Þjóðviljinn - 18.08.1983, Blaðsíða 8

8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 18. ágúst 1983
Slippstöðin var í fremstu röð meðal 20 skipasmíðastöðva í alþjóðlegu útboði.
Hófleg endurnýjun
í stað stökkanna
Úr ályktun aðalfundar Félags dráttarbrauta og skipa-
smiðja 11. maí 1983:
• Endurnýjun fiskiskipaflotans hefur á undanförnum ára-
• tugum átt sér stað í gífurlegum stökkum. Það er mikið hags-
munamál bæði sjávarútvegsins og skipasmíðaiðnaðarins
að koma í veg fyrir, að slíkt endurtaki sig. Það verður best
gert með því að halda áfram hóflegri endurnýjun hans.
• Nokkur nýsmíði skipa er forsenda þess, að stöðvarnar geti
veitt fiskiskipaflotanum nauðsynlega viðgerðarþjónustu.
Útilokað er, að stöðvarnar geti starfað á grundvelli árstíða-
bundinna viðgerðarverkefna einna saman.
• Stóraukin framleiðni íslenskra stöðva á síðustu árum, sífellt
vaxandi tækniþekking þeirra og lánafyrirgreiðsla, sem ís-
lenskum stöðvum hefur verið gefin fýrirheit um, hefur í för
með sér, að skip smíðuð hér á landi ættu að vera fyllilega
samkeppnishæf í verði við skip smíðuð af erlendum keppi-
nautum.
• Raðsmíði fiskiskipa mun leiða af sér ódýrari skip og jafnvel
skapa möguleika á útflutningi, ef hún fær að komast í fullan
gang. Til þess þarf að lagfæra sambúðarörðugleika þeirra
- lánastofnana og sjóða, sem hafa með höndum fjármögnun
skipaiðanaðarverkefna.
Jafnframt voru í tíð fyrrverandi
ríkisstjórnar gerðar margháttaðar
ráðstafanir, fjárhagslegar og
tæknilegar, til að bæta stöðu skipa-
smíðastöðvanna innanlands og efla
samvinnu og verkaskiptingu milli
þeirra. Var svo komið á síðasta ári,
að talsmenn skipasmíðaiðnaðarins
innan Félags dráttarbrauta og skip-
asmiðja töldu að aðstöðumunur
þeirra og erlendra keppinauta væri
að mestu jafnaður til að sinna ný-
smíði og viðgerðum, þó að frátöld-
um beinum opinberum styrkjum
eins og í Noregi, Bretlandi og víð-
ar.
Á skammsýni
að ráða?
Ljóst er að það mikla undirbún-
ingsstarf sem er að baki hjá ís-
lensku stöðvunum nýtist ekki,
nema þær hafi verkefni að vinna og
geti skipulagt þau fram í tímann í
stað stöðugrar óvissu og mótsagn-
akenndra ákvarðana af hálfu
stjórnvalda.
Nú stefnir í það vegna afstöðu
innflutning fiskiskipa á nýjan leik
og stíflan bresti. í stað þess að láta
til þess korna á að leyfa hóflega ný-
smíði hér innanlands strax og
byggja innlendu stövarnar upp
tæknilega og rekstrarlega með eðli-
legri aðstoð og aðhaldi þannig að
þær verði vel í stakk búnar að leysa
vaxandi verkefni að fáum árum
liðnum. Það er ekki aðeins skipa-
iðnaðurinn sem á hér mikið undir.
Aðrar greinar iðnaðar, svo sem
málntiðnaðar og rafiðnaðar hafa
hér stórra hagsmuna að gæta, og
fyrir sjávarútveginn og þjóðar-
heildina er það tvímælalaust far-
sælast að traust þróun verði tryggð
í íslenskum skipaiðnaði, sniðin að
aðstæðum á fiskimiðum okkar.
Stjórnvöld þurfa að beita sér að
því að stilla saman þá heildarhags-
muni, sent felast í því að leysa ný-
smíði og viðgerðir fiskiskipastóls^
ins hér innanlands. Ef allt væri með
felldu ættu íslenskar skipasmíða-
stöðvar einnig að geta flutt út fiski-
skip og margháttaðar útgerðarvör-
jurog búnaður að vera útflutnings
vara, svo sem vísir er þegar að.
Vegið að innlendum skipaiðnaði
í ágústmánuði 1982 tókst að ná
um það samstöðu í ríkisstjórn
GunnarsThoroddsen að
stöðva innflutning fiskiskipa
um a.m.k. tveggja ára skeið.
Þessi ákvörðun var tekin að
tillögu Alþýðubandalagsins,
sem áður hafði ítrekað flutt
tillögur um að fiskiskip yrðu
tekin af frílista og ráðstafanir
gerðar af íslands hálfu til að
bregðast viðóeðlilegri
samkeppni vegna ríkisstyrkja til
skipaiðnaðar í viðskiptalöndum
okkar.
Innflutningi stefnt
gegn heimaiðnaði
Þessi stefnumótun varðandi inn-
flutning fiskiskipa náðist vonum
seinna, og mánuðirnir og árin, á
undan höfðu sjávarútvegs- og við-
skiptaráðherra heimilað innflutn-
ing margra togskipa og báta, sem
sumpart eru ókomnir til landsins
og á flotinn því eftir að stækka af
þeim sökum. í þeim hópi eru
pólsku togskipin þrjú sem Tómas
Árnason viðskiptaráðherra heimil-
aði innflutning á í október 1981 og í
mars 1982 og Steingrímur forsætis-
ráðherra var „búinn að gleyma"
þegar um þau spurðist á ný í júní sl.
Verð þessará báta miðað við doll-
ara er nú innan við 10% hag-
stæðara en íslensku raðsmíðabát-
anna og greiðslukjörin til muna
lakari.
Með þessum skipainnflutningi
var unnið gegn þeirri stefnu að
treysta innlendan skipaiðnað, eins
og kveðið var á um í stjórnarsátt-
málanum. Markvisst var hins vegar
leitast við að efla skipaiðnaðinn
með samstarfi stjórnvalda og hags-
munaaðila í iðnaði og sjávarútvegi
á undanförnum árum. Þar var
raðsmíðaverkefnið sem miðar að
nýtískulegri endurnýjun bátaflot-
ans stærsta átakið, en það komst á
rekspöl á grundvelli ríkisstjórnars-
amþykktar þá 20. október 1981,
þrátt fyrir margháttaða fyrirstöðu
Hjörleifur
Guttormsson
skrifar
innan stjórnkerfis og fjármála-
stofnana.
Innlendur
skipaiðnaður
samkeppnisfær
Reynslan af fyrsta raðsmíða
bátnum, sem smíðaður var af skip-
asmíðastöð Þorgeirs og Ellerts h/f á
Akranesi samkvæmt þessari áætl-
un er mjög góð. Þar er um að ræða
Hafnarey SU 110 sem er í eigu
Hraðfrystihúss Breiðdælinga á
Breiðdalsvík.
ríkisstjórnar Steingríms Her-
mannssonar, að mikið undirbún-
ingsstarf til að koma fótum undir
samkeppnisfæran skipaiðnað hér-
lendis verði unnið fyrir gýg. Inn-
flutningur fiskiskipa sem ráðherrar
Framsóknarflokksins stóðu fyrir í
síðustu ríkisstjórn minnkar að
sjálfsögðu svigrúmið sem þörf var á
fyrir innlendu stöðvarnar nú og
næstu árin. Að því dregur hins veg-
ar innan fárra ára, að stór verkefni
verða á dagskrá við að endurnýja
veiðiflota Islendinga. Meðalaldur
fiskiskipastólsins er nú 17.5 ár, þar
af bátaflotans um 20 ár og í sumum
stærðarflokkum til muna hærri.
Það er þetta stóra verkefni sem búa
þarf íslenskan skipaiðnað undir að
Íeysa með hagkvæmum hætti í stað
þess að láta útlendinga um þau
verkefni. Einnig skuttogaraflotinn
þarfnast endurnýjunar, þótt í
minna mæli sé, en 27 togarar eru nú
orðnir 10 ára eða eldri, þ.e. um
fjórðungur togaraflotans.
Tryggja ber
eðlilega endur-
nýjun strax
Mesta hættan af þeirri stöðvun-
arstefnu gagnvart innlendum skip-
asmíðaiðnaði sem virðist hafa yfir-
höndina innan núverandi ríkis-
stjórnar er sú, að hér skapist á
næstu misserum mikill þrýstingur á
Leita Akureyringar
langt yfir skammt?
Það er ekki aðeins raðsmíða-
verkefnið sem nú er bannsungið af
ríkisstjórninni. Sérstök ríkisstjórn-
arályktun var gerð í byrjun júlí um
að enga fyrirgreiðslu megi veita
vegna nýsmíði togskipa. A Akur-
eyri er deilt um það þessa dagana,
hvort Slippstöðin eigi að fá það
verkefni að smíða togara fyrir Út-
gerðarfélag Akureyringa og það
þrátt fyrir að stöðin reyndist í
fremstu röð eða 3.-5. sæti í alþjóð-
legu útboði, þar sem 20 skipa-
smíðastöðvar kepptu um bitann.
Það væri saga til næsta bæjar ef
það gerðist nú, að útgerðarfélagið
nyrðra gengi framhjá Slippstöðinni
og iðnaðarmenn þar lentu á atvinn-
uleysisskrá innan tíðar, en Japanir
eða Norðmenn hrepptu verkefnið
fyrr eða síðar. Það hefur vissulega
oft reynst langt á milli iðnaðar- og
sjávarútvegshagsmuna hérlendis,
en afstaða stjórnar Útgerðarfélags
Akureyringa vekur vonir um að
skynsemi ráði í þetta sinn.
Og væri svo ekki ráð fyrir ríkis-
stjórnina og viðskiptaráðherrann
að reyna að gæta hagsmuna okkar
út á við gagnvart undirboðum og
ríkisstyrkjum keppinauta íNoregi,
Bretlandi og jafnvel Japan?
Reykjavík; 16. ágúst 1983.