Þjóðviljinn - 22.09.1981, Blaðsíða 14

14 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 22. september 1981
Karl Guðmundsson, Steindór Hjörleifsson, Emil Gunnar Guðmundsson, Siguröur Karlsson og Jón
Hjartarson i hlutverkum sinum i Ofvitanum.
Fyrstu
bækur
um
Rasmus
á íslensku
Bókaútgáfan Orn og Orlygur
hefur gefið út tvær fyrstu lit-
prentuöu teiknimyndabækurnar i
bókaflokknum um Rasmus klump
og félaga, nefnast þær Rasmus
klumpur smiðar skip og Rasmus
klumpur skoðar pýramida. Höf-
undar bókanna eru þau Carla og
Vilhelm Hansen en Andrés Ind-
riðason þýddi textann á Islensku.
Teiknimyndabækurnar um Ras-
mus klump og félaga hafa veitt
ánægju miljónum barna um allan
heim og islensk börn munu kann-
ast við undraveröld þessara sak-
leysingja úr dagblöðum og ÆSK-
UNNI þar sem sögurnar hafa oft
birst sem framhaldsþættir á
undanförnum árum.
SKOÐAR PÝRAMÍDA
Samhliða útgáfu framan-
nefndra bóka hefur bókaútgáfan
einnig sent á markaö litlar
gúmmibrúður af helstu söguper-
sónum bókanna og fást þær i
öllum bókabúöum og viðar.
Orka
Framhald af bls. 9.
voru lagöar fram á Orkuþingi
1981 i júni sl. I samanburði við
orkulindir margra annara þjóða,
t.d. oliuútflutningslanda, eru is-
lenskar orkulindir sáralitlar. Allt
nýtanlegt vatnsafl á Islandi er til
að mynda innan við 2% af þegar
virkjuðu vatnsafli i heiminum og
aðeins um 0.1% af virkjanlegu
vatnsafli heimsins. Vatnsafl er á
hinn bóginn einungis 6% af orku-
notkun f heiminum i dag.
Á hinn bóginn er það rétt, að
miðað viö fólksfjölda býr tsland
yfir mjög umtalsverðum orku-
lindum. Enn mikilvægara er {xi,
að þessar orkulindir eru mjög
langlifar og raunar endurnýjan-
legar að vissu marki.
Samkvæmt áætlunum sérfræð-
inga virðist nýtanlegt vatnsafl og
jarövarmi á tslandi til raforku-
framleiðslu nema vel yfir 100
TWh árlega, en það samsvarar
tæplega 70 Búrfellsvirkjunum að
orkuvinnslugetu. Talsverðan
hluta þessa orkumagns virðist þó
vafasamt að virkja bæði með
tilliti til kostnaðar og náttúru-
verndarsjónarmiða. Þá er hag-
nýting jarðvarmans mikilli
óvissu háð.
Sé gert ráð fyrir þvi að hag-
kvæmt sé að virkja 30 TWh af
vatnsafliog annað eins af gufuafli
má slá grófri mælistiku á hið hag-
ræna umfang þessara orkulinda
miðað við okkar þjóðarbúskap.
Að gefnum vissum forsendum
um kostnað við orkuframleiðslu,
og þau nettó-verömæti, sem sér-
hver órkueining myndi að likind-
um skila til þjóðarbúsins, væri
hún hagnýttlstóriðjuverumiinn-
lendri eigu, og að framkvæmdum
ýmsum útreikningum, sem á-
stæðulaust er að þreyta áheyr-
endur á að rekja, kemur i ljós, að
hvor orkulindin fyrir sig gæti
skilað beinu framlagi af stærðar-
gráðunni $400 miljónir i þjóðar-
búið. Þessi tala samsvarar um
16% af áætluðum þjóðartekjum i
ár eða 32% samanlagt.
Til frekari glöggvunar má
einnig geta þess, að þetta hlutfall
samsvarar þvi, að hvor orkulind-
in fyrir sig gæti nokkum veginn
tekið undir sig það umfang i
þjóðarbúskapnum, sem sjávarút-
vegurinn hefur núna.
Meginniðurstöður þessarar um-
ræðu, þótt hún hafi verið með
stórkarlalegra móti, hygg ég að
séu einkar traustar. Þær eru:
(1) Almenn lifskjör á Islandi
eru nú lakari en i nágrannalönd-
unum og munu halda áfram að
dragast aftur úr, verði ekki að
gert
(2) Þess er ekki að vænta, að
sjávarútvegur geti orðið undir-
staða viðunandi hagvaxtar á Is-
landi, nema i 10 ár i hæsta lagi,
jafnvel þótt fyllstu hagræöingu
verði náð, sem raunar er ólíklegt.
(3) Hagnýting islenskra orku-
linda getur sennilega orðið undir-
staða umtalsverða efnahags-
framfara hér á landi i allmarga
áratugi og skilað þjóðinni inn á
braut varanlegra efnahagsfram-
fara.
Skynsamleg hagnýting inn-
lendra náttúruauðlinda hlýtur þvi
að verða einn af homsteinum
efnahagsstefnu þeirra, sem bæta
viija lifskjör almennings. Ég fæ
þvi ekki annaö séð, en að okkar
flokkur hljóti að taka orkunýt-
ingarstefnuna uppá sina arma og
leggjai það talsverða vinnu að Ut-
færa hana i smærri atriðum.
Þetta er sérlega mikilvægt nú,
þegar tækifæri gefst til að marka
upphafsspor þessararstefnu, sem
vel geta orðið mótandi fyrir að-
feröir á komandi áratugum.
Ráðstefnuslit
Hér verður, rúmsins vegna, að
láta staðar numið i bili með það
að birta glefsur úr framsöguer-
indum þeim, sem flutt voru á ráð-
stefnunni en framhald mun koma
hér I blaðinu einhvern næstu
daga. En að erindaflutningnum
loknum og umræðum um þau
skipuðu menn sér i þrjá umræðu-
hópa, er störfuðu á laugardags-
kvöld og fyrir hádegi á sunnudag.
Alit þeirra og ábendingar voru
siðan lagðar fyrir ráðstefnuna til
frekari umræðu og athugunar.*
Um kl. 17 á sunnudag sleit svo
formaður Alþýðubandalagsins,
Svavar Gestsson, ráðstefnunni og
sagði við þaö tækifæri m.a.:
— Við höfum nú i tvo daga
fjallað um eitt mikilvægasta og
vandasamasta mál þjóðarinnar
um þessar. Það er mikilvægt
vegna þess að þ-óun iðnaðar á Is-
landi með öruggum yfirráðum
landsmanna sjálfra miðar að þvi
að tryggja efnahagslegan grund-
völl þjóðlffsins og þar með sjálf-
stæði þjóðarinnar gagnvart
öörum þjóðum og Htskjör til jaíns
við þær. En það er vandasamt
verkefni vegna þess, að hér er
fjallað um miklar náttúruauð-
lindir i heimi, sem orkukreppan
setur mark sitt á.
Erlendir aðilar sækja i þessi is-
lensku verðmæti eins og dæmin
sanna og litilþægir þjónar hins er-
lenda málstaðar eru jafnan reiðu-
búnir til þess að stiga fram. Nýj-
asta dæmið er afstaða Mbl., Visis
og Alþbl. i súrálmálinu svo-
nefnda. Við höfum valið þá leið i
þessum efnum að leggja áherslu
á það að orkufrekur iðnaður þjóni
sameiginlegum hagsmunum
þjóðarinnar og fái sess sem is-
lenskur atvinnuvegur. Það eitt er
i samræmi við þau fyrirheit, sem
gefin voru þjóðinni i sjálfstæðis-
baráttu hennar.
Megininntak iðnþróunarstefnu
Alþýðubl. m iðar að þvi að tryggja
efnahagslegan grundvöll þjóðlifs-
ins og þar með sjálfstæði þjóðar-
innar gagnvart öðrum og til jafns
við þá. Til þess að sú stefna verði
að veruleika þarf efnahagslifið að
vera þróttmikið og bjóða svipuð
kjör og tiðkast með grannþjóðum
okkar, — að öðrum kosti verðum
við vanþróað svæði. Við skulum
ekki imynda okkur að velmegun-
inséeitthvert varanlegtástand ef
ekki verður starfað af fyrir-
hyggjuograunsæi. Þarþarf til að
koma sameiginlegt átak þjóðar-
innar allrar, þar þarf stöðugt að
vera vel á verði.
SU stefna, sem við höfum beitt
okkur fyrir iorku- og iðnaðarmál-
um, hefur nU stuðning vaxandi
hluta þjóðarinnar, stefna okkar
er að sigra. Þann viðtæka skiln-
ing, sem skapast hefur verðum
við að hagnýta til að gera
stórátak undir merkjum þjóð-
legrar reisnar. Þessvegna skiptir
það öllu máli að samstarf við Ut-
lendinga sé á jafnréttisgrund-
velli og þannig, að forsendur
þe ss falli að öllu ley ti að islensku
stjórnkerfi, eins og það er á
hverjum tima.
Við erum þeirrar skoðunar, að
til þess að ná varanlegum árangri
verði andstæður starfsmanna og
fjármagns að hverfa. Þá glæðist
áhugi launamanna á meðferð og
nýtingu fjármuna, á hagkvæmum
rekstri. Abyrgð, ákvörðunar-
réttur og skyldur haldast i hendur
og fylgja starfi mannsins.
Framandleiki og firring taka að
hverfa. Það er maðurinn sjálfur
og kjör hans sem eru grund-
vallarþáttur allrar þeirrar iðn-
þróunar, sem við höfum verið aö
fjalla hér um. Iðnaður er ekki
markmið iönaðarins vegna
heldur vegna þeirrar verðmæta-
sköpunar, sem þar getur átt sér
stað,hann ereinn þátturaf mörg-
um i fjölþættu þjóðlifi.
Ráðherrann lauk svo máli sinu
með þvi'að þakka mönnum mikið
og gott starf, skemmtilega kvöld-
vöku, sem siðar verður sagt frá,
— forráðamönnum hússins fyrir
lánið á þvi, Vigni Sigurbjarnar-
syni og fjölskyldu fyrir aðbUnað
allan og þeim Guðmundi Alberts-
syni, Agústi Sæmundssyni og
Guðrúnu Haraldsdóttur á Hellu
fyrir aðstoð þeirra við undirbún-
ing ráðstefnunnar þar eystra.
— mhg
Breytingar á
búvöruverðinu:
Kartöflur
lækka —
mjólkin
hækkar
Tilkynning um breytt búvöru-
verð barst frá Framleiösluráði
Landbúnaðarins s.l. iaugardag
og taka þær verðlagsbreýtingar
gildi frá og með mánudeginum 21
september.
Verðhækkun mjólkur er til-
komin vegna leiðréttingar á út-
reikningi verðlagsgrundvallar
frá 6. september sl. Þá var ákveð-
in 7% hækkun verðlagsgrund-
vallarins, en nú kemur i ljós, að
hún skal vera 7.67%.
Lækkun kartaflanna stafar af
þvi, að nú leggst af sérstakt
sumarverð á jarðeplum. 1 sumar
voru greiddar 6.70 kr. til fram-
leiðenda fyrir hvert kilógramm
en héðan i frá verða greiddar 5.21
kr. fyrir sama magn. Af þessu
leiðir, að 5 kg poki sem kostaði i
smásöluverði 31.50 kr. lækkar i
22.45 kr.
36 þúsund
hafa séð
Ofvitann
Á fimmtudagskvöldi verður
OFVITINN eftir Þórberg Þórðar-
son og Kjartan Ragnarsson
sýndur i 163. sinn hjá Leikfélagi
Reykjavikur, en þessi sýning er
fyrir iöngu komin i hóp vinsæl-
ustu sýninga leikhússins.
Sextán leikarar koma fram og
fara flestir með fleiri en eitt hlut-
verk, en aðalhlutverk eru i hönd-
um þeirra Jóns Hjartarsonar og
Emils Gunnars Guðmundssonar.
1 vor tók Sigrún Edda Björns-
dóttir við hlutverki Liiju Þóris-
dóttur, sem hefur i sumar leikið i
kvikmynd á vegum danska sjón-
varpsins, og nú i haust tekur
Aðalsteinn Bergdai við hlutverki
Haralds G. Haraldssonar.
OFVITINN er sjálfsævisaga
Þórbergs frá árunum 1909—12, en
Kjartan Ragnarsson hefur hlotið
mikið lof fyrir leikgerð sina og
leikstjórn. Atli Heimir Sveinsson
hefur samið tónlistina við sýning-
una, en leikmynd gerir Steinþór
Sigurðsson.
Vert er að taka fram, að ein-
ungis verða örfáar sýningar á
OFVITANUM að þessu sinni.
Hægri sveifla
Framhald af bls. 5
friðarsinni. Hann telur fyrri
reynslu sina aö stundum geti
norskir Hægrimenn verið næmarí
á nýjar staðreyndir I heimsmál-
um en Verkamannaflokkurinn. I
annan stað geti það svo verið
jákvætt, að Verkamannaflokkur-
inn gerist róttækari. Ekki kannski
fyrst og fremst vegna þess að nú
fer flokkurinn i stjórnarandstöðu,
heldur vegna þess að ný kynslóð
æskumanna kemur i flokkinn sem
mun ekki endurtaka ýmisleg fyrri
heimskupör flokksins i alþjóða-
málum.
Vinstri-sósialistar
Sósialiski vinstriflokkurinn
fékk fjögur þingsæti i kosningun-
um en hafði tvö'áður. Galtung var
spurður að þvi hvort hann teldi
ekki að SV hyrfi i skuggann af
aukinni róttækni Verkamanna-
flokks I stjórnarandstöðu.
Hann bjóst ekki við þvi. Hann
taldi að samstarf myndi aukast
milli SV og hins róttækari arms
Verkamannaflokksins. Meö þeim
hætti, aö hinn róttæki armur
Verkamannaflokksins muni
sækja lengra inn i flokkinn og að
sjónarmið Sósialista muni ná
betur en áður til vinstrisinna i
Verkamannaflokknum.
áb tók saman.
ALÞÝÐUBANDALAGIÐ
Alþýðubandalagsfélag Keflavikur
Fundur með Svavari Gestssyni
Fundur verður haldinn með Svavari Gestssyni i
Tjarnarlundi Kefiavik miðvikudaginn 23. septem-
ber kl. 20.00.
Fundarefni:
1. kosning þriggja starfsnefnda.
2. Almennar stjórnmálaumræður.
3. önnur mál
Flokksfélagar á Suðurnesjum eru hvattir til að
mæta.
stjórnin Svavar Gestsson
Breytt heimilisföng
Félagar i Alþýðubandalaginu i Reykjavik eru hvattir til að tilkynna
skrifstofu félagsins (simi 17500) um nýheimilisföng. — Stjórn ABR.
Alþýðubandalagsfélagar i Reykjavik
Giróseðlar vegna árgjalds fyrir 1981 hafa veriö sendir til félags-
manna. Hvetur stjórn félagsins félaga til að greiða árgjöldin við allra
fyrstu hentugleika. — Stjórn ABR.
Kjördæmisráð Alþýðubandalags-
ins Austurlandi:
Flokksstarfið og kosningaundir-
búningur
Aðalfundur Kjördæmisráðs Alþýðubandalags-
ins i Austurlandskjördæmi verður haldinn i
barnaskólanum á Seyðisfirði helgina 26. - 27.
september nk. og hefst kl. 13 á laugardag. Aðal-
umræðuefni fundarins er flokksstarfið og undir-
búningur undir sveitarstjórnarkosningar á
næsta ári. Einnig verða rædd byggðamál og
drög að stefnumótun i þeim efnum.
Helgi Seijan alþingismaður og Hjörleifur
Guttormsson iðnaðarráðhera flytja ávörp I upp-
hafi fundar.
Einar Már Sigurðsson og Stefán Thors hafa
framsögu um flokksstarfið og kosningaundir-
búning.
Halldór Arnason fjallar um byggðamál, drög
að stefnuskrá i atvinnu-, félags- og samgöngu-
málum.
Fundarslit eru áætluð kl. 16 á sunnudag.
Hjörleifur
Guttormsson
Helgi Seljan