Þjóðviljinn - 02.04.1985, Blaðsíða 15

FRÉT11R
íslandssaga
Bandarísk
innrás stóð til
Bandaríska vikuritið Nation um hernaðaráform stjórnarinn-
ar nú og fyrr: Aformin breytast máske, en hrokinn ekkert.
1949 samþykkti Öryggismálaráð Bandaríkjanna skýrslu um
innrás í Island. Mátti ekki láta íslensk stjómvöld vita. Ætluðu
að fá skandinaviska skœruliðaforingja til hjálpar and-
kommúnistum til að steypa stjórninni.
Áformin geta breyst, segir
bandaríska vikuritið Nation í um-
fjöllun um hernaðarmálefni Is-
lands í síðustu viku, „en hroki
áætlanaspekinga í Bandaríkjun-
um er ávallt sá sami“. I greininni
er m.a. rifjað upp að árið 1949
(Truman-stjórnin) hafi verið
uppi áform um innrás í ísland ef
af valdatöku „kommúnista" yrði
og setti Oryggismálaráð stjórnar-
innar saman skýrslu um barátt-
una og innrásina þegar þar að
kæmi: Orðrétt hljóðar greinin í
Nation:
„Þó að ísland sé í Nató, þá hef-
ur ísland varnarsamning við
Bandaríkin (frá 1951), þarsem
segir að ríkisstjórn íslands verði
að samþykkja hvers kyns banda-
rísk kjarnorkuvopn á landssvæði
sínu. Þið getið rétt hugsað ykkur
áhyggjurnar sem Steingrímur
Hermannsson forsætisráðherra
hafl þegar kjarnorkuvopnasér-
fræðingurinn William Arkin frá
„Institute of policy studies“ sagði
honum í fyrra að til væru banda-
rlsk áform um að farið yrði með
48 kjarnorkusprengjur til íslands
án þess að leyfis yrði aflað.
Bandaríkjamenn eiga 900 B-57
kjarnorkuhleðslur í kafbáta en
hver um sig jafngildir 10 kíló-
tonnum. í yfirlýsingu Geirs Hall-
grímssonar utanríkisráðherra
sagði að jafnvel slík áform, þ.e.
að fara með kjarnorkuvopn til ís-
lands væru brot á varnarsamning-
um frá 1951.
Það sem íslenskir embættis-
menn vita e.t.v. ekki, er það, að
þetta er ekki fyrsta einhliða áætl-
un Bandaríkjamanna um öryggi
landsins, íslands. 1949 ákvað Or-
yggismálaráð Bandau'kjanna
íeynilega að Bandaríkin myndu
gera innrás í landið ef hættuá-
stand skapaðist.
Samkvæmt skjali Öryggis-
málaráðsins sem dagsett er 29.
júlí 1949 er slíkt hættuástand skil-
greint sem samsæri, valdataka
kommúnista hvort sem hún væri
að undirlagi Sovétríkjanna eða
ekki. Skjalið segir að Bandaríkin
myndu grípa í taumana og þar er
bætt við: „Innrás á ísland yrði
ekki eina úrræðið sem hugsan-
lega yrði gripið til. Annað ráð en
innrás væri að hefja pólitískt
stríð, þarsem m.a. vopnum yrði
komið inn í landið og neðanjarð-
arleiðtogar, helst af öllu Skandin-
avar, yrðu andkommúnistum á
íslandi til hjálpar við að berjast
gegn hinni kommúnisku ríkis-
stjórn. Jafnvel þó að andkomm-
únistar næðu ekki yfirhöndinni
þá þegar, þá væri að minnsta
kosti hægt að ráðast inní landið á
þeirri forsendu að borgarastyrj-
öld væri í landinu".
Það kemur fram í þessu skjali
að fulltrúar í Öryggisnefndinni
áttu ekki að láta íslensk yfirvöld
vita af þessu, því það myndi valda
þeim óþarfa óþægindum að svo
stöddu.
„Áformin geta þannig breyst
en hrokinn í bandarískum áætl-
anaspekingi er ávallt sá sami,“
segir í niðurlagi greinarinnar í
Nation. Þetta er eitt elsta viku-
tímarit í Bandaríkjunum. Skjal
það sem um ræðir mun að ein-
hverju ieyti hafa komið fram
áður árið 1975 og þar frá því sagt
hér á landi.
-óg
Empire Brass Quintet, standandi frá vinstri: David Ohanian horn, Scott Hartman básúna, Charles Lewis trompett og
Samuel Pilafian túba, fremstur situr Rolf Smedvig trompetleikari sem er norsk-íslenskur að uppruna.
Tónlist
Empire Brass Quintet
Bandarískur málmblásarakvintett heldur tvenna tónleika í Reykjavík
í kvöld, þriðjudag, kl. 21 held-
ur bandaríski málmblásarakvint-
ettinn Empire Brass Quintet tón-
leika f Austurbæjarbíói á vegum
Tónlistarfélagsins í Reykjavík.
Þessi kvintett hefur starfað í 14 ár
og nýtur alþjóðlegrar viðurkenn-
Prentvillupúki
í forystugrein á laugardaginn
var komist svo að orði um
Samtök áhugamanna um úrbætur
í húsnæðismálum að þau hefðu
„sett fram gífurlegar kröfur um
úrbætur, sem ekki verður betur
séð en séu í alla staði mjög sann-
gjarnar". Þarna vélaði prentvill-
upúkinn heldur betur um, því í
stað „gífurlegar kröfur" átti að
standa „ýtarlegar kröfur“.
ingar sem einhver besti kvintett af
þessari gerð í heiminum.
Kvintettinn skipa trompetleik-
ararnir Rolf Thorstein Smedvig,
sem er að hálfu leyti íslenskur, og
Charles Lewis, John Ohanian
sem leikur á horn, Scott Hartman
leikur á básúnu og Samuel Pilafi-
an leikur á túbu. Þeir hófu að
leika saman árið 1971 fyrir til-
stuðlan Leonard Bernstein.
Framan af léku þeir jafnframt í
ýmsum hljómsveitum, aðallega í
Boston, en undanfarin ár hafa
þeir helgað kvintettinum starfs-
krafta sína. Meðfram því starfi
kenna þeir við Boston háskólann
og á sumrin staiida þeir fyrir
námskeiðum á vegum skólans í
Berkshire fjöllum.
Empire Brass kvintettinn hef-
ur farið í hljómleikaferðir um
fjölmörg lönd og gefið út á annan
tug hljómplatna. Hann hefur
pantað verk hjá ýmsum þekktum
bandarískum tónskáldum og
verða nokkur þeirra leikin á tón-
leikunum í kvöld. Auk þess eru á
efnisskránni verk frá
endurreisnar- og barokktímum,
ma. eftir Albinoni og Bach, róm-
antísk verk og svíta úr West Side
Story eftir guðföður sveitarinnar,
Bernstein.
Annað kvöld, miðvikudag,
verða aðrir tónleikar Empire
Brass Quintet í sal Mennta-
skólans við Hamrahlíð. Þeir tón-
leikar eru tileiknaðir ári
æskunnar og ári tónlistarinnar og
efnisskráin sniðin fyrir ungt fólk.
Verða þar leikin vinsæl tónverk
frá 17.-20 öld.
- ÞH
Þriðjudagur 2. apríl 1985 ÞJÓÐVILJINN — SlÐA 19
Londonlamb276,00 pr. kg.
Svinabógur 269,00
Svínalæri 275,00
Svínakótelettur 379,50
Sítrónumareneraður
Lambabógur 279,00
Ávaxtaskreytt
Lambalæri 289,00
Kryddlegið
Lambalæri 289,00
Peking endur 279,00
Þykkvabæjar
Franskar 44,00
ORA grænar
baunir 19,00 Vz dós
Maískorn 49,00 V2 dós
Rauðkál 26,00 V2 dps
Jarðarber
Bulgar 75,00 Vidósi
Hollenskt rauðkál
(í glösum) 49,50
r
Noatun Nóatúni 17
sími 17261
NóatúnRofabæ 39 sími 71200
(var áður Árbæjarmarkaður)
VogaverGnoðavogi
sími 35990
ÁlfheimabúðinÁlfheimum 4
sími 34020 r
S8&
pÁSKA