Þjóðviljinn - 20.01.1981, Blaðsíða 5

Þriftjudagur 20. janúar 1981 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 5
/ #
Atökin um Alta halda áfram:
Mótmælendiir æda að
vinna „maraþonhlaupið”
Oddvar Nordli: þaö veröur aö
framkvæma þaö sem þingiö
hefur samþykkt!
opinskárri og sýnilegri óhlýðni
eins og þeirri sem sýnd er við
Altaána heldur en fyrir falinni
óhlýðni (t.d. skattsvikum)”.
Nils Christie telur að opinská
óhlýðni sé liður i viðskiptum
þegna og yfirvalda og heldur þvi
fram, að ef menn tækju með
þögn og þolinmæði öllum opin-
berum ákvörðunum þá væri það
„ógnun við það þjóðskipulag
sem yið — og Samarnir — búa
við”. Hann telur að óhlýðnisher-
Deilan um Altafljót í
Noröur-Noregi, sem um-
hverfisverndarmenn hafa
tekist á um viö norsk
stjórnvöld, heldur áfram.
Aðferð virkjunarandstæð-
inga verður nú sú, að binda
gifurlega mikið lögreglulið
á svæðinu og gera fram-
kvæmdir allar svo dýrar,
að gefist verði upp á þeim.
Aðfaranótt fimmtánda janúar
fjarlægði lögregla Sama og um-
hverfisverndarmenn sem héldu
vörð um svonefndan „núllpunkt”
til að koma i veg fyrir að haldið
yrði áfram lagningu vegar sem er
upphaf stiflugerðar. Nú hafa
búðir virkjunarandstæðinga verið
fluttar á einkaland nokkra kiló-
metra frá veginum, sem sextán
manna vinnuflokkur er byrjaður
á. Með þessu hefur lögreglan
fylgt eftir þeirri stefnu að banna
að tjalda á miklu stærra svæði en
fyrr. Um það bil 120 ferkilómetra
svæði i f jöllunum verður nú i eins-
konar umsátursástandi og undir
sérstakri og efldri lögreglugæslu.
Margir áfangar eftir.
Virkjunarandstæðingar hafa
svarað með þvi að koma sér upp
vetrarbúðum og ætla þar
að hafa allmikinn flokk liðs-
manna sem á að binda eins
marga lögreglumenn við Alta og
frekast er unnt. Foringi aðgerð-
anna, Alfred Nilsen, hefur komist
svo að orði, að lögreglan hafi i
baráttunni um „núllpunktinn”
unnið fyrsta sprettinn, en virkj-
unarandstæöingar muni vinna
maraþonhlaupið. Það veröur
komiðupp fleiri „núllpunktum” á
veginum til stiflustæðisins á þeim
tiu mánuðum sem það tekur að
leggja fyrstu sextán kilómetrana.
Ekki er enn búið að bjóða út sið-
ustu 14 km þessa vegar. Og þótt
það tækist að leggja veginn meö
ærinni fyrirhöfn þá er, segir
Alfred Nilsen, eftir andófið gegn
stiflugerðinni og sprengingum i
sambandi við jarðgöng.
600 lögreglumenn
Svo mikið er vist, að þetta
Slagurinn um Alta:
Hvað er í húfi?
Próf. Nils Christie: opinská •
óhlýöni er lýöræöinu nauösyn- I
leg!
ferðir geti veriö „hvetjandi til J
aö menn finni til ábyrgöar og |
séu nauðsynlegur þáttur lýð-
ræðis.” f
Frá þessu sjónarmiði eru
átökin við Alta barátta um
umhverfismál, um réttindi
þjóðernisminnihluta og óhlýðis-
herferð gegn yfirvaldi sem á sér J
þann metnað einan að halda fast i
við það sem eitt sinn var
ákveðið — .
(ábtóksaman) J
meira ert nóg verið gert
af því áður.
Atökin vekja mikla athygli
ekki sist vegna þess, að aldrei
fyrr hafa þeir aðilar sem til
voru nefndir tekið svo stórt upp i
sig. Deilan hefur staðið lengi:
það var i júli i hitteðfyrra að
náttúruverndarmenn og Samar
unnu sigur sinn á jarðskóflum
og lögreglu á þeim stað sem að
undanförnu hefur verið kallaður
„núllpunktur”. Og nú ber allur
viðbúnaður og yfirlýsingar
merki um að stjórnvöld jafnt
sem mótmælahreyfingin liti svo
á, að ósigur mundi jafngilda
þvi, að það virki hefði fallið sem
úrslitum réði til lengri og
skemmri tima.
Viðhorf stjórnvalda
Útreikningar hafa sýnt, að
Altavirkjun gæti ekki afkastað
nema tæpt hálft prósent af
vatnsorkurafmagni Noregs
þegar hún væri komin i gagnið.
Það hlutfall sýnist ekki i sam-
ræmi við það kapp sem norska
stjórnin leggur á að fylgja fram
vilja sinum i málinu. Það er
augljóst, að á þeim vettvangi er
málið orðið miklu stærra en
virkjunin sjálf. Oddvar Nordli
forsætisráðherra hefur lika
gefið það ótvirætt til kynna með
ummælum eins og þessum:
„Altaáætlunin snýst um grund-
vallaratriði i þingræðisriki, með
öðrum orðum skyldu rikis-
stjórnar til að framkvæma
ákvarðanir sem þingið hefur
tekið”.
Opínská óhlýðni
1 herbúðum virkjunarand-
stæðinga finna menn siðan
menn sem hafa jafn ótviræð
grundvallarsjónarmið fram að
færa. Hér skal minnt á glæpa-
sérfræðinginn próf. Nils
Christie, sem kemst svo að orði
um nauðsyn óhlýðni i lýðræðis-
þjóðfélagi:
„Ég ber meiri virðingu fyrir
verða fyrstu vegaframkvæmdir i
Noregi sem fara fram undir lög-
regluvernd nótt sem nýtan dag.
Hafðir eru til reiðu um 600 lög-
reglumenn sem eru um borð i sér-
stöku skipi i höfninni i Alta. Það
mun kosta um miljón króna
norskar á dag að halda áfram
þessu einkennilega striði.
I sambandi við átökin á „núll-
punkti” á dögunum hafa 523
virkjunarandstæðingar verið
dæmdir i sektir. En ekki ber á
öðru en að lið eigi þeir yfrið nóg.
Nýir menn koma stöðugt til Alta
og rétt fyrir helgi var talið að þar
væru nú á einkaheimilum milli
þrjár og fjórar þúsundir manna.
Mikill straumur af mótmæla-
skeytum hefur borist til norsku
stjórnarinnar frá samtökum og
einstaklingum um allt land.
Andófið spannar furðu vitt svið
eins og sjá má af þvi, að einn
þeirra virkjunarandstæðinga sem
þegar hefur pungað út með 3000
króna sekt fyrir þátttöku i mót-
mælaaðgerðunum er Viggo
Aagaard, sem er skrifstofustjóri i
norska varnarmálaráðuneytinu.
(Information, Socialistisk
Dagblad).
Veriö aö bera virkjunarandstæöinga á brott: striöiö kostar nú miljón
krónur á dag.
Norömem rmrnka
fiskiskipqfiotam
Á fyrri helmingi þessa
árs ætla Norðmenn að
taka úr umferð um það
bil 40 fiskibáta og þrjátiu
togara. Norska stjórnin
hef ur veitt til þessara að-
gerða 180 miljónum
norskra króna og hefur
verið gert um það sam-
komulag milli útgerðar-
aðila og rikisins að fé
þetta verði notað eins og
ætlast er til á næstu sex
mánuðum.
Tilgangurinn með þessari
skyndilegu minnkun fiskiskipa-
flotans norska er að draga úr
sókn og gera þar með arðbær-
ara en áður að stunda fisk-
veiðar. Yfirvöld vildu gjarnan
minnka bátaflotann um fjórð-
ung, vegna þess að flotinn getur
veitt miklu meira en skynsam-
legt er. Útgerðin eyðir tiltölu-
lega meiru — miðað við afla-
magn — i skip og tækjabúnað en
hún hefur nokkru sinni áður
gert.
Siðan hafist var handa um
minnkun flotans fyrir rúmu ári
hafa 50 bátar verið teknir úr
umferð. 38 þeirra voru rifnir, en
átta voru seldir úr landi eöa til
birgðaflutninga til oliupalla á
Norðursjó.
I frétt frá Norimform um
þetta mál segir að nú þegar hafi
tekist aö draga úr afkastagetu
bátaflotans verulega og er sér-
Vísitölu-
fjölskylda
eyðir mestu
í bílinn
Norska visitöluf jölsky ldan
eyðir stærri hluta af tekjum sin-
um i fjölskyidubilinn og —- eöa al-
menningsfarartæki en i mat.
Þetta kemur fram á nýlegum
skýrslum norskum. Hjón með tvö
börn eru taiin þurfa i ýmislega
neyslu að meðaltali 84.100 krónur.
Af þessu fé er tiltölulega mest,
eða 20,1 %,talið fara i „flutninga”.
Næsthæsti útgjaldaliður er matur
(18,8%), þá kemur leiga og orka
(19,2%). Fatnaður er reiknaður á
9,8% útgjalda hjá visitölufjöl-
skyldunninorsku en „menntun og
hvild” á 12,7%.
Áin Alta í Norður-Nor-
egi er nú orðin einhver
sögufrægasti staður í
landinu. Þar hefur dregið
til meiriháttar uppgjörs
milli ríkisvaldsins og svo
umhverf isverndarmanna
sem og Sama, sem telja
að með virkjunarfram-
kvæmdunum sé haldið
áfram að ganga á rétt
þeirra, á bithaga hrein-
dýra þeirra, þrengt sé að
lífsmáta þeirra og hafi
staklega til þess tekið að fáir |
norskir loðnubátar séu eftir til •
veiða i Barentshafi og á svæðinu I
kringum Jan Mayen, þar sem
kvótar eru naumir.
Togaraflotinn á einnig að !
minnka sem fyrr segir. Norö-
menn eiga nú áttatiu togara. A
fyrra helmingi þessa árs á að *
veita rösklega fimmtiu miljónir '
norskra króna af þeirri f járveit-
ingu sem fyrr var minnst á til að
fækka þessum togurum i um
það bil fimmtiu skip.