Þjóðviljinn - 22.09.1981, Blaðsíða 6

6 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 22. september 1981
In memoríam
Hallgrímur Vllhjálmsson
tryggingafulltrúi, Akureyri
Fæddur 11. desember 1915— Dáinn 14. september 1981
Lygn streymir Don og lygnt
rann ævifljót Hallgrims Vil-
hjálmssonar tryggingafulltrúa
Akureyri aö ósinum eilífa, en
enginn sem til þekkti efaöist um
aö þaö fljót væri bæði þungt og
vatnsmikið.
Viö héldum hjónin, siöast þegar
leiöir okkar lágu saman að enn
ætti þar eftiraö renna mikið vatn
tilsjávar, og uröum ekki siöur en
aörir undrandi á hverfulleik lífs-
ins.
Þvi þessar linur, — með kveðju
frá okkur hjónum og Birni litla.
Fundum okkar bar fyrst saman
ioktóber 1975 er Hallgrimur, likt
og svo oft siðar meö einurö,
drenglund og hollráöum greiddi
götu okkar á Akureyri.
Hallgrimur haföi sérstakt lag á
að birtast þegar ráöa var þörf og
þegar hann fór var likt og aldrei
heföi veriö þar vandamál.
Uröu nú tiðir fundir okkar
hjóna meö Hallgrími og hans
ágætu konu, Asgeröi Guömunds-
dóttur og löngum setiö fram eftir
viö rabb og spil. Var aldrei aö
finna aö aldursmunur væri þar á,
þóttyfirburöa þeirra gættistrax i
umræöu og vallarsyn. Vorum viö
tekin allt í senn, sem félagar,
vinirog börn þessara ágætu hjóna
sem svo vel sameinuðu bestu
eiginleika þingeysks stórhöfö-
ingja og HUnvetnskrar sóma-
konu.
Er viö 1978 héldum frá Akur-
eyri á ný fylgdu okkur góöar
kveðjur og óskir um góöa endur-
fundi.
Þótt heimsóknir strjáluöust
héldust tengslin með bréfaskrift-
um og ekki hvaö sist er viö héld-
um til Svfþjóðar — og hallaöi þá
heldur á okkur ef eitthvað var.
Alltaf var unun af bréfum Hall-
grims, sem voru allt i senn, fræð-
andi, uppörvandi og drjúg af holl-
um rá öum.
Oft furöuöum viö okkur á hve
timi hans varö drjúgur — þvi
áhugamál átti hann fjölmörg þó
útivera,félags- og stjórnmál ættu
hug hans mestan. Hallgrimur tók
virka afstööu til flestra mála og
ætiö drengilega og aldrei heyrö-
um viö hann halla máli. Hann
vann og langan vinnudag sem
tryggingafulltrúi og forstöðu-
maöur Tryggingastofnunar rikis-
ins á Akureyri og taldi þar mikil-
vægust mál kjör aldraðra og einn
lifeyrissjóð fyrir alla landsmain,
þvi jafnaðarmaöur var hann ekki
aðeins i oröi heldur á boröi.
Óhætter aö fullyröa aö fáir hafi
veriö svo gjörkunnugir trygg-
ingamálum og löggjöfum al-
mannatrygginga sem Hall-
grimur.
Við áttum aðeins skamma
stund meö Hallgrimi og þvi
margir aörir sem betur kunna að
segja sögu hans — en af þeim
þunga sem á okkur lagöist við þá
váfrétt aö Hallgrimur væri allur,
skiljum við aö mikill er harmur
þeirra sem áttu hann allan og
betur þekktu.
Viö sjálf rifjum upp stuttkynni
og seinustu fundi i ágúst siöast-
liönum er viö Elinborg kynntum
Björn litla Hallgrimi og konu
hans Ásgerði aö Viðivöllum Akur-
eyri og var þaö honum vel aö
skapi.
Við þökkum af alhug góð en þvi
miður stutt kynni.
Við sendum Asgeröi, börnum,
tengda- og barnabörnum
samúöarkveðjur og óskum Hall-
grimi vini okkar góðrar heim-
komu og guðsblessunar.
Arnar, Elinborg og Björn.
Minning
Olafur Halldórsson
verkamaður
Fæddur 7. febrúar 1898 — Dáinn 15. september 1981
Þegar ég kveö vin minn ólaf
Halldórsson þá rifjast upp fyrir
mér margar minningar, m.a.
hugljúfar æskuminningar. Ég
held að það hafi verið i 9 ára bekk
ibarnaskóla aö nyr strákur kom i
bekkinn. Sá var Halldór B.
Stefánsson. Þaö atvikaðist svo
þótt við værum tortryggnir á ný-
liöa aö hann var fljótlega tekinn i
innstu klíku. Og hann varðeinn af
mínum góöu bernsku- og æsku-
vinum. Nokkuð fljótlega fór ég
mdl) Halldóriheim til hans.Hann
átti heima hjá aldraöri ömmu
sinni og fóstra sinum, sem var
fóöurbróöir hans.
Þetta var i gömlum og hrörleg-
um kjallara vestur á Bræðra-
borgarstig. Þessigamla kona var
undurgóð, ef kalt var úti þá lét
hún okkur setjast viö ofninn þvi
það var ekki heitt inni heldur. En
hún var þvi hlýrri. Ef við vorum
blautir i fæturna þá þurrkaði hún
sokkana og ef vel stóö á ef Ólafur
haföi t.d. haft vinnu alla vikuna
þá gaf hún okkur heitt súkkulaöi.
Mikiö ieið manni alltaf vel 1' ná-
vist þessarar gömlu konu. Þessi
gamla og þreytta kona austan af
fjöröum bjó yfir einhver/i þeirri
hlýju og mildi sem ég get ekki
lýst, en minningin um hana yljar
mér enn um hjartarætur.
Og ég kynntist Ólafi lika. Hann
vann á Eyrinni, þegar vinnu var
aö fá, hlýr og kátur, lágvaxinn en
snar og kvikur i hreyfingum. Á
þessu heimili komst ég i bækur
sem ég hafði litið kynnst áöur. Ég
man eftir aö ólafur lánaöi mér
bókina „Móöirin” eftir Maxim
Gorki, það var ekki sú eina af
þei rri gerð. Ó laf ur var á einhvern
hátt þeirrar gerðar aö börn lööuö-
ust að honum.
Ólafur Halldórsson var fæddur
að Krossi á Berufjarðarströnd 7.
febrúar 1898 sonur hjónanna
Elisabetar Brynjólfsdóttur og
Halldórs Halldórssonar. Barn-
ungur flutti hann meö foreldrum
sinum og systkinum að Hafnar-
nesi viö Faskrúðsfjörð. Innan viö
10 ára aldur var hann farinn að
stunda sjóróöra á trillu og þegar
hann er 16 ára er hann oröinn for-
maöurá trillu. Siöan liggur leiöin
til Vestmannaeyja á vetrarvertiö
eins og svo margra austfiröinga i
þá tiö. Þær urðu 11 vetrarvertið-
irnar sem hann var á mótorbátn-
um „Glað” frá Vestmannaeyjum
með þekktum aflamanni. Siðar
fluttist hann alfarinn til Vest-
mannaeyja með móöur sinni, sem
þá var oröin ekkja. Arið 1930
flytjast þau til Reykjavikur og
um þaö leyti missti bróöir hans
Stefán Halldórsson eiginkonu
sina frá tæplega 3ja ára syni. Þá
tóku Ólafur og móðir hans Hall-
dór aö sér. Og nú viö lát Ólafs
skiljast fyrst leiðir þeirra.
Er til Reykjavikur kom
stundaöi ÓlafurEyrina á vetrum
og var á sild eöa handfæraveiöum
á suijirum. Um 1940 fær hann
stööuga vinnu hjá Eimskip og
vannþar sem hafnarverkamaður
um 30 ára skeiö. Þetta er aöeins
upprifjun á ytri starfsferli ólafs,
en hUn segir ákaflega fátt um
manninn Ólaf. Sannleikurinn er
sá aö þó Ólafur væri litill vexti þá
var hann einn harðduglegasti
dugnaöarmaöur viö alla vinnu
sem hann snerti á, hvort sem þaö
var á sjó eða landi. Þaö var t.d.
engin tilviljun aö á striÖ6árunum
báöu vélstjórar á skipunum um
aö Ólafur væri látinn lempa kol-
um i boxum, ekkisist efst í þeim
upp undir dekki. En þaö var ein
sú erfiöasta vinna sem hægt var
að láta menn i og alls ekki sama
hver starfiö vann. Ég held aö ég
hafi veriö eitthvaö um 18 ára
þegar ég vann nokkra daga meö
Ólafi við aö stafla 200 punda
sekkjum. Ég slagaði heim að
kvöldi, en Ólafur lék viö hvern
sinn fingur og þegar hætt var á
Söluskattur
Viðurlög falla á söluskatt fyrir ágúst mán-
uð 1981, hafi hann ekki verið greiddur i
siðasta lagi 25. þ.m.
Viðurlög eru 4% af vangreiddum sölu-
skatti fyrir hvern byrjaðan virkan dag eft-
ir eindaga uns þau eru orðin 20%, en siðan
eru viðurlögin 4.5% til viðbótar fyrir
hvern byrjaðan mánuð, talið frá og með
16. október.
Fjármálaráðuneytið,
21. september 1981.
kvöldin þá var hann eins og hann
væri að byrja aö morgni. Ólafur
var itvö lestinni hjá Eimskip sem
kallaö var. Þar voru nokkrir öö-
lingar — eitt einkenni þeirra var
aö ef unglingar komu i lestina til
þeirra þá vernduðu þeir þá og
gættu fyrir slysum, leiöbeindu
þeim viö vinnu og umfram allt að
þeir ofreyndu sig ekki i bakinu,
sögðu þeir. Og tóku oft á sig
þeirra vinnu.
Strax i Vestmannaeyjum tók
Ólafur virkan þátt i verkalýös-
baráttunni. 1 sviptingum og átök-
um er þar uröu i vinnudeilum
hliföi hann sér hvergi. Maðurinn
var svo einlægur sósáiisti og rétt-
lætiskennd hans var svo rik að
fágætt var. 1 öllum átökum Dags-
brúnar var hann ómetanlegur,
þó heyröi ég þennan mann aldrei
prédika, og aldrei leggja illt orö
til annars fólks, skapið var svo
gott, dagfarsleg gleöi svo rik, aö
ég held aö öllum hafi veriö hlýtt
til þessa manns. Ég veit ekki hvort
Ólafs veröi nokkurn tima getiö I
annálum eöa sögulegum heimild-
um, hann var einn aí þessum
mönnum sem voru vikingar til
allrar vinnu með stálvilja, einn af
þessum nafnlausu mönnum, sem
lagði grunninn aö verkalýðsfélög-
um og átti rikulegan þátt i aö
breyta þessu þjóðfélagi tii aukins
jafnaöar og réttlætis.
Eftir aö Halldór fostursonur
hans giftist var hann til heimilis
hjá þeim hjónum. Siöustu mánuð-
ina dvaldi hann á Hrafnistu þrot-
inn að heilsu og kröftum.
Við Dagsbrúnarmenn þökkum
Óiafi samfylgdina og starfið. 1
dag fer fram Utför Ólafs, þegar
þessi aldni verkamaöur er lagður
til moldar þá er gott aö hafa átt
þennan mann aö samherja og
vini. Menn meö slikan æviferil
eru salt jaröar.
Atorka, réttlæti og bræöralag
hvila yfir minningu hans.
Guörn. J. Guömundsson.
1 dag veröur jarösettur i Foss-
vogskirkjugaröi, Ólafur Hall-
dórsson, verkamaöur Brúnastekk
3, Reykjavík. ólafur, eöa óli
frændi eins og viö kölluöum hann,
fæddist aö Krossi á Berufjaröar-
strönd þann 7. febrúar 1898. Óli
bjóhjá foreldrum sinum, Halldóri
Halldórssyni og Elisabetu
Brynjólfsdóttur lengst af i
Hafnarnesi viö Fáskrúösfjörö,
þar til hann missti íöður sinn áriö
1924. Hann bjó siöan meö móöur
sinni á sama staö til 1928. Þaö ár
fluttu þau mæöginin til
Vestmannaeyja og siöan tii
Reykjavikur áriö 1930.
Atvikin höguöu |>vi þannig aö
þau mæöginin Elisabet og Óli
tóku fööur okkar i fóstur og ólu
hann upp. Og áttu þeir óli siöan
alltaf heimili saman.
Aö þeirra tima hætti byrjaöi Óli
aö erfiöa barn aö aldri, strax eöa
jafnvel áöur en kraftar leyfðu.
Framan af stundaöi Óli aöallega
sjómennsku, var ma. 11 vertiöir i
Vestmannaeyjum. Eftir aö til
Reykjavikur kom, vann hann
fyrstu árin þau verk, sem til féllu
á vetrum, en fór á sfld á sumrin.
En frá byrjun seinna striös starf-
aöi hann nær eingöngu sem
hafnarverkamaöur hjá Eimskip,
þangaö til aö hann varö aö hætta
vegna aldurs.
Erfið kjör æskuáranna og
ótrygg afkoma i kreppunni, mót-
uöu viöhorf hans I mörgu. Seigla
viö aö ná I vinnu og aö halda henni
voru dyggöir, sem hann mat
mikils. Enda varö þaö aldrei haft
gegn honum aö hann leysti ekki
verk sin af hendi með trú-
mennsku og dugnaöi.
Trúmennska Óla viö atvinnu-
rekendur átti þó skýr mörk. Þótt
hann seldi þeim vinnuafl sitt
refjalaust, vildi hann ekki bjóða
þeim neitt sjálfdæmi um kaup og
kjör. Hann skipaöi sér undir
merki verkalýöshreyfingarinnar
löngu áöur en þaö þótti sjálfsagt
aö allir væru I verkalýösfélagi og
hreyfingin bókstaflega barðist
fyrir lifi sinu. Þá þurfti oft aö
beita handafli til að lægja rostann
I leiguþýjum atvinnurekenda og
þá lét Óli ekki á sér standa.
Óli frændi veitti sjálfum sér
ekki mikinn munaö um dagana,
hann var alltaf aö þræla fyrir og
hugsa um velferö annarra þéirra
sem honum þótti vænst um. Hann
var maöur hreinskiptinn, laus viö
alla undirhyggju, en orðhvatur.
Við ólumst upp með Óla og nut-
um ástar hans og umhyggju svo
lengi sem heilsa hans leyföi.
Þegar viö kveðjum hann i dag er
bjart yfir þeim minningum, sem
honum eru tengdar.
Asta, Ella, Ólöf og Palli.
Styrkir til náms i Sambandslýðveldinu
Þýskalandi
Þýska sendiráðið i Reykjavik hefur tilkynnt islenskum
stjórnvöldum að boðnir séu fram eftirtaldir styrkir handa
Islendingum til náms og rannsóknastarfa i Sambandslýö-
veldinu Þýskalandi á námsárinu 1982—83:
1. Fjórir styrkir til háskólanáms. Umsækjendur skulu
hafa lokið a.m.k. tveggja ára háskólanámi.
2. Þrir styrkir til að sækja tveggja mánaða þýskunám-
skeið sumarið 1982. Umsækjendur skulu hafa lokiö eins
árs háskólanámi og hafa góða undirstööukunnáttu I
þýskri tungu.
3. Nokkrir styrkir til visindamanna til námsdvalar og
rannsóknastarfa um allt að fjögurra mánaða skeið, og
4. Nokkrir styrkir ætlaöir námsmönnum i hugvisinda-
greinum til að sækja þriggja-fjögurra vikna sumar-
námskeið. Umsækjendur skuiu hafa lokiö eins árs há-
skólanámi og áskilin er næg kunnátta i þýskri tungu.
Umsóknir um styrki þessa skulu sendar menntamála-
ráðuneytinu, Hverfisgötu 6,' 101 Reykjavik, fyrir 25. októ-
bern.k. Sérstök umsóknareyðublöð og nánari upplýsingar
fást i ráöuneytinu.
Menntamálaráöuneytiö
17. september 1981.
jjjf^ Fulltrúastaða í
® utanrikisþjónustunni
Staða háskólamenntaðs fulltrúa i utan-
rikisþjónustunni er laus til umsóknar.
Umsóknir ásamt upplýsingum um mennt-
un og fyrri störf sendist utanrikisráðu-
neytinu, Hverfisgötu 115, 105 Reykjavik,
fyrir 10. október 1981.
Utanrikisráðuneytið,
Reykjavik, 17. september 1981.