Þjóðviljinn - 25.10.1983, Blaðsíða 4
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN
PIÚDVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðshreyf-
ingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Efamkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir. , .
Jiitstjórar: Árni Bergmann, Einar Ka.rl Haraldsson, Kjartan Ólafsson.
Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Sigriður H. Sigurbjörnsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Helgi Ólafsson,
Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gíslason, Ólafur Gislason,
Óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson, Valþór Hlöðversson.
íþróttafréttaritari: Víðir Sigurðsson.
Utlit og hönnun: Guðjón Sveinbjörnsson, Þröstur Haraldsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Magnús Bergmann.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Auglysingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Ólafur Þ. Jónssain.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir. Jóhannes Harðarsnn.
Símavarslat-Sigríður Kristjánsdóttir, Margret Guðmundsd.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bflstjóri: Ólöf Sigurðardóttir.
Innbeimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Björnsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir
Útkgyrsla, afgreiðsla og auglýsingar:
Síðumúla 6, Reykjavik, sjmi 81333.
Umbrot og setning: Preint.
Prentun: Blaðaprent h.f.,
Martröð
einstœðra mœðra
í sunnudagsblaði Þjóðviljans birtist viðtal við ein-
stæða móður með tvö börn. Hún lýsir reynslu og lífs-
kjörum þúsunda kvenna. Á einfaldan og skýran hátt
kemur fram að þjóðfélag okkar býr nú mörgum nöpur
kjör. Eymdin og vonleysið eru uppskera erfiðis. Víta-
hringur sívaxandi þrenginga er hið eina sem við blasir.
Pessi móðir vinnur þó í banka sem margir telja til
betri vinnustaða. Samt eru laun hennar aðeins rúmar
12.000 kr. á mánuði. Við það bætast tæpar 5.000 kr. í
meðlag og mæðralaun með tveimur börnum. Húsaleiga
og hitinn taka 9.000 kr. Barnagæslan, matur á vinnu-
stað og strætógjöldin nema rúmum 5.000 kr. Pá eru
eftir tæpar 3.000 kr. til að greiða mat fyrir heimilið, föt
á börnin, rafmagn og önnur nauðsynleg gjöld.
Það eru þúsundir heimila í landinu sem búa nú við
þessi kjör. Þau verða að láta 2.000-4.000 kr. duga fyrir
öllum mat fjölskyldunnar í heilan mánuð, fötum á móð-
ur - eða föður - og börn, borga síma, rafmagn og aðra
þætti í heimilisrekstri sem flestum íslendingum finnast
nauðsynlegir. Viðmælandi Þjóðviljans hafði orðið að
segja símanum upp. Hafði ekki lengur efni á að hafa
hann. Fréttir hafa borist af öðrum mæðrum sem ekki
hafa getað greitt rafmagnsreikninginn og orðið að sitja í
myrkvuðum húskynnum.
í frásögn sunnudagsblaðsins er þessu lífi líkt við
martröð. Þau orð eru vissulega stór. Samt er svo komið
í okkar landi að þúsundir barna búa ásamt mæðrum
síniim við þessi kjör.
íslenskir ráðmenn státa ærið oft af því, að við séum
auðug þjóð. Vissulega eru landið og hafið umhverfis,
fallvötnin og hugvit landsmanna grundvöllur auðlegðar
sem skarar fram úr kostum sem margar þjóðir verða að
sætta sig við. Hvernig stendur þá á vaxandi martröð
fátæktar og eymdar í okkar landi? Það er spurning sem j
landsfeðurnir ættu að hugleiða í fullri hreinskilni.
Hvernig væri að forsætisráðherrann og fjármálaráð-
herrann skrifuðu hinum mörgu þúsundum barna og
mæðra sem verða að láta fáeinar þúsundir króna duga
til að kaupa matinn, fötin og einföldustu lífsnauðsynjar
eins og hita og rafmagn. í slíku bréfi gætu ráðherrarnir
reynt að svara því hvernig þeir telja að hægt sé að reka
heimili á slíkum tekjugrunni.
Sú martröð sem stjórnarstefnan býr nú einstæðum
mæðrum er svartasti bletturinn á okkar þjóðfélagi.
Vildu ráðamenn landsins láta sín eigin börn alast upp
við slík kjör? Svarið er efalaust nei. Því spyrja þúsundir
mæðra: Hvers vegna mín börn?
i
Milljónir mótmœla
vígbúnaði
Um helgina komu milljónir friðarsinna saman á torg-
um stórborga Evrópu til að mótmæla aukningu kjarn-
orkuvígbúnaðar í álfunni. Þessar göngur og fundir sýna
að evrópska friðarhreyfingin hefur’ á fáeinum árum
orðið öflugasta fjöldahreyfing álfunnar. Baráttan gegn
hinu tryllta kjarnorkukapphlaupi er búin einstæðum
þrótti.
Skoðanakannanir sýna að meirihluti kjósenda er
andvígur því að nýjar eldflaugar verði settar upp. Kröf-
ur hins virka fjölda sem mótmælti um helgina og við-
horf almennings falla í sama farveg. Samt ætla ráðmenn
að halda sitt vígbúnaðarstrik.
Þessa sömu helgi tilkynnti utanríkisráðherra íslands
að hann skipaði sér í sveit vígbúnaðarsinnanna. Þorri
þjóðarinnar styður hins vegar málstað friðarbaráttunn-
ar. Rödd íslands ætti því frekar að hljóma með
milljónunum sem mótmæltu um helgina. En Geir Hall-
grímsson stendur með herforingjunum.
klippt
Tilefnið
Tilefni þessarar pólitísku af-
hjúpunar Morgunblaðsins er það
að Guðmundur J. Guðmundsson
einn 174 frambjóðenda á 80
manna fundi í Alþýðubandalag-
inu í Reykjavík fékk ekki nógu
mörg atkvæði að mati Morgun-
blaðsins sem fulltrúi á landsfund
Alþýðubandalagsins. Hins vegar
var Guðmundur kjörinn á lands-
fundinn, en það er önnur saga.
Auðvitað eru allir í bandalagi
sem kennir sig við sósíalisma og
verkalýðshreyfingar fulltrúar
slíkra sjónarmiða. Annars væru
þeir ekki í Alþýðubandalaginu.
Kenningin um skiptinguna í
menntamenn og verklýðsmenn
er til orðin á Morgunblaðinu.
Sjálfur hefur Guðmundur J.
Guðmundsson afsannað þessa
kenningu Morgunblaðsins
manna best. Hann er t.d. nýbú-
inn að ráða til starfa hjá Dags-
brún Þröst Ólafsson. Þröstur var
forystumaður námsmanna-
hreyfingarinnar á árunum í kring-
um 1968 þegar sú góða hreyfing
hvað róttækust, og um árabil
var Þröstur framkvæmdastjóri
menningarlegustu stofnunarinn-
ar á þessum kanti, nefnilega Máls
og menningar. Nei, ekki tjóir
fyrir Moggann að gera einhvern
andstæðing mennta og menning-
ar úr Guðmundi J. Guðmunds-
syni eða öfugt.
1Aðd
kannski betri og viðræðuhaefari
flokkur, þegar menntamennirnir
hafa náð þar öllum tökum. Því er
fljótsvarað. Alþýðubandalgið
verður verri flokkur vegna þess,
að gömlu verkalýðsforingjarnir
höfðu jarðsamband, sem hinir
vinstri sinnuðu háskólamenn sem
nú ráða þar öllu, hafa ekki“.
Jamm, hámenntaðar englapík-
ur og himinhvolfasósíalistar hafa
tekið við af verkamanninum með
siggbarða lófa. Um þessa túlkun
Morgunblaðsins er margt hægt að
segja. Undarlegt er það viðhorf
til menntamanna sem þarna kem-
ur fram og hefur alltaf þekkst, þó
meðal lágkúrulegra stjórnmá-
laafla eins og t.d. nasistanna
þýsku. Sem betur fer hafa verka-
menn barist fyrir menntun og
upplýstur menntaður verklýður
hefur alltaf verið kyndilberi sósí-
aliskrar hreyfingar á íslandi.
Hingað til hefur menntun heldur
ekki dregið úr jarðsambandi
hinna upplýstu.
róttamr
Hvimleiðastar eru þó í skrifum
Morgunblaðsins og túlkun þess á
saklausum viðburðum í Alþýðu-
bandalaginu, þær aðdróttanir að
Guðmundi J. Guðmundssyni
sem þarna birtast. Að mati þessa
málgagns stórkapitalsins og ríkis-
stjórnar sem hrifsað hefur frum-
stæðustu réttindi af verklýðssam-
tökunum, er Guðmundur J.
Guðmundsson maðurinn með
jarðsambandið innanum
loftkastalasmiðina. Jarðsam-
bandið er gott og traust hj á okkur
á Morgunblaðinu og þar á Guð-
mundur J. heima með beina línu í
jörð. Hvers konar ruddaskapur
er þetta gagnvart Guðmundi J.
Guðmundssyni hjá Morgunblað-
inu? Tilgangurinn er augljós: sá
kornum tortryggni meðal Al-
þýðubandalagsmanna um það að
Guðmundur sé ekki almennur
Alþýðubandalagsmaður, heldur
sérstakur vildarvinur Morgun-
blaðsins. Slík skrif eins og í
nefndum leiðara Morgunblaðsins
eru svívirðilegar aðdróttanir að
verklýðsleiðtoga sem nú stendur í
ströngu gagnvart rikisstjórn og
málgagni hennar. Guðmundur
veit áreiðanlega betur en Mogg-
inn hvorumegin víglínunnar hann
stendur í þeim átökum. -óg
Skvaldur
Morgunblaðið hefur í meira en
hálfa öld þóst hafa þungar á-
hyggjur af því, að menntamenn
réðu lögum og lofum í sósíaliskri
hreyfingu. Þannig hamaðist blað-
ið á sínum tíma útí þá Brynjólf
Bjarnason og Einar Olgeirsson
forystumenn verklýðsflokksins
um áratugaskeið fyrir þá sök að
þeir væru „menntaðir".
Og Morgunblaðið heldur
áfram nú um helgina eins og það
hefur gert allar götur síðan 1920;
verklýðsflokkurinn er bara
ómerkilegur menntamanna-
flokkur.
Við skulum staðnæmast ögn
við skvaldur Morgunblaðsins í
leiðara sunnudaginn 23. október
. 1983.
Jarðsambandið
í leiðaranum segir:
„Nú kann einhver að spyrja,
hvort Alþýðubandalagið verði
Halldór
í boði FDP
Þýsk bloð greina frá því að
Halldór Ásgrímsson sjávarút-
vegsmálaráðherra hafi verið í
boði Framsóknarflokksins
þýska, FDP í Bremen. Hins veg-
ar segir ráðherrann í reiðiþrungn-
um skrifum sínum í Þjóðviljanum
um helgina, að hann hafi verið í
boði ríkisstjórnar Bremen. En af
frásögnum þýskra blaða er
greinilegt að flokksbræðurnir
þýsku fylgja Halldóri hvarvetna
eftir ytra.
Viku síðar ganga íbúar ríkisins
Bremen til kosninga. Þar gerist
það, að Framsóknarflokkurinn
þýski, FÐP féll af fylkisþinginu,
fékk einungis 4,5% atkvæðanna.
Fylgið frá 1979 hafði hrunið um
rúman helming, þá fékk flokkur-
inn 10,7% atkvæða.
Tekið skal fram að heimsókn
varaformanns íslenska Fram-
sóknarflokksins mun ekki hafa
haft afgerandi áhrif á kosningarn-
ar, en margt er líkt með skyldum.
FDP var áður í ríkisstjórnarsam-
starfi við SPD, sósíaldemókrata,
en tók harða hægri sveiflu eins og
systurflokkurinn hér á landi tii
CDU, kristilegra. Kjósendur
hafa síðan refsað þeim grimmi-
lega.
Endalok siðbyltingar
Ellert Schram skrifar opinskáa
hugvekju í DV um helgina þar
sem segir m.a. af lífinu á alþingi:
„Og áður en varir ertu orðinn
samdauna öllum hinum, kominn í
bandalag og klíku og þá er stutt í
cndalok siðbyltingarinnar og
uppstokkunarinnar, sem í upp-
hafl var ráðgerð. Ungir reiðir
menn verða steinrunnin nátttröll
náðugra daga, þrælar valdsins.“
-óg
' \
ór