Þjóðviljinn - 01.05.1984, Blaðsíða 20

20 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Þrigjudagur 1. maí 1984
■ 1. maí
1944-40 ár-1984
Lifi eining alþýðu!-Lifi fslenska lýðveldið!
Kaflar úr 1. maí leiðara Þjóðviljans á lýðveldisárinu 1944
„Lifi eining alþýðunnar“. Hvað þýðir
eining alþýðunnar, um hvað er sú eining?
Þannig spyr hinn raunhœfi maður. Og svar-
ið er raunhæft. Eining alþýðunnar er eining
hins vinnandi fjölda í baráttunni fyrir betri
lífskjörum, hún er eining um bræðralag og
jafnréttishugsjónina, hvort sem við viljum
kenna þá hugsjón hugsjónanna við Jesú frá
Nazaret eða sósíalismann. En sáfjöldi, sem
fer út á göturnar í Reykjavík á morgun, sá
fjöldi, sem um allan heim hyllir hugsjónir
verkalýðshreyfingarinnar, hvort sem hann
gerir það með hlekk um fót, eða með vopn í
hönd, hugsar ekki lengur á draumóra-
kenndan hátt um jafnrétti og bræðralag. Bit-
ur reynsla liðinna alda hefur kennt, að það
þarf raunhæfa stjórn fjármála og atvinnu-
mála þjóðanna til að reisa ríki jafnréttis og
bræðralags; þess vegna er eining alþýðunn-
ar sköpuð um hinar raunhœfu kenningar
sósíalismans; þess vegna sameinast alþýðan
um að byggja upp hið stéttlausa þjóðfélag
sósíalismans, þar sem samvinna og sameign
kemur í stað samkeppni og sérhagsmuna.
Örlög íslenzku þjóðarinnar á næstu árum
eru undir því komin hversu vel hún bregzt
við kallinu um einingu alþýðunnar, og örlög
mannkynsins eru undir því komin hversu
vel hinar fjölmörgu þjóðir heims bregðast
við hinu alþjóðlega kalli um einingu alþýð-
unnar.
Lifi eining alþýðunnarl
•
Lifi hið íslenzka lýðveldi! Þetta er ósk og
baráttumál hvers einasta íslendings sem það
nafn verðskuldar. Allir taka undir kröfuna
um stofnun lýðveldisins 17. júní, um það
mál erfullkomin þjóðareining. En alþýðan,
sem fylkir sér undir merkið á götunum á
morgun, skilur að stjórnarfarslegt sjálfstæði
og stofnun lýðveldis er ekki nóg, þó mikil-
vægt sé. Atvinnulífið verður að vera með
þeim hœtti að fjárhagslegt sjálfstœði sé
tryggt, og innanlandsmálum verður að vera
skipað með þeim hætti aðfrelsi og sjálfstœði
hvers einstaklings sé tryggt. Aðeins völd
hins vinnandi fjölda geta tryggt þetta, þess
vegna sameinast alþýðan til þess að gera hið
íslenzka lýðveldi að frjálsu samfélagi, jafn
rétthárra manna, þar sem öllum er tryggður
rétturinn til hagsældar. Það voru stríðandi
hagsmunir höfðingja, sem sátu yfir hlut al-
þýðunnar, sem ollu því að hið forna ís-
lenzka lýðveldi leið undir lok. Það var bar-
átta nokkurra manna um auð og aðstöðu til
að hirða arð afvinnu alþýðunnar, sem lagði
þrœldómsfjötrana á íslenzku þjóðina árið
1262, fjötrana sem voru óslitið ímeira en 700
ár. Það er enn barizt um auð og aðstöðu til
að hirða arð af vinnu íslenzkrar alþýðu,
hvort það eru Sturlungar og Haukdœlir eða
Kveldúlfar og heildsalar, sem berjast,
skiptir engu máli, niðurstaðan getur orðið
ein og hin sama, glötun íslenzka lýðveldis-
ins.
Þess vegna fylkir alþýðan sér undir merki
hins stéttlausa þjóðfélags, þar sem
hagsmunaandstæðurnar eru ekki til, þar
sem allt fjármagn og framleiðslukerfi þjóð-
arinnar er tekið í þjónustu alþjóðar, einskis
eins öðrum fremur, slíkt þjóðfélag á íslandi
við hlið slíkra þjóðfélaga í umheiminum, er
eina tryggingin, sem sett verður fyrir lífi og
framtíð hins íslenzka lýðveldis.
Lifi íslenzka lýðveldið! —
Þjóðviljinn,
sunnudaginn 30. apríl 1944
Ásgerftur Halldórsdóttir og Kristján
Guðlaugsson með soninn Gísla.
Launin
duga
fyrir
mat og
sköttum
Fyrir utan JL-húsið voru þau
Ásgerður Halldórsdóttir, Krist-
ján Guðlaugsson og Gísli Krist-
jánsson að koma frá því að
verslafyrirhelgina.
Þau svöruðu því mjög afdráttar-
laust að þeim litist illa á ástandið í
launamálum. Þau hefðu enga
möguleika á að lifa ef aðeins annað
þeirra ynni. Ásgerður sagði að sér
fyndist ástandið hafa versnað til
muna sl. ár. Þegar þau hefðu byrj-
að að búa fyrir fimm árum hefðu
þau hellt sér út í íbúðarkaup og
innréttingar, auk þess að fjárfesta í
bíl, í dag myndu þau aldrei treysta
sér til þess, nú hrykkju launin að-
eins fyrir mat og sköttum.
Þau voru sammála um að lág-
launafólk væri búið að taka meir en
nóg á sínar herðar til að draga
mætti úr verðbólgunni, launakjör
hefðu versnað mikið sl. ár á með-
an húsbúnaður og byggingarefni
hefði hækkað í verði. Miðað við
laun væru nauðsynjavörur líka
óþarflega dýrar. Ekki töldu þau að
til verkfalls myndi koma á næst-
unni, þvi fólk vonaði að nú færi
ástandið að skána, en ef það batn-
aði ekki næstu 1-2 árin, myndi fólk
missa þolinmæðina endanlega.