Þjóðviljinn - 19.07.1985, Blaðsíða 5

Iðnaður
Hægt að auka framleiðnina
Hermann Aðalsteinsson verkefnisstjóri í framleiðniátaki íiðnaði:
íslendingarstanda nágrannalöndunum að baki hvað framleiðni varðar. Ástœðanslœm
stjórnunfyrirtœkjanna. Með hagrœðingu hœgt að styttaframleiðsluferlið og auka
framleiðnina. Aukinframleiðni: stœrriþjóðarkaka, meiri hagvöxtur
„Iðntæknistofnun hefur í sam-
ráði við Iðnaðarráðuneytið,
samtök launþega og samtök at-
vinnurekenda hafið framleiðniá-
tak í iðnaði. Það á að stuðla að
aukinni framleiðni. Aukin fram-
leiðni hefur þær afleiðingar að
þjóðarkakan stækkar og við höf-
um meira til skiptanna. Fram-
leiðni er hægt að auka með meiri
hagræðingu innan fyrirtækj-
anna, því eins og japanskur máls-
háttur segir þá er „framleiðni við-
horf hugans“. Aukin framleiðni
gefur síðan aukinn hagvöxt sem
ætti að vera flestum til góða. Við
hjá Iðntæknistofnun fjöllum ekki
um skiptingu þjóðarkökunnar,
aðeins um að stækka hana“, sagði
Hermann Aðalsteinsson verkefn-
isstjóri í framleiðniátaki í iðnaði,
þegar Þjóðviljinn spjallaði við
hann um nýju sóknina í iðnaðin-
um.
„Framleiðniátak í iðnaði er
tveggja ára verkefni sem hófst í
byrjun þessa árs og lýkur í lok
ársins 1986. Framleiðniátakið
felur í sér að auka þurfi fram-
leiðni fyrirtækjanna. íslendingar
standa nágrannalöndunum að
baki hvað framleiðni varðar og
tel ég að rekja megi hluta þessa
vandamáls til slæmrar stjórnunar
fyrirtækjanna, þó alltaf séu und-
antekningar á því. Með aukinni
hagræðingu væri hægt að stytta
framleiðsluferlið, og spara með
því mikinn tíma. Sparnaður sem
slíkur leiðir af sér aukna fram-
leiðni og jafnframt leið til að
stækka þjóðarkökuna.
Nauðsynlegt er að kynna
átakið fyrir sem flestum því þetta
kemur öllum við, allir þurfa að
gera sér grein fyrir verðmæta-
sköpuninni. Rauntekjur einstak-
lingsins hafa ekki hækkað á und-
anförnum árum eins og vonir
hafa staðið til. Það eru bara fleiri
hendur sem sjá t.d. heimilinu far-
borða.
Það eru til 4 leiðir til að stækka
kökuna: (virðisauki)
1. Að hækka verð.
2. Afsláttur í innkaupum.
3. Fjárfesting í nýjum tækjum.
4. Að auka framleiðnina. Það má
gera með tvennum hætti þ.e. að
framleiða sama magn með minni
aðföngum eða framleiða meira
magn með sömu aðföngum.
Þessa leið veljum við.
Söfnun upplýsinga
Undirbúningsvinnan í fram-
leiðnisátakinu hófst í byrjun
þessa árs með söfnun upplýsinga,
er varða framleiðnistig ýmissa
atvinnugreina og landsins í heild í
samanburði við ýmsar erlendar
þjóðir. Samanburður á fram-
leiðnitölum á milli þjóða er mjög
erfiður vegna þess að mælieining-
in kr., aurar er mjög slæm mæli-
eining fyrir framleiðniútreikn-
inga, en mest af handbærum
gögnum eru með þeim hætti.
Betra er að nota t.d. kg á móti
mínútum eða eitthvað þess hátt-
ar. Þegar t.d. er litið á kúrfu yfir
framleiðnihlutfall íslendinga þar
sem mælieiningin er kr., aurar
getur hún sýnt að við séum í sókn
og jafnvel kornin yfir framleiðni
annars lands. En það segir ekki
alla söguna því þar spilar verðlag
inn í dæmið.
Sameiginlegt átak í hagræð-
ingu hjá fyrirtækjum og stytting
framleiðsluferilsins er nauðsyn-
legt. Það er hægt í því sambandi
að taka dæmi frá árinu '76-77 tók
það íslendinga 38 mínútur að
framleiða einar gallabuxur þegar
það tók Skota aðeins 19 mínútur.
Þetta voru nákvæmlega eins bux-
ur, úr sama efni og sama snið.
Skosku buxurnar kostuðu um
25000 g. kr. en þær íslensku um
38000 g. kr.. Þær íslensku voru
engan veginn samkeppnishæfar.
íslenska starfsfólkið var ekkert
síðra, meinið var framleiðsluferl-
ið, íslensku framleiðsluferlið var
mikið lengra en hið skoska. Þetta
hefur tekist að laga. Með hagræð-
ingu er hægt að laga þetta stig,
það er ekki stjórnendur einir sem
mesta vitið hafa á hagræðingu á
vinnustað, það er líka starfsfólkið
á vinnustaðnum. Með hagræð-
ingu og styttingu framleiðslufer-
lisins þarf vinnustaðurinn ekki að
verða ómanneskjulegri þvert á
móti ætti það að geta stuðlað að
þægilegri vinnuaðstöðu og betri
starfsanda.
Við höfum verið að reyna að
afla okkur upplýsinga yfir mark-
aðshlutfall erlendra húsgagna á
móti þeim íslensku hér á landi. A
árunum 1973-1983 hefur
innflutningur á húsgögnum
fimmfaldast og neyslan tekið
mikið stökk. En ekki er vitað
hvernig skiptingin er á milli inn-
lendrar og erlendrar framleiðslu.
Þegar við leituðum eftir upplýs-
ingum um söluna hjá t.d. Þjóð-
hagsstofnun, Hagstofunni o.fl.
aðilum, þá eru ekki til neinar að-
skildar tölur yfir hvað selst af er-
lendum húsgögnum og hvað af
þeim íslensku, heldur aðeins
heildartölur. Mörg húsgagna-
fyrirtæki selja eigin framleiðslu
ásamt innflutningi, og gefa hlut-
fallið ekki upp.
Vöxtur og velgengni
Annar liður í framleiðniátak-
inu er þróunarerkefnið, vöxtur
og velgengni. Vöxtur og vel-
gengni er byggt á námskeiði, ætt-
uðu frá írsku stjórnunarstofnun-
inni Irish Management Institute,
en aðferðafræði þess hefur verið
beitt þar með góðum árangri síð-
an 1978. írar hafa flutt verkefnið,
sem á ensku nefnist „Business
Development Program“, út til
annarra landa og er það nú í gangi
í Austurríki, Finnlandi og Grikk-
landi. Þátttakendur voru valdir
samkvæmt ábendingu ýmissa að-
ila, félagasamtaka og stofnana.
Við höfum fengið mjög góðar
viðtökur hjá þeim fyrirtækjum.
Verkefnið stendur í 18 mánuði og
krefst talsverðar vinnu af þátttak-
endum, þeir þurfa að mæta á
námskeiðið tvisvar í mánuði.
Verkefnið skiptist í þrjú meg-
instig: greiningu, áætlanagerð og
framkvæmd. A greiningarstiginu
eru fundnar veikar og sterkar
hliðar fyrirtækisins og leitað
nýrra möguleika. Á áætlanastig-
inu eru möguleikar skoðaðir og
þeir ákjósanlegustu valdir út. Á
framkvæmdastiginu er áætlun
hrint í framkvæmd og fylgst með
árangri. Verkefnið á að hjálpa til
að koma á betri stjórnun,
auknum mannlegum samskiptum
og nýrri tækni, efla vöruþróun og
leita nýrra markaða og auka
framleiðni.
Starfskynning í skólum
Á vegum framleiðni átaksins
voru haldnar starfskynningar í
tveim grunnskólum á landinu í
fyrra vetur, á Seyðisfirði og í
Ármúlaskólanum. Markmiðið
var að koma nemendum í snert-
ingu við uppbyggingu atvinnulífs-
ins og mikilvægi framleiðni.
Nemendur fóru í framleiðsluleik,
í honum voru þeir fyrst spurðir
hvað þeir vildu fá í laun að loknu
námi. Útkoman hjá flestum var
40-50 þús. kr. á mánuði. Síðan
var þeim sýndur hitaplatti og þau
spurð hvað þau mundu vilja
borga fyrir hann, flest vildu borga
70-80 krónur. Nemendur töldu
sig geta búið til plattann á einum
klukkutíma og var þá reiknað út
hvað þau myndu hafa í laun ef
þau ynnu við plattagerð og var
útkoman 14000 krónur á mánuði.
Okkur fannst nemendurnir á
Seyðisfirði vera í miklu nánari
snertingu við atvinnulífið en
nemendurnir úr Reykjavík. Þeir
fóru eftir starfskynninguna að
taka að sér að þvo og bóna bfla í
jólafríinu. Ágóðinn var síðan
látinn renna í ferðasjóð 9. bekk-
inga.
Það eru enn í gangi viðræður
við menntamálaráðuneytið um
að hrinda þessu í framkvæmd.
Atvinnugreina-
ráðstefnur
í haust verður haldin ráðstefna
um framleiðni hjá smáfyrirtækj-
um. Hingað koma m.a. aðilar frá
Noregi, Sviþjóð, Japan, írland
og Kanada. Við höfuni verið í
viðræðum við útvarpsstjóra um
að koma á reglulegum kynning-
arþáttum í sjónvarpið næsta vet-
ur. Það er liður í kynningarátak-
inu þar sem við reynum að koma
átakinu á framfæri til sem fle-
stra“, sagði Hermann Aðal-
steinsson verkefnastjóri fram-
leiðniátaksins að lokum.
-sp
Föstudagur 19. júli 1985 þjóðvíLJINN - SÍÐA 5