—7 á degi hverjum, vegna
fáránlegrar skipulagningar, þar sem bú-
staðir manna eru i einum enda bæjarins
en vinnustaðir i hinum. Og það ergir bæði
kjósendur og börn þeirra að þurfa að eyða
heilum klukkutima I það daglega að koma
þeim siðarnefndu i fóstur einhvers staðar
á einkaheimilum vegna skorts á góðum
barnaheimilum nálægt vinnu eöa bústað.
Fólk er alveg voðalega vanþakklátt.
Eitthvað af þessu vanþakkláta fólki
Geir
er
s j álf ur
Aron
bak
við
tjöldin
gerir sér nú vonir um, að meö þvi að
skipta um prinsip (grundvallarreglu) I
stjórnun borgarinnar, þá megi kannski
breyta einhverju til batnaðar, og jafnvel
bjarga einu gömlu húsi i leiðinni eða
grænum bletti frá þvi aö verða breytt i
bensinstöð eða smurstöð eða þvottaplan
eða bilageymsluhús,niieða þá bankaútibú
eins og fyrir hókus pókus. En það voru
siöustu forvöð, þvi þaö er svona um það
bil aö verða ólift i miðbænum. Þó verður
reynt að halda þar útifund annað kvöld
(laugardag).
Þá munu safnast saman á Lækjartorgi
vanþakklátir viða að af landinu, sem ekki
hefur tekist að skilja, hvaða blessun fylgir
bandariska hernum á Islandi. Lúnir og
læramjóir úr langri göngu munu þeir
leggja enn einu sinni til að skipt verði um
prinsip i hermálinu. Áöur en það verður of
seint. Aöur en landsihaldið verður endan-
lega búið að glutra niöur afganginum af
efnahagslegu sjálfstæði þjóöarinnar,
þykjandisk hafa til þess fullt umboð. Það
hefur margur misskilið sitt hlutverk.
Og er það ekki skrýtið? Það er eins og
menn séu ekki jafn grobbnir af umboös-
gróðanum og þeim heimafengna, þeir fela
hann, sverja fyrir hann og segjast ekki
græða neitt.
Gróðinn er af Guði
sendur
Þegar ég var krakki heima á Akranesi,
þá vissum viö öll að Haraldur Böðvarsson
& Co. átti allan Niðurskagann. Húsin voru
merkt honum með stórum hvitum stöfum
á rauðu. Það voru Haraidarbúöir og
Haraldarfrystihús og Haraldarbilar og
Haraldarbátar og gott ef ekki var
Haraldarbryggja. Og hann hafði gefið
Akurnesingum Bióhöllina og hún var rauð
með hvitum stöfum, eins og hann ætti
hana ennþá. Og hann átti Breiðina og
sildina sem frændi veiddi og mamma
saltaði. Og hann var svona rikur af þvi
hann græddi svo mikið. Eða græddi hann
svona mikið af þvi hann var svona rikur?
En mamma og hinar konurnar græddu
ekkert voðalega mikið, þótt þær hömuðust
oni tunnunum hans allan daginn, svo þær
fóru i verkfall.
Svona var barnaskólahagfræðin
einfalt kennd á Akranesi og maður fór
smám saman að geta sér þess til, hvaðan
gróðinn væri tekinn. En hér i Reykjavik
er þetta allt öðru visi. Gróðinn er ekki tek-
inn frá neinum, eins og forsætisráðherra
tók skýrt fram i flokkakynningu Sjálf-
stæðisflokksins á dögunum. Gróðinn er af
guði sendur góöum og dugmiklum mönn-
um (eins og konungsvaldið i Evrópu fyrir
daga kapitalismans), hann er bæði sjálf-
sagður og eðlilegur, ekkert til að gera
veður út af, ekkert til að flika. Enda er
Geir Hallgrimsson ekkert að troða þvi
upp á hvern mann að hann sé erfingi H.
Ben & Co. og maður gleymir þvi jafn óð-
um og manni er sagt það. Og ekki er hann
að klina nafninu sinu á oliuumboðin.
Hvernig á maður að muna, hvort þaö er
Esso eða Shell? Forsætisráðherra er hóg-
vær og einbeittur maður, maður hinna
mörgu umboöa, og hann notar ekki um-
boösgróöann til að kaupa málningu og
mála nafnið sitt út um hvippinn og hvapp-
inn, hann kaupir hlutabréf og stjórnunar-
aðstööu i arðbærum fyrirtækjum eins og
tslenskum aðalverktökum og hefur
viöskipti viö sjálfan sig, en fyrst og fremst
hefur hann viöskipti við bandariska her-
inn.
Og kannski hefur forsætisráðherra átt
við þaö, þegar hann sagði að gróöinn væri
frá engum tekinn, að hann væri frá
„engum” tekinn hér innanlands, a.m.k. i
hans eigin tilfelli kæmi hann mest utan-
landsfrá. Þetta er auðvitað miklu hald-
betri skýring en sú að guð útdeili gróðan-
um. Það eru ekki nema örfáir ihaldsmenn
sem trúa þvi að hann sé að skipta sér af
efnahagsmálum.
Aronskan er i fullu gildi
Forsætisráðherra Islands græðir
kannski manna mest á viðskiptum við
herinn.. Hann er þvi jafnt i einkaerindum
sem umbjóðenda sinna, þegar hann telur
flokksbræðrum sinum trú um að hann sé
að semja um öryggi landsins viö Carter
kristna. Ekki furða þótt Sjálfstæöisflokk-
urinn sé klofinn i hermálinu. Þaö vilja
fleiri græða en Geir. 7254 þátttakendur i
prófkjöri ihaldsins i Reykjavik i nóv. s.l.
vildu að gjald væri tekiö af hernum fyrir
leigu á landi, þegar sú goðsögn var úr
gildi numin að hann væri hér okkur til
varnar. 1510 vildu að Geir hefði umboðs-
launin áfram einn (Sjá Rétt 4. h. ’77). Þaö
er skrýtiö að Sjálfstæöismenn skuli ekki
sjá aö klofningur i gjaldtökumálinu er
aðeins gerviágreiningur, þvi auövitað er
tekið gjald af hernum. Aronskan er i fullu
gildi. GEIR ER SJALFUR ARON BAK
VIÐ TJÖLDIN. Eru þeir kannski ekki að
byggja nýja flugstöövarbyggingu handa
okkur? Eru þeir ekki að stækka flug-
brautirnar fyrir okkur? Lögöu þeir ekki
Keflavikurveginn fyrirokkur, þann sama
og sumir ætla að þramma á morgun? Sjá
þeir okkur ekki fyrir ókéypis björgunar-
og leitarflugi? Og er kannski einhver
búinn að gleyma þvi, hve frækilega þeir
björguðu rollunum hér um árið, þegar
Rússar komu af stað Vestmannaeyjagos-
inu?
Og svo eru menn að tala um að þeir séu
ekki látnir borga. Og stofna meira að
segja heilan Stjórnmálaflokk út af svona
vitleysu. Bandarikjamenn hafa sko svo
sannarlega þurft að greiöa fyrir þann
góðvilja (good-will á þeirra eigin máli)
sem þeirhafa aflað sér á tslandi. Og þeir
gera það með glöðu geði; þvi meira sem
þeir fá að borga þeim mun fastara verður
kverkatakið, sem þeir hafa á islensku
efnahagslifi. tslenskt efnahags- og at-
hafnalif er allt eins og maðksmogið af
bandariskum dollurum, eða hafa þeir
kannski ekki lykilinn að Alþjóðabankan-
um i rassvasanum? Og hverjir opna þær
dyr fyrir tslendingum þegar þeir þurfa
lán i stóriðjuna ,,sina”. BANDARIKJA-
MENN.
Umboðsfyrirtækiö Geir Hallgrimsson &
Co. (þ.e.a.s. rikisstjórn hans og „islenskt
auðvald”) hiröir umboðslaun fyrir það að
islenska þjóðin liggur uppi á Bandarikja-
mönnum, eða eigum við kannski heldur
aðsegjaundir.
Það er hætt við að gangan sem hefst i
býtið i fyrramáliö verði meira en 50 km
löng. Gangan gegn hervaldi og auðvaldi
verður vist seint mæld i kilómetrum. En
það er nú búið að labba þennan spöl þó
nokkrum sinnum og þess vegna mætti
leiða rök að þvi að leiðin hafi styst. Ég er
lika viss um að það verður gengið sam-
taka, það kemur varla til með að heyrast
mikill metingur um það, hver sé rauðast-
ur, né hvort menn hafi hist, mæst og
kysst með s eða z.A morgun verður mér
t.d. alveg sama þóttég gangi við hliðina á
einhverjum sem skrifar txppi með
tvöföldu. Það sem sameinar okkur er að
við viljum ekki verða skotmark i „heims
styrjöldum framtiðarinnar,” eins og stóð
svo fallega i leyniskýrslunum sem birtust
i Þjóöv. 6.6. s.l. og þó skiptir meira máli
að glata ekki þjóölegu og efnahagslegu
sjálfstæði fram að þvi að ósköpin dynja
yfir. Þegar nifteindasprengjan er fallin
verða vist fáir til að fara um óbrotgjarnan
Keflavikurveginn. Aöalatriðið er; tsland
úr NATO! Herinn burt!
Steinunn Jóhannesdóttir.