Þjóðviljinn - 10.05.1980, Page 1

UOBVIUINN
Laugardagur 10. mai, 1980 — 105. tbl. 45. árg.
Vorhretið að ganga yfir:
Hlýnar á morgun
— sagöi Guðmundur Hafsteinsson
veðurfrœðingur
— Ég á von á því, aö á morgun,
sunnudag, taki að hlýna nokkuð
hér á landi, fyrst á Suður og
Vesturlandi, þegar lægðirnar sem
I dag og
á morgun:
í tilefni
40 ára
hernáms-
afmælis
1 dag eru fjörutlu ár liðin
frá þvi að breskur her steig á
land i Reykjavik: þar með
hófst hernámssaga sem er
enn ekki lokið.
A opnu blaðsins I dag eru
rifjuö upp viöbrögð íslend-
inga viö þessum tíöindum
eins og þau hafa varöveist i
dagblööum fyrstu dagana og
vikurnar eftir aö herinn
kom.
t sunnudagsblaöinu eru
birt viötöl viö þrjá menn sem
rifja upp minningar sinar frá
þessum tima: Gunnar M.
Magnúss rithöfund, sem
skrifaöi hernámsárasöguna
Virkiö I noröri, Björn Th.
Björnsson listfræðing og
Adolf J.E. Petersen verk-
stjóra. Ennfremur eru birtir
kaflar úr endurminningum
Óskars Þórðarsonar frá
Haga.
Breytt afstaða og deilur meðal Norðmanna
Skýrist í dag
Enn eftir að fá skýr svör um grundvallaratriði
„Frásögn Arbeidarbladets af
tillögum norsku rlkisstjórnar-
innar I morgun var að mestu
flugufregnir. Frydenlund utan-
rlkisráðherra neitaði algjörlega
að þær hefðu við rök að styöjast á
fundi I morgun”, sagði Ólafur
Ragnar Grimsson I samtali frá
Osló I gær. „Hinsvegar hefur
komið fram I dag breytt afstaða
norsku samningamannanna og
rikisstjórnarinnar. Tvennt hefur
orsakað þessa afstöðubreytingu.
Þaö fyrra eru þær kröfur sem Al-
þýöubandalagið setti fram og
vakið hafa mikla athygli hér I
Noregi sem óhjákvæmilegar fors-
endur samninga. Og hitt er að
eftir algjörlega árangurslausan
viðræðufund I gær ákvað Islenska
samninganefndin að tilkynna
Norðmönnum að við myndum
haida heim I dag og sllta viðræð-
unum ef norsk stjórnvöld sýndu
engan samningsvilja.”
Ólafur Ragnar kvað þaö greini-
legt aö þetta heföi valdiö miklu
uppnámi i norsku herbúöunum og
strax I gærmorgun heföi Fryden.
lund óskaö eftir fundi meö Is-
lensku ráöherrunum og fulltrúum
þingflokkanna og tjáö þeim aö
norska rlkisstjórnin heföi tekiö
máliö til endurskoöunar.
„Viö höfum síöan beöiö I dag
eftir aö sjá hin raunverulegu
efnisatriöi þessarar endurskoð-
unar og þau hafa ekki enn komiö
öll I ljós, enda er greinilega mikill
ágreiningur rikjandi innan
norsku nefndarinnar og viö orðiö
aö sitja aögeröarlausir meöan
þeir hafa veriö á löngum fundum.
Þó er ljóst aö Norömenn beita
ekki lengur Efnahagsbandalag-
inu fyrir sig og er sú gamla grýla
þeirra dauö eins og hinar fyrri.
Þrátt fyrir ýmiskonar athugun á
hliðaratriðum vantar skýr og af-
dráttarlaus svör viö nokkruin
grundvallaratriöum. Norðmenn
hafa ekki enn fengist til að viöur-
kenna aö Islendingar eigi aö
ákveöa einir heildarmagn loön-
unnar og telja sllkt stjórnar-
skrárbrot I Noregi, en þaö finnast
okkur furöulegar röksemdir”,
sagöi Ólafur Ragnar I gær. Hann
sagöi ennfremur:
„Þeir hafa hinsvegar þokast
nær sjónarmiöum okkar varöandi
landgrunniö, og tvö hundruö mll-
urnar Islensku. Þó ber aö hafa
þaö skýrt I huga aö þrátt fyrir
fyrri fyrirheit fengum viö ekki. I
kvöld textann aö tillögu Norö-
manna um landgrunnsdeiluna og
veröum viö aö blöa hans þangaö
til I fyrramáliö. Sá texti sem þeir
sýndu okkur um fiskveiöarnar.
eftir langan og greinilega haröan
fund I norsku samninganefndinni
er hinsvegar alls ekki fullnægj-
andi aö okkar dómi.
Þótt hin breytta afstaöa Norö-
manna I dag feli I sér vissa viöur-
kenningu á sjónarmiöum Islend-
inga skortir enn afdráttarlaus
svör um grundvallaratriöi svo
enn er algerlega óljóst hvort
samningar takast.”SIÖasti viö-
ræöudagurinn er I dag og hefst
fundur kl. 9 meö viöræöunefnd-
unum aö norskum tlma. Islenska
samninganefndin biöur eftir
nánari samningsdrögum frá
Norömönnum til þess fundar.
— ekh
sækja á hér sunnan við landið
fara að hafa áhrif og ráða veður-
farinu. Þá munu þær bera okkur
suðlæga vinda frá Bretlandseyj-
um, sagði Guðmundur Hafsteins-
son veðurfræðingar er við rædd-
um við hann I gær og spuröumst
frétta af þessu slðbiina vorhreti,
sem gengið hefur yfir landið
undanfarna daga.
Guömundur benti á aö þaö væri
slöur en svo óvenjulegt aö snjóaöi
I mal og minnti á voriö I fyrra,
þegar snjór og kuldi var vlöa um
land allan mal-mánuö.
I gær snjóaöi um allt sunnan-
vert landið og á Vestf jöröum var
N-A strekkingur og éljagangur.
Afturá móti var skaplegt veöur á
Noröur- og Austurlandi, þar
snjóaöi ekki en hitinn um og rétt
yfir frostmarki.
En Guömundur sagöi aö lægö-
irnar væru aö sameinast hér fyrir
sunnan land einsog áöur sagöi og
færu þær senn aö ráöa veöurfar-
inu og þá um leiö hlýnar I veöri.
—-S.dór
Nú standa yfir I Kópavogi hátlðarhöld I tilefni af 25 ára afmæli
Kópavogskaupstaðar. Þar er margt til skemmtunar og er
þessi mynd frá dansatriði Þingholtsskóla. Sjá nánar bls. 3. Ljós-
mynd: gel.
KÁ rak fjórmenningana
10 af 14 starfsmönnum bifreiðaverkstæðisins hafa verið
reknir eða sagt upp
1 gærmorgun tilkynnti Þórarinn
Sigurjónsson þingmaður
Framsóknarflokksins og for-
maður stjórnar Kaupfélags
Arnesinga, starfsmönnum I bif-
reiðaverkstæði kaupfélagsins, að
fyrri ákvörðun kaupfélags-
stjórnarinnar um uppsögn
fjögurra starfsmanna verk-
stæðisins stæöi við það sama og
þvl yröi dagurinn I gær slöasti
starfsdagur þessara manna á bif-
reiöaverkstæðinu.
Þeim sem sagt var upp eru:,
Auðunn Friðriksson bifvélav. 7
barna faðir og sér auk þess fyrir
100 ára gamalii móður sinni, en
hann hefur starfað hjá KA I 21 ár.
55
Erfiðleikar KA meiri
55
en mimr
segir Kolbeinn Guðnason sem
lauk sínum síðasta vinnudegi
á bifreiðaverkstœðinu í gœr
Deinn ao iokum, og vildi ekki tjá
sig frekar um máliö aö svo
komnu máli. __ig.
„Það er ömurlegt að þannig
skuli nú vera komið fyrir hinni
ágætu hreyfingu samvinnu-
manna, aö hún heldur verndar-
hendi yfir þessum aðgeröum”,
sagði Kolbeinn Guðnason bif-
vélavirki hjá Kaupfélagi Arnes-
inga sem sagt hefur verið
cndanlega upp störfum hjá
Kaupfélaginu frá og með degin-
um I gær.
„Auðvitaö hef ég átt von á
þessu, frá þvl aö ég fékk fyrsta
uppsagnabréfiö I þessari lotu
um slöustu áramót; hins vegar
er ég dálitiö hissa á viöbrögöum
ráöamanna, þvl að þaö er sýni-
legt aö þessar uppsagnir veröa
til þess, aö bifreiöaverkstæði
kaupfélagsins leggst niöur, og
þaö vegur þyngra en persónu-
legir erfiöleikar mlnir á aö fá
mitt lifsviöurværi. Kaupfélagiö
lendir I ennþá meiri erfiöleikum
meö sinn rekstur en ég meö aö
bjarga mlnu skinni”, sagöi Kol-
Kolbeinn Guðnason: Bifreiða-
verkstæðið mun leggjast niöur.
Kolbeinn Guðason bifvélav. sem
hefur starfað 145 ár hjá KA. Tage
Olsen trúnaðarmaður
járnlðnaðarm. á verkstæðunum
sem starfað hefur I 25 ár hjá KA,
og Þorsteinn Bjarnason bifvélav.
40 ár I starfi hja KA.
Vegna þessara uppsagna hafa
þrlr aörir starfsmenn verkstæöis-
ins þeir: Bjarni Guömundsson,
Jón Glslason og Snorri Sigfinns-
son trúnaöarmaöur bifvéla, sagt
upp störfum frá og meö síöustu
manaöamótum auk þess sem
þrír aörir starfsmenn á verk-
stæðunum þeir GIsli Nielsen,
Jóhannes Kristinsson og Ormur
Hreinsson hafa þegar hætt störf-
um vegna þessara uppsagna.
t allt hafa þvl 10 starfsmenn
verkstæöisins annaöhvort veriö
sagt upp eöa hætt þar störfum, og
I dag eru þvi aöeins fjórir starfs-
menn eftir, tveir verkstjórar,
einn sveinn og einn lærlingur.
Snorri Sigfinnsson trúnaöar-
maöur sem sagt hefur upp störf-
um I mötmælaskyni viö uppsagn-
ir starfsbræöra sinna sagöi I sam-
tali viö Þjóöviljann I gær, aö þetta
væru ekki gleiödagar hvorki fyrir
Kaupfélagiö né starfsmenn þess.
„Þaö þarf visst átak til aö taka I
höndina á fjórum vinnufélögum
slnum i 25 ár, sem hafa verið
reknir.”
Snorri sagöi aö þeir starfsmenn
bifreiöaverkstæðisins sem nú
hafa sagt upp, heföu sent kaup-
félagsstjórninni tilboö I siöustu
viku, þar sem þeir sögöust draga
uppsagnir slnar til baka ef: 1.
Uppsagnir Auðuns og Kolbeins
Snorri Sigfinnsson: Gerðum
kaupfélagsstjórninni tilboð sem
hán hafnaði.
yrðu dregnar til baka. 2. Þorsteini
yrði boðið hlutastarf, eftir þvi
sem til fétli. 3. Launagreiðslur til
starfsmanna á bifreiða verk-
stæðunum yrðu cndurskoðaðar,
en milli 390-460 kr. timakaups-
munar er á taunum bifvélavirkja
samvinnuhreyfingarinnar á Sel-
fossi og hins vegar i Reykjavik.
„Kaupfélagsstjðrninhéltfund á
i þriöjudaginn og aftur á fimmtu-
dag um þetta tilboð, en meö þvi
aö láta uppsagnirnar taka gildi I
gær, höfnuöu þeir tilboöinu og um
leiö endurráöningu okkar
þriggja.”
Aöspuröur hvaö tæki viö, sagöi
Framhald á bls. 13