Þjóðviljinn - 14.11.1980, Qupperneq 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 14. nóvember 1980.
UOBVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Ctgefandi: Otgáfufélag Þjó&viljans.
Framkvæmdastjóri: Ei&ur Bergmann.
Ritstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan
Ó’rfsson.
Auglýsingastjóri: Þorgeir Olafsson.
Umsjónarma&ur sunnudagsbla&s: Gu&jón Friörikssoíi.
Afgrei&slustjóri: Valþór Hlööversson.
Bla&amenn: Alfhei&ur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Ingi-
björg Haraldsdóttir, Kristín Astgeirsdóttir, Magnús H. Gislason,
Sigurdór Sigurdórsson.
lþróttafréttama&ur: Ingólfur Hannesson.
Otlit og hönnun: Gu&jón Sveinbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Elisson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar.
Safnvör&ur: Eyjólfur Arnason.
Auglýsingar: Svanhildur Bjarnadóttir.
Skrifstofa: Gu&rún Guðvar&ardóttir, Jóhannes Haröarson.
Afgreiösla: Kristin Pétursdóttir, Bára Halldórsdóttir,
Bára Sigurðardóttir.
S’'mavarsla: ölöf Halldórsdóttir, Sigriöur Kristjánsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún Bár&ardóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir,
Karen Jónsdóttir.
útkeyrsla, afgrei&sia og auglýsingar: Si&umúia 6,
Reykjavik, simi 8 13 33.
Prentun: Bla&aprent hf.
Undanhald
verðbólgunnar
• Frá því var greint hér í blaðinu í gær, að samkvæmt
upplýsingum Hagstofu Islands hafi framfærslukostn-
aður hækkað um 51% frá 1. nóvember 1979— 1. nóvem-
ber 1980. Þetta er mikil verðbólga, en samt þó nokkru
minni en þegar núverandi ríkisstjórn tók við.
• Þegar núverandi ríkisstjórn var mynduð í byrjun
febrúarmánaðar á þessu ári hafði f ramfærslukostnaður
hækkað um 61,4% næstu 12 mánuðina þar á undan.
• Þannig hefur á þessum 9 mánuðum tekist að færa
verðbólguna niður um 10 prósentustig.úr 61% og í 51% á
ári.
• Auðvitað er mikill vandi framundan við að hindra að
öllum launahækkunum frá nýgerðum kjarasamningum
verði velt út í verðlagið.
• Verðbólgan verður ekki lögð að velli á einni nóttu, en
á miklu veltur að skörulega verði hamlað gegn verð-
hækkunum og fjármunir fluttir til í þjóðfélaginu í því
skyni eftir því sem nauðsyn krefur.
• Þó er rétt að allir aðilar geri sér Ijóst, að kröfurnar
um kjarajöfnun og um fulla atvinnu verða ekki settar
aftur fyrir kröfuna um minni verðbólgu. Það kemur ekki
til mála að ætla hinum lakast settu þegnum þjóðfélags-
ins að taka á sig byrðar vegna glímunnar við verðbólg-
una. Við hin erum nógu mörg til að standa undir þeim
herkostnaði.
• Sá árangur sem nú þegar hefur náðst í baráttunni
við verðbólgu má ekki verða að engu á næsta ári. Takist
okkur hins vegar að þoka verðbólgunni niður um 10
prósentustig á ári, það er úr 60,i 20% á einu kjörtímabili,
þá er vel að verki staðið, þá hefur afrek verið unnið. Hér
skal engu um það spáð, hvort þetta tekst, og reyndar fer
því f jarri að stjórnvöld hafi í þeim efnum öll ráð í sinni
hendi. Fjöldamargir þættir koma til, bæði innlendir og
erlendir.
• Þjóðhagsstofnun telur að erlent verð á þeim vörum
sem við flytjum til landsins hækki að jafnaði um 36% á
árunum 1979 og 1980 samanlagt. Ekki munar lítið um
þetta til hins verra í glímunni við verðbólguna hér. Á síð-
ustu tveimur árunum sem ríkisstjórn Geirs Hallgríms-'
sonar fór með völd var þessi innflutta verðbólga hins
vegar innan við5% á ári. Með tilliti til þessa er það satt
að segja einkar athyglisvert, að hér innanlands skuli
framfærslukostnaður hafa hækkað minna síðustu 12
mánuði heldur en siðustu 12 mánuðina á valdaferli
Geirs Hallgrímssonar. Það er þó staðreynd, þótt munur-
inn sé litill.
• Talsmenn stjórnarandstöðu Sjálfstæðisflokksins tala
oft og skrifa7 eins og sjálf ir séu þeir hvítþvegnir af synd-
um verðbólgunnar. Staðreyndirnar segja þó allt aðra
sögu.
• Þegar ríkisstjórn Geirs Hallgrímssonar settist að völd-
um í ágústmánuði 1974 hafði framfærslukostnaður
hækkað um 41,2% næstu 12 mánuði á undan samkvæmt
upplýsingum Hagstof unnar, enda hækkaði erlent verð á
innfluttum vörum um 34% á árinu 1974.
• Þegar ríkisstjórn Geirs Hallgrímssonar fór frá völd
um f jórum árum síðar í lok ágúst 1978, þá hafði fram-
færslukostnaður hér innanlands hækkað um 51,7% næstu
12 mánuði á undan. Þá hafði verðbólgan hér innanlands
sem sagt vaxið um 10 prósentustig, og það þótt erlent
verðlag á innf luttum vörum hefði aðeins hækkað um tæp
5% á ári tvö síðustu ríkisstjórnarár Geirs í stað 34%
erlendra verðhækkana árið 1974.
• Fyrir sina f rammistöðu í verðbólgumálum ættu for-
maður Sjálfstæðisf lokksins og félagar hans satt að seg ja
ekki annað skilið en örgustu skammarverðlaun.
• Hér erum við nú með sama verðbólgustig og við
stjórnarskiptin haustið 1978. Þrátt fyrir meiraenþre-
földun innf luttrar verðbólgu á þessum tíma hef ur okkur
ekki hrakað.
• Á árinu 1979 og á fyrrihluta þessa árs hefur verbólg-
an í helstu iðnríkjum heims yfirleitt verið um helmingi
meiri en hún var á árinu 1978 samkvæmt opinberum
skýrslum. Island sker sig úr meö sama verðbólgustig nú
og fyrir tveimur árum. Þetta er árangur sem enginn
skyldi vanmeta. — Og alveg sérstaklega er það árangur,
þegar tekið er tillit til þess, að hér má atvinnuleysi heita
ekkert, á sama tíma og neyðarástand rikir í þeim efnum
víða annars staðar.
• — En betur má ef duga skal.
k.
Hlrippt
! Kapprœða um
| popptexta
, Vísir og Mogurblaöiö hafa a&
Iundanfömu látið nokkuö svo
dólgslega yfir umræ&u sem
fram hefur farið hér i Þjóðvilj-
■ anum um texta við poppmúsik.
IManni skilst i fyrsta lagi, að i
þeirri ritdeilu fái „alþýðusnobb-
arar” Alþýðubandalagsins
■ mjög á baukinn fyrir aö lofa
Og vissulega voru þeir textar
ánægjuleg tilbreyting frá Tsji-
baba tsjíbaba tsjlvava, endsjal-
ava kúkala gúmba og fleiru
þesslegu sem við táningar gaul-
uöum 1 þann tlma.
Nýtt apamál
Okkur datt svosem I hug að
t.a.m. tal Morgunblaðsins um
„skammdegisdellur” I Þjóövilj-
anum væri sprottiö af öfund, —
Moggamenn hefðu ekkert jafn-
Hvernig verður
ísland árið 2000?
Hannesi Hólmsteini Gissurarsyni hafnaÖ
„S/iMÖArjn
ráðsUfnu i Þingvo!
9.-10. október sl.
nMfnm
ifnað Mfe
vRr
k*ffibundinn nýtingsrrétt út-
■—irUekjanna i fiskimið-
Umsjón: -*S5Sg
Gústaf Nfelsson
_____i, forstjór
félsgs IsUnds Of
SHórnunarfélsgsins
SJLCSr í
Atök um framkvæmdastjóra
og frétt Morgunblaðsins_
Snobbað fyrlr aibýðunnl
er vitanlega gersamleý
lega kennd vlð alþýí
vegna þess hvernlg öllu
að saman fyrir marka-
fegfl hefðl ArelAank
Ævarandi eigr
mannkynsins
Þessar ófullkomnu líf-
verur finnast hvergi
vonda texta i von um að innihald
þeirra sé gagnlegt. I annan stað
sé þessi umræöa svo ómerkileg
della að engu tali taki.
Hér er á ferð hinn hrapaalleg-
asti misskilningur. Þær greinar
sem birsta hafa i Þjóðviljanum
um alþýðumúsík, popptexta og
fleira þesslegt eru að sjálfsögðu
misjafnar og ólikir aö þeim höf-
undarnir. En þeir eru í raun að
fjalla um hin merkilegustu mál.
1 fyrsta lagi eru þeir að fjalla
um eiliföarmál sem ekki síst
kirkjan þekkir mætavel : eiga
menn að fagna söngtextum og
ööru þesslegu blátt áfram vegna
þess að boöskapur þeirra er
„réttur” — og eins þótt skáld-
skapurinn sé mesta klúöur?
tannanstað : vilja menn láta
sig þaö nokkru skipta hvaöa
textar eru haföir með þvi spil-
verki sem ungt fólk hlustar
mest á? Og ef svo er : hvaða
kröfur vilja þeir gera til þeirra?
Þá og nú
Þessi Þjóðviljaumræöa getur
gert töluvert gagn með þvi að
stefna saman sjónarmiöum um
þessi mál. Og það er altént
miklu skárra en að hólfa heim
popparanna afá sérstakar siöur
semlútasinum eigin lögmálum,
og láta sem þessi heimur komi
ekki neinu öðru við sem skrifaö
er eöa spilaö í landinu. Þaö má
einnig minna á það, að þessi
umræða hefur áður farið fram.
Þaö var um 1950, þá voru
margir dgætir menn orðnir
þreyttir á yfirþyrmandi leir-
burði dægurlagatextanna, hvort
sem þeir voru nú á ensku eða
þóttust vera á islensku. Eins og
nú í Þjóðviljaumræðunni komu
fram raddir, sem skoruöu á lið-
tæk skáld að láta þetta mál til
sin taka og yrkja sómasamlega
texta við vinsældalög timans.
Þaö var þá að dugandi skáld
eins og Kristján frá Djúpalæk
tók sig til og samdi texta sem
enn eru sungnir: Það gefur á
bátinn við Grænland.
merkilegt um að tala. En eftir á
að hyggja : þetta mun alrangt.
Morgunblaðiö hefur komið sér
upp deiluefni sem væntanlega
mun halda lifi i lesendadálkum
blaösins i allan vetur og gerir
sig meira aö segja likle^t til að
leysa af hólmi Magnúsinu hús-
freyju i Vesturbænum, sem
elskar kommúnista af mikilli
heift.
Þetta efni er hvorki meira né
minna en sköpunarsaga fyrstu
Mósebókar. Eftir langt og
ábyrgðarlaust hlé finna fjöl-
margir einstaklingar hjá sér
hvöt tilað sanna eða afsanna, að
llfheimur hafi verið skapaður á
svosem v iku og haldist að m estu
óbreyttur siðan.
Við höföum satt best að segja
gert ráð fyrir þvi, að si&asta
upphlaup út af þessum málum
hefði orðið f apamálinu fræga
sem upp kom i einu ríkja
Bandarikjanna fyrir nokkrum
áratugum. En eins og dæmin
sanna, þá eigum viö Islendingar
okkur oft annarskonar almanak
en flestir aörir og munum lengi
luma á hinum furðulegustu
uppátækjum til að kæta heiminn
með.
Náungakær-
leikar hjá SUS
Nokkurt fjör hefur verið hjá
Sambandi ungra Sjálfstæðis-
manna (SUS) að undanförnu;
ástæðan er sú að Hannes Hólm-
steinn Gissurarson var ekki
ráðinn framkvæmdastjóri
þeirra samtaka. Jón Magniís-
son formaðurSUSsegirumþað
mál i Morgunblaðinu: „Mér
finnst ekki tækt aö ráöa til
starfsins aðila, sem er fyrir-
fram upp á kant við liöiö”.
Hannes svaram.a.á þessaleið:
„Menn úr SUS-stjórninni hafa
hvaö eftir annað ákveðið að
•9
-------------------------------,
bera ágreiningsefnin á torg •
(vitnaö til greinar eftir Jón I
Magnússon). Einnig má nefna I
þegar Gústaf Nielsson, I
stjórnarmaður I SUS, skrifaði J
grein i Mbl. til að ófrægja mig I
eftir siðasta sambandsráösfund I
SUS. Þá má nefna að menn úr I
SUS-stjórninni reyndu að fella J
Ingu Jónu Þórðardóttur og I
Skafta Harðarson Ur stjórn I
Varðbergs á siöasta aðalfundi *
þess félags, þd aö vit væri fyrir J
þeim haft á fundinum sjálfum. I
Allt þetta sýnir, aö takmarkið er E
ekki að vinna aö sáttum heldur •
aö sundra ungum sjálfstæðis- J
mönnuml’.
Þetta er allt mjög fróðlegt. Og I
það fer lika afarvel á þvi, að ■
SUS-arar líta á Varðberg (félag I
áhugamanna um vestræna I
samvinnu) sem einskonar útibú I
frá flokki sfnum. Andstæöingur 1
Hannesar Hólmsteins, GUstaf I
Nielsson, tekur undir þaö i Mbl i
gær: „Það er rétt aö nokkrir I
stjórnarmenn i SUS eru og hafa ■
verið óánægðir með eitt og I
annaö i starfi Varðbergs og |
töldu rétt aö skipt yrði um I
nokkra stjórnarmenn”. Þaö er •
ekki nema von þeir hugsi svo, I
blessaðir mennirnir. Það er I
ekki svo litið i húfi. Bæði sjálft I
lýðræði vestrænna þjóða, sem '
og móralskt endurnærandi I
boðsferðir til Norfolk og I
Briissel.
Þaðan skín
Ijósið
Gústaf Níelsson segir I sömu
grein, að Hannes Hólsteinn sé
„með afbrigðum iðinn”. Þetta
sannast reyndar á annarri síðu I
sama blaöi, þar er greint frá
ráðstefnu Stjórnunarfélags Is-
lands um efnið tsland árið 2000.
Hannes sótti þessa ráðstefnu
fyrir hönd Morgunblaðsins.
I frásögn þessari er fariö f ljótt
yfirsögu,sem vonlegt er, en þar
voru flutt upp undir tuttugu er-
indi. Allmörg þeirra eru rétt
nefnd á nafn. Frá nokkrum
segir ögn itarlegar og á-
stæöan fyrir þvi er fyrst og
fremst sú, að Hannes Gissurar-
son tók þrisvar til máls í al-
mennum umræðum á þessari
ráöstefnu. Fer helmingur
greinar Morgunblaðsins i að lit-
skýra hvað það var sem hleypti
þeim „iðna” manni af staö og
svo Iaögera ítarlega grein fyrir
þvi sem hann hafði að segja.
Mega lesendur blaösins ekki
ganga þess duldir, að einn hafi
verið sá maöur sem vit haföi
fyrir öllum ráöstefnugestum á
Þingvöllum hér fyrir
skemmstu. Hitt er kannski ó-
þarfa hógværð af hinum iðna
ráöstefnugesti, aö hann gleymir
aö merkja frásögnina af af-
rekum sinum I Morgunblaðinu i
gær — aldrei þessu vant.
En úr þvi á þetta er minnst:
Hannes reifaöi hugmyndir
markaðshyggjumanna á fram-
tiðarráðstefnunni. Hann haföi
fundiö þeirra lausn á nýtingar-
vanda fiskimi&a. Þaö átti aö
stofna almenningshlutafélag
um sjóinn og selja aðgang aö
honum. Ellegar gefa útgeröar-
mönnum fullan eignarrétt yfir
þeim miöum sem hver er vanur
aö stunda.
Ungt skáld orti fyrir alllöngu
um Hlutabréf i sólarlaginu. Það
hefur verið furöu spámannlega
að oröi komist.
—áb.
sHorrið