Þjóðviljinn - 31.10.1980, Síða 12

12 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 31. október 1980
hina tvo spltalana síöan Land-
spltalinn ftír á föst fjárlög.
Þessum röksemdum Siguröar
var harölega mótmælt af Ólafi
Erni Arnarsyni yfirlækní á
Landakotsspítalanum sem hélt
þvl fram aö fjármögnunarfyrir-
komulag heföi ekki nein áhrif á
legudagafjölda, heldur fyrst og
fremst læknisfræöilegar og
félagslegar ástæöur. Auk þess
fælist munurinn á kostnaöar-
aukningunn I þvi aö Landspital-
inn heföi mun færri langlegu-
sjúklinga á spitalanum sjálfum
þarsem hann hefði komið sér upp
sérstökum langlegudeildum utan
spltalans.
1 nefndarálitum þeirra tveggja
starfshópa sem fjölluðu um fjár-
mögnunarfyrirkomulagiö komu
fram mismunandi sjónarmiö.
Ekki komu fram afdráttarlausar
tillögur um breytingar á núver-
andi fyrirkomulagi fjármögnunar,
enda um stærra mál aö ræöa en
aö hægt sé án meiriháttar undir-
búnings að setja fram raunhæfar
tillögur á þingi sem þessu. Hins
vegar komu fram greinilegar efa-
semdir um aö núverandi fjár-
mögnunarfyrirkomulag væri
nægilega gott og þyrfti að endur-
skoöa þaö hvort sem fjármögn-
unarfyrirkomulag framtiöar-
innar yrði nefnt föst fjárlög eöa
daggjaldakerfi. Hins vegar lagði
annar hópurinn beint til aö út-
bætur sem yröu á daggjaldakerf-
inu yrðu tengdar matsatriðum
sem lögð eru til grundvallar föst-
um fjárveitingum. Það var sam-
dóma álit beggja starfshópanna,
auk annarra starfshópa sem
fjölluðu um sjúkrahúsmálin að
brýn nauðsyn væri á þvi að setja á
fót sérstaka deild innan heil-
brigðisráðuneytisins sem færi
með alhliða stefnumótun I rekstri
og stjórnun sjúkrahúsanna jafn-
framt þviað hún legði mat á fjár-
hags- og framkvæmdaáætlanir
þeirra.
Samstjórn
án Landakots?
Meö athyglisveröari plöggum,
sem lögö voru inn á heilbrigöis-
þingiö var sameiginleg yfirlýsing
formanna læknaráöa Land-
spitalans, Borgarspitalans og
Landakotsspitala, þar sem vikiö
er aö nauösyn þess að læknis-
þjónustan á þessum spitölum
þyrfti aö mynda starfræna heild.
Þessiyfirlýsing var túlkuö á þann
veg að formenn læknaráðanna
leggi til aö samvinna spltalanna
veröi aukin til muna frá þvl sem
nú er og töldu margir aö þetta
gæti jafnvel veriö eitt af fyrstu
skrefunum til vaxandi sam-
stjtírnar spltalanna I Reykjavlk.
Sú von dapraðist þó nokkuö er
önnur yfirlýsing barst þess efnis
aö stefna beri aö sameiningu
Borgarspltalans og Landspltal-
ans I eitt svæöissjúkrahús, þar
sem þessi yfirlýsing ftíl ekki I sér
að Landakotsspitali yrði hluti af
þeirri sameiningu, en þar er and-
staðan mjög mikil gegn sliku. Þó
var þaö fagnaöarefni aö forystu-
menn læknaráöa Borgarspitalans
og Landspltalans óskuöu eftir
sameiningu þeirra spitala. Þrátt
fyrir aö Landakotsspitalinn kjósi
Framhald á bls. 13
Heilbrigðisþing 1980:
Upphaf að víðtækari
stefnumörkun í
heUbrigðsmálum
Pólitisk kosning stjórnar-
nefndar rikisspitalanna, gagnger
endurskoöun núverandi fjár-
mögnunarfyrirkomulags sjdkra-
stofnaana á tslandi og nauðsyn á
aukinni samvinnu sjúkrahúsanna
þriggja i Reykjavik, Landsspital-
ans, Borgarspitalans og Landa-
kotsspitala voru meðal megin-
niðurstaöa fyrsta heilbrigðis-
þingsins, sem haldiö hefur verið
hér á landi af heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytinu, en
það stóð yfir dagana 16. og 17.
október s.l.
Aö ósk Svavars Gestssonar
heilbrigöis- og tryggingamála-
ráðherra var ákveðið s.l. vor aö
heilbrigöis- og tryggingamála-
ráöuneytiö gengist fyrir heil-
brigöisþingi haustiö 1980 sem yröi
vettvangur upplýsingaöflunar og
skoöanaskipta um heilbrigöismál
I þvi skyni aö siöar meir yröi
mörkuð víötækari stefna i heil-
brigöismálum til langs tfma.
Ráöherra skipaöi sérstakan
starfshóp um heilbrigöismál til aö
undirbúa heilbrigöisþingiö, en
auk þess skyldi hlutverk starfs-
hópsins vera að gera áætlun um
byggingu heilsugæslustöðva til
næstu fimm ára, semja reglugerð
fyrir heilsugæslustöövar og loks
semja reglugerö um flokkun
sjúkrahúsa.
Viðfangsefni
þingsins
Til heilbrigðisþingsins var
boöiö um 200 einstaklingum sem
fulltrúum sjúkrahúsa, heilsu-
gæslustöðva, dvalarheimila,
. sveitarfélaga, stjórnsýslu-
stofnana og Alþingis, en allar
heilbrigöisstéttir áttu fulltrúa á
þessu þingi. Meginviöfangsefni
heilbrigöisþingsins skiptist i tvo
málaflokka. Annars vegar
stefnumörkun I sjúkrahúsmálum,
en hins vegar stefnumörkun I
heilsugæslumálum. Undir liðn-
um Stefnumörkun i, sjúkrahús-
málum voru teknir fyrir eftirtald-
ir málaflokkar:
1. Stjómun sjúkrahúsa og rekst-
ursaðilar.
2. Fjármögnunarfyrirkomulag,
daggjöld eöa föst fjárhagsáætl-
un.
3. Verkaskipting sjúkrahúsa og
framtiöaruppbygging sjúkra-
húsakerfisins.
Undir síöari liðnum var fjallað
um:
1. Fyrirkomulag þjónustu og
verkaskiptingu heilsugæslu-
stööva.
2 Rekstur heilsugæslunnar.
A heilbrigöisþinginu störfuöu
tiu starfshópar og tóku tveir
hóparhvern málaflokk fyrir. Hér
á eftir veröur skýrt nánar frá
meginniöurstööum starfshtípa, en
þær upplýsingar sem fram komu
þar auk þess aragrúa af upplýs-
ingum, sem lagöar voru fram á
þinginu sjálfu I formi greinar-
geröa og skýrslna, gætu oröiö
stefnumarkandi fyrir ákvaröanir
stjörnvalda á þessum áratug.
Þörf á ábyrgð
stjórnmálamanna
1 erindi sem Davfð A. Gunnars-
son, forstjóri Rikisspitalanna,
flutti á þinginu um stjórnun
sjúkrahúsa kom fram aö lita
mætti á heilbrigöisþjtínustuna á
lslandi sem eins konar stóriöju,
vegna rekstrarumfangs hennar,
fjármunaveltu og fjölda stafs-
manna. Hlutur heilbrigöisþjón-
ustunnar er nú um 7% af þjóðar-
framleiöslunni og á árinu 1980 er
variö um 85 milljöröum króna til
heilbrigöismála, en starfandi eru
um 6000 manns I þessari atvinnu-
grein. Vegna þessara umsvifa þá
er nauðsynlegt aö dómi for-
stjórans að stjórnun heilbrigðis-
mála veröi sem skipulögðust og
sem hagkvæmust. Hins vegar
væri ábyrgö stjórnmálamanna á
rekstri þessarar viðamiklu þjón-
ustugreinar mun minni en nauð-
synlegt væri vegna umsvifanna
sem eru alfarið opinber. Lagöi
forstjórinn þvl til aö stjórnar-
nefnd rikisspitalanna veröi kosin
pólitiskri kosningu af Alþingi viö
hver stjórnarskipti I landinu, en
veröiekki skipuö af ráöherra eins
og nú er hátturinn. Meö þessum
hætti yröi unnt aö tengja Alþingi I
auknum mæli inn i umræðuna um
stjórnun og rekstur heilbrigðis-
þjónustunnar.
I nefndaráliti beggja starfs-
hópanna sem fjölluðu um stjórn-
un sjúkrahúsanna kom fram sú
samdóma skoöun aö þaö beri aö
taka upp pólitiska kosningu
stjórnarnefndar rlkisspltalanna
og veröur þvl aö telja þetta meö
merkari niöurstööum þessa heil-
brigðisþings.
Daggjaldakerfið
afnumið?
A heilbrigðisþinginu uröu all-
miklar umræður um þaö fjár-
mögnunarfyrirkomulag sem rikir
i heilbrigðisþjónustunni I dag.
Slöan 1969 hafa allar siúkra-
stofnanir I landinu verið fjár-
magnaöar meö svonefndum dag-
Meðal þess sem
kalla má
niðurstöður
þingsins var þetta:
— Þörf er á
styrkari pólitískri
stjórnun
rikisspítalanna.
Breyta þarf
fjármögnunar-
fyrirkomulagi
varðandi
sj úkrahúsrekstur
og samræma
rekstur
sjúkrahúsanna
í Reykjavík
5 1
I

I »í »!
gjöldum. Fyrir þremur árum var
hins vegar ákveðið aö taka rikis-
spitalana út úr daggjaldakerfinu
ogskammta þeim fjárveitingar á
fjárlögum eins og öðrum rlkis-
stofnunum. Nokkur gagnrýni
hefur komið fram á daggjalda-
kerfiö, sem hefur þótt of sjálf-
virkt fjármögnunarkerfi þar sem
útgjöldin aukast óþarflega mikiö
auk þess aö þaö gefur lítiö svig-
rúm til hagræðingar ásamt þvl aö
rekstur og fjárhagsleg ábyrgð
fara þannig ekki nægilega saman.
Á þinginu flutti Sigurður Þóöar-
son deildarstjóri hjá Rlkisendur-
skoöun, erindi þar sem hann
gagnrýndi harkalega daggjalda-
kerfiö og taldi aö reynslan af
föstu fjárlagakerfi rikisspítal-
anna heföi sýnt aukinn sparnaö
sem m .a. felst I því aö kostnaöar-
aukningin hjá Landspitalanum,
sem er á föstum fjárlögun^ heföi
orðið nær engin á meöan hún
heföi oröiö 14-25% hjá Landakots-
spitala og Borgarspítalanum,
sem báöir eru fjármagnaðir meö
daggjaldakerfinu. Þá heföi
meöallegutiminn styst til muna
hjá Landspítalanum miöaö viö
Svavar Gestsson, heilbrigöísráöherri^ ávarpar heilbrigöisþing.