Þjóðviljinn - 12.09.1981, Qupperneq 15

Helgin 12.—13. september 1981 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 15
Blaðamaður Þjóðviljans
hafði samband við örnólf
Thorlacius, rektor þess
menntaskóla, þar sem
fyrst var tekin upp full-
orðins kennsla á mennta-
skólastigi.
örnóifur var fyrst
spurður um tildrögin að
þessari „nýjung” í is-
lensku skólakerfi.
— Oldungadeildin var stofnuö
um dramótin 1971—1972 á sama
tima og unnið var að skipulagn-
ingu áfangakerfisins. Breyting-
arnar, sem urðu við að tekiö var
upp áfangakerfi i stað þess að
reikna námið i skdlaárum, voru
þær helstar, að námsefni til stúd-
entsprófs var metið að ákveðnum
fjölda eininga. Hver eining skyldi
jafngilda tveimur kennslustund-
um á viku hverri á einu misseri
og heildarfjöldi eininga til stúd-
entsprófs var ákveðinn 144. Til
okkar er að vfsu aöeins hægt að
sækja 132 þeirra, þvi aðstaða til
iþróttakennslu er hér engin. Ein- •
ingunum er siðan skipt niður i
áfanga, er ljdka þarf innan
ákveðinna timatakmarkana.
Námstimi i öldungadeild skal t.d.
ekki vera lengri en fimmtán ann-
ir.
Áfangafyrirkomulagið var lik-
legast nauðsynleg forsenda þess,
Örnólfur Thorlacius, rektor Menntaskólans við Hamrahlíð:
Nemendur öldunga-
deildar standa sig
yfirleitt vel
að hægt væri að setja á fót öld-
ungadeild við skólann eins og sést
best á þvi', að annars staðar þar
sem komið hefur verið á fót öld-
ungadeildum i seinni tið hefur það
verið gert með áfangafyrirkomu-
lagi i einni eða annarri mynd.
1 upphafi, er unnið var að und-
irbúningi fullorðinskennslu hér
við skólann i árslok 1971 og heim-
ildar var leitað hjá menntamála-
ráðuneytinu, var reiknaö með, að
þessi námshópur yrði i kringum
50 manns, en það kom á daginn,
að rúmlega 250 nemendur innrit-
uðu sig, sem vissulega bar vitni
um mikinn áhuga og brýna þörf.
Þó aö néimsefnið sem ákveðið
var fyrir öldungadeildina væri
nákvæmlega það sama og fyrir
reglulegt nám i skólanum, þá var
kennslan skipulögð með þeim
hætti, aö yfirferðin var 2—3 sinn-
um hraðari, þ.e.a.s. heildarfjöldi
kennslustunda var 2—3 sinnum
færri. Það hefur siðan komið i ljós
að fenginnireynslu, að þörf var á
að fjölga kennslustundum i
ákveðnum námsgreinum, sem
þóttu hvað strembnastar, s.s.
stærðfræði og eðlisfræði.
I upphafi virkaði öldungadeild-
in eins og nokkurskonar skóli i
skólanum og kennslukrafturinn
kom að langmestu leyti utanfrá,
siðan hafa þau mál breyst mikið.
Oldungadeildin hefur nú verið
tekin inn i heildarskipulag skól-
ans og fastir kennarar sinna nú
stórum hluta kennslunnar.
I fyrstu höfðu kennarar vissar
áhyggjur af þvi, að námsárangur
yrði slakari en góðu hófi gegndi,
en það hefursýnt sig,að kennarar
er ánægöir með þessa nemendur (
og þykja þeir standa sig vel.
Kennslan i öldungadeild er auð-
vitað i mörgu ólik annarri
kennslu og eflaust erfiðari þar
sem yfirferöin er miklu hraöari.
Flestir kennaranna leggja fram
kennsluáætlun i upphafi hverrar
annar og henni þarf að fylgja út i
ystuæsarþærl3vikur, semönnin
varir. Mér finnst það reyndar
réttindamál nemandans að vita
hvað er á dagskrá hverju sinni
svo hann fái metiðhvort hann eigi
erindi i viðkomandi ti'ma, þvi i
öldungadeildinni er engin mæt-
ingarskylda eða mætingarskrá og
stór hluti nemendanna sækir
launavinnu meö náminu.
Konur eru tvisvar sinnum fleiri
en karlar i' þessum hópi og má lik-
legast draga af þvi þá ályktun, að
þær hafi fengið þeim mun færri
tækifæri til þess að mennta sig á
liðnum árum.
Hvað fjölda þessara nemenda
áhrærir, þá erum við komnir upp-
undir þak, i ár verða þeir um 700
þótt ný öldungadeild við Breiö-
holtsskólann hafi á undanförnum
árum létt töluvert á okkur. Auk
þess hafa verið settar á fót öld-
ungadeildir úti á landi, á Akur-
eyri, á Suðurnesjum og i Hvera-
gerði. t u^ihafi var töluvert um
að fólk kæmi að austan yfir Hell-
isheiöi til þess að sækja hér nám.
Siðan tóku menn sig saman og
stofnuðu „frjálsa” öldungadeild i
Hverageröi og miðuðu skipulag
hennar við fyrirkomulagið hér i
Hamrahliðinni. Nú erliklegast að
Fjölbrautaskólinn aö Selfossi taki
örnólfur Thorlacius, rektor
M.H.: „öldungadeildin hefur nií
verið tekin inn i heildarskipulag
skólans”. Ljósm. — eik — .
við þvi hlutverki fyrir austan
fjall.
Eina skilyröið fyrir inngöngu i
öldungadeild var og er að menn
séu 21 ára gamlir eða á þvi ald-
ursárinu, engar kröfur sem sagt
gerðar um undirbúningsmennt-
un. A þeim níu árum sem liðin
eru siöan starf þetta hófst virð-
umst við hafa getað sinnt stórum
hluta þess fólks úr eldri aldurs-
hópnum sem beið eftir tækifæri
til þess að byrja eða taka aftur
upp nám og þvi' hefur meöalaldur
þessara nemenda lækkaö veru-
lega. I upphafi var meira um fólk
á miðjum aldri, nú eru mun
fleiri en áöur á áldursbilinu frá
20—30 ára. Þegar ég var kennari
við öldungadeildina, kenndi ég
t.d. gamalli bekkjarsystur minni
úr barnaskóla. Nú er meir um
fólk, sem hefur helst úr lestinni i
menntaskóla, tekið sér fri frá
námi i nokkur ár og byrjar svo
aftur.
Mér hefur virst, að fólk leiti i
öldungadeild af þrennum ástæð-
um helstum. Þeir eru flestir, sem
leita á þau miö eftir venjulegu
stúdentsprófi, siðan eru þeir ófá-
ir, sem þegar hafa stúdentspróf
t.d. frá máladeild en þarfnast við-
bótarmenntunar i ákveðnum
greinum til þess að geta stundað
framhaldsnám iþeim sviðum þar
sem hennar er krafists.s. i verk-
fræði og læknisfræði. Að lokum
má nefna þá einstaklinga sem
innrita sig i' deildina einfaldlega
til þess að auka við þekkingu sína,
t.d. á sviði tungumála þar sem viö
bjóðum upp á góða kennslu.
Að lokum má nefna enn eitt at-
riði er greinir nám i öldungadeild
frá almennu menntaskólanámi.
Námið er ekki ókeypis. Rikið
greiðir húsnæðiskostnað, raf-
magn og hita, en gert er ráð fyrir
að skólagjöld greiöi þriðjung
launakostnaöar kennara. 1 upp-
hafi þessa skólaárs, er nú byrjar,
reiknastsá kostnaöur vera kring-
um 500 kr. á mann fyrir hvert
misseri. í öldungadeildum fjöl-
brautaskólanna er þessi kostnað-
ur hugsanlega meiri, þvi þær eru
að sumu leyti öðru visi upp
byggðar og bjóða kennslu i verk-
nám i. —hst
Guðmundur Sveinsson, skólameistari Fjölbrautarskóla Breiðholts:
„Meistarar og sveinar
í leit að stúdentsprófi”
Blaðamaður Þjóðviljans
ræddi við Guðmund
Sveinsson, skólameistara
Fjölbrautarskólans í
Breiðholti, þar sem önnur
öldungadeildin á Reykja-
víkursvæðinu tók til starfa
um siðustu áramót, og
spurði hann fyrst í hverju
hún væri frábrugðin deild-
inni við M.H.
Guðmundur: — Við bjóðum
önnur námssvið, þ.e.a.s. lista-
svið, iðnfræðslusvið og viöskipta-
svið. Og á hverju námssviöi
bjóðast nemendum öldunga-
deildar allar þær námsbrautir,
sem völ er á i dagskólanum.
Listasviðiö greinist I mynd-
listarbraut og handiðabraut.
Tæknisviðiö greinist til eins árs i
þrjár grunnbrautir: málm-
iðnaöarbraut, sem siöan veitir
aðgang að námi i rennismiði eða
vélaviögerðum, rafiönaðarbraut,
sem er undirbúningur fyrir nám i
rafvirkjun, og að lokum tré-
iðnaðarbraut, sem er undirbún-
ingur fyrir húsasmiöanám. Ekki
er óalgengt, aö menn, sem þegar
eru meistarar eða sveinar i ein-
hverri iðngrein, komi i öldunga-
deildina til okkar i leit að al-
mennu bóknámi til stúdentsprófs.
Viðskiptasviðið greinist i fjórar
brautir til tveggja ára, sem veitir
almennt verslunarpróf.
Verslunar- og sölufræðibraut,
skrifstofu- og stjórnunarbraut og
samskipta- og málabraut. Fram-
haldið af þessum þremur
Guðmundur Sveinsson, skóla-
meistari Fjölbrautarskólans I
Breiðholti.
brautum til stúdentsprófs tekur
tvö ár og kallast þá: sölufræöi-
braut, reiknishaldsbraut og
tölvufræöibraut. Auk þessara
þriggja höfuðgreina á viðskipta-
sviöi er svo læknaritarabraut,
sem er fjögurra ára nám til
stúdentsprófs.
Er öldungadeildin byrjaði um
áramótin síðustu innrituöust 246
manns i deildina (tveir þriöju-
hlutar konur), langflestir á við-
skipta- og sölubraut. Núna, er
önnur önnin er að hefjast, eru 343
innritaðir, en þaö þýðir 40%
aukning. Með sama áframhaldi
má búast við 670 nemendum I
öldungadeildina hjá okkur að ári.
Nemendur öldungadeildar
greiða skólagjöld hér eins og
annars staðar, eða 1/3 á móti riki
og bæ. Þau nema u.þ.b. 400 kr. og
er þá undanskilinn efniskostn-
aður nemenda i iðn- og list-
greinum, sem kemur einnig i hlut
nemendanna.