Þjóðviljinn - 02.12.1982, Blaðsíða 2

2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 2. desember 1982
Sam-
vinnan
„Hann var jötunefldur afkasta-
maður og engum manni líkur
hvað snerti skyldurækni og ósér-
plægni“. Þessi orð hefur einn af
skipstjórum Gránufélagsins,
Lauritz Petersen, um Tryggva
Gunnarsson, en um Tryggva og
Gránufélagið ritar Bergsteinn
Jónsson, sagnfræðingur, í nýút-
komið hefti af Samvinnunni. Að
öðru leyti er aðalefni ritsins þetta:
Ritstjórinn, Gylfi Gröndal,
skrifar forystugrein um neyt-
endamál. Greint er frá heimsókn
í kaupfélag Hafnfirðinga og rætt
við Orn Ingólfsson kaupfélags-
stjóra. „Ber er hver að baki“
nefnist pistill frá Sigurði Jónssyni
í Kenya. Kynnt er nýútkomin
sjálfsævisaga Jakobs Hálfdánar-
sonar. Frásögn er eftir Jóhann
Hjaltason: „Blessuð rjúpan
hvíta“. Kristinn Snæland segir frá
siglingu til Grænlands. „Einn því
skrefar auðnuleið, annar refils-
stigu“, Sigurður Gunnarsson
segir frá alþýðuskáldinu Guð-
mundi Guðmundssyni yngra, Ný-
jabæ í Kelduhverfi. Sigríður
Halldórsdóttir er með þátt um
neytendamál svo sem verið hefur
að undanförnu. Afmælisgrein er
um Hjalta Pálsson, framkvst.
sextugan, og minningargrein um
Hafþór Helgason, kaupfélags-
stjóra á ísafirði. Birt er smásaga
eftir Hrafn Harðarson, mynds-
kreytt af Árna Elfar, og ljóð eftir
Önnu Maríu Þórisdóttur og Sig-
fús Kristjánsson. Þá eru 30 ára'
gamlar myndir af Reykjavík,
teknar úr lofti, og sagt frá fundi
Endaðu
umroðuna av
logmansröðuni
longu í gjár
Viðgerðin av röðu lögmans á ól-
avspku endaði longu í gjár.
Byrja var seinnapartin hósdag-
in at tosa um röðuna, og í gjár
endaði veðgerðin.
Nær tingfundur verður aftur
var ikki avgjört, tá blaðið fór til
prentingar.
(úr 14. september)
Þeir vísu
sogöu
„Ég mála aldrei mannamyndir
sem líkjast fyrirmyndinni, heldur
er það fyrirmyndin sem með aldr-
inum fef að líkjast málver-
kinu. “(Salvador Dali)
„Mér líka fáránlegar tilraunir. Ég
er alltaf að gera slíkar.“
(Charles Darwin)
„Að eltast við kvenmann gerir
engum mein - það er að ná í þær
sem gerir gæfumuninn."
(Jack Davis, enskur krítíker.)
„Guð býr til matinn, en djöfull-
inn kokkana“
(Thomas Deloney 1543-1607? enskt
skáld.)
Beethoven: Á himnum fæ ég aftur
heyrnina.
Churshill: Ég er tilbúinn...
Þannig er
„Það er svo vandasamt að lifa,
að maður gæti dáið þess vegna“.
Þannig einhvern veginn hljóðar
máltæki sem frændur vorir í Fær-
eyjum nota á stundum og er upp-
haf að skemmtilegri samantekt
sem birtist í færeyska blaðinu 14.
september nú á dögunum.
„Þannig er lífið" heitir greinin
sem fjallar um andlátsorð nokk-
ura kunnra manna og ýmsar
vangaveltur þar að lútandi.
Þegar breski forsætisráðherran
Viscount Palmerston lá bana-
leiguna árið 1956, sagði læknir
hans við hann að hann myndi
deyja skjótt. Palmerston reisti
sig upp frá koddanum, hallaði sér
upp að lækninum og stundi hátt:
„Deyja? Nei, það er það síðasta
sem ég geri“. Og svo dó hann.
Landi hans morðinginn Neil
Cream sem var hengdur árið
1892, mælti hins vegar þau loka-
orð sem enginn hefur fyllilega
getað ráðið í enn þann dag í dag.
í þann mund sem hlemmurinn
var felldur undan fótum hans og
snaran hertist að hrópaði Cream:
„Ég er Jack...“ og það voru hans
síðustu orð.
Sagt frá nokkrum
andlátsorðum sem
lifðu af
En yfirvöld voru ekki í rónni.
Hvað var morðinginn að reyna að
segja. Ætlaði hann að bæta við
„...the Ripper?" Þeirri spurningu
verður sjálfsagt aldrei svarað,
þótt menn séu enn að velta vöng-
um yfir þessum andlátsorðum.
Ameríkaninn, William Palm-
er, var ögn gamansamur þegar
hann steig upp á aftökupallinn til
hengingar. Hann leit á böðulinn,
síðan niður á pallinn og sagði:
„Ertu nú öruggur um að hann
haldi mér“.
Frakkinn Jean-Francois Ducos
var dæmdur undir fallöxina árið
1793. Áður en hann var leiddur á
aftökustaðinn, kom böðullinn
inn í fangaklefann til hans til að
krúnuraka hann sem þá var siður.
Þegar rakstrinum var nær lokið,
stundi Ducos: „Ég ætla að vona
Skólavarðan
endurreist
Skólavarðan, sem skólapiltar í
Reykjavík hlóðu árið 1793, var
nú mjög farin að láta á sjá, enda
hafði lítið verið um hana hirt eftir
að skólinn fluttist til Bessastaða.
Því var það, að Krieger
stiptamtmaður gekkst fyrir því
vorið 1834, að varðan yrði hresst
við og um leið nokkuð breytt frá
fyrri gerð. í stað þess að hafa
hana hola innan var hún nú
hlaðin upp sem ferstrendur stöp-
ull og mjókkaði eftir því sem ofar
dró. Tveir stallar voru gerðir í
vörðuna, vestan í móti og þar
komið fyrir setbekkjum. Voru
stallarnir hver upp af öðrum en
tröppur lágu upp að þeim.
Én ekki lét skiptamtmaður við
þetta sitja, heldur lét hann, á
eigin kostnað, gera veg upp að
vörðunni. Voru þar komin frum-
drög að Skólavörðustígnum.
Vegna þessarar framtakssemi
Kriegers var Skólavarðan um
skeið nefnd „Kriegers-Minde“,
en áður en langt um leið náði
Skólavörðunafnið aftur yfirhönd-
inni.
Þetta sama vor, 1834, var
fýrsta brauðgerðarhúsið, sem því
nafni gat kallast, reist í Reykja-
vík, Bernhöftsbakarí. Þarf
naumast að kynna það frekar, og
góðu heilli varð ofaná að
varðveita þetta því nær 150 ára
gamla hús.
Þess má og geta, að þetta ár
voru útsvör þau, sem bæjarbúum
var gert að greiða, 510 ríkisdalir
og þótti mikil upphæð, þótt
naumast verði sagt að vinstri
stjórn hafi þá ríkt í Reykjavík.
- mhg
Picasso: Skálið fyrir mér.
að öxin sé beittari en rakhnífur-
inn þinn, herra“.
Margt þekkt fólk er sagt hafa
haft ýmislegt spaklegt að segja á
andlátsstundinni. Listamaðurinn
heimskunni Pablo Picasso hafði
það stutt og laggott: „Skálið fyrir
mér“, voru hans síðustu orð. Og
þýska skáldið Heinrich Heine var
viss í sinni sök þegar hann sagði á
banasænginni: „Guð fyrirgefur
mér. Það er hans starf“. Og Beet-
hoven var viss í sinni sök þegar
hann sagði á banastundinni: „Á
himnum fæ ég heyrnina aftur“.
Winston Churchill hafði góðan
fyrirvara á hlutunum því þegar
hann var 75 ára sagði hann í
blaðasamtali. „Ég er tilbúinn að
mæta skapara mínum, en það er
spurning hvort hann sé tilbúinn
að mæta mér“.
Og að lokum var það breski
stjórnmálamaðurinn Henry La-
bouchere. Hann lá á sóttarsæng
og á rúmborðinu logaði kerti.
Kertið ósaði og loginn teygðist
hátt í loft upp þegar Labouchere
heyrðist tuldra: Vítiseldur? Nei.
ekki þangað, nei...“. _ j„
Nýtt hefti
af Eiðfaxa
Enn kemur Eiðfaxi skeiðandi til
okkar. Af efni hans að þessu sinni
skal nefnt:
Forystugrein er eftir ritstjórann,
Hjalta Jón Sveinsson, þar sem
hann ræðir um unga fólkið og
hestamennskuna, en ritið er að
þessu sinni að verulegu leyti helgað
ungu fólki. Þá er greinin Hesta-
menn framtíðarinnar, - nokkur
orð um reiðskóla og fræðslustarf
hestamannafélaga. Eiga fram-
tíðina fyrir sér nefnist viðtal við
fjórar ungar hestakonur, Annie
Sigfúsdóttur, Auði Stefánsdóttur,
Helgu Friðriksdóttur og Ingunni
Reynisdóttir. Ragnheiður Sigur-
grímsdóttur ritar Hugleiðingu um
gildi hestamennsku fyrir börn og
unglinga. Vinna þarf málefnum
unglinga brautargengi nefnist
spjall við Rosmarie Þorleifsdóttur.
Hlín Pétursdóttir, 15 ára, er tekin
tali, en hún er nýkomin frá Sviss.
„Sú tilvera kringum mig sem ég get
ekki verið án“, segir Jens í Kalda-
lóni í viðtali. „Að draga upp Bib-
líumynd af mínum hugsjónahesti
læt ég bíða betri tíma,“ rabb við
Pálma Jónsson frá Nautabúi. Þórir
M. Lárusson ritar um skyldleika-
rækt. Sagt er frá Hesta-
mannafélaginu Háfeta í Þorláks-
höfn. Jón Sigurðsson á Skipanesi
skrifar um gæðingadóma í lands-
móti og Steingrímur Viktorsson
um sölu hrossa úr landi. Eyjólfur
ísfeld segir frá Norðurlandamóti
1982. Sagt er frá mótum
hestamannafélaga, og auk þess eru
svo í ritinu ýmsar styttri fréttir sem
tengjast hestum og hestamennsku.
lÁ myndirnar þarf ekki að minna.
- mhg
A BEAUTIFUL WOMAN -
A MAN WITH A PRICE 0N HIS HEAD...
IN THE ORIENT S MOST DANCEROUS CITY
...Ronald Reagan Rhonda Flemmg
•* Bruce • Maivm Mider lowell Gilmaie ••« Danny Ctiang .,"Wei Lin"
Drfetfol irt it*>t H fúStet Widien fc* fhe Scki i þy Wtntton Mitlct iu f'í «r- * þ *i
Leikur og starf
Þetta gamla auglýsingaplakat rákumst við á í erlendu blaði á dögun-
um. Það virðist litlu skipta hvort sumir eru í leik eða starfl. Viðfangs-
efnið er það sama.