Þjóðviljinn - 29.07.1981, Blaðsíða 1

UOmiUINN
Miðvikudagur 29. júli 1981 —163. tbl. 46. árg.
1 Skotin niður í Sovét:
Kom flugvélin
frá íslandi?
Magnús Kjartansson
1 / /•
Magnús Kjartansson
fyrrum ritstjóri og ráð-
herray einhver mikilhæf-
asti foringi og skarpasti
penni sósíalfskrar hreyf-
ingar íslenskrar, lést í
gærmorgunn 62 ára að
aldri.
Hann hafði um langt skeið átt
við mikla vanheilsu að striða.
Magnús var fæddur á Stokks-
eyri 25. febrúar 1919 og voru
foreldrar hans Sigrún Guð-
mundsdóttir og Kjartan Ólafs-
son, siðar lögregluþjónn i
Hafnarfirði og einn af helstu
forystumönnum Alþýðuflokks-
ins þar i bæ.Magnús lauk stúd-
entsprófi árið 1938, sigldi sama
ár til verkfræðináms i Dan-
mörku,en hóf norrænunám við
Hafnarháskóla 1940 og var við
það til 1943; norrænunámi hélt
Magnús svo áfram i Lundi og
Stokkhólmi. Skömmu eftir að
Magnús kom heim eftir strið hóf
hann störf við bjóðviljann og
var ritstjóri hans 1947—1971 og
hefur mótað það blað umfram
alla aðra menn. Magnús var
valinn i miðstjórn og til margra
trúnaðarstarfa hjá Sósialista-
flokknum og Alþýðubandalag-
inu og var kosinn á þing I
Reykjavik 1967 og átti sæti á
þingi til 1978. Hann var heil-
brigðis- og iðnaðarmálaráð-
herra i vinstristjórninni 1971—
1974.
Magnús Kjartansson var og
mikilvirkur rithöfundur, samdi
m.a. þrjár bækur um Kúbu,
Kina og Vietnam. t hitteðfyrra
gaf Mál og menning út úrval rit-
gerða hans, sem nefnist Elds er
þörf.
Magnús kvæntist 1944 Krist-
rúnu Agústsdóttur.
— áb.
Formælandi iranska þingsins
sagði i gær i santtali við frönsku
rikisfréttastofuna AFP, að argen-
tinska flugvéliR, ^em skotin var
r.ioui- yfir Sovétrikjunum á dög-
unum, hafi komið frá lslandi, en
ckki israei, einsog áður var hald-
ið. Flugvélin flutti skotfæri og
varahiuti i bandariska skrið-
dreka, og er talin hafa veriö á ieið
til iran, en iranir þurfa mjög á
þessum hlutum að halda i styrjöld
sinni við iraka.
Flugumsjónarmenn á Kefla-
vikurflugvelli könnuöust ekki við
að flugvél þessarar gerðar hafi
lent á vellinum þessa viku. Við-
mælandi blaösins sagði mjög litl-
ar likur til að þessi flugvél hefði
getaö farið hér um án þeirra vitn-
eskju i almennu flugi, en þeir
fylgdust þó ekki með öllu flugi á
vegum bandariska herliðsins.
Undanfarið hefur gengiö sá
orðrómur um erlend blöð, að ts-
raelsmenn selji trönum vopn,
sem séu flugsend gegnum Kýpur,
en þar eru breskar herstöðvar, og
gæti flug farið þar um óáreitt ef
breskt samþykki væri fyrir hendi.
tsraelsmenn kalla sem kunnugt
er andskotann ömmu sina ef það
klekkir á trökum, höfuðandstæð-
ingum þeirra i bili, og hafa meðal
annars stutt baráttu kúrda i trak
með vopnasendingum.
Reynist það hinsvegar rétt, að
flugvélin argentinska hafi farið
um Keflavikurflugvöll er augljóst
um að ræða bandariska hlutdeild
i málinu.
Viðmælandi okkar á Keflavik-
urflugvelli benti á, að stór flug-
völlur væri i Shannon á Irlandi,
sem oft væri notaður til eldsneyt-
istöku flugvéla að vestan, en Ir-
landi og tslandi er gjarna steypt i
eitt af fávitendum, ekki sist á
franskri tungu.
Málið er enn óupplýst með öllu.
Er Reagan að nota aðstööu sina
hérlendis til leynilegra vopna-
sendinga hingað óg þangaö um
heirr,5byggðina? Eöa er um aö
ræða klént klór trana yfir nauö-
ungarsamvinnu við erkiféndurna
i tsrael? — m
i Skatta- j
j álagningu j
j lokið j
Þjóðviljinn hafði samband ,
, við Gest Steinþórsson skatt- •
■ stjórann i Reykjavik til að I
forvitnast um álagningar- I
seðlana i ár. Þeir verða ,
, sendir út á morgun og ■
• fimmtudag, sagði Gestur. I
„Stefnt er að þvi að allir
I einstaklingar veröi búnir að ,
, fá álagningarseðilinn i hend- i
i urnar á föstudag”. Gestur '
sagði einnig að álagning I
| heföi gengið nokkuö treglega I
, vegna flókinna skattalaga. I
i Þó hefði gengið betur nú en i *
I fyrra, enda i annað sinn nú
[ sem farið er eftir nýju lög-
■ unum. Nöfn þeirra hæstu eru I
■ ekki gefin upp fyrr en búið er '
að afgreiða kærur. Er það
| sami háttur og hafður var á
, nafnabirtingum siðustu I
■ álagningar. Þessi regla '
gildir fyrir öll skattaum- I
I dæmin. Þessa dagana er
■ verið að dreifa álagningar- I
| seðlum i Reykjaneskjör- j
I dæmi og á dreifingunni i öðr-
I um skattaumdæmum að
■ verða lokið nú um mánaðar- I
ÍSAL gréiðir Alusuisse há umboðslaun fyrir að útvega umframverð
Leið til undanskots
Hægt að krefjast endurgreiðslu milljóna dollaravegna vanefnda Aluisuisse
Þjóðviljinn
birtir kafla
úr lögfræði-
áliti D. J.
Freeman
ö- Co.
Islenska álfélagið, dótturfyrirtæki Alusuisse,
hefur árlega greitt móðurfyrirtækinu há umboðs-
laun fyrir aðstoð við að ná besta fáanlega súráls-
verði á hverjum tima. Alusuisse hefur aldrei látið
þessa aðstoð i té, og i niðurstöðum lögfræðiálits
D.J.Freeman er þvi slegið föstu, að islenska rikið
gæti ekki aðeins krafist endurgreiðslna á vangoldn-
um sköttum með vöxtum, heldur einnig endur-
greiðslu allrar þóknunar, sem frekari skaðabætur
vegna vanefnda á skuldbindingu Alusuisse sam-
kvæmt aðstoðarsamningi.
„Greiðsla þóknunarinnar fyrir suisse beini til útlanda hluta
skatta (off the top) gerir raunar ágóða sins án þess að greiða
fyrirfram ráð fyrir þvi að Alu- neinn skatt”,segir D.J. Freeman
og Co um ákvæðið I svokölluðum
aðstoðarsamningi milli tSALS og
Alusuisse, þar sem móðurfyrir-
tækið skuldbindur sig til þess að
útvega dótturfyrirtækinu hráefni
á þeim bestu kjörum sem á hverj-
um tima tiðkast i viðskiptum
óskyldra aðila.
Einkennilegt
orðalag
„Okkur finnst orðalag skjals
þessa nokkuö einkennilegt”, seg-
j~L£í j

Vflja rífa j
Aðaktrætí 10 !
/
Borgarráði hefur borist beiðni
um leyfi til að rifa þrjú hús við
Aðalstræti, þeirra á meðal húsið
nr. 10, sem er eitt elsta hús i
Reykjavik. Það er talið byggt
1792 sem verksmiðjuhús inn-
réttinganna og hið eina sem eft-
ir er af upphaflegri húsalinu við
Aðalstræti. Auk þess er beðiö
um leyfi til að rifa húsin númer
2 og 16 við sömu götu. — Sjá
baksiðu.
J
ir ennfremur i skýrslu DJ. Free-
man og Co, „og raunar hæfa
betur samningi milii óskyldra
þriðju aðila eða óskyldra aðila i
sameignarfélagi. Þetta er sagt
þar sem aðstoðarsamningurinn
gerir tSAL að greiða Alusuisse
2.2% af brúttóveltu sinni sem
augljóslega reiknast til rekstrar-
gjalda ISAL, er minnkar þannig
hagnaðinn af starfsemi þess”.
Sú kvöð liggur semsagt á Alu-
suisse að útvega ekki aðeins
ISAL, eins og kveðið er á i aðal-
samningi, súrál á einhverskonar
meöalverði sem finna má út úr
viðskiptum óskyldra aðila, heldur
er i aðstoðarsamningi gengið
lengra og Aiusuisse skuldbundið
til þess að útvega ISAL súrál á
lægsta verði sem þekkist i slikum
samningum á hverjum tima.
30 milljónir
dollara
umframverð
\Ef miðað væri við þetta ákvæði
i aðstoðarsamningnum væri mis-
munurinn á súrálsverðinu til
ISAL og réttu samningsbundnu
verði mun meiri en Coopers og
Lybrand áætla. Þeir miða eins og
áður sagði við meðalverð, en væri
miðað við lægsta verð sem þekk-
ist i langtima súrálsviðskiptum
milli óskyldra aðila gæti um-
framverð það sem Alusuisse
hefur gert ISAL að greiða yfir 5
áratimabil ca. farið i 25—30 millj-
ónir dollara (með Coopers og Ly-
brand viðmiðun 16 til 18.5 millj.
dollara) eða 175 til 225 milljónir
isl. króna.
Þegar rætt er um óskylda aðila
er átt við önnur viðskipti með súr-
ál en þau sem eiga sér stað innan
fyrirtækjasamsteypa á vegum
stóru álhringanna sex.
— ekh
Sjá 6. siðu
r
Islendingar
unnu allar
skákirnar i
kvennaflokki
i gærkvöldi
Crslit i kvennaflokki á
Skákþingi Norðurlanda i gær-
kvöldi urðu þau, að Ólöf Þráins-
dóttir vann Lis Clott Grahm,
Sigurlaug Friðþjófsdóttir vann
Ebbu Valvesdóttur og Aslaug
Kristinsdóttir vann Florence
Assmundssen.