Þjóðviljinn - 22.05.1985, Qupperneq 4

LEIÐARI
Stjómarandstaðan sameinast
til lausnar húsnæðisvandanum
„Þingflokkar í stjórnarandstöðu á Alþingi vilja
hér með vara hæstvirta ríkisstjórn og þing-
meirihluta við því að slíta þingi, án þess að leysa
ríkjandi neyðarástand í húsnæðismálum “
segir í upphafi þess umræðugrundvallar sem
fulltrúar stjórnarandstöðunnar á þingi afhentu
þeim mönnum sem öðrum fremur bera ábyrgð
á neyðarástandinu, þeim Þorsteini Pálssyni for-
manni Sjálfstæðisflokksins og Steingrími
Hermannssyni formanni Framsóknarflokksins.
Stjórnarandstaðan minnti formenn stjórnar-
flokkanna á orsakir neyðarástandsins; skerta
greiðslugetu lántakenda vegna afnáms vísitölu-
bindingar launa en ekki lána. En þetta kallaði
forsætisráðherra sjálfur einmitt „mistök" stjórn-
arinnar. Hin ástæðan var „vaxtafrelsið“ sem
formaður Sjálfstæðisflokksins kallaði „tíma-
mótaákvörðun" á sínum tíma, - en hefur leitt af
sér hækkun raunvaxta og óberandi vaxtabyrði
fyrir húsnæðiskaupendur og fleiri aðilja í þjóðfé-
laginu.
Það er í sjálfu sér merk tíðindi að stjórnarand-
staðan skuli hafa sameinast um málfylgju í svo
mikilvægum málaflokki og húsnæðismálin eru.
Með þessu hefur andstaðan sýnt að hún rís
undir þeirri siðferðislegu ábyrgð sem því fylgir
að reka áreiðanlega stjórnarandstöðupólitík á
löggjafarsamkomunni. Með þessu sýnir and-
staðan styrk sinn og kemurfram sem raunveru-
legur valkostur.
I umræðugrundvellinum við ríkisstjórnina
segir enn fremur: „Þingflokkar stjórnarandstöð-
unnar hafa náð samkomulagi um breytingartil-
lögur við frumvarp ríkisstjórnarinnar um
greiðslujöfnun húsnæðislána. Aðalatriði þeirra
tillagna er að stjórnvöld viðurkenni undan-
bragðalaust þann umframreikning sem lántak-
endum hefur verið gert að greiða, vegna mis-
gengis launa og lánskjara og hækkunar raun-
vaxta umfram verðbólgu".
í breytingartillögum andstöðunnar felst m.a.
að greiðslujöfnun, sem Steingrímur og Þor-
steinn ætluðu að bjóða þeim sem vilja þreyta
krossapróf hjá Húsnæðisstofnun, - nái í stað
þess til allra og einnig til banka og lífeyrissjóða,
-að greiðslumarkið miðist við vísitölu kauptaxta
en ekki einhverja enn eina ránskjaravísitöluna,
- að vextir verði lækkaðir og margt fleira.
Þessar tillögur andstöðunnar um lausn á ríkj-
andi neyðarástandi eru lagðar fram með von
um að samkomulag geti tekist á Alþingi fyrir
þinglausnir. Stjórnarandstaðan vísar til fram-
lagðra fjáröflunartillagna en hafnar erlendum
lántökum.
„Aðalatriðið að okkar mati er“segir í umræðú-
grundvelli stjórnarandstöðunnar, „að Alþingi
verði ekki slitið fyrr en lántakendur hafi fyrir því
fullnægjandi tryggingu, að lausn sé fundin á
ríkjandi neyðarástandi".
Það var svo í rökréttu framhaldi af eymingja-
dómi ríkisstjórnarinnar að forystumenn stjórn-
arflokkanna vældu í ríkisfjölmiðlunum undan
upplýsingum húsnæðishópsins í fjölmiðlum.
Þeir hafa nefnilega ekkert gert enn. Hins vegar
er ekkert lát á allra handa yfirlýsingum þeirra
um að þeir vilji gera þetta og vilji gera hitt.
Þannig var t.d. Alexander húsnæðisráðherra,
sem hefur formlega með þennan málaflokk að
gera, alltíeinu að leggja fram tillögur um leiðrétt-
ingar á G-lánum sem hafa ekki hækkað um
krónu frá því anno domini 1983. Allt eru þetta
bara tillögur hjá Alexander, en ekki ákvarðanir,
og ástæðulaust fyrir fjölmiðla að taka þær alvar-
lega fremur en fyrri „tillögur “ sem ekki hafa
komist til framkvæmda.
Uppá síðkastið hefur einmitt mjög borið á
misvísandi upplýsingum af því tagi frá ríkis-
stjórninni sem fjölmiðlarnir voru með um s.l.
helgi. Ríkisstjórnin er þannig að reyna að draga
athyglina frá neyðarástandinu af sínum eigin
völdum. En eftir stendur sá nakinn
sannleikurinn: Þeir tala og tala; en annars EKK-
ERT. Samstarf stjórnarandstöðunnar í málinu
gæti bjargað löggjafarsamkomunni frá hlutdeild
í skömminni.
KLIPPT OG SKORK)
Strákarnir í Ungliðarnir hafa fengið alvörubyssur að leika sór að. Og þá getur ýmislegt gerst..
Á kvikmyndahátíð sem nú
stendur yfir má sjá austurríska
kvikmynd sem nefnist Ungliðarn-
ir eða réttara sagt Arftakarnir.
Þar segir frá ungum strákum sem
Iáta ýmislegt sem þeim er and-
snúið í tilverunni teyma sig í fé-
lagsskap nýnasista. Grimm mynd
og um margt vel gerð.
Sá sem gengur út af myndinni
veltir því fyrir sér stundarkorn
hvaða áhrif slíkar myndir hafa.
Með öðrum orðum: Ef það er
ætlun höfunda slíkrar myndar að
vara við þeim tvísýna og há-
skalega og glæpsamlega leik, sem
svokallaðir öfgahópar til hægri
stunda hér og þar um Evrópu - ná
þeir þá tilgangi sínum? Kannski
sjá aðeins þeir boðskapinn, sem
þegar vita hvað nasismi er og var?
Er það hugsanlegur möguleiki,
að sá „félagsandi“ í táknum,
lúðrablæstri, lýðskrumi,
slagsmálum, misþyrmingum og
vopnaskaki, sem aðalsöguhetjan
ánetjast, gæti jafnvel orðið smá-
hvöt einhverjum til að prófa hið
sama? Á þeirri öfugsnúnu for-
sendu að hjá þessum drengjum sé
þá eitthvað að gerast! Einhver
hasar!
Þessi tilgáta er borin fram m.a.
vegna þess að þegar fræg mynd,
Clockwork Orange, gekk um
garða fyrir nokkrum árum, þá
vakti ofbeldið í henni ekki við-
bjóð allara, heldur freistaði ein-
hverra til að leggja í eftirhermur.
Skelfilegt
minnisleysi
í annan stað minnir mynd sem
Ungliðarnir mjög á það skelfilega
minnisleysi og tilfinningaleysi
fyrir jafnvel nýliðinni sögu sem
virðist herja á flest lönd.
Nýnasistaflokkurinn, sem
segir frá í myndinni, ætlar að
reyna að öðlast hylli virðulegra
borgara og afneitar því Hitler í
orði kveðnu. En um leið er af-
neitað glæpaverkum hans og þá
fyrst og fremst Gyðingamorðun-
um. Og eins og fréttir herma, þá
er þetta ekkert einsdæmi - til eru
ýmis málgögn hér og þar í Evrópu
og höfundar bóka, sem halda því
fram að heimildir um þau „iðnað
dauðans" sem nasistar stunduðu í
Auschwitz og víðar, séu blátt
áfram uppspuni. Vitanlega trúa
þeir ekki sjálfir þessum staðhæf-
ingum sínum. En þeir treysta á að
nógir séu til, sem eru nógu rugl-
aðir og fáfróðir til að taka mark á
sögufölsun - einkum ef hún er
nógu ósvífin. Svo er annað:
Margt er það sem hrópar og
jafnvel heilar þjóðir sjá sér hag í
að gleyma.
Hvaða gaur
var Hitler?
Og jafnvel þótt menn séu ekki
að reyna að hagræða fortíðinni
sér í hag: Minnisleysið er yfir-
þyrmandi samt.
Þess var minnst á dögunum að
fjörutíu ár eru frá því að friður
komst á í Evrópu. I breska sjón-
varpinu var þá allmikið um að
vera, sýndar voru heimildamynd-
ir um lokaskeið stríðsins og fleira
í þeim dúr. Það var líka farið í
skóla einn í Bristol og nemendur
spurðir um stríðið og helstu per-
sónur þess. Þeir vissu ekki, hver
var sá flokkur sem Hitler hafði
komið til valda og því færra um
stefnu hans. Þeir vissu ekki hver
var forseti Bandaríkjanna í styrj-
öldinni. Var það kannski John F.
Kennedy? spurði einn sem fróð-
astur var. Það var ekki fyrr en
komið var að Winston Churchill
forsætisráðherra Bretlands, að
þessir bresku unglingar vissu
nokkurnveginn hvað verið var að
spyrja um.
Sjónvarpsrýnandinn spyr síð-
an:
„Hefur unga fólkið hjá okkur
varið bestu árum ævinnar til þess
að horfa á stríðsmyndir og mynd-
bandahrollvckjur um útrýming-
arbúðir án þess að hafa lært hið
minnsta af þeim um það, hverjir
nasistar voru?“
Það er nefnilega það.
Miðillinn er
boðskapurinn
Breskir foreldrar og breskir
unglingar hafa enga sérstaka
ástæðu til að gleyma stríðinu.
Breskir unglingar hafa áreiðan-
lega séð mikið af kvikmyndum og
sjónvarpsþáttum um stríðið, um
andspyrnuhreyfingu, um upp-
gang nasismans, jafnvel um út-
rýmingarbúðirnar. En það er
stundum engu líkara, en að það
mikla filmumagn sem rennur
fram hjá augum yngri kynslóðar
sé þess eðlis, að einmitt magnið
sjálft komi í veg fyrir að áhorf-
andinn fái einhvern skynsam-
legan botn í það sem fyrir augun
ber. Og þetta gerist líklega ekki
barasta af því að fjöldi stríðs-
mynda er afar yfirborðlegur, og
þar með sé boðið upp á það, að
allt sögulegt samhengi víki fyrir
spennandi ævintýrum einstak-
linga í svosem hvaða stríði sem
væri.
Eins og sjálfsagt er deila menn
víða um lönd um stefnu í dag-
skrármálum sjónvarps. Vitan-
lega halda menn fram gæðaefni
ýmiskonar og vilja halda allskon-
ar hroða frá skerminum, þótt
misjafnlega gangi. Sjálfsagt að
halda því áfram. En það er líka
vert að gefa gaum að þeirri kenn-
ingu, að þegar sjónvarps- og
myndbandanotkun er komin yfir
einhverja mettun - sem enginn
veit reyndar hver er - þá fer inni-
hald dagskrár að skipta æ minna
máli. Sjálft magnið tekur við og
eins og gerir áhorfandann
ómyndugan og ráðvilltan.
-ÁB.
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviíjans.
Rit8tjórar: Árni Bergmann, össur Skarphóðinsson.
Rltstjórnarfulltrúi: Öskar Guðmundsson.
Fréttastjóri: Valþór Hlöðversson.
Bíaðamenn: Aðalbjörg Óskarsdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Guðjón
Friðriksson, Helgi Guðmundsson, Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gísla-
son, Mörður Árnason, Ólafur Gíslason, Sigurdór Sigurdórsson,
Víðir Sigurðsson (íþróttir).
Ljó8myndir: Einar ólason, Einar Karlsson.
Útlit og hönnun: Filip Franksson, Þröstur Haraldsson.
Handrlta- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrifstofustjórl: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Magnús Loftsson.
Útbreiðslustjóri: Sigríður Pótursdóttir.
Auglýsingastjóri: Ragnheiður Óladóttir.
Auglysingar: Anna Guðjónsdóttir, Ásdís Kristinsdóttir,
Hreiðar Sigtryggsson.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pótursdóttir.
Símavarsla: Margrót Guðmundsdóttir, Sigríður Kristjánsdóttir.
Hú8mæður: Bergljót Guðjónsdóttir, ólöf Húnfjörð.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Björnsson.
Bílstjóri: Ólöf Sigurðardóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla, auglýsingar, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setnlng: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 30 kr.
Sunnudagsverð: 35 kr.
Áskriftarverð á mónuðl: 330 kr.
Afgreiðsla blaðsins er opin á laugardögum
frá kl. 9 til 12, beinn sími: 81663.
4 SÍÐA - ÞJÖÐVILJINN Miðvikudagur 22. maí 1985