Þjóðviljinn - 02.12.1978, Blaðsíða 4

4 SIÐA — ÞJÓDVILJXNN Laugardagur 2, desember 1978
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: útgáfufélag ÞjóBviljans
Framkvæmdastjóri: EiBur Bergmann
Ritstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Rekstrarstjóri: úlfar ÞormóBsson
Auglýsingastjóri: Gunnar Steinn Pálsson.
Afgreiðslustjóri: Filip W. Franksson
Blaðamenn: AlfheiBur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Erla Sig-
urBardóttir, GuBjón FriBriksson, Ingibjörg Haraldsdóttir, Ingólfur
Margeirsson. Magnús H. Gislason, Sigurdór Sigurdórsson. Iþrótta-
fréttamaður : Ingólfur Hannesson
Þingfréttamaður: SigurBur G. Tómasson
Ljósmvndir: Einar Karlsson, Leifur Rögnvaldsson.
Útlit og hönnun: GuBjón Sveinbjörnsson. Sævar GuBbjörnsson.
Handrita- og prófarkalestur, Blaðaprentsvakt: Andrea Jónsdóttir,
Elias Mar, óskar Albertsson.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason.
Auglvsingar: RUnar SkarphéBinsson, SigrlBur Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Skrifstofa: GuBrUn GuBvarBardóttir, Jón Asgeir SigurBsson.
Afgreiðsla: GuBmundur Steinsson. Kristin Pétursdóttir.
Simavarsla: ólöf Halldórsdóttir, SigriBur Kristjánsdóttir.
Bfistjóri: SigrUn BárBardóttir.
Húsmóðir: Jóna SigurBardóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla: Sölvi MagnUsson, Rafn GuBmundsson.
Ritstjórn, afgreiðsia og auglýsingar: SiðumUIa 6.
Reykjavik, slmi 81333
Prentun: Blaðaprent h.f.
Haldleysi
sko ttulœkninga!
• í ræðu sinni í útvarpsumræðunum á dögunum rakti
Ragnar Arnalds, mennta- og samgöngumálaráðherra/
hversu fráleittþaðsjónarmiðer aðhægt sé að komast út
úr efnahagsöngþveiti líðandi stundar í einu vetfangi og
með yfirborðslegum orðavaðli um varanlegar ráðstaf-
anir. Undirstraumur 50% verðbólgu er áfram mjög
þungur í öllum þáttum efnahagslífsins og enginn nema
nokkrir þingmenn Alþýðuflokksins láta sér til hugar
koma að hann verði stöðvaður með f áeinum pennastrik-
um sem líta smekklega út á pappír.
• Taka má mörg dæmi um haldleysi „róttækra" að-
gerða á einangruðum sviðum til viðmáms óðaverðbólgu.
Enda þótt verðbótavísitala yrði tekin úr sambandi sam-
kvæmt tillögun Alþýðuflokksmanna og aðeins leyfð
3—4% launahækkun á hverju þriggja mánaða timabili á
næsta ári skipti það engum sköpum í baráttunni gegn
verðbólgunni* I tilbúnu dæmi frá Þjóðhagsstofnun um
7% og 3% launahækkun 1. desember er því spáð að
launahækkun 1. mars yrði aðeins 0.6% minni miðað við
lægri töluna.
• I tillögum kratanna fólst 15 til 20% kjaraskerðing á
næsta ári. Ragnar Arnalds sýndi framá í ræðu sinni að
hún dygði ekki til þess að stöðva víxlgang kaupgjalds og
verðlags. Jafnvel þótt engin launahækkon hefði átt sér
stað 1. desember væri samt sem áður fyrirsjáanlegt að
f ramfærsluvísitala myndi hækka um 6—7% 1. mars og
síðan aftur um 5% 1. júní á næsta ári. Þá væri orðin um
25% kjaraskerðing í landinu á hálf u ári, þolinmæði laun-
þega áreiðanlega löngu þrotin, og verðbólgan enn á
mikilli ferð.
• Það er hugsanlegt að einhver árangur næðist með
því að snögghækka vextina yfir verðbólgustigið, en
aukaverkanir gætu orðið stöðvun atvinnuveganna og
stórfellt atvinnuleysi. Stighækkun vaxta uppfyrir verð-
bólgustig hefði væntanlega í för með sér eins og reyndin
hef ur orðið af hávaxtastefnu Seðlabankans að vextirnir
eltu verðbólguna en næði henni aldrei.
• Hægt er að lækna verðbólguna með því að tengja
launin við þróun þjóðatekna eða þróun viðskiptakjara
segja Alþýðuflokksmenn. Staðreyndin er sú að ef laun
hjá hafnarverkamönnum hefðu hækkað frá stríðslokum
aðkaupmætti til jafns við hækkun þjóðartekna á mann á
föstu verðfagi hefði kaupið fyrir sólstöðusamningana í
fyrra átt að vera helmingi hærra en það var. ( skýrslu
frá vísitölunefnd kemur fram að ársfjórðungslegar
breytingar á viðskiptakjörum f rá því 1973 eru með þeim
hætti að einungis tvisvar hefði komið til breytinga á
verðbótavísitölu, annað skiptið niðurávið en hitt uppávið,
frá þeim tíma til þessa dags miðað við að vísitalan yrði
ekki hreyfð nema í verulegum sveiflum.
• Niðurskurður á óarðbærri f járfestingu er eitt töfra-
lyf ið í viðbót. Sannleikurinn er sá aðf járfesting í landinu
er þegar komin niður í 26 til 27% þjóðartekna og því
skiptir það engum sköpum í baráttunni gegn verðbólg-
unni þótt núverandi ríkisstjórn takist að ná henni niður
fyrir fjórðung af heildar verðmætaráðstöfuninni.
• Þannig ber allt að sama brunni. Töf ralyf in eru ekki
til. Eins og Ragnar Arnalds benti á ganga holskeflur
verðbólgunnar yfir íslenskt efnahagslíf með jöfnu milli-
bili og þeim verður að mæta með endurteknum óhjá-
kvæmilegum úrræðum sem auðvelda okkur hægt og þétt
og í mörgum áföngum að komast á sléttari sjó. Þetta er
eina leiðin út úr vandanum og hana verður að fara í f ull-
komnu samráði við fjölmennustu stéttasamtök lands-
manna.
• Ot úr þeirri f járfestingar - framleiðslu- og auðlinda-
kreppu sem þjóðin stríðir nú við verður að komast með
samræmdum lagfæringum á öllu hinu tæknilega gang-
virki íslensks efnahagslífs. Til þess þarf stórum -betri
stjórnun og^ríkisvald sem leggst á sveif með launavinn-;
unni en ástundar ekki óarðbæra samkeppni við hvoru-
tveggja atvinnurekendur og launafólk, þær grundvallar-
andstæður sem takast á um skiptingu þjóðarteknanna.
Forsenda þess að hægt sé að takast á við og um það sem
máli skiptir í þjóðfélaginu er hjöðnun verðbólgunnar og
þar duga hvorki skottulækningar né töfrabrögð.
j Þegar þingmenn
! fá sér
| nýjar tennur
* Guðmundur J. Guðmundsson
Iform. Verkamannasambands
Islands sat nýlega á þingi, sem
varamaður Svövu Jakobs-
* dóttur. Guðmundur flutti kjarn-
Igóða ræðu i umræðum þingsins
um efnahagsráðstafanir ríkis-
stjórnarinnar. Hann hóf mál sitt
• á þessa leið: „Mér er sagt af
Ikunnugum mönnum að það sé
ekki ótítt hér á Alþingi að ef
varaþingmaður slysast hér inn
1 um stundarsakir vegna in-
Iflúensu, ferðalaga eða vegna
þess að alþingismaður þurfi að
fá sér nýjar tennur, þá komi
J þeir i sinu skásta pússi, fyllist
I hugljómun og flytji hér svokall-
I aða jómfrúræðu um eitthvert
• mál sem annaðhvort er þeim
J hjartfólgið, eöa þeir fá að láni
I hjá flokki sinum eða ættingjum.
segja við hógværum og hljóðum
manni, eins og mannlegt og
eðlilegt er þegar mönnum
gengur illa i kosningum. En
þessi gleði er að ýmsu leyti
skiljanleg. Þegar hann lét af
ráðherrastörfum, hafði honum
nefnilega tekist það, sem
Verkamannasambandinu tókst
aldrei. Hann hafði hafði stöðvað
útgerðina i Vestmannaeyjum.
Hann hafði stöðvað útgerð á
Suðurnesjum, þar sem ekkert
útflutningsbann var. Hann hafði
hótanir hvers eins og einasta
frystihúss i landinu um lokun.
Hann hafði tilkynningu um þaö
aö hver einasta fiskifleyta i
landinu mundi hætta að fara á
sjó. Þegar hann hringdi til
flokksbræðra sinna i þeim kjör-
dæmum þar sem hann er jafn-
sterkur og heima hjá sér, þá
svöruðu þeir einungis:,,Þetta er
ekki hægtMatthias, við lokum”.
Matthías
sérstakur
ráögjafi í stöðv~
unaraðgerðum
,,Ég hef satt að segja i hyggju
félagarnir Páll Heiðar og Sig-
mar sem frægir eru fyrir sam-
úð sina með litilmagnanum
(sbr. þátt þeirra um frihöfnina i
Keflavík) nófu hátiðahöld dags-
ins með viðtali við leiðtoga
stúdentafélagssins Vöku
Tryggva Agnarsson. Það félag
hefur eins og alkunnugt er
tapað öllum kosningum i
háskólanum árum saman Er
vissulega gleðilegt að núverandi
útvarpsráð skuli beita sér fyrir
þvi að rétta nokkuð hlut minni-
hlutahópa I dagskránni og von-
um við að á þvi verði framhald.
Hinn rikisfjölmiðillinn heldur
upp á 60 ára afmæli fullveldis-
isns með þvi að sýna myndina
sem þeir gerðu á siðasta stóraf-
mæli. Það er haft fyrir satt af
sanngjörnum mönnum að fram-
leiðsla islenska sjónvarpsins
batni mikið með aldrinum —
sérstaklega ef hún fær að vera I
friði ósýnd.
Hvenœr fara
þeir á eftirlaun
Það flokkast lika undir vel-
viljaðan áhuga á réttindamál-
17. júnf: dr. Kristján Eldjárn
1. des.: Með kveðju frá Ara Trausta
1
J
I
! Fer á mis við
I hamingjuna
Mér er einnig tjáð af kunn-
Iugum, að þetta sé ein hsmingju-
samasta stund i lifi margra og
þeim endist þessar ljúfu minn-
, ingar allt til æviloka, jafnvel
Iþótt þeir eigi ekki afturkvæmt á
varamannabekki Alþingis.
• Það virðast ætla að verða ör-
[ lög min að fara á mis við þessa
* hamingjustund.”
| Seðlabankinn
• æðsta valdið
|,,l umræöum um það frum-
varp sem hér liggur fyrir hafa
, andstæðingar rikisstjórnar-
Iinnar eytt drjúgum hluta af
málflutningi sinum til að ásaka
mig ótindan múgamann fyrir
, ýmsa mestu erfiðleika þjóð-
Iarinnar, að ekki sé talað um
Verkamannasamband Islands
Isem gengur eins og rauður
þráður I gegnum allar ræöurnar
og er helst likt við Seölabanka-
■ valdið i landinu. En þaö er það
Ijarðneska vald á Islandi sem er
öllum völdum ofar.”
Guömundur sagðist ekki geta
komist hjá þvi að svara nokkru
[ af þessu. Hann yröi þó vegna
, fjarveru þingmannanna að vera
1, „meinlausari i málflutningi en
hann hafði i hyggju.” Fyrst vék
Guömundur tali sinu að Matth-
, iasi Bjarnasyni: „Það eru
Ibókstaflega sjö sólir á lofti
þegar hann mætir i þingsöl-
um og hvar sem er á manna-
, mótum. Og hvernig skyldi
I standa á þessu? Ég bjóst satt að
ÍmM » MMM^MM M MMM M MMMM M ’MMM
að leita til þessa háttvirta þing-
manns sem ráðgjafa Verka-
mannasambandsins ef þaö
þyrfti einhvern timann að fara
út i öflugar stöðvunarráð-
stafanir.” Guðmundur minntist
siðan á heilbrigðismál og
hvernig þeim var komið að end-
uðum ráðherraferli Matthiasar
Bjarnasonar og sagði m.a.
„Þar er nú meiri stöðvunartil-
hneigingin. Hann hefur vart
látið af störfum þegar þjóðin
stendur frammi fyrir þvi aö öll
helstu sjúkrahús I landinu ætla
að loka, neyðast til þess vegna
skuldasöfnunar I tið fyrrver-
andi ráöherra.”
Ekki fjölmennt
Guðmundur J. Guðmunds-
son vék nú aö Albert Guð-
mundssyni og Geir Hall-
grimssyni en hvorugur þeirra
var viöstaddur og sagði: „Hér
er ekki talað fyrir fjölmennum
fundí" En þótt Guðmundur J.
Guðmundssoh sé óvanur þvi að
tala á jafnfámennum fundum
og þingfundir eru á kvöldin þá
var þaö ekki að heyra á mæli
hans. Því þótt verkalýöshreyf-
ingin eigi og hafi átt góða máls-
svara á Alþingi jafnast fáir á viö
Guömund aö orðheppni.
Samúðin með
lítilmagnanum?
1 gær var fyrsti desember.
Margt var um dýrðir. Þeir
um opinberra starfsmanna,
þegar spurt er hvenær yfirmenn
sjónvarpsins geti farið á eftir-
laun. Dagskrá sjónvarpsins var
heldur ekki endaslepp á full-
veldisafmælinu. Um kvöldið
sýndi það amerisku myndina
>,Styðjum lögreglustjórann”.
Það er góðra gjalda vert hjá
dagskrárstjóra sjónvarpsins að
sýna með þessum hætti hollustu
sina.
Hátindur hinna
þjóðlegu
hátíðahalda
Enn hefur klippari ekkert
minnst á hápunkt hátiðahald-
anna i gær. Það var athöfnin
þegar leiðtogi Eik—ml Ari
Trausti Guðmundsson lagði
blómsveig aö styttu Jóns Sig-
urðssonar á Austurvelli. 'Hin
þjóðlega sómatilfinning fer vax-
andi hjá maóistum. Um kvöldið
var svo samkoma i Glæsibæ,
auglýst undir nafni, sem mjög
likist ýmsum dulnefnum Éik
mi.:
"Ahugamenn um þjóölegan
fullveldisdag.” Þar komu fram
og héldu ræöur Erna Ragnars-
dóttir, Halli, Davið Oddsson og
Laddi.