Þjóðviljinn - 26.01.1984, Blaðsíða 13

BLAÐAUKI
Fimmtudagur 26. janúar 1984 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 13
)örnum brjóst
skeytingarlausar að rækta í sér
mjólkina, er firring þeirra frá þeim
kvennaheimi sem lítillga var tæpt á
hér að framan. Konan í dag er ekki
alin upp í þeirri menningu þegar
móðir kenndi dóttur og litið var á
brjóstagjöf sem hluta af þeim
menningararfi sem gekk frá einni
kynslóð til annarrar. ,Og lái henni
hver sem vill þegar hún verður
óviss og hikandi með væntingar
sínar gagnvart brjóstagjöf og
umönnun hvítvoðungsins almennt.
Það þarf ekki að fara lengra en til
glansmynda auglýsinganna. Hver
kannast ekki við myndina af
\

óþreyttu, vel klæddu og snyrtu
mömmunni með siétt og hárprútt
kornabarnið í fanginu með nýjustu
tegund pela sér við hlið ásamt
niðursoðnu mauki með geymslu-
þoli til aldamóta - „Ef þú vilt barni
þínu það besta, gefðu því þá...“
Mylk kona er nefnilega ekki til í
þeirri ímynd sem samfélagið dreg-
ur upp af konunni. Þá sjaldan að
minnst er á brjóstagjöf í fjölmiðl-
um birtist með greinarkorninu
ankannaleg mynd af konu með
barn sér við brjóst og það fer ekki
milli mála að þar er konan sýnd
fyrst og síðast sem kyntákn.
Fyrstu vikurnar heima
Eru konum sköpuð skilyrði til
þess að hafna alfarið pelanum og
ná mjólkurframleiðslunni upp hafi
hún minnkað mikið fyrstu vikurnar
heima?
í sjálfu sér er konan ekkert betur
á sig komin á öðrum degi eftir fæð-
ingu og hún er á þeim áttunda eða
tíunda þegar kröfur úr öllum áttum
dembast yfir hana. Að vísu mis-
munandi eftir aðstæðum hverrar
og einnar. Hvítvoðungurinn þarf
sitt, daga sem nætur, og mörg börn
eru óvær fyrstu vikurnar, gráta
mikið og sofa lítið; eldri systkini
hafa kannski aldrei eins mikla þörf
fyrir mömmu og einmitt nú; heim-
ilisverkin gerast víst aldrei af sjálfu
sér og gestir streyma að, stórir og
smáir.
Mjólkurstreymið vill aftur á
móti verða í öfugu hlutfalli við það
sem upp var talið. Og þá reynir á
skilning allra sem konuna um-
gangast og hann er ekki alltaf til
staðar. Það þykir alveg sjálfsagt að
móðirin stingi pela upp í barnið eða
gefi því „mat“, í stað þess að stuðla
að því að hún nái með góðu móti
mjólkinni upp á nýjan leik. í kjöl-
far ails þessa fylgir svo oft einangr-
un margra kvenna þegar heim-
sóknum linnir og þær verða einar
að takast á við og leysa hin marg-
víslegustu vandamál sem skjóta
upp kollinum þegar minnst varir.
Það er ekki víst, að allar nýbura-
mæður séu svo lánsamar að eiga
góða að, - mæður, systur eða vin-
konur - sem eru ætíð reiðubúnar
að rétta fram hjálparhönd. Bjóða
t.d. eldri systkinum ef eru út; skilja
sín eigin eftir heima í umsjón ann-
arra; koma með nýbakaða köku og
kryfja vandamálin yfir kaffibolla
o.fl. o.fl.
Skilningur, fræðsla
og hvatning
Þá er heimsókn skilningsrík og
uppörvandi heilsuverndarhjúkrun-
arfræðings (er ekki til þjálla orð?)
líka kærkomin.
Sýning á
öryggisbúnaði
Sýning á öryggisbúnaði fyrir
börn til að nota í bifreiðar er á
pallinum fyrir framan Barna-
deild Heilsuverndarstöðvarinn-
arvið Barónstíg.
Sýningin er á vegum Umferðar-
ráðs og í samráði við heilsugæslu-
stöðvar. Einnig er könnun í gangi
um það hvernig foreldrar búa að
börnum sínum í bifreiðum. í janú-
arlok verður sýningin flutt af
Ef vel ætti að vera þyrfti að koma
á fót hér leiðbeiningarstöðum um
brjóstagjöf eins og tíðkast í ná-
grannalöndum okkar, sem starfa
með það meginmarkmið í huga að
gera sem flestar mæður - og feður -
meðvituð um gildi brjóstagjafar og
hjálpa nýburamæðrum að sigrast á
erfiðleikum sem óhjákvæmilega
fylgja brjóstagjöf í fyrstu. Þar
starfa einkum þeir sérfræðingar
sem einir kunna skil á brjóstagjöf-
mæður sem ausa úr brunni þekk-
ingar sinnar og reynslu. Fyrir til-
stuðlan þessara ráðgjafa eru t.d.
nýburamæður kallaðar saman. Þær
miðla hver annarri reynslu sinni og
hugmyndum og styðja við bakið
hver á annarri. Þarna myndast því
oft vinátta sem varir áralangt.
Of stutt barnseignarfrí
Segjum nú að konan hafi yfir-
stigið örðugleika fyrstu viknanna
og er staðráðin að halda brjósta-
gjöf ótrauð áfram. í fljótu bragði
mætti ætla, að ekkert væri henni
frekar til trafala og móðir og barn
gætu haldið uppteknum hætti með
ánægjustundir sínar. En því er ekki
að heilsa.
Síðasti og erfiðasti þröskuldur-
inn er eftir og jafnframt sá sem
ræður úrslitum um það hvort kon-
an geti eingöngu gefið barni sínu
brjóst. Þriggja mánaða barns-
eignarfríi er lokið og fæstar konur
hafa efni á því að vera heimavinn-
andi mæður. í þokkabót er svo ver-
ið að auka álag mæðranna í þágu
„jafnréttis" og fá þær til þess að
klípa af sínum stutta tíma fyrir
eiginmanninn, þegar þær þurfa
sjálfar minnst tvisvar sinnum lengri
fn' ef vel ætti að vera.
Það reynir því mikið á skilning
atvinnurekenda að þessum þremur
mánuðum liðnum. Að þeir gefi
konum leyfi til þess að fara til
barna sinna og gefa þeim brjóst eða
svo framarlega sem þær sjálfar hafa
aðstöðu til þess.
En það er ekki nóg að einn ein-
stakur sé skilningsríkur. Það þarf
að koma til almenn hugarfars-
breyting í samfélaginu gagnvart
mylkum konum; að umhverfið
leggi þeim lið í stað þess að láta þær
afskiptalausar, sýni þeim tor-
tryggni eða sé þeim blátt áfram
fjandsamlegt. Á móti kemur þá
aukin trú kvenna á sjálfum sér sem
konum og endurheimting sjálfsör-
yggisins gerir þeim kleift að hafa
börn sín eins lengi á brjósti og þær
kæra sig um. Hvorttveggja er
mæðrum og börnum fyrir bestu.
Eða er það kannski einhverra
annarra hagur að mæður eru ekki
mylkar nema skamman tíma?
Að lokum
Ég vil að lokum benda mæðrum
á eina ágætis bók sem hefur komið
mér að góðum notum. Hún heitir
„Sund mad til spædbprn" og höf-
undurinn er Lisbeth Scharling Jac-
obsen, (Borgen, 1981). Þessi bók
er fjarska aðgengileg hvort sem er í
lestri eða til notkunar og fæst ann-
að hvort pöntuð hjá bókaverslun-
um eða keypt beint að utan sem er
auðvelt í framkvæmd og trúlega
ódýrara. Hér er heimilisfangið
fyrir þá sem vilja fara síðari leiðina:
Árnold Busck, International Bog-
handel A/S, Köbmagergade 49,
1045 Kpbenhavn K, Danmark.
Hallfríður Ingimundardóttir.
Heilsuverndarstöðinni til annarrar
hei|sugæslustöðvar.
Öllum sem hafa slíkan öryggis-
búnað á boðstólum var boðið að
taka þátt í þessari sýningu en að-
eins fjórir aðilar þáðu það. Mjög
góður öryggisbúnaður er á sýning-
unni að því er starfsfólk Heilsu-
verndarstöðvarinnar segir. Meðal
annars eru sérstök belti fáanleg til
að skorða burðarrúm í bifreiðar og
barnastólar á þessari sýningu.
avax
‘nibúnir beíri
rautar
Þér getið valið á milli 6 tegunda af Kjarna ávaxtagrautum.
Jarðaberjagraut, apríkósugraut, sveskjugraut, rabarbaragraut,
eplagraut eða rauðgrauts. íslensk framleiðsla.
Hollur og bragðgóður grautur unninn úr ferskum ávöxtum.
Ávaxtagrauturinn er tilbúinn, aðeins þarf að hella úr fernunni á diskinn,
mjólk eða rjómabland út á, ef vill. Hentar við öll tækifæri, allsstaðar.
Framleiðandi: Sultu og efnagerð bakara