Þjóðviljinn - 25.11.1984, Blaðsíða 13

Eftir nær átta mánaöa verk-
fall um 120.000 breskra nám-
averkamanna virðist sem
deilan um framtíð bresku kol-
anámanna sé eins langt frá
því að leysast og hún hefur
nokkurntímann verið. Síðustu
dagana hafa um 6000 náma-
verkamenn snúið afturtil
vinnunnar að sögn, og hafa
þeir meðal annars látið
freistast af tilboði námafé-
lagsins um 68.000 krónajóla-
bónus, sem yrði greiddur sér-
hverjum þeim námaverka-
manni sem mætti til vinnu fyrir
mánudaginn 19. nóvember.
Hin erfiða staða námaverka-
mannanna hefur einnig orðið
til þess að skapa ágreining
innan bresku verkalýðshreyf-
ingarinnar, þar sem forysta
Alþýðusambandsins og
Verkamannaflokksins hefur
fordæmtofbeldi námaverka-
manna jafnt sem lögreglu og
gagnrýnt ósveigjanlega
stefnu Arthurs Scargill og
stuðningsmanna hans.
Þá hafa fregnir af því að Arthur
Scargill hafi leitað fjárstuðnings
fyrir námamenn bæði í Líbýu og
Sovétríkjunum einnig orðið til
þess að gera hann og málstað
námaverkamanna tortryggilegan
í augum almennings.
Eitt helsta deilumálið varðandi
framkvæmd verkfallsins hefur þó
staðið um það, hvort hafa ætti
allsherjaratkvæðagreiðslu meðal
námamanna um framhald verk-
fallsins. Forsaga málsins er sú, að
hinn 1. nóvember s.l. gengu í
gildi lög í Bretlandi, sem ríkis-
stjórn Margarethar Thatcher átti
frumkvæðið að. Samkvæmt lög-
um þessum er verkalýðsfélögum
skylt að láta fara fram atkvæða-
greiðslu á meðal félaga sinna
áður en boðað er til verkfalls.
Lög þessi eru ekki afturvirk, og
giltu því ekki þegar til ver-
kfallsins var boðað fyrir um 8
mánuðum síðan, en engu að síður
hefur Hæstiréttur Bretlands ný-
verið fellt dóm í máli sem 2 náma-
verkamenn höfðuðu gegn stétt-
arfélagi sínu, þar sem úrskurður-
inn var sá að verkfallið væri ólög-
legt, þar sem stéttarfélagið hefði
Bretland
Námuverkamenn í mótbyr
ekki farið að eigin lögum með því
að boða til verkfalls án undan-
genginnar atkvæðagreiðslu. Þá
má kalla nokkuð seint í rassinn
gripið að dæma verkfall sem stað-
ið hefur í meira en hálft ár ólög-
legt, enda hafa leiðtogar náma-
verkamanna valið að hundsa
dóminn með þeim afleiðingum
að felldir hafa verið stöðugt hærri
sektardómar yfir samtökunum
með hótunum um eignaupptöku
og fangelsun forsvarsmanna
þeirra.
Athyglisvert er að ríkisstjórn
Margaretar Thatcher virðist ekki
kjósa að nýta sér þennan dómsúr-
skurð með því að ganga á milli
bols og höfuðs á samtökum
námamanna í skjóli hans. Sam-
kvæmt úrskurðinum virðist sem
henni væri í lófa lagið að gera
Arthur Scargill og félaga hans
fjárhagslega ábyrga fyrir því tjóni
sem vinnudeilan er talin hafa
valdið. Slík aðför að samtökun-
um yrði hins vegar seint liðin af
Alþýðusambandinu og Verka-
mannaflokknum og gæti komið
sér illa áróðurslega fyrir stjórn-
ina. Hún virðist nú stefna að því
að draga Alþýðusambandið æ
meira inn í deiluna og gera verka-
lýðshreyfinguna í heild ábyrga
fyrir þeirri „lausn“ sem eftir ýms-
um sólarmerkjum að dæma kann
að verða námaverkamönnum
dýrkeypt.
Bæði Verkamannaflokkurinn
og Alþýðusambandið lýstu í síð-
asta mánuði yfir fullum og skil-
yrðislausum stuðningi við mál-
stað námaverkamanna. En þrátt
fyrir þessa yfirlýsingu er ljóst að
um innri ágreining er að ræða og
hvorki Neil Kinnock formaður
Verkamannaflokksins né Norm-
an Willis formaður Alþýðusam-
bandsins vilja láta beisla sig fyrir
vagni Arthurs Scargills án þess að
fá að ráða nokkru um stefnu
hans. Eitt af deiluefnunum er
einmitt atkvæðagreiðslan, en
Roy Hattersley varaformaður
Verkamannaflokksins hefur ný-
verið hvatt samtök námaverka-
manna til að efna til slíkra kosn-
inga um áframhald verkfallsins.
Annað deilumál sem veldur
klofningi er viðleitni innan
stjórnar Alþýðusambandsins til
að fá aðild að samningum um
lausn deilunnar. Scargill hefur
alfarið hafnað íhlutun Alþýðu-
sambandsins í lausn deilunnar
þótt hann hafi krafist skilyrðis-
lauss stuðnings þess við stefnu
sína. Um leið og hann hefur kraf-
ist skilyrðislauss stuðnings Al-
þýðusambandsins og Verka-
mannaflokksins hefur hann öðr-
um þræði sakað þessi öfl um
klofningsstarfsemi innan verka-
lýðshreyfingarinnar.
Eitt af því sem vakið hefur reiði
Scargills og stuðningsmanna hans
eru opinberar fordæmingar
þeirra Kinnocks og Willis á því
ofbeldi sem einkennt hefur deil-
una og er þá talið koma úr her-
búðum lögreglu jafnt og verka-
manna. Endanlega snýst ágrein-
ingurinn kannski um þá málam-
iðluh sem forysta Verkamannafl-
okksins og Alþýðusambandsins
sér óhjákvæmilega í lausn
deilunnar. Arthur Scargill og fé-
lagar hans virðast hins vegar hafa
litlu að tapa og líta á sérhverja
málamiðlun sem ósigur eftir átta
mánaða baráttu. Spurningin er
hins vegar hversu lengi algjör
sigur námumanna í þessari deilu
mundi duga þar sem námurnar
sem slagurinn stendur um eru af
mörgum taldar það óhagkvæmar
til rekstrar að áframhaldandi
vinnsla þar yrði aldrei nema tíma-
bundin. Synir þeirra námuverka-
manna, sem nú standa í eldlín-
unni í baráttunni fyrir réttinum til
vinnu, eiga trúlega eftir að leita
sér lífsbjargar á öðrum vettvangi.
ERT
ÞU
ÚTI-
VERA
Við bjóðum öllu útivistarfólki:
Stil-Longs ullarnærföt.
Vinnufatnað — samfestinga,
einnig loðfóðraða.
Hlífðar og kuldafatnað.
Skó og hlýja sokka.
Áttavita, penna-neyðarmerkja-
byssur, álpoka og fjölmargt
fleira.