Þjóðviljinn - 18.03.1980, Síða 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 18. mars 198«
SKÝRSLA STARFSHÓPS UM SKIPASMÍÐAIÐNAÐINN:
\~Égilstaðasamþýkkt hin nýja gerð daginn eftir Gregoríumessu:
Stefnt veröi aö þvl, aö mestöll nýsmlöi fyrir islenska fiskiskipaflotann eigi sér staö innaniands.
að skipasmiöastöövar og dráttar-
brautir eigi aögang aö stofn- og
hagræöingarlánum hjá Iönlána-
sjóöi.
Skiptar skoöanir eru um árlega
endurnýjunarþörf fiskiskipa-
flotans, og eru i þvi sambandi
nefndar allt frá 1700 brúttórúm-
lestir (brl.) upp i 5000 brl. Starfs-
hópurinn telur æskilegt markmiö,
aö árleg nýsmiöi sé um 3500 brl.,
og stefnt veröi aö þvi aö mest öll
nýsmiöi fyrir Islenska fiskveiöi-
flotann eigi sér staö innanlands.
Afkastageta innlendra skipa-
smlöastööva er aftur á móti talin
vera tæpar 2700 brl. á ári.”
—S.dór
Starfshópur sá/ sem
Hjörleifur Guttormsson
iðnaðarráðherra skipaði í
júlí 1979, til að undirbúa
áætlunargerð varðandi
uppbyggingu innlends
skipaiðnaðar með hliðsjón
af endurnýjunarþörf fisk-
veiðiflotans hefur lokið
störfum og sent frá sér
skýrslu.
1 áliti starfshópsins segir aö
hann leggi megináherslu á að
bæta núverandi aöstööu viögeröa-
og nýsmiöastööva hvaö hag-
kvæmni snertir, til þess aö sú
fjárfesting sem fyrir er I landinu
nýtist sem best. Hópurinn telur að
ekki eigi aö byggja fleiri skipa-
smíöastöðvar hér innanlands
umfram þaö sem nú er áformað.
Slöan segir I skýrslu starfs-
hópsins:
„Ennfremur leggur starfs-
hópurinn til aö settir veröi upp 80-
100 þungatonna bátalyftarar á
Isafiröi, Skagaströnd og Húsavlk,
en ekki veröi ráöist I byggingu
dráttarbrauta á tveimur siðar-
töldu stööunum.
I skýrslunni er sett fram
þriggja ára áætlun um þær fram-
kvæmdir sem starfshópurinn
leggur til aö ráöist veröi I. Áætl-
aöur kostnaöur viö þær er tæpir 3
miljaröar yfir timabiliö á núver-
andi verölagi, þar af væri hlutur
rikissjóös skv. hafnarlögum 1773
m.kr.
Starfshópurinn telur brýna
nauðsyn bera til þess aö haldið
veröiáfram á þeirri braut, er iön-
aöarráöuneytiö markaöi á sl. ári,
Ekki fleiri skipasmídastöðyar
— Aðstaða þeirra sem fyrir eru í
landinu verði stórlega bætt
„Hí, þeir hafa
kíkt í svörin”
Lennart Elmevik
íslensku-
kennsla í
sænskum
háskólum
Hér á landi er nú staddur I boöi
Norræna hússins og Háskóla
tslands prófessor Lennart
Elmevik frá Stokkhólmsháskóla,
og mun hann halda fyrirlestra i
Norræna húsinu og háskólanum. t
Norræna húsinu verður hann ann-
aö kvöld kl. 20.30 og ræöir þar um
islenskukennslu i sænskum há-
skólum og um Islandska s'áll-
skapet,
Lennart Elmevik er fæddur
1936. Doktórsprófi lauk hann frá
Uppsölum áriö 1967, og nefndist
doktorsritgerö hans: Nordiska
ord pa áldre kák- og ká(k)s-. En
etymologiska och Ijudhistorisk
undersökning. Hann er prófessor
I norrænum málum viö Stokk-
hólmsháskóla.
Lennart Elmevik er stjórnar-
maður I Islándska sállskapet og
ritstýrír árbók þess, Scripta
Islandica. Hann hefur skrifaö
fjölda greina og ritgeröa, m.a.
nokkrar um islenskt mál, einkum
fornislensku (Eddukvæöi). Hann
hefur komið nokkrum sinnum áö-
( ur til Islands.
mmmmmmmmmmmmmmmmmmmmm^mmmmmmmm^mmmmmmmmmmmmm^mmmmmmt
Stokkseyring-
ar fagna
annað kvöld
Stokkseyringafélagið I
Reykjavík hélt aöalfund 10.
febrúar s.L.Stjórn félagsins gaf
ekki kost á sér til endurkjörs. A
fundinum var kosin ný stjórn og
hana skipa nú Haraldur B.
Bjarnason formaður, Agnar
Hreinsson varaformaöur,
Siguröur Bjarnason ritari, Jón
Adolf Guöjónsson gjaldkeri,
Guörún Sæmundsdóttir, Konráö
Ingimunarson, Skúli Sigur-
grimsson og Sigriður Árnadóttir
meöstjórnendur.
Félagiö gengst fyrir skemmti-
og félagsfundi aö Hótel Sögu
miðvikudagskvöldiö 19. mars kl.
8.30 og er þess vænst að félagar
fjölmenni og taki meö sér nýja
félaga.
Fundur Alþýöubandalags
Héraösmanna haldinn daginn
eftir Gregoriusarmessu á þvi
herrans ári 1980 hefir pælt I
gegnum ummæli, skrif, yfir-
lýsingar og sklrslur, bæöi meö
einföldu og tvöföldu ii, þeirra
herramanna, er meö virkjunar-
mál fara og um fjalla, hvort
sem þeir nefnast ráöherrar,
þingmenn, stjórar, formenn,
fræöingar, meistarar eöa
hönnuðir.
Sérstaklega höfum vér,
fundarmenn, reynt að kynna
oss rækilega það sem læröir
menn nefna „valkosti I
virkjunarmálum” og veröum
vér aö játa aö fyrir oss eru þau
fræöi öll I þoku, ekki samt i
þessari gömlu Austfjaröaþoku
sem vér þekkjum svo vel,
heldur I sérfræöingaþoku. Þess
er sem sé vandlega gætt að láta
ekkert uppi um hvernig staöiö
er aö samanburöi einstakra
„valkosta”, aöeins útkoman er
sýnd og nennum vér ekki aö spá
I hvers vegna, en i barnaskóla
hefði veriö sagt „hl, þú hefur
kikt I svörin”.
En þar sem formaður Lands-
virkjunarstjórnar hefir talaö ex
cathedra, sem útleggst vlst — úr
sinum páfastóli — og slegiö þvi
föstu aö næsti og iöilbillegasti
valkosturinn sé Sultartangi, er
einsætt aö nú veröa aust-
firöingar aö éta oni sig, a.m.k.
þar til næst gýs á Tungnaár-
öræfum, allt þaö sem þeir hafa
áöur heimtaö og haldiö fram um
virkjun á Austurlandi.
Aö þvi áti loknu munum vér
sjá oss þann kost vænstan aö
falla fram og heita á öll
rafurmagnsyfirvöld, bæði þessa
heims og annars, aö leggja
austur hingaö hinn fyrirheitna
streng frá Sigöldu, enda þorum
vér eigi aö treysta þvl aö hundur
sá, er vér fengum fyrir tveim
árum úr noröurátt, anni
flutningi á öllu þvl rafurmagni
er austfiröingar þarnfast af
umframframleiöslu Kröflu-
virkjunar.
Greinargerð
Austfiröingar hafa lengi
gengiö með þá grillu I kollinum
að æskilegt væri aö reisa orku-
ver hér austaniands, orkuver
sem stæöi undir nafni, þannig,
að þegar margumræddar
byggöalinur noröan og sunnan
jökla væru komnar á koppinn
yrðu þær gagnkvæmur öryggis-
ventill, jafnt fyrir oss sjálfa,
Landsvirkjunarsvæöið og
Kröflusvæöið.
I barnaskap vorum höfum vér
haldið þvi fram aö lítil fyrir-
Hnoðum öllum
stórvirkjunum á
eldsprunguna
góðu og á sama
úrkomusvæðið
hyggja væri i því aö öllum
meiriháttar orkuverum væri
raöað á þessa 75 km löngu eld-
sprungu er þenur sig frá Köldu-
kvislarbotnum i norðri til Hófs-
vaös, er áöur var Tungnaá.
1 þvi efni höfum vér talið oss
sækja styrk til Þorleifs Einars-
sonar jaröfræöings, sem telur
aö úr sprungu þessari hafi
runnið tiu hraun frá þvi fyrst aö
Þjórsárhraun runnu I sjó I Flóa
fyrir 8000 árum, eöa svo, til þess
tiunda, á árþúsundinu fyrir
landnám. Gosiö I Heimaey hefir
og styrkt þessa hjátrú vora.
Þá höfum vér oröiö fyrir
djöfullegum álírifum frá Gnúpa
Báröi, syni Heyjangurs-
Bjarnar, er skilgreindi eigindir
landáttar og hafáttar og teljum
oss hafa fengiö nokkra reynslu
af mismundandi úrkomu eftir
áttum og landshlutum, þvi
þegar vér fljúgum héöan frá
Egilsstööum til þess mikla
staöar, Reykjavikur, er þaö
segin saga að ef blessuö suö-
vestan golan, þurr og allt aö 27
stiga heit, blæs oss um vanga
við brottför, er án undantekn-
ingar þessi llka andskotans úr-
hellis rigning i Reykjavík. Ef
vér hins vegar höldum heim úr
Reykjavik I norö-austan sólskini
og þurrki mætir oss á Egils-
staöaflugvelli enn andstyggi-
legri rigning en oss mætti I
Reykjavík á suðurleið.
Af þvi höfum vér i einfeldni
vorri dregiö þá ályktun aö æski-
legt væri aö virkja jöfnum
höndum beggja vegna Vatna-
jökuls, og þaö er eins og oss reki
minni til kveinstafa um lágt
vatnsborö i Þórisvatni.
Loks höfum vér verið haldnir
þeim hroka aö Fljótsdalsheiöi
og Fljótsdalur byöu upp á álit-
legan „valkost” til virkjunar,
þvi þar væri:
1. Vatn
2. Fallhæö á einu þrepi um þaö
bil 5-6 falt meiri en á sprung-
unni góðu.
3. Góöir miölunarmöguleikar.
4. Undirstaöan um þaö bil 20
milljón ára gamalt berg og
næsta litil hætta á gosum eöa
skjálftum.
En ekki er allt sem sýnist.
Nú höfum vér lesið að reikni-
meistarar Landsvirkjunar hafi
slegið þvi föstu aö Sultartangi
væri „valkostur” númer eitt.
Þaö er sko ekki sultur i búi hjá
Landsvirkjun. Hún hefir á
sinum snærum heilan her af
reiknimeisturum, og reikni-
meistarar geta jú sannaö
næstum hvaö sem vera skal,
eins og dæmin sanna, þvi ef
þeir fá aö vita hver sé talin
æskileg niöurstaöa er hægur
vandi aö velja forsendur sem
hæfa.
Þar sem vér eymingjarnir
fyrir austan höfum engan
reiknimeistara I þjónustu vorri,
hvaö þá herdeild slikra, erum
vér langskuöarmát.
Vér étum þvl onl oss allt sem
vér höfum fimbulfambaö um
kosti Austurlandsvirkjunar og
tökum undir meö Lands-
virkjunarkórnum:
„Af því höfum vér I einfeldni
vorri dregiö þá ályktun aö æski-
legt væri aö virkja jöfnum
höndum beggja vegna Vatna-
jökuls og þaö er eins og oss reki
minni til kveinstafa um lágt
vatnsborö I Þórisvatni.”
1) Að hagkvæmast sé að raöa
öllum stórvirkjunum, hér
eftir sem hingaö til, á eld-
sprunguna góöu á Tungnaár-
öræfum.
2) Aö óhjákvæmilegt sé aö
skapa innbyrðis jöfnuö i
vatnsbúskap allra stórvirkj-
ana meö þvi aö hnoða þeim
öllum á sama úrkomusvæöiö.
Aö sjálfsögöu treystum vér
þvi aö reiknimeistarar og hönn-
uðir hafi tekið alla áhættuþætti
inn I dæmiö sitt, en hafi þeir
ekki gert það er varla hundraöiö
I hættu, því þeir bera allir
persónulega ábyrgö á axar-
sköftum sinum. Mun vart þurfa
að gera þvi skóna aö spreng-
lærðir menn, sem krefjast
snöggtum hærri launa en
almúginn á þeirri sigildu for-
sendu aö þeir gegni mjög
ábyrgöarmiklu starfi, dragi
ekki ref jalaust upp tékkhefti sin
og borgi brúsann, ef svo hrapal-
lega tekst til aö fjandinn hiröi
einn góöan veöurdag eitt eöa
fleiri orkuver. Ekki mun heldur
standa á þeim herrum, sem eiga
eftir aö signa barniö, Sultar-
tanga, aö hlaupa undir bagga ef
tékkhefti sérfræðinganna
hrökkva ekki til fullrar bóta-
greiöslu.