Þjóðviljinn - 28.10.1978, Page 16

16 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 28. október 1978
Börkur er býsna fengsæll á bræöslufiskinn.
Aflafréttir frá
Neskaupstað
Frá áramótum og til mibs
þessa mánaóar höfóu borist á
land I Neskaupstaö 7.300 tonn af
fiski, sem ýmist var frystur eöa
saltaóur. Er þá miöaö viö slægö-
an fisk meö haus. Nemur fram-
leiösla frosins fisks um 88 þús.
kössum en saltfiskframleiösian
er um 835 tonn.
Um sama leyti haföi Sildar-
bræöslan i Neskaupstaö tekiö á
móti 102 þús. tonnum af bræöslu-
fiski, frá áramótum. Skiptist
hann þannig:
Vetrarloöna 53.500 tonn.
Kolmunni 14.000 tonn.
Sumar-oghaustloöna 34.500 tonn.
Aldrei fyrr hefur jafn mikill afli
borist bræöslunni en á sildarár-
unum skeöi þaö einu sinni aö hún
tók á móti 100 þús. tonnum yfir
áriö.
Af þeim bræöslufiski, sem kom-
iö hefur á land I Neskaupstaö á
árinu, hefur Börkur fengiö 25 þús.
tonn auk 7 tonna, sem annaö hafa
fariö.
(Heim.: Austurland)
—mhg
Skipan fram-
haldsnáms
Magnús frá Hafnarnesi:
Viðtal við verkakonu
Ég átti þess kost aö heim-
sækja Ingibjörgu ólafsdóttur
frá Vatnsdal, sem nú býr ein i
svoköiiuöu bráöabirgöahús-
næöi, litlum en vistlegum
húsum, sem Vestmannaeyja-
bær keypti er jaröeldunum linti
og fólk fór aö flytjast út. Þaö var
hreinlegt og snyrtilegt kringum
Ingibjörgu og auöséö aö þar fór
kona, sem vildi hafa röö og
reglu á öllum hlutum. Ég átti
viö hana eftirfarandi viötal, yfir
molasopa:
iþróttaunnandi
— Svo þú varst heiöruö
gullmerki á sextiu og fimm ára
afmæli iþróttafélagsins Þórs.
Varst þú iþróttakona á þínum
duggarabandsárum, svo ég noti
austfirskuna?7
— Ekki kvaö nú mikiö aö þvi.
En ég unni hverskonar iþróttum
heitt, enda var Siguröur heitinn
Högnason mikill glimu- og
hlaupagarpur. Hann var geröur
aö heiöursfélaga Þórs 9. sept.
1933, enda einn af stofnendum
félagsins og frumkvööull
iþróttamála hér i bæ.
— Hverjir voru heiöraöir meö
þér?
— Þaö voru þau Bernódia
Siguröardóttir, ekkja Sveins
heitins Arsælssonar, hins
alkunna gáfumanns, Vilhjálmur
Arnason og Magnús Grimsson
frá Felli.
— Og þú skemmtir þér vel i
hófinu?
— Já, konunglega. Dansaöi
mikiö þótt ég væri ekki heil á
öörum fæti. En hverju skiptir
þaö þegar gleöin er rikjandi og
Bakkus ekki haföur viö hönd.
Ég hef alltaf skemmt mér vel á
mannamótum.
Frá æskuárum
— Hvenær ert þú fædd, Ingi-
björg?
— Ég er fædd i Vik i Mýrdal
29. mars 1907. Fluttist til Vest-
mannaeyja til aö leita mér at-
vinnu, þá 17 ára. Þá var ekki um
aöra vinnu aö ræöa en vinnu-
konustarfiö.
— Og þá hefuröu kynnst Sig-
uröi?
Já, þá kynntumst viö og
bundumst heitum.sem vöruöu til
til ársins 1951, er hann dó. Hann
dó alltof ungur.
Ingibjörgu vöknaöi um augu,
er hún sagöi þetta, og er henni
þó ekki fisjaö saman.
— Var erfitt aö lifa á þfnum
ungdómsárum i Vlk?
— Já, þaö var mikil fátækt.
Fólk haföi svona I sig og á.
— Var svolitiö um
skemmtanalif þá?
— Þaö var dansaö og þaö
fram á morgun. Svo var spilaö á
hátiöum, vist, alkort og púkk.
Ingibjörg ólafsdóttir
frá Vatnsdal
Gjaldmiðillinn var sveskju-
steinar. Þaö heföi ekki þótt beys-
inn peningur I dag. En fólk var
ánægt.
—■ Var stundaöur sjór frá Vik
á þessum árum?
— Já, töluvert. En lending
var erfiö og brimasöm, enda
fyrir opnu hafi. tþróttir voru
iökaöar, glima jafnvel stúlk-
urnar kepptu I knattspyrnu viö
piltana og unnu þá stundum.
— Þú hefur liklega skoraö
nokkur mörkin, ef ég þekki þig
rétt?
— Ég var ekkert duglegri en
hinar stúlkurnar en áhuginn var
ódrepandi og hreystin.
//Þetta var
mikill bardagi"
— Hvenær giftist þú?
— Ég giftist 21 árs, Siguröi
Högnasyni frá Vatnsdal, eins og
ég sagöi áöan. Hann var einn af
stofnendum Þórs 1913. Hann var
mikiö þrekmenni, meðalmaöur
á hæð en samanrekinn og ram-
efldur. Viö bjuggum alla tiö i
Vatnsdal.
— Hvernig var aö lifa er þú
byrjaöir aÖ búa, Ingibjörg?
— Þaö var bara sæmilegt. Þá
var ekki verðbólgan eins og hún
er nú. Peningar sáust varla en
eljusemin og vinnan bjargaöi og
fólk var þá nægjusamara, ekki
þessi samkeppni um hlutina
eins og nú, enda fátt um glingur
i verslunargluggum. Verkalýðs-
baráttan var þá byrjuö. Þá voru
þeir fremstir Isleifur Högnason
og Jón Rafnsson, sem skrifaöi
siöar bókina Vor i verum, gagn-
merkt rit um verkalýðs-
baráttuna.
— Var hún ekki hörö þá?
— Jú, býsna hörö. En þaö var
fylgt fast á eftir. Þetta var
mikill bardagi. Þeir voru harðir
I horn aö taka, Jón og lsleifur.
— Var félagshyggjan sæmi-
leg, verkalýðsfundir vel sóttir?
— Ekki mjög. Vinnudagurinn
var þá óhóflega langur, eins og
nú. Þaö þarf aö borga dag-
vinnuna betur. Maöur minn var
verkamaöur og bilstjóri. Hann
vann hjá bænum i aldar-
fjóröung, viö hreinsunina. Eftir
aö hann dó bjó ég meö
börnunum, sem voru þá 4 I
ómegö. Þá fór ég aö vinna úti og
vann I Hraöfrystistöðinni hjá
Einari rika Sigurössyni i 20 ár
samfleytt.
Martröðin er liðin hjá
— Svo komu jaröeldarnir.
Fórst þú ekki illa út úr þeim?
— Jú, ég missti mikiö af minu
dóti, sumt, sem ég get aldrei
bætt mér. En þaö þýöir ekkert
aö vera aö fárast yfir þvi, þaö
voru fleiri en ég, sem höföu
um sárt aö binda. Sérstaklega
fóru eldarnir illa meö taug-
arnar. En nú er þetta liðiö og
mér liöur vel núna.
— Hvernig hugsar þú til
framtiöarinnar?
— Ég lit hana björtum
augum. Ég á góö börn. Það er
þaö besta, sem maöur á. Ég hef
alltaf verið skaplétt og heilsu-
hraust, sjaldan þurft að leita til
lækna. Ég þakka guði fyrir það.
Að loknum þessum orðum
verkakonunnar hraustu, Ingi-
bjargar ólafsdóttur, lauk ég við
að drekka hið góða kaffi hennar,
óskaði henni góðs gengis,
kvaddi og fór.
Hún er nú 71 árs. Megi heilla-
disir hamingjunnar og ylur
minninganna fylgja henni alla
tið. Magnús Jóhannsson
frá Hafnarnesi
Nýjasta bók Gudmundar Halldórssonar frá Bergsstööum:
á Nordurlandi
„Þar sem bændurnir
brugga í friði”
1 sumar skipaöi bæjarstjórn
Akureyrar fimm manna nefnd til
þess aö fjalla um þær breytingar,
sem veröa á framhaidsnámi
samkvæmt frumvarpi til laga um
framhaldsskóla, sem liggur fyrir
alþingi. Mun nefndin gera tiliögur
um hvernig skipan framhalds-
náms veröur háttaö á Akureyri I
framtiðinni. Formaöur nefndar-
innar er Tryggvi Gislason, skóla-
meistari.
Frumvarpiö gerir ráö fyrir þvi,
að I hinum samræmda fram-
haldsskóla fari námiö fram á átta
sviöum en námsbrautir veröi um
50.
Nefndin mun annarsvegar gera
tillögur um hvaöa námsleiöir
veröur um aö ræöa á Akureyri og
um samstarf þeirra skóla, —
Dalvikingar eru aö bæta viö
bátaflota sinn. Fyrir nokkru voru
keyptir þangaö tveir bátar, sem
geröir veröa út þaöan I vetur.
Annar þeirra, Stafnes, KE-38,
57 tonn, er keyptur frá Keflavik
og eru hinir nýju eigendur Fisk-
verkun Jóhannesar og Helga.
Kemur báturinn til meö aö halda
sínu nafni þrátt fyrir vistaskiptin,
en ber nú einkennisstafina EA-14.
Stafnesiöereikarbátur, smiöaöur
jafnvel samruna, — sem þegar
eru starfandi á þessu stigi en þaö
eru Iönskólinn, Menntaskólinn og
Gagnfræöaskólinn (framhalds-
deildir).
Frá þvi I byrjun september hef-
ur nefndin haldiö vikulega fundi.
Hún hefur fengið til viöræöna for-
stööumenn skólastofnana á Akur-
eyri og ýmsa þá aöra, sem af-
skipti hafa af skólamálum. Þá
hefur hún og haft samráö viö full-
trúa launþegasamtaka og at-
vinnulifs. Ætlunin er aö leita álits
og hafa samstarf viö skólamenn
úr öllum fjórðungnum, enda er
svo ráð fyrir gert i frumvarpinu
að Akureyri verði miðstöö mennt-
unar og fræöslu á Noröur- og
Austurlandi.
(Heim.: Noröurland)
—-mhg
I Hafnarfiröi áriö 1954, en endur-
byggöur á árunum 1973-1974;
Caterpillarvél, 350 hö.. Ahöfn
bátsins er 7 menn og fer hann á
netaveiðar.
Hinn bátinn, Hafborgu, KE-54,
einnig frá Keflavik, keypti Stefán
Stefánsson, útgeröarmaöur. Fær
hann nú nafnið Búi EA-100. Búi er
47 tonna stálbátur meö 270 ha
Scania-vél, smiðaður á Seyöis-
firöi, áriö 1970.
Það er sagt aö mikið sé bruggað
á Islandi nú um stundir og er svo
að skilja á flestum, aö ekki þyki
tiltökumál. Meira aö segja sum
dagblööin lifðu á þvi I nokkra
daga nú fyrir skemmstu aö
„drekka” brugg, þótt meö
óbeinum hætti væri. Nú hefur
þessi umræöa aö mestu falliö
niöur og bruggiö mun halda
áfram aö renna eftir sinum far-
vegum, óáreitt.
En þaö hefur áöur veriö brugg-
aö áfengi i þessu landi, þótt i mun
minna mæli væri en nú. Og þá
var ekki ávallt jafn friösamlegt i
kringum þessa „framleiðslu-
grein” og nú er. Menn áttu yfir
höfði sér fyrirvaralausar heim-
sóknir af árvökulum löggæslu-
mönnum og i kjölfar þeirra sektir
og aörar „kárinur, ef upp komst
um athafnasemina. Hét sá Björn
Blöndal, er einna vasklegast gekk
fram i þvi að berja á bruggurun-
um. Þá komst á kreik gaman-
bragur, þar sem segir m.a.:
„Hér i borginni allt er á iði,
en í sveitinni kyrrð er
og ró
þar sem bændurnir brugga
I friöi
meöan Blöndal er suður
meö sjó.”
Nú vill svo til aö út er aö koma
hjá Bókaforlagi Arnar og örlygs
skáldsaga, sem látin er gerast á
bruggárunum fyrri. Ber hún
heitið: „Þar, sem bændurnir
brugga i friði” og er eftir
Giömund Halldórsson frá Bergs-
stööum. Er ekki aö efa aö saga
Guömundar veröur skemmtileg
lesning fyrir þá, sem muna þessa ,
tima^og aö auki fróöleg fyrir hina,
er aöeins þekkja áhættulitla
bruggstarfsemi samtimans.
Bændurnir brugguðu nefnilega
ekki alltaf „I friöi” þvi Blöndal
var ekki ætið „suður meö sjó”.
„Þar, sem bændurnir brugga i
friöi” er fjóröa bók Guömundar
Halldórssonar. Fyrst kom út
smásagnasafniöHugsað heim um
nótt, 1966. Þá skáldsagan Undir
ljásins egg, 1969. Siðan
smásagnasafniö Haustheimtur,
1976. Allar hlutu þessar bækur
góöa dóma gagnrýnenda og
annarra.
Guömundur er hófsamur
höfundur og vandvirkur meö
afbrigöum. Hann fjallar i bókum
sinum aðeins um það mannlif,
sem hann gjörþekkir, velur sér
það sögusvið, sem hann sálfur er
vaxinn upp úr og er hluti af. 1 þvi
er styrkur hans em rithöfundar
m.a. fólginn.
Guðmundur Halldórson er
fæddur aö Skottastööum I
Svartárdal, A-Hún., áriö 1926.
Ölst upp hjá foreldrum sinum aö
Bergsstööum i sömu sveit.
Stundaöi öll algeng sveitastörf
heima og aö heiman þar til hann
fluttist til Sauðárkróks fyrir
nokkrum árum. Er þar nú bóka-
vöröur viö sjúkrahúsiö og „likar
þaö starf vel”, segir Guömundur.
Munu og orö aö sönnu þvi
naumast mun honum annar
félagsskapur geöfelldari utan
heimilis en sá, sem hann á með
bókum.
I Þjóöviljanum á morgun
veröur nánar kynnt nýjasta bók
Guðmundar frá Bergsstööum.
— mhg
Bætist viö bátaflotann