Þjóðviljinn - 14.02.1984, Blaðsíða 7

Þriðjudagur 14. febrúar 1984 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7
Fljúgandi diskur og
pönkarar í New York
Fljúgandi diskur kemur svífandi
utan úr geimnum og sest á þak eins
skýjakljúfs New York borgar, ekki
fjarri Empire State Building.
Pönkarar skaka ser í takt við ný-
bylgjutónlist. Herbergi, skreytt
furðulegum djásnum, sem minna á
popplist, en á miðjum veggnum
hangir gríma, sem minnir á
dauðann.
Þannig hefst kvikmyndin Fljót-
andi himinn, sem gerð er af
rússneskum leikstjóra, Slava Tsuk-
erman að nafni, nú búsettum í
Bandaríkjunum. Svo sem ráða má
af upphafi myndarinnar er áhorf-
andinn leiddur inn í nokkuð furðu-
legan heim þar sem saman fara
áhrif tíðaranda pönkkynslóðarinn-
ar og vísindaskáldskapar. Flestir
þátttakendur í þessari kvikmynd
eru pönkarar og áhugamál þeirra
er einkum kynlíf og eiturlyf. Um-
ræðuefnið snýst í rauninni ein-
göngu um þetta tvennt og þar af
leiðir, að hið talaða orð verður,
þegar á líður, ákaflega innihalds-
lítið.
Fleiri aðilar koma þó við sögu;
t.d. þýskur vísindamaður, sem hef-
ur uppi einhverja kenningu um
tengslþessa fljúgandi furðuhlutar,
kynlífs og eiturlyfjaneyslu, sem að
vísu fóru fyrir ofan garð og neðan
hjá undirrituðum.
Eins og ætla má eru efnistök
Tsukermans næsta óvenjuleg. Hún
klippir óspart af einum vettvangin-
um yfir á annan og oft á tíðum er
frásögnin rofin með myndum af
þrúgandi umhverfi stórborgarinn-
Siguröur J. Ólafsson
skrifar um
kvikmyndir
ar eða iðandi kynjamyndum í
sterkum litum. Og hávær nýbylgju-
tónlist undirstrikar þetta stílbragð
leikstjórans.
Það má vel vera, að viðhorf mín
til kvikmyndagerðar séu fjarska
gamaldags, en einhvern veginn
geðjaðist mér ekki að frumleika
þessarar kvikmyndar og þaöan at
síður innihaldi hennar. Þessar ves-
alings manneskjur sem þarna birt-
ust á hvíta tjaldinu komu manni
ekkert við og maður kærði sig koll-
óttan, þó þær hyrfu á dularfullan
hátt, gufuðu bókstaflega upp, af
völdum þessa furðuhlutar utan úr
geimnum.
Kona undir áhrifum:
Amerískur veruleiki
Halldór B. Runólfsson
skrifar um
kvikmyndir
Kona undir áhrifum (A Woman under
the Influence), 1975.
Stjórn: John Cassavetes
Aðalhlutverk: Gena Rowlands, Peter
Falk.
Sýningartími: Um 150 mínútur.
Cassavetes hafa verið gerð ágæt
skil á þessari Kvikmyndahátíð og
hafa þrj ár myndir verið sýndar eftir
hann, Andlit (Faces), Frumsýning
(Opening Night) og Kona undir
áhrifum, sem hér verður fjallað
um. Myndin hefur að vísu áður ver-
ið sýnd á kvikmyndahátíð hér, en
það er engin ósvinna að endursýna
hana nú í samhengi við hinar
myndir leikstjórans. Það hlýtur
einmitt að vera eitt af markmiðum
slíkrar kvikmyndahátíðar að sýna
fleiri myndir en eina eftir sama
leikstjóra, hafi hann eitthvað sér-
stakt til brunns að bera.
Og Cassavetes hefur ýmislegt að
segja okkur, bæði hvað varðar
innihald og framsetningu og mynd-
ir hans bera vott um sérstæða per-
sónulega afstöðu til hvíta tjaldsins.
Hann hefur um árabil verið talinn
einhver besti fulltrúi svokallaðs
New York-skóla í kvikmyndun en
hann hafnar alfarið þeim markmið-
um sem mestan svip setja á al-
menna bandaríska kvikmynda-
gerð. Hingað til hefur hann gert
um tug mynda og fjármagnað þær
með kvikmyndaleik (Rosemary’s
Baby, The Dirty Dozen t.d.).
Hann er því sjálfstæður í listsköpun
sinni og óháður vitundariðnaðin-
um í Hollywood.
Óvíst er hvort árangur Cassavet-
es hefði orðið jafnágætur nyti hann
ekki konu sinnar, fjölskyldu og fé-
laga úr leikarabransa leikhúsanna í
New York. Það er greinilegt að
þessi árangur byggist mjög á þekk-
ingu hans á leikurum, leikhúsi og
hjálparkokkum. Hann getur ör-
uggur veitt þeim töluvert athafna-
frelsi, sem óvíða gengur út yfir
upphaflegt handrit og texta.
Kona undir áhrifum fjallar eins
og flestar mynda Cassavetes um
vandamál venjulegs fólks. Hér eru
engar rómantískar hetjur á ferð,
hvorki ofurmenni, englar né ill-
menni. Gena Rowlands leikur
konu verkamanns af ítölskum ætt-
um, og á hún í baráttu við geðræn
vandamál. Við fáum að kynnast
því hvernig eiginmaðurinn, börn-
in, ættingjar og kunningjar bregð-
ast við þessum vanda.
Frábær leikur Genu Rowlands
er rauði þráðurinn í myndinni.
Hún fer bókstaflega á kostum í
hlutverki sínu, en einnig er Peter
Falk öruggur og sannfærandi sem
hinn ráðvillti eiginmaður sem
bregst við vandanum á eðlislægan
fremur en vitsmunalegan hátt. En
myndin sýnir okkur einnig líf
venjulegrar bandarískrar milli-
stéttarfjölskyldu á raunsæjan
máta, fordómalausan og með hlýj-
um skilningi. Dæmi um frábærar
senur er borðhaldið, þar sem eigin-
maðurinn hefur boðið vinnufélög-
unum í spaghetti-veislu eftir að
þeir hafa staðið í ströngu alla nótt-
ina. Svona atriði full af manneskju-
legum lýsingum yfirvinna og gott
betur lengd myndarinnar, gefa
henni dýpt og ljóðræna fegurð.
Þegar maður rís úr sæti eftir sýn-
ingu myndarinnar, hugsar maður:
Hvers vegna fáum við ekki meira af
svona löguðu frá Bandaríkjunum?
Aðalfundur Leigjendasamtakanna
Jón frá Pálmholti end-
urkjörinn formaður
Á aðalfundi Lcigjendasamtak-
anna sem haldinn var í lok janúar
var Jón frá Pálmholti endurkjörinn
formaður samtakanna.
Aðrir í stjórn voru kjörnirrBirna
Þórðardóttir, Bjarney Guð-
mundsdóttir, Birgir Guðmunds-
son, Franz Gíslason og Sigurjón
Þorbergsson. t varastjórn eru: Jón
Rúnar Sveinsson, Reynir Ingi-
bjartsson og Mímir Völundarson.
Á aðalfundinum kynnti Kristján
Thorlacius, formaður BSRB hug-
myndir sínar um húsaleigustyrk, en
þær voru sem kunnugt er felldar
við afgreiðslu á kröfugerð BSRB í
samninganefnd bandalagsins. Þá
ræddi Aðalheiður Bjarnfreðsdóttir
formaður Sóknar um húsnæðismál
láglaunafólks og kynni sín af þeim í
gegnum félagsstarf Sóknar.
Tvær ályktanir voru samþykktar
á aðalfundinum, þar sem lýst er
stuðningi við hugmyndir um húsa-
leigustyrki og þeim undirtektum
sem Búseti hefur fengið fagnað.
Skrifstofa Leigjendasamtak-
anna er að Bókhlöðustíg 7 og er
opin virka daga kl. 15 til 18. Síminn
er 27609 og starfsmaður er Mímir
Völundarson.
-AI
Jón frá Pálmholti.
Dagskrá
Kvikmyndahátíðar
í dag
Hrafninn flýgur, Hrafn
Gunnlaugsson 1983. Sýnd á
öllum sýningum í Háskólabíói.
Kvennaklandur, John Wat-
ers, Bandaríkin 1974. Sýnd kl.
15 og 19. Divine er enn á ferð,
í þetta sinn á sviði í nætur-
klúbbi. Hún nær því marki
sínu aö verða fræg þegar hún
dregur upp skammbyssu og
skýtur áhorfendur til bana.
Myndin er tileinkuð Tex Wat-
son, dæmdum morðingja og
félaga Charles Mansons.
Eldskírn, Lizzie Borden,
Bandaríkin 1983. Sýnd kl. 17,
21 og 23. Frumleg og eldheit
kvenréttindabaráttumynd.
Eldskírn gerist í óljósri framtíð
og þungamiðja hennar er
stofnun kvenréttindasamtaka
sem smátt og smátt breytast
úr litlum hverfasamtökum í
stóra og öfluga alheimskeðju
kvenréttindabaráttufólks.
Fljótandi himinn, Slava
Tsukermann. Bandaríkin
1983. Sýnd kl. 15.05, 19.05
og 23. Frumleg pönkmynd,
opinská og á allan hátt
óvenjuleg í stíl, byggingu og
efnismeðferð. Ung kona yfir-
gefur fjölskyldu sína til að
verða nýbylgjufyrirsæta í New
York. Myndin dregur upp
dökka mynd af stórborgarlífi
og menningu Bandaríkjanna.
Vatnsbragð, Orlow Seunke.
Holland 1982. Sýnd kl. 17.05
og 21.05 Myndin fékk Gull-
Ijónið í Feneyjum 1982 fyrir
tyrstu mynd höfundar og fjall-
ar um vonlausa baráttu opin-
bers embættismanns við
skrifræðið og eigingirnina.
Andlit, John Cassavetes.
Bandaríkin 1976. Sýnd kl. 15
og 20.45. Sú mynd Cassavet-
es sem gagnrýnendur hafa
borið hvað mest lof á. Myndin
lýsir degi í lífi millistéttarhjóna í
Bandaríkjunum. Gena Row-
lands sem fyrr í aðalhlutverki.
El Crack II. José Luis Garci.
Spánn 1981. Sýnd kl. 17.30
og 23.15. Dæmigerð lög-
reglu- og sakamálamynd í stíl
Sams Spade og Phillips Marl-
ow. Myndin er tekin í Madrid
og New York. Annar hluti.
Bláklædd, Gimenez-Rico,
Spánn 1983. Sýnd kl. 15.15
og 19.15. Myndir um líf og til-
finningar transvestíta eða
kynskiptinga, sögð kímin, yfir-
lætislaus og einlæg.
Ameríkuhótelið, André Téc-
hiné. Frakkland 1982. Sýnd
kl. 15.05, 21.05 og 23.10.
Myndin gerist í Biarritz syðst á
Atlantshafsströnd Frakk-
lands. Hún fjallar um ástina
og helstu hlutverk eru í hönd-
um Catherine Deneuve og
Patricks Dewaere.
Síðasti
dagur