Þjóðviljinn - 29.07.1980, Blaðsíða 16

DWÐVIUINN
Þriöjudagur 29. júli 1980
— Aftalsimi Þjóóviljans er 81333 kl. 9-20 mánudaga tll föstudaga. t tan þess tima er hægt aö ná I blaóamenn og aóra starfsmenn blaösins f þessum simum : Kitstjórn 81382, 81482 og 81527, umbrot Aðalsími Kvöldsími Afgreiðsla
, 81285. Ijósmvndir 81257. Laugardaga ki. 9-12 og 17-19 er hægt aO ná f afgreiOslu blaOsins i slma 81663. BlaOaprent hefur sima 81348 og eru blaOamenn þar á vakt öll kvöld. 81333 81348 81663
Kreditkortin eru verðbólguvaldur
„Ríkisstjórnin á að grípa í taumana” , sagði Guðrún Helgadóttir alþingismaður
„Kreditkortin eru bara enn ein
leiöin til að kenna fólki að kaupa
meira en það þarf og getur.
Reynsla annarra þjóð hefur sýnt
að þau eru verðbólguvaldur og
það er alvarlegt mál aö rikis-
stjórn sem ætlar að ná niður verð-
bólgu skulu ekki grfpa 1 taumana
og koma í veg fyrir starfsemiaf
þessu tagi” sagði Guðrún Helga-
dóttir alþingismaður I samtali við
Þjóðviljann I gær.
Arum saman hafa tíðkast i
Bandarikjunum og 1 Evrópu við-
skiptahættir sem kenndir eru við
kreditkort. Þau byggjast á þvi að
neytandinn kaupir sér kort og
getur siðan framvisað þvi
verslunum og hjá þjónustufyrir-
tækjum, en þarf ekki að greiöa
fyrr en löngu siðar. Fyrirtækin
sem gefa Ut kortin hiröa svo
prósentu svo að i raun greiðir
neytandinn hærra verð fyrir vör-
una.
Reynsla Bandarikjamanna af
þessu fyrirbæri er ekki fögur,
enda er nU svo komiö að ótal ráö-
gjafafyrirtæki hjálpa fólki til að
losna UtUr skuldafeninu sem
kreditkortin hafa kallað yfir það.
Þaö er nefnilega freistandi að
kaupa alls kyns óþarfa, hvort sem
kaupandinn á fyrir honum eða
ekki og margur hefur fallið fyrir
þeirri freistingu.
Siðast liöinn vetur var stofnaö
hér I borg fyrirtækið Kreditkort
h.f. sem boöaöikomu slikra korta
inn á islenskan markaö. Af þvi til-
efni beindi Guðrún Helgadóttir
þeirri fyrirspurn á alþingi til
viðskiptaráðherra hvort slik-
starfsemi væri lögleg, hver væri
ábyrgur ef allt færi á hausinn og
hvort ekki væri ástæða til að gera
einhverjar ráðstafanir til að
sporna við starfsemi af þessu
tagi.
Tómas Arnason viðskiptaráð-
herra svaraði þvi til að engin lög
bönnuðu kreditkortin, en hann
myndi láta kanna málið.
NU eru kortin komin á markað
og eru ákaft auglýst, en jafnframt
hafa nokkur stórfyrirtæki eins og
Flugleiðir og Hótel Saga neitað
tað taka kortin gild sem greiðslu.
Guðrún Helgadóttir sagði að
þessi kort væru ekkert annaö en
prentun á peningaseðlum, þarna
væri verið að koma á nýju afborg-
unarkerfi. Reynslan frá Sviþjóð
sýndi misnotkun sem sést á þvi að
dómsmálum heföi fjölgað um 83
% vegna kortanna. 1 Bandarikj-
unum væri talið aö þau hefðu ó-
hagstæð áhrif, væru verðbólgu-
valdandi, ykju dýrtið og það væri
allt að 20—30 % dýrara að versla
meö kreditkortum á ári hverju,
en við venjuleg viðskipti.
„Þetta er lánastarfsemi, sem
engum lögum er hægt að koma
yfir og mér finnst að rikisstjórnin
þurfi að gripa i taumana, efna-
hagsvandinn er nægur þó aö þetta
bætist ekki við”. sagði Guörún.
— ká
ÍR-ingar hafa hafið framkvæmdir i Breiðholtinu með aðstöðu fyrir iþróttamenn sina í huga. Þeir fengu
á iaugardaginn AibertGuðmundsson, heiðursforseta félagsins,til að taka fyrstu skóflustunguna og voru
þessar myndir — eik. teknar við þá athöfn. Albert tók skóflustunguna með verkfæri sem sjaldnast er
beitt við sambærilegar athafnir, nefnilega jarðýtu. Hann hafði á orði að táknrænna hefði verið að grafa
með teskeið ef miðað væri við það fjárframlag sem tR fær við framkvæmdina frá opinberum aðilum.
Kreditkortin komin á markaö:
„Ég tel vel koma til greina að
sett verði iöggjöf um lánakort
eins og kreditkortin”, sagöi
Tómas Arnason viðskiptaráö-
herra þegar Þjóðviijinn spurðist
fyrirum viðhorf rikisstjórnarinn-
ar til kreditkortanna.
Tómas sagði að þessu máli
heföi verið hreyft á alþingi sl.vet-
ur og I april óskaði viðskiptaráöu-
neytið þess að Seðlabankinn fylg-
dist meö lánakortastarfsemi i
landinu. NU liggur fyrir greinar-
gerð frá Seölabankanum og verð-
ur hún tekin fyrir á fundi ráðu-
neytisins og bankans, að öllum
likindum i dag.
„Þaðeru engin lög sem banna
kreditkortin”, sagöi Tómas. „Ég
tel ekki að neinn sérstakur fengur
sé að þeim fyrir okkur. Erlendis
hefur þeim viða verið komið á
vegna þess að fólk þorir ekki aö
ganga með peninga á sér en rán
og gripdeildir vaða ekki uppi hér,
sem betur fer. Það er fylgst með
þessu máli af hálfu ráöuneytisins
og persónulega tel ég lagasetn-
ingu vel koma til greina”.
— ká
Lagasetning er
vel hugsanleg
segir Tómas
Árnason
viðskiptaráðherra
Húsnœðismál öryrkja
286 íbúðir í fimm húsum
r
„Hægt að fylla heila blokk strax á morgun” segir Astríður Ingimundardóttir deildarstjóri
hjá Öryrkjabandalaginu
Húsnæðismál á tslandi eru
ekki meðal þeirra málafiokka
sem lcyst eru á félagsiegum
grundvelli. Þar er treyst á
einstaklingsframtakiö svo sem
kunnugt er. Reynist mörgum
heilbrigðum harla erfitt að
eignast hið rómaða þak yfir
höfuðið, en hvað með þá sem
ekki ganga heilir til skógar?
Skyldi þeirra vandi ekki vera
enn meiri?
Þaö er ekki fyrr en á allra
siöustu árum að sveitafélög eru
farin að huga að Ibúöabygging-
um fyrir aldraða og öryrkja en
fram til þessa hafa einkaaöilar
og/eöa félagasamtök gert það
sem gert hefur verið I þeim
málum.
öryrkjabandalagið og Sjálfs-
björg hafa komiö upp samtals
fimm húsum fyrir öryrkja með
samtals um 320 ibúðum. Eru I-
búöirnar langflestar eins manns
en nokkrar eru tveggja manna.
4 hús
Samkvæmt upplysingum
Astriðar Ingim undardóttur
deildarstjóra hjá öryrkja-
bandalaginu rekur félagið húsin
HátUn 10, lOa og lOb i Rvk. og
Fannborg 11 Kópavogi. AIls eru
I húsunum 250 ibúðir og allar
fyrir öryrkja sem misst hafa
heilsuna fyrir 67 ára aldur nema
I Kópavogi. Þar er þvi öfugt far-
ið. Hvergi nærri er unnt aö
fullnægja eftirspurn eftir þess-
um Ibúðum og sagði Astriður að
leikandi væri hægt aö fylla heila
blokk strax á morgun. Biölistinn
var raunar orðinn svo langur i
fyrra að um tima var ekki tekið
við pöntunum. Mjög lltið er um
að fólk sem einu sinni er komiö
inn flytjist burt og engum er
sagt upp og þvi er hreyfingin
mjög litil.
Allar 'eru ibúðirnar fyrir ferli-
vistarsjúklinga sem geta séð
um sig sjálfir, bæöi eldað mat
og þrifið. Hins vegar stendur
þessum ibúum til boða öll sú
þjónusta sem borgin og Kópa-
vogsbær láta I té, s.s. heimilis-
aöstoö, heimahjúkrun o.s.frv.
Sjúkradeildir
Auk þessa leigir öryrkja-
bandalagiö Landspitalanum
þrjár hæðir i húsinu við Hátún
lOb og eru þar sjúkradeildir
fyrir gamalt fólk, og einnig
Kleppsspitala sina hæðina i
hvoru húsi I Hátúni 10 og lOa.
Samtals eru þetta 95 sjúkra-
rými.
Sjálfsbjörg, styrktarfélag
lamaðra og fatlaðra, rekur
húsið Hátún 12 og eru þar að
sögn Elinar ólafsdóttur gjald-
kera 36 leiguibúðir, þar af tvær
hjónaibúðir um 56 fermetra
stórar. RUmlega helmingur
hússins er vinnu- og dvalar-
heimili fyrir öryrkja og er þar
rúm fyrir 45 manns.
Húsaleiga, Ijós og
hiti 49-B6 þús.
Húsaleiga I öllum þessum
húsum er svipuð. örlitið dýrari
þó þvi nýrri sem húsin eru.
Einstaklingsibúöirnar hjá
Sjálfsbjörg eru leigðar á 49.600
og 55.900eftir stærð. Ljós og hiti
innifaiið. Hjónalbúöirnar eru
mun dýrari eða 85.500 með Ijósi
og hita. Einstaklingsibúðirnar i
Hátúnshúsum öryrkjabanda-
lagsins eru leigöar á um 49—60
þús. með ljósi og hita en
hjónaíbúöir á um 80—86 þús.
Likan af byggingum öryrkjabandalagsins
Hátún.
Dýrastar eru stærstu Ibúöirnar I
Fannborg 1 I Kópavogi.
Þjónusta við ibúa þessara
húsa er ekki mikiLen þó nokkur.
I Hátúni 12 er hægt að fá keyptar
mjög ódýrar máltiöir og eins er
innifalið i leigunni þrif á göng-
um og húsvarsla.
Hjá Oryrkjabandalaginu er á
döfinni að reisa tengibyggingu
milli allra húsanna þriggja við
Hátún og veröur þá hægt að
auka þjónustuna til muna. Eins
og er er rekin þar litil verslun og
eins er þar hárgreiöslustofa.
Sagöi Astriöur aö vonandi væri
hægt að hefjast handa við bygg-
inguna strax 1 haust.
Astriði og Elinu bar saman
um að ekki væri nokkur leiö að
leigja ódýrara, þetta eru sjálfs-
eignarstofnanir og veröur
reksturinn að standa undir sér
þar sem enga opinbera styrki er
að fá. Allir peningar sem Sjálfs-
björg áskotnast um þessar
mundir fara i sundlaugabygg-
inguna sem er vel á veg komin
og ef ekki hamlar fjárskortur
standa vonir til að byggingu
laugarinnar verði lokið 15. des.
n.k. —hs.