Þjóðviljinn - 18.11.1978, Blaðsíða 2

2 SIÐA — ÞJÓDVILJINN Laugardagur 18. nóvember 1978
AF LYSTRÆNU KAPPATI
Þaðer haftfyrir sattog meira að segjatal-
in forn sannindi að mannfólkinu nægi ekki
brauðið eitt til að þrífast, heldur þurf i að hafa
með því einhverja aðra dægradvöl til gamans.
Þetta vissu forn-Grikkir mæta vel, og þess
vegna var það að þar í landi var til siðs, þegar
mikið lá við, að hafa skrílinn rólegan, að bjóða
uppá brauð og leiki.
íslendingar hafa ekki farið varhluta af
skemmtanafýsninni. Allt f rá því land byggðist
hafa landsmenn lagt á það ríka áherslu að
hafa eitthvað til gamans til að gera gráan
hversdagsleikann svolítið litrikari.
Forfeður vorir gátu fundið uppá ótrúlega
skemmtilegum tiltækjum til að gera sér daga-
mun. Einhver vinsælasti leikur sem þeir léku
var að berast á banaspjótum, ótrúlega
skemmtilegt glens, sem var í því fólgið að
gera strandhögg í sjávarþorpum á írlandi,
þegar karlpeningurinn var í róðri, nauðga
konum, drepa gamalmenni og kasta síðan
hvftvoðungum milli sín á spjótsoddum. Má
með sanni segja að írsk reifabörn hafi þar
borist á banaspjótum hinna hraustu og hug-
umstóru víkinga.
Þegar boðið var til veislu þá var og alsiða,
þegar veislan stóð sem hæst, að ganga að gest-
gjöf um og „þeyta spýjunni" f raman i þá, s.br.
Egill Skallagrímsson og Ármóður Skegg. Og
var þá ekki úr vegi að krækja úr þeim augað í
leiðinni. Með því að æla þannig framaní hús-
ráðendur voru slegnar tvær flugur í einu
höggi: Skemmtiatriðið vakti almenna kátínu,
og siðan var að sjálfsögðu hægt að halda
áfram að gæða sér á veislukostunum, eftir að
maginn hafði verið tæmdur.
Á gullöld Islendinga migu menn líka og skitu
í buxurnar undir borðum, til að missa ekki af
neinu sem fram fór og stóðu aðeins upp eins
og að f raman er sagt, til að æla framan í hús-
freyjuna eða húsbóndann.
Eins og vænta má var ávallt gerður góður
rómur að þessu saklausa gríni og sagt að allir
haf i verið kátir og glaðir að af loknum slíkum
veislum, nema þvottakerlingarnar.
Það er á þessum trausta grunni, sem ís-
lenskt skemmtanalíf er reist. Á aldagamalli
hefð í veislusiðum og skemmtunum. Þetta eru
þær stoðir, sem styrkustum hefur verið rennt
undir leikhúsmenningu landsmanna, tón-
mennt, ballett og brúðuleiki.
Þeir menn eru til sem segja, að gleðileikir
landsmanna séu fágaðri í dag en á gullöldinni.
Þannig sé til dæmis ballett fínlegri en hrá-
skinnaleikur, sem var í því fólginn að spengi-
legir hefðarmenn misþyrmdu hver öðrum
með blautum gærum.
En er þaðekki einmitt nákvæmlega það sem
skeður í öllum fegurstu og frægustu ballettum
samtíðarinnar? í Parísaróperunni er það talin
mislukkuð uppfærsla á Svanavatninu, ef all-
ar ballerínurnar eru ekki svitablautar eins og
hundar af sundi og helst hrokknar úr augna-
köllunum undir lokin og herrarnir gersam-
lega „ásgepisst", eins og sagt er á þýsku.
Hér á landi hefur verið reynt að troða upp
með fágaða kúnst eins og kammermúsík,
strokkvartetta, mónódrömu, og karlakóra,
en ég segi eins og kallinn: „Römm er sú
taug sem RAKKA dregur." Listrænn
smekkur íslendinga er reistur á traustum
grunni aldagamallar menningararfleifðar,
og þess vegna er það að skemmtimenn-
ingin rís þessa dagana hæst í kappáti, sem
stofnað hefur verið til í einum af samkomu-
stöðum borgarbúa. Þarna má segja að á
boðstólum sé hin gríska hámenning
..Brauðog leikir". Sjö riðlar og sex keppendur
í hverjum, og er keppnin fólgin í því að éta á
tuttugu mínutum fimmtán samlokur með
fleski og mæjonesi, fimm venjulegar samlok-
ur, fimm langlokur með rækjusalati og fimm
hornsamlokur til að fylla útí hornin. Með
þessu drekka síðan átvöglin tvær stórar kók.
Þeim sem komast í úrslit er síðan boðið í
stóra steikarveislu — eða í mat — eftir að þeir
hafa sallað á sig mæjonesbrauðinu, en sam-
kvæmt gamalli, íslenskri lysthefð (með ufsi-
loni) leyfist keppendum að selja upp, yfir
steikina, og gera aðrar séríslenskar þarfir
sínar undir borðum.
Ljóst er að íslendingar kunna vel að meta
þennan smellna og smekklega listviðburð, því
alltaf er húsfylli, þegar kappátið fer fram.
Sannast hér hið fornkveðna að listræn menn-
ing býr lengi að fyrstu gerð.
Eða eins og gagnrýnandinn segir í krítikk-
inni um átið:
Kemst í hámark kúnstin
kætast menn núorðið
við að eta eins og svín
og æla framá borðið.
fín,
Flosi.

* ■
\ 'f »
Starfsmenn Vikunnar halda uppá fertugsafmæliO
VIKAN FERTUG
í dag 17. nóvember eru
liðin 40 ár f rá því að fyrsta
tölublað Vikunnar kom út.
Fyrsti ritstjóri Vikunnar,
ábyrgðarmaður og einn
aðaleigenda, var Sigurð-
ur Benediktsson, og var
ritstjórn blaðsins og af-
greiðsla til húsa að Austur-
stræti 12.
í fyrstu var meginefni blaðsins
þýtt erlent efni, og samstarf mun
hafa verið haft við donsk bloð
meö svipuðu sniði um efniskaup.
Þó var áhersla lögð á innlent efni,
og eftir þvi sem timar hafa liðiö
hefur æ meiri áhersla verið lögð á
það.
Margir ai framámönnum i is-
lenskri blaðamennsku hafa unnið
við Vikuna á liðnum árum. Má
þar nefna af handahófi þá Jökul
Jakobsson, Jónas Jónasson,
Elinu Pálmadóttur, Sigurð Hreið-
ar, Gylfa Gröndal, Gisla Sigurös-
son, Gisla J. Astþórsson o.fl. o.fl.
A undanförnum vikum hefur
veriðunnið aö þvi að fjölga siðum
blaðsins og endurskipuleggja það
að hluta. Nýir efnisþættir hafa lit-
ið dagsins ljós, en ein helsta
breytingin er stóraukinn mögu-
leiki á þvi að birta mun meira af
efni blaösins og auglýsingum I
fullum litum.
Meö nýrri tækni i prentsmiöju
Hilmis h.f. hefur verið gert kleift
að litgreina og stækka litljós-
myndir i eigin prentsmiðju.
Núverandi upplag blaösins er
um 13.000 eintök, og er áskrif-
endafjöldinn svipaður út um land
og á höfuðborgarsvæöinu. Starfs-
menn á ritstjórn, i auglýsinga-
deild, i prentsmiöju og á dreifing-
ardeild eru um 30 talsins, og út-
gefandi Vikunnar er Hilmir h.f.
Ritstjóri Vikunnar er Kristln
Halldórsdóttir og framkvæmda-
stjóri Benedikt Jónsson.
Frá Héraðsskólanum
Laugarvatni
Hugheilar þakkir færum við velunnurum
skólans fyrir gjafir, heimsóknir og árn-
aðaróskir i tilefni af 50 ára afmælinu.
Skólastjóri
Starfsnámið
byrjad aftur hjá SÍS
A árunum 1961-1975 var haldiö
uppi svonefndu Starfsnámi Sam-
bandsins og kaupfélaganna. Það
var I þvi fólgið, aö brautskráðum
nemendum úr 2. bekk Samvinnu-
skólans var gefinn kostur á þvi aö
vinna um 18 mánaða skeiö i hin-
um ýmsu deildum Sambandsins
og hjá kaupfélögum viðsvegar
um landið. Voru þeir 1-3 mánuði á
hverjum stað og kynntust þannig
hinum ýmsu hliðum samvinnu-
starfsins, auk þess sem þeir voru
um tima viö kennslu og nám i Bif-
röst. A þessum árum luku sam-
tals 27 manns þessu námi, sem
skipulagt var af Starfsmanna-
haldi Sambandsins.
Þetta starfsnám hefur nú veriö
tekiö upp að nýju og fyrir
skömmu hófu þaö tveir menn,
þeir Egill Heiðar Gislason og Elis
Reynarsson. Er gert ráð fyrir aö
þeir ljúki þvi snemma árs 1980.
(Heim.: Sambandsfréttir)
—mhg
Happdrœtti her-
stöðvaandstœðinga
Happdrætti herstöðvaandstæö-
inga er nú i fullum gangi. Miöar
hafa verið sendir félögum um allt
land og eru skil þegar farin að
berast. Þótt ekki sé dregið fyrr en
15. desember,eru menn eindregiö
hvattir til aö gera upp strax og
miðarnir eru seldir. Þeir sem
ekki hafa fengið happdrættis-
miða, en óska eftir slikum geta
haft samband við skrifstofu sam-
takanna, Tryggvagötu 10,
Reykjavik, simi 17966 (kl. 13-15
virka daga).
Póstgirónúmer SHA 30 309-7