Þjóðviljinn - 21.07.1984, Page 1

SUNNUDAGS-
BLAÐIÐ
MENNING
Konur í fiski
Gífurlegt slit af bónusnum
Meira en 70 prósent kvenna í bónusvinnu í fiski leita
lœknis útaf bólgum og líkamlegu álagi. Fyrirkomulag tekjutryggingar
gleypir starfsaldurshœkkanir og hluta af bónus
og yfirvinnuálagi hjá verkafólki
Ivíðtækri könnun sem gerð hef-
ur verið á áhrifum bónuskerfis-
ins í fiskvinnslu kemur I ljós að
hvorki meira né minna en 71
prósent kvenna í greininni þurfa
að leita læknis vegna vöðvabólgu
og annara atvinnusjúkdóma.
Könnunin náði til alls landsins og
af þeim sem leitað var til með
spurningar um áhrif bónussins
svöruðu 93 prósent.
Petta kemur fram í viðtali við
Guðmund J. Guðmundsson for-
mann Dagsbrúnar, sem birt er í
blaðinu í dag. Guðmundur sagði
að úrslit könnunarinnar hefðu
verið kynnt forystumönnum
verkalýðshreyfingarinnar og
yrðu birtar í heild síðar.
„Það er hræðileg staðreynd að
yfir 70 prósent eða mikill meiri-
hluti kvenna sem vinna í fisk-
vinnslu skuli hreinlega skemma
sig á bónusnum, sem svo er meira
að segja að hluta til stolið frá
þeim“.
í viðtalinu gerir Guðmundur J.
ennfremur grein fyrir á hverju
höfuðkrafa Verkamannasam-
bandsins, um að lægstu
dagvinnutaxtar verði 14 þúsund
krónur, er grundvölluð. Að sögn
hans hefur dagvinnutekjutrygg-
ingin svokallaða, sem eru lág-
markslaun verkafólks, valdið því
að til dæmis í Dagsbrún eru allir
dagvinnutaxtar nema einn undir
tekjutryggingunni. Yfirvinna,
bónus og starfsaldurshækkanir
eru hins vegar miðaðar við hina
lágu taxta. Af þeim sökum er
yfirvinnuálagið ekki nema 20
prósent miðað við dagvinnutekj-
utrygginguna þrátt fyrir að samið
hefði verið um 40 prósent álag.
Töiuverður hluti af bónusnum
hverfur af þessum sökum, þ.e.
fólk vinnur hreinlega hluta af
bónusnum ókeypis og starfsald-
urshækkanir hverfa í rauninni.
„Það er gífurleg reiði og óá-
nægja útaf þessu kerfi meðal
verkafólks og á því byggist okkar
kröfugerð," sagði Guðmundur.
„Þessu þarf að breyta og því verð-
ur breytt“.
Alusuisse
Gefa
stjórnvöld
eftir?
Á Ifurstar vilja tengja
samninga um hærra
orkuverð við „hag-
stœð“ úrslit í kröfum
íslendinga um
greiðslu vangoldinna
skatta fyrirtœkisins.
Nú standa yflr viðræður milli
stjórnvalda og Alusuisse um
hækkun á orkuverði og mun loks
kominn skriður á viðræðurnar
þrátt fyrir að áður hefði verið
samið um að viðræðunum skyldi
lokið þegar fyrir fjórum mánuð-
um.
í bráðabirgðasamkomulagi
sem gert var á síðasta hausti var
samþykkt að láta hin gömlu
deilumál um vafasamar skatt-
greiðslur fyrirtækisins ekki verða
þránd í götu samkomulags um
hærra orkuverð.
Það vakti því verulega athygli
þegar útvarpið hafði í gærkvöldi
eftir íslensku samningamönnun-
um að staða gömlu deilumál-
anna, þ.e. skattakröfur íslenska
ríkisins á hendur Alusuisse,
kynni að hindra að samkomulag
um hækkun á orkuverði gæti
náðst. Þetta bendir til þess að Al-
usuisse ætli að tengja hækkun á
orkuverði við hagstæð úrslit á
skattheimtu ríkisins á hendur
fyrirtækinu.
Könnunin náði til alls landsins og af þeim sem leitað var álits hjá svöruðu 93%
Olíufélögin
Miljónagróði á síðasta ári
Skuldir útgerðar við olíufélögin aldrei verið meiri en nú.
Olíufélögin skila miljónagróða en segjast vera með tóma sjóði.
Olíufélögin í landinu skiluðu
hagnaði upp á margar miljónir
á síðasta ári. Á sama tíma hafa
skuldir flskiskipaflotans hjá olíu-
félögunum aldrei verið meiri.
Olíuverslun íslands skilaði á
síðasta ári hagnaði uppá 27.7
mijjónir fyrir greiðslu en hagnað-
ur félagsins til ráðstöfunar var
6.6 miljónir króna. Óráðstafað
eigið fé félagsins var samkvæmt
efnahagsreikningi 7.4 miljónir og
eigið fé nam um síðustu áramót
261.7 miljón krónum.
í ársskýrslu Olís segir að árið
1983 hafi verið gott ár og hjálpaði
þar margt til, hjaðnandi verð-
bólga, lækkandi vextir, og „rétt-
ari verðlagning en áður“, eins og
segir í ársskýrslunni.
Olíufélagið Skeljungur skilaði
á síðasta ári hagnaði uppá 6.7
miljónir en velta félagsins var
nærri 2 miljarðar króna. Ekki
tókst Þjóðviljanum í gær að fá
upplýsingar um rekstrarafkomu
Esso á sfðasta ári.
Svan Friðgeirsson fram-
kvæmdastjóri hjá Olís sagði að
skuldastaða útgerðarinnar við fé-
lagið hefði greinilega versnað frá
síðustu áramótum og ástandið
væri verra en það hefði verið
áður.
Um ályktanir útvegsmanna
þess efnis að litið yrði til gróða
olíufélaganna við lausn á rekstr-
arvanda útgerðarinnar, sagði
Svan að sjóðir Olís væru ná-
kvæmlega engir. „Ég held að það
sé ekki hægt að taka neina sjóði
hjá olíufélögunum. Ég get ekki
skilið það. En ástandið er ábyggi-
lega alvarlegt hjá útgerðinni.“
Indriði Pálsson forstjóri Skelj-
ungs sagði að mjög víða væri buið
að setja stopp á afgreiðslu olíu til
fiskiskipa. „Ég held að olíuverðið
sé ekki meginvandi útgerðarinn-
ar, en félögin liggja oftast nær
best við höggi samt sem áður“,
sagði Indriði.
-•g-