Þjóðviljinn - 08.07.1979, Blaðsíða 19

Sunnudagur 8. júll 1979 ÞJÖÐVILJINN — SIÐA 19
Háskólabió: j
Hættuleg hugarorka
Hér er sagt frá rithöfundi, sem býr yfir þeim yfir- |
náttúrulega krafti aö geta látiö slys gerast meö þvi J
að beita eigin hugarorku. Og það er sama hversu 1
reynt er að ryöja þessum magnaöa rithöfundi úr !
vegi, alltaf starfar heili hans af jafn miklum þrótti. i
Þetta er spennandi mynd og þolanleg skemmtun ■
sem slik, auk þess koma fram i henni margir ágætir |
leikarar.
Laugarásbió: j
Nunzio
Mönnum er oft sagt þaö til hróss, aö þeir séu ungir '
i anda. Það getur hins vegar haft ýmis vandkvæði i
för með sér, þegar þritugir menn þroskast ekkert
andlega frá þvi þeir voru pollar. Söguhetjan i
myndinni lifir i heimi hasarblaöanna og dreymir
um að vera Superman. Atvikin haga þvi þó þannig,
að hann fær ósk sina uppfyllta....
Hér er höfðað til viðkvæmni áhorfandans. svo að
mjög tilfinningasömu fólki er ráðlagt að hafa vasa-
klút við höndina, þegar stigandin i myndinni byrj-
ar fyrir alvöru.
Regnboginn:
Drengimir frá Brasilíu
Einn Hitler var sjálfsagt nóg — hvað þá 94 slikir.
Lækni, sem starfaði meðal nasistanna hefur tekist
með sérstakri aðferð, sem ekki verður útskýrö nán-
ar hér, ,,að búa til” drengi, sem eru nákvæmar
eftirgerðir af Hitier sáluga, ekki aðeins að útliti
heldur lika hvað skapferli snertir.
Aðstandendum myndarinnar hefur tekist bæri-
lega að gera jafn ótrúlega sögu sannfærandi, en lik-
lega er það helst handritahöfundinum að þakka.
Aftur á móti er meðhöndlun einstakra atriða nokk-
uð misjöfn. Þaulreyndir leikarar eru i aðalhlut-
verkunum, en gervi Laurences Olivers hæfir honum
best.
Stjörnubió:
Maöurinn sem bráðnaöi
Það er heldur ömurlegur dauðdagi að frjósa i hel.
Þó hlýtur sá dauðdagi, að bráðna eins og smjer að
vera ennþá ömurlegri. Þau örlög biða þó geimfara
nokkurs eftir för hans til Satúrnusar.
Þetta er heldur ógeðfelld mynd, en hinu er ekki að
neita, að sæmilega hefur tekist að skapa andrúms-
loft, þrungið spennu, meö kvikmyndatöku og
elektróniskri tónlist, þó að sú aðferð, sem hér er
notuð, sé engan veginn ný af nálinni.
Austurbæjarbió:
Risinn
Leikstjóri: George Stevens
Bandarisk frá 1955
Kvikmynd þessi naut mikilla vinsælda, þegar
hún var sýnd hér fyrr á árum, og það er ekki ólik-
legt að hún eigi enn eftir ,,að slá i gegn” — allavega
geta þeir, sem komnir eru um miðjan aldur farið að
rifja upp gamlar minningar. Það krefst hins vegar
þolinmæði að sitja yfir rúmlega 3ja klst. sýningu, en
þeim, sem hafa gaman af stórbrotinni sögu, ásamt
hæfilegum skammti af melódramatik, ætti þó varla
að leiðast. Og ekki spillir, að átrúnaðargoðið gamla,
James heitinn Dean, var sérstæður og skemmtileg-
ur leikari.
Nýja bió:
Heimsins mesti elskhugi
Leikstjóri, handritshöfundur og aðalleikari: Gene
Wilder.
Kvikmyndaverið Regnboginn auglýsir eftir
heimsins mesta eiskhuga. Hann á að vera svar þess
viö Rudolf Valentino, sem er á samningi hjá Para-
mount-félaginu. Einn þeirra, sem býöur sig fram i
þetta hlutverk er Rudy Valentine (leikinn af Gene
Wilder) en honum hafði ekki gengiö sem best i
þeirri vinnu, sem hann hefur haft hingaö til.
Þetta er bráðfyndin mynd á köflum, einkum fyrri
hluti hennar, þó stundum sé skotið yfir markiö.
Ýmsar manngeröir i aukahlutverkum eru dýrlegar.
Tónabió:
Njósnarinn sem elskaöi mig
Leikstjóri: Lewis Gilbert.
Þetta er skrautleg James Bond mynd meö hinni
nýju 007 hetju, Roger Moore, sem tók viö af Sean
Connery, eftirað sá siöarnefndi var farinn aö eldast
ogfitna. Gifurleg tækniumgjörð um þunna frásögn,
en ekki skal þvi neitaö að ákveðinn húmor er i
myndinni, sem hæöist aö sjálfri dellunni. Þetta er
tilvalin mynd fyrir fólk, sem nennir að sitja á þriðja
tima undir eldglæringum, sprengingum og alls kyns
tæknifurðum. Fyrir þá sem hafa áhuga á kvik-
myndatöku er byrjunaratriðið kannski með þvi
besta sem gert hefur veriö i þeirri grein.

í résa
mittis, enda eru hlutverk þau sem
hún fær flest á þeirri linu.
Vlsir.
Utanríkismál úr lofti
Benedikt við flugumferðar-
stjórn
Vlsir
Merk sjúkdómsgreining
öskar sigraði i bráðabana —• i
Toyota golfkeppninni Tfminn.
Spyr sá sem ekki veit
En þar sem Alþýöublaöið er
einnig málgagn skattgreiðenda,
þá er kannski eölilegt aö spurt sé:
Er sex og upp i tiu ára nám nauö-
synlegt fyrir veröandi fasteigna-
sala? VG í Alþýöublaöinu.
Skyldi vera átt viö hjart-
að?
Raquel Welch er mjög fyrir
augað, en leikhæfileikar hennar
liggja aö mestu á milli háls og
Vandræðalaust með her-
lögreglu
Ekki mun hafa komið til
teljandi vandræða en þó varð her-
lögregla að fjarlægja varnarliðs-
mann úr Hollywood á laugar-
dagskvöld.
Dagblaðið.
Heimsvaldastefna Rússa
afhjúpuð
Rússnesk orðabók fyrir Islend-
inga og aukin ferðalög milli
rikjanna
Morgunblaðið.
vísna-
mál %
Umsjón:
Adolf J.
Petersen
/ augum blikar eðlis þrá
Margt er hverfult i heimi
hér, hvort til bóta má telja er
óvist. Visindin hafa fært nýja
tækni inn i dagleg störf manna
og létt af þeim stritinu, óneit-
anlega bætt hag manna og
gert þeim lifið öllu betra, eða
svo teljum við það vera. Tæki
sem áður þóttu góð og gild eru
ekki lengur þeir kostagripir
sem ómissandi voru, þeim
hefur verið vikið til hliðar og
ekki taldir nýtilegir. I tilefni
þess er þessi visa:
Nú er gamalt farið flest
fátt af sliku hirði,
það sein áður þótti best
þykir einskis viröi.
Fjölmiðlarnir hafa tekið að
sér að fræða og „skemmta”
lýðnum sem þá tekur við þeim
og þeirra framleiðslu næsta
fegins hendi; þá þarf fólk ekki
að hugsa sjálft fyrir þeim
þáttum lifs sins. Kvöldvökur
með lestri ljóða og sagna á
heimilum mun nú algjörlega
óþekkt.
Þó á annarri öld væri lýsti
Sigurður Breiðfjörð þessum
breyttu þjóðfélagsháttum i
man.söng að rimum af Tristr-
ani á þennan hátt:
Þótti áður þjóðunum
þokka-ráð og æra,
máls af láðum Ijóðunum
liljum þráða tæra.
Bauga hliöum semja sinn
söngva bliðan þorra
kunnu friðu fornskáldin
fyrri tiða vorra.
Öllu standi aftur fer
okkar landi er vikið
skálda anda hefir hér
hnignað fjandans mikiö.
Það var áöur auðvelt spaug
ef inenn þráðu bjargir,
niöur i láðið dimman draug
dauðan kváðu inargir.
Þá voru kvæðin fim og fljót
fram sem ræða barin,
ef að stæði i þeim hót
öll voru gæðin farin.
Tófan átti ekki gott
óðs við háttinn snjalla,
hlaut hún þrátt (þess vitum
vott)
voluö lágt að falla.
Þyrfti eina fjöður fá
flokkur sveina ótrauður
krummi meina kenndi þá
kveðinn steina-dauður.
Draugs i hami út og inn
oft var frama lestur,
áfram laminn andskotinn,
eins og taminn hestur.
Færi að reiöast greppa geð,
gjöröust bleyður klökkvar,
létu heiðurs hróöri meö
heilar skeiðir sökkva.
Ef skáldum frama þjóðin þá
þorði ama I geði,
var með sama sálin frá
synda hamnum kveðin.
Eyjafirði gerði gys að og
hermdi eftir Jóni er varð
skapbrátt og kvað:
Þú, sem mæddum manni geð
meiðir án saka og raka,
annað eins hefur áður skeð
og þú rækir niður hnéö
á kaldan klaka.
Um kvöldiö fór maðurinn
fram i Eyjafjörð, en féll á
hálku, svo leggjarhöfuðið
brotnaði. Lá hann i þvi mestan
hluta vetrar og gekk haltur
upp frá þvi.
A öllum timum haia
„ákvæöaskáldin” gripiö til
hagmælskunnar. Þegar Simon
Dalaskáld var eittsinn viö öl i
Reykjavik, ætlaði lögreglan
að taka hann i sina umsjá; þá
kvað Simon:
Sonur Hjálmars ef ég er
allan tálma grciðir.
Skulu álma hlynir hér
hrljar skálma leiðir.
Lögreglunni þótti vissara að
hafa ekki meiri afskipti af
Simoni, þvi vera kynni að
þannig ættaður maður væri
sterklega ákvæðinn.
Enn yngri maöur en Simon,
var Teitur Hartmann, hann
kvað sér til varnar:
Ennþá finnst mér ýmsir menn
á mig vilja leita.
Hagmælskuna hef ég enn,
henni mun ég beita.
Það fer ekki milli mála að
Teitur veit hvaða afl getur
búið i orðsnilld einnar stöku.
1 næstu visu (höíundar ekki
getið) er ljóst að höfundur
hennar er sér þess vel meðvit-
andi að rimuð orðgnótt getur
haft áhrif, sem duga i barátt-
unni við andstæðinginn.
Þú vilt bjóða byrginn mér
með betri Ijóðafleini,
en ég skal sjóða sál úr þér
á sjálfs þins hlóöarsteini.
1 siðustu Visnamálum var
Visuhelmingur að gamalli
visu. Beðið var um siðari
helming hennar ef einhver
vissi, svo og um höfund henn-
ar.
Svar við þesssari beiðni kom
frá Jóni Erling á Elliheimilinu
Grund, sem segist hafa lært
visuna þegar hann var ungur
og sé hún eftir Stefán Vagns-
son. Þannig er þá visan:
Astin kvikar kvendum hjá,
sem kollótt prik á svelli,
1 augum blikar eðlisþrá,
ætla ég hvikull skelli.
Frá afgreiðslufólki Þjóðvilj-
ans kom skýring á þvi hvers-
vegna Björn Jónsson i Swan
River fékk ekki Þjóðviljann
13. og 14. april er einföld.
Blaðið kom ekki út þessa daga
vegna páskahalds. Afgreiðslu-
fólkinu varð þvi að orði:
Þessi gengin iþrótt er
að oss þrengir betur,
kveðið enginn hölda hér
húfu af drengjum getur.
Björn viö Svanafljót í sút
saknar blaösins góður.
Komma-Mogginn kom ei út
af kristnihaldi móður.
Þegar Sigurður Breiðfjörð
kvaö þennan mansöng voru
lögfræðingar ekki á hverju
strái og menn gerðu upp mis-
kliðar sinar á annan hátt, ým-
ist með hnefunum eöa þá þvi
sem sveið meira undan — en
það var ákvæöavísan. Mörg
skáld voru talin geta kveðið
lán og ólán yfir annan, kveðið
niður drauga eða vakiö þá upp
með ákvæðavisum. Ýmsir
þekkja söguna af þvi þegar
séra Jón Þorláksson á Bægisá
gekk haltur um götu á Akur-
eyri og oflátungur framan úr
Þessu þyrfti Björn að svara
allrækilega. Ritari Visnamála
dregur i efa, aö þó blaðamenn
Þjóðviljans trúi á guð að þeir
hafi farið i kirkju um páskana,
og segir svo:
Gjarnir að skunda guði á vatd,
ganga þrönga vegi.
Kommar iðka kristnihald
en kirkjuferðir eigi.
Þeirra sál er trúnni tryggð,
traust í öllum greinum,
hugsa margt um himnabygg?
helst þó svona I leynum.