Þjóðviljinn - 15.07.1982, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 15. júlí 1982
UOBVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýds-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Ctgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann.
Kitstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan
Ölafsson.
Fréttastjóri: Þórunn Siguröardóttir.
úmsjónarmaöur sunnudagsblaös: Guðjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Svanhildur Bjarnadóttir.
Afgreiöslustjdri: Baldur Jónasson
Klaöamenn: Auöur Styrkársdó'tir, Helgi Ölafsson
Magnús H. Gislason, Olalur Gislason, Óskar Guðmundsson,
Sigurdór Sigurdórsson, Sveinn Kristinsson, Valþór Hlööversson.
iþróttalréttaritari: Viöir Sigurösson.
L'tlil og hönnun: Andrea Jónsdóttir Guöjón Sveinbjörnsson.
I.jósmyndir:Einar Karlsson, Gunnar Elisson.
Handrita- og prófarkalestur: Elias Mar. Trausti Einarsson.
Auglvsingar: llildur Kagnars, Sigriöur H. Sigurbjörnsdóttir.
Skrifstofa: GuörUn Guövaröardóttír, Jóhannes Haröarson.
Afgreiðsla: Bára Siguröardóttir, Kristin Pétursdóttir.
Simavarsla: Sigriöur Kristjánsdóttir, Sæunn óladóttir.
Húsmóöir: Bergljót Guöjónsdóttir.
Bflstjóri: SigrUn Báröardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar
SigUrmundsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen
Jónsdóttir.
Ltkeyrsla. afgreiðsla og auglýsingar: Sfðumúla 6.
Keykjavik, simi 813JJ
Prentun: Blaðaprent hf.
Náttúruverndarmál
undir einn hatt
• Fáar frásagnir i blöðum á þessu sumri hafa
vakið önnur eins viðbrögð og fréttir Þjóðviljans um
verðlaunaveitingar hringormanefndar til „örvunar
selveiða”. Einstaklingar og félög hafa látið i sér
heyra og fordæmt það að þjóðinni skuli vera sigað á
heila dýrategund með þeim hætti sem hringorma-
nefnd hefur gert.
Náttúruverndarráð hefur dregið i efa að tima-
bært sé að hefja aðgerðir til fækkunar sela hér við
land og fært rök að þeirri afstöðu sinni. Margt sé
enn á huldu um tengsl sela við hringormavanda-
málið, og breytingar á stofnstærð sela séu litt kunn-
ar. Óyggjandi sannanir liggi ekki fyrir um aukningu
á selormasýkingu þorsks hér við land. Þá sé mjög
erfitt að meta árangur og niðurstöður þeirrar til'-
raunar sem hringormanefnd hefur efnt til.
• Náttúruverndarráð og aðrir aðilar hafa bent á
að verulegur hluti þeirra sela sem drepnir hafa ver-
ið vegna hárra verðlauna hefur ekki skilað sér til
frystihúsa eins og til var ætlast. Fuglafræðingar
telja ástæðu til þess að óttast að grútarmengun sem
stafar af selahræjum á viðavangi geti verið dauða-
gildra fyrir ýmiss konar fugla svo sem haferni, sem
erumjög fáliðaðir hér á landi. Bændur telja óviðun-
andi að hver sem er geti vaðið i selalátur, eytt sel,
fjarlægt kjálka og fleygt hræjum, og sýnist Búnað-
arsambandi Vestfjarða eðlilegra að verðlaun fyrir
seladráp verði aðeins greidd sérráðnum veiðimönn-
um og bændum. Þá hafa aðrir áhyggjur af þeirri
hættu sem almenningi stafar af skotglöðum en ó-
vönum veiðimönnum.
• Hringormanefnd er samansett af fulltrúa sjáv-
arútvegsráðuneytisins og fulltrúum hagsmunaaðila
i sjávarútvegi. Að öllu samanlögðu virðist mega
taka undir með Fuglaverndunarfélagi Islands, sem
segir i ályktun að „enn einu sinni ætli hagsmunaað-
ilar að þjarma að lifverum af grunnhyggni og án
fyrirsjáanlegra afleiðinga”. Nú mætti ætla að það
væri sjálfsagt mál að stöðva umræddar verðlauna-
veitingar meðan forsendur þeirra væru igrundaðar
betur. En þá kemur upp úr dúrnum að engin dýra-
friðunarlög eru til og ekkert framkvæmdavald telur
sig geta gripið fram fyrir hendumar á nefnd, sem
sjávarútvegsráðuneytið á þó aðild að. Og það virð-
ist vera vafa undirorpið hvaða ráðuneyti eigi að
hafa afskipti af þessu máli og fjalla um þá rök-
studdu gagnrýni sem fram er komin á eðlilegan
hátt. Vænlegasta leiðin sýnist vera að kæra hring-
ormanefnd til dómstóla ef vera kynni að þeir fyndu
einhversstaðar lagahald svo stöðva mætti ósómann.
• Náttúruverndarráð hefur beint þvi til stjórn-
valda að þau beiti sér fyrir lagasetningu um mál af
þessu tagi. Sjálfsagt er að Alþingi taki þeirri mála-
leitan vel. En vert er að minna á að á vegum félags-
málaráðherra hefur verið unnið að undirbúningi
frumvarps um sérstaka stjórnardeild er fari með
náttúruverndarmál. Þetta frumvarp er nú til um-
sagnar hjá ýmsum aðilum er það snertir. Seladráp
er aðeins eitt mál af mörgum sem sýnir nauðsyn
þess að farið verði að fordæmi margra annarra
þjóða sem þegar hafa sett á laggirnar sérstök um-
hverfismálaráðuneyti. Það er að minnsta kosti
brýnt að hér verði mál er lúta að náttúruvernd sett
undir einn hátt i stjórnkerfinu og þeim aðilum sem
vilja beita sér á þvi sviði, og eiga að gera það, sé
tryggður lagagrunnur að standa á.
— ekh.
Móðurmálið til
;! vinstri í pólitíkinni
„Hann vildi ennfremur
taka það fram aö hann væri
viss um að vinstri sinnaðir
blaðamenn þyldu ekki nafn.
staðarins Broadway enda af-
bökuðu þeir það ávallt i
Breiðvang..., ég á við aö ef
þú heitir Guömundur þá á
ekki að kalla þig Sigurð”,
sagði hann.”
(Timinn, laugardag, I við-
tali viö Ólaf Laufdal for-
stjóra skemmtistaðarins
„Broadway”).
Lifandi tengsl
og talsmaður
landbúnaðar
„Þingmenn Sjálfstæðis-
flokks úr Austurlandskjör-
dæmi, Sverrir Hermannsson
og Egill Jónsson, eru harð-
duglegir þingmenn og vel
fylgnir sér. Sá fyrrnefndi
hefur lifandi tengsl við og
haldgóða þekkingu á málefn-
um sjávarútvegs — og raun-
ar byggðamálum almennt —
en hinn er einn skeleggasti
talsmaður landbúnaöar á Al-
þingi um árabil.”
(Morgunblaðið, laugardag
um stóraukið fylgi Sjálfstæð-
isflokksins á Austurlandi).
Ekki nóg að
vera vinsæll ef
maður er fullur
„Tveimur af reyndustu og
sigursælustu hestamönnum
á Evrópumótum var visaö
frá úrslitakeppninni á svo-
kölluðu tilraunamóti Evr-
ópukeppni hér á landsmótinu
i fyrrakvöld vegna ölvunar.”
(Timinn, laugardag; Visað
frá vegna drykkjuláta)
Kvittað fyrir
sparkið
A siðasta borgarstjórnar-
fundi kvaddi Daviö Oddsson
sér hljóðs og vakti athygli á
að skipuð hefði verið ný
framkvæmdanefnd bygg-
inga fyrir aldraöa. Notaði
hann tækifærið til þess að
hæla Albert Guðmundssyni i
hástert fyrir frábær störf að
málefnum aldraðra i gegn-
um árin. Þakkaði hann Al-
bert allt hans mikla og góða
framlag og sagöi það sýna
vel hversu störf hans væru
metin að hann hefði notið
trausts bæði fyrrverandi og
núverandi meirihluta borg-
arstjórnar i þessum málum.
Af svipbrigðum Alberts
mátti ráöa að ekki þótti hon-
um hrósiögott úr munni þess
sem fyrir stuttu sparkaði
honum úr framkvæmda-
nefndinni, en þess lét Davið
að sjálfsögöu ekki getið!
-óg
klippt
íhaldið „hannar”
Miklar vangaveltur eru nú
uppi um framtiö rikisstjórnar-
innar og stööu hennar til aö tak-
ast á við efnahagsvandann.
Ráðherrar Alþýðubandalagsins
hafa ritað greinar og bent á að
til þess að rikisstjórnin geti tek-
ist á við svo mikinn vanda sem
nú blasir við þurfi hún tryggan
meirihluta á þingi.
t þessu sambandi hafa spurn-
ingar um stuðning Eggerts
Haukdal við stjórnina orðiö
áleitnari, einkum eftir að bónd-
inn á Bergþórshvoli ritaði
leyndarbréf og frábað sér efna-
hagssamvinnusamning við
Rússa.
Þessa stöðu notar hægripress-
an til að láta i veðri vaka að Al-
þýðubandalagið ætli að hoppa út
úr rikisstjorn hið fyrsta. Þannig
segir i leiðara Dagblaðsins og
Visis i gær:
„Ragnar Arnalds fjármála-
ráðherra veltir i Þjóðviljanum
vöngum yfir þvi, hvort kosning-
Nú velta menn vöngum yfir þvi
hvort treysta megi á stuöning
bóndans á Bergþórshvoli við
rlkisstjórnina.
ar gætu orðið strax næsta vetur.
Niðurstaða hans er að meiri-
hluti rikisstjdrnarinnar hafi
veriö alltof veikur á siðasta
þingi og nánast hending ráðið
hvort mál stjórnarinnar kæm-
ust i höfn. Nú hafi staðan enn
versnað vegna útspils EggertSj
Haukdals. Aðrir forystumenn
Alþýðubandalagsins leggja
áherzlu á, að rikisstjórninni sé
ekki stætt á mikilvægum að-
gerðum, nema vilyrði Eggerts
fyrir stuðningi, þegar þing kem-
ur saman, fáist fyrirfram. Þeir
undirstrika, að rlkisstjórnin
„geti ekki beðiö aðgerðalaus”
heilt ár eftir kosningum.
Þetta er I sjálfu sér rökrétt.
Aðgerða er þörf, og ekki verj-
andi að gera þær, nema þing-
meirihluti fyrir bráðabirgöalög-
um sé tryggður. En athygli vek-
ur, að foringjar Alþýðubanda-
lagsins ganga nú fram i röð til
að lýsa veikleika stjórnarsam-
starfsins. Vafalaust þýðir þessi
órói, að þeir grandskoöa þann
kostinn að slita þessu samstarfi
innan tiðar. Til þess munu þeir
varla láta nægja að vitna til
óvissrar afstöðu Eggerts Hauk-
dals, heldur mundu þeir „hanna
atburðarásina” þannig, að Al-
þýðubandalagið hefði eitthvað
fyrir snúð sinn, ef til stjórnar-
slita kæmi, eins og alþýðu-
bandalagsmaður komst að orði
fyrir skömmu.”
Tryggur meirihluti
er nauðsyn
Það er að sjálfsögðu mjög bil-
leg útlegging sem siðdegis-
pressan þarna ástundar. Þaö
hefur ekkert gerst sem bendir
til þess að Alþýðubandalagið
hyggist draga sig út úr rikis-
stjorn.
Til þess að taka á efnahags-
vandanum þarf rikisstjórnin
hinsvegar að fá samþykkt all-
mörg frumvörp þegar þing
kemur saman. Sum þeirra
munu vafalaust hafa i för með
sér nokkrar byrðar fyrir al-
menning, en önnur munu vænt-
anlega samin til þess að tryggja
sæmilegt félagslegt réttlæti i
þeim byrðum. Ef meirihluti
stjórnarinnar er mjög ótryggur
þá blasir við sú hætta að hluti af
efnahagsmálapakkanum verði
samþykktur en annar hluti hans
felldur. Úr þvi gæti orðið andfé-
lagslegur óskapnaöur, sem só-
sialiskur flokkur gæti með engu
móti lagt nafn sitt við.
Þvi er það eðlilegt og sjálfsagt
viðhorf að stjórnin þurfi trygg-
an þingmeirihluta til þess að
geta fengist við efnahagsvand-
ann, sem sannast sagna er mjög
stór.
En auövitað kysi ihaldið helst
að hægt væri að láta kjósa með
það skálkaskjól, að Alþýðu-
bandalagiö hafi hlaupist frá
Kjartan telur engar forsendur
fyrir þvi að Alþýðuflokkurinn
taki upp stuðning við ríkis-
stjórnina. Mogginn segir að
krata dauðlangi.
vandanum. Þess vegna skrifar
siðdegismálgagn þess með fyrr-
nefndum hætti.
En hvað vilja
kratar?
Umræðurnar um þingmeiri-
hluta rikisstjórnarinnar hafa
oröið til þess að hugsanlegur
stuðningur Alþýðuflokksins viö
rikisstjórnina hefur komið til
tals. Þannig skrifar Staksteina-
höfundur Morgunblaðsins um
afstööu Alþýðuflokksins til viö-
skiptasamningsins við Sovétrik-
in:
„Allt bendir þó til þess að
annaö og meira vaki fyrir kröt-
um en að bjarga Sovét, fram-
sókn og kommum. Kratar séu
komnir á biðilsbuxurnar og vilji
ólmir i ríkisstjórn”.
Þessu mótmælir formaður Al-
þýðuflokksins Kjartan Jóhanns-
son i DV i gær: „Ég sé engar
forsendur fyrir því”, segir leiö-
toginn og kallar slikt „villtar
hugsanir”. Af svipuðu tagi er
grein Vilmundar Gylfasonar I
DV i fyrradag, þar sem hann
gerir litiö úr þvi að stjórnin geti
ekki treyst á stuðning Eggerts
Haukdal.
Sjálfsagt verður stjórnin glöö
og fegin ef Alþýöuflokkurinn
sýnir sig reiðubúinn að takast á
viö efnahagsvandann með fé-
lagslega ábyrgum þingmönn-
um. En meöan hvorugt gerist,
að núverandi grunnur stjórnar-
innar sé styrktur eða nýir stuðn-
ingsaðilar komi tilhlýtur fram-
tiö stjórnarinnar aö vera i nokk-
urri óvissu.
— eng
og shoriö