Þjóðviljinn - 15.12.1979, Page 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 15. tíesember 1979.
Berglind
Gunnarsdóttir
Guómundur
Hallvarósson
Umsjón
af hálfu
Þjóðviljans:
Ingibjörg
Haralds-
dóttir
Sigrún
Hjartardóttir
Eirikur
Guójónsson
Hildur
Jónsdóttir
Ingibjörg
Haraldsóttir
Afturhaldsöfl sœkja aö frjálsri fóstureyðingalöggjöf
Varnarbarátta naudsyn
Víða i Evrópu hafa
fóstureyðingamál komist
í brennidepli á nýjan leik,
bæði í þeim löndum sem
framfarasinnuð fóstur-
eyðingarlöggjöf náði
fram að ganga i kjölfar
hinnar fjölþjóðlegu fóst-
ureyðingabaráttu á árun-
um 73-76 og eins á
kaþólskum áhrifasvæð-
um í suðurhluta Evrópu
þar sem fóstureyðingar
eru enn bannaðar.
Afturhaldssöm viðhorf
nýja páfans til kynferðis-
mála, fjölskyldumála og
kvennabaráttu hafa
hleypt nýrri öldu af stað í
fóstureyðingabaráttunni,
en þessi viðhorf páfans
eru hugmyndaleg þumal-
skrúfa á öllum hinum
kaþólska heimi.
A Spáni hafa 62 manneskjur
verið dregnar fyrir dómstóla á
þessu ári vegna fóstureyöinga
og átti kona nokkur 53 ára sem
var sökuö um að hafa
framkvæmt fóstureyðinguna, 28
ára fangelsi yfir höfði sér.
1 Bilbao voru 11 konur dregn-
ar fyrir rétt í október s.l. og
voru þær sakaöar um aö hafa
látið framkvæmda fóstureyð-
ingu, en samkvæmt þarlendum
lögum er hægt að krefjast frá
eins árs til allt að 10 ára
fangelsisvistar fyrir slikan
,,glæp”. öllum þessum 11 kon-
um hafði verið neitað um
getnaðarvarnir af læknum og
sögðu lögfræðingar þeirra að
eini glæpurinn sem þær heföu
framið varaöveraof fátækar til
að eignast fleiri börn.
Þessi réttarhöld hrintu af stað
víðtækum aðgerðum um allan
Spán þar sem baráttumenn af
báðum kynjum lýstu yfir stuðn-
ingi við konurnar og undirrituðu
yfirlýsingu um að þeir hefðu
lika látiö framkvæma fóstur-
eyöingu, eöa aðsoðað viö slikt.
Spænska rikisstjórnin hefur
samþykkt að koma á fót stofn-
unum sem myndu veita ráðgjöf
varðandi fjölskylduáætlanir og
fræðslu um kynferðismál, en
einungis 19 slíkar stofnanir af
þeim 72 sem áætlaðar eru, hafa
verið settar á stofn og einungis
þar sem þrýstingur frá
utanþingsbaráttunni er sterkur.
Þessar stofnanir búa við fjár-
svelti vegna andstööu kaþólskra
við starfsemi þeirra, en
kaþólskir vilja hvorki leyfa
getnaöarvarnir né upplýsingu
um kynferðismál eins og kunn-
ugt er.
1 Frakklandi er ástandiö viða
mjög slæmt þrátt fyrir að
fóstureyðingar hafi verið
heimilaðar siðan 1974. Stúlka
sem vill fá fóstureyðingu þarf
oft aö ganga frá Heródesi til
Pilatusar þvi sjúkrahúsin visa
gjarnan frá sér og bera viö
skorti á legurýmum. Þannig er
þaö ekki óalgengt aö þegar
stúlka hefur loks fengið inni á
einhverrni klinikkinni er hún
gengin of langt með til að að-
gerðin sé heimiluö. Þá taka þeir
læknar við sem starfa f húsa-
sundum og taka stórfé fyrir,
sem útiloka efnaminni konur.
1 nóvember s.l. gengu tugir
þúsunda um götur Parisar til að
mótmæla þessu ástandi.
Þýsk yfirvöld haf áhyggjur af
_ lækkandi fæðingartölu og af-
leiðingum þess á efnahagslifið i
framtiöinni, eins og titt er i fleiri
löndum (m.a. hér). Þeir gera
fóstureyöingar að allsherjar
blóraböggli og telja þær orsök
flests sem miður fer, allt frá
„upplausn heimilanna” til laus-
lætis og lækkandi fæðingartölu.
1 Þýskalandi og viðar, einkum
þar sem kaþólikkar eru áhrifa-
valdar, þurfa konur sem óska
fóstureyðinga oft að ganga I
gegnum frumskóg af niður-
lægjandi formsatriðum og mæta
gjarnan lftillækkun af hálfu
starfsfólks sjúkrahúsa og
lækna.
A Italfu geta aöeins 20% þeirra
kvenna sem óska fóstureyð-
ingar fengið hana með lagaleg-
um hætti. Baráttukonur þar
halda þvi fram að margir þeir
læknar sem neiti að fram-
kvæma fóstureyðingar inni á
spitölum bjóðist til aö fram-
kvæma aðgerðina „bak viö
tjöldin” og þá fyrir svimandi
fjárupphæðir.
Hér á landi hefur veriö heldur
hljótt um fóstureyöingar frá þvi
að frumvarp Þorvalds Garðaru
var kveöiö niður i fyrra. Nú biða
konur spenntar eftir þvi aö Þor-
valdur Garöar verði einn
ötulasti talsmaður kvenna inni á
þingi og berjist þar fyrir ýms-
um félagslegum umbótum, s.s.
fæðingarorlofi fyrir báða
foreldra, rétti foreldra til veik-
indadaga vegna veikinda barna
sinna, auk úrbóta i dagvistar-
málum. Má ekki reikna með
stuðningi hans?
Islensk fórstureyðingarlög-
gjöf er framfarasinnuö þótt
ákvörðunarvaldið liggi ekki hjá
konunni sjálfri, heldur hjá lækn-
um, en það gefur auga leið að
þessa ákvörðun getur aðeins
konan sjálf tekið. En þar sem
fóstureyðing er undantekn-
ingarlaust neyðarúrræði
hverrar konu er brýn nauðsyn á
öflugri kynferðisfræðslu og ráð-
gjöf. Sú hlið mála hér á landi
hefur orðið gróflega útundan og
hvorki er veitt nægilegu fé i
slika fræðslu né gert ráð fyrir
þeim mannafla sem til þarf til
aö bera uppi almenningsfræðslu
og starf meðal unglinga
Heimild Newsweek.
HJ
Mótmælaaðgerðir á Spáni. Er lfkami konunnar hennar eign eöa eign kirkju og rikis?
Hvað er um að vera hjá
Rauðsokkahreyfingunni?
Eins og fram hefur komið á
þessari sfðu áður, hélt Rauð-
sokkahreyfingin 27. október s.l.
sina árlegu ráðstefnu. A þeirri
ráðstefnu var rætt um stöðu
hreyfingarinnar í dag. Starf
vetrarins skipulagt og lfnur
markaðar um ýmis mál. M.a.
var tekin afstaða til kröfunnar
„Felri konur á þing”. Afstaða
Rauösokkahreyfingarinnar hef-
ur vakið allmikia umræðu i
blööum að undanförnu.
1 framhaldi af þeim um-
ræöum boðaöi hrjyfingin til
opins fundar i Felagsstofnun
stúdenta. undir kjörorðinu
„Fleiri konur á þing, hvers
vegna?” Konum frá framboös-
listumflokkanna I Reykjavikvar
sérstaklega boðiö a fund þenna,
sem var vel sóttur og umræöur
miklar og margbreytilegar.
Rauðsokkahreyfingin hefur
haldið á lofti kröfum Barnaárs-
nefndar A.S.I., sem fram komu
á þingi Verkamannasambands
Islands s.l. haust og hreyfingin
hvetur verkalýðsfélögin til aö
taka þessar kröfur upp I kom-
andi samningum.
Kröfurnar eru:
1. Launagreiðslur til foreldra i
veikindum barna.
2. Þriggja mánaða fæðingar-
orlof á fullum launum, sem
greiðist af almannatrygging-
um
3. Fullnægt verði þörf fyrir dag-
vistunarþjónustu með skipu-
lögðu átaki, þannig að máliö
náist innan sjö ára.
4. Settar verði strangar skoröur
við vinnutima barna og ung-
linga.
Niðurlægjandi
Eins og fram hefur komiö i
fréttum var haldin feguröar- 1
samkeppni ein mikil á Hótel
Sögu. Rauösokkahreyfunni þótti
ástæöa til að sýna lit gagnvart
slikri niðurlægjandi athöfn.
Mætti þvi hópur félaga við
hótelið með kröfuspjöld,
baráttusöngvar voru sungnir og
áhersla lögð á, aö konan væri
Framleiðsluaukning í fataiðnaði
—einhæfari störf saumafólks
Lesandi Jafnréttissiðunnar
benti okkur á viðtai við Ingjald
Hannibalsson, hjá Félagi
Islenskra Iðnrekenda I 10. tbl.
Frjálsrar verslunar. Viðtalið
ber yfirskriftina: „Iðnþróunar-
aðgeröir i fataiönaöinum” og er
þar fjallað um framleiöni i fata-
iönaðinum og kynntar áætianir
um framleiðniaukningu sem Ftl
stendur fyrir.
Ingjaldur gefur m.a. eftir-
farandi skýringu á litilli fram-
leiöni: „Þá gefur það auga leiö
að þegar t.a.m. ein konavinnur
flikina að verulegu leyti frá
upphafi tilenda, þá erþað miklu
óhagkvæmara en að láta
hverja saumakonu vinna litið
verk. Þannig gengur verkiö
mun betur og framleiönin
veröur meiri.”
Framtiðin á saumastofum er
samkvæmt þessu sú að sérhver
manneskja (sem, eins og lif-
fræðin gerir ráð fyrir hlýtur að
vera kona) mun þurfa að sér-
hæfa sig i einni eða fáum gerð-
um saums þar sem saumaö
veröur á færibandi. Og vinnan
verður vélræn og einhæf.
Undirrituö minnist viðtals á
s.l. ári i barnatíma útvarpsins
við lítinn polla á barnaheimili;
þegar hann var spuröur aö þvi
hvað mamma ynni svaraði hann
eitthvað á þessa leið, „hún
saumar rennilása á buxur allan
daginn, alltaf.”
Skyldi einhæf og vélræn vinna
vera ástæða þess aö saumastofa
Karnabæjar auglýsir á eftir-
farandihátt: „Nei strákar, okk-
ur vantar ekki stjórnendur, það
sem okkur vantar eru sauma-
konur.”
Skyldu „strákarnir” með
stjórnunardraumana fást I
saumastörfin?
H.J
manneskja en ekki markaðs-
vara.
Um þessar mundir stendur
yfir i Sokkholti (stöö Rauð-
sokkahreyfingarinnar) félags-
málanámskeiö, sem Helga-
Sigurjónsdóttir stýrir. Þátt-
takendur námskeiðsins eru bæöi
virkir meðlimir hreyfingarinn-
ar sem og nýliðar og er þátttaka
góð og áhugi mikill.
Laugardagskaffi
Laugardagskaffihafa nú ver-
ið reglulega á hverjum laugar-
dagsmorgni i Sokkholti frá kl.
11.30-13.00. Þar geta allir sem
áhuga hafa, komiö og keypt sér
ódýrt kaffi, rætt málin, fengið
upplýsingar um starf hreyf-
ingarinnarog fleira þessháttar.
Oðru hverju verður reynt aö
bjóða gestum upp á eitthvert
sérstakt efni, og má geta þess
að nú fyrir skömmu mætti
Auöur Haralds rithöfundur og
var hin margumtalaða bók
hennar Hvunndagshetja tekin
til umfjöllunar. Húsfyllir var
þennan morgun og umræöur
hinar f jögugustu. Von er til þess
aö fleiri slikir gestir komi og
setji svip sinn á þessa annars
ágætu morgunstund.
Rauðsokkahátíð fram-
undan
NU fer að byr ja undirbúningur
aö „Rauðsokkahátiöinni”.
Standa vonir til að hún geti oröiö
siðast i janúar. Er þvi tilvalið að
nota hértækifærið ogbenda á aö
allir sem áhuga hafa á að taka
þátt i undirbúningi geta skráð
sig á lista sem er i Sokkholti.
Um svipað leyti er von á blaði
hreyfingarinnar „Forvitin
rauð” sem stefnt er að, að komi
nú út ársfjóröungslega.
Arsfjórðungsfundur Rauö-
sokkahreyfingarinnar veröur
haldinn i byrjun janúar, og
verður hann auglýstur á þessari
siðu siðar. S.H.