Þjóðviljinn - 10.09.1985, Blaðsíða 15

HEIMURINN
Suður-Afríka
Reagan sveiflar vendinum
Washington, Jóhannesarborg og
víðar - Ronald Reagan forseti
Bandaríkjanna tilkynnti í gær
að hann hefði ákveðið að grípa
til efnahagslegra refsiaðgerða
gegn stjórn hvíta minnihlutans
í Suður-Afríku. Bannið nær
ma. til tölvubúnaðar sem lög-
regla og öryggissveitir í
Suður-Afríku hafa notað og
einnig bannaði forsetinn allan
útflutning á tækniþekkingu á
sviði kjarnorku.
Þessu til viðbótar lokaði Reag-
an fyrir öll lán til stjórnarinnar í
Pretoríu og hann sagðist myndu
ráðgast við bandamenn Banda-
ríkjanna um hugsanlegt bann á
innflutningi á svonefndum Krug-
errands sem eru suðurafrískir
gullpeningar.
Þessar ráðstafanir Reagans
komu nokkuð á óvart því forset-
inn hefur hingað til fylgt svo-
nefndri fortölustefnu sem felst í
því að halda uppi samskiptum við
hvíta minnihlutann í Suður-
Afríku og freista þess að tala
hann ofan af kynþáttastefnu
sinni. Báðar deildir bandaríska
þingsins hafa samþykkt þingsá-
'lyktanir um refsiaðgerðir en Re-
agan hefur fram til þessa haft þær
að engu. Telja margir að hann
hafi gripið til þessara ráðstafana
til þess að setja þá út af laginu
sem gagnrýnt hafa fortölustefnu
hans. Er til þess tekið að aðgerðir
forsetans ganga öllu skemur en
þær refsiaðgerðir sem þingið hef-
ur lagt til.
Þegar það kvisaðist að Reagan
hefði í hyggju að beita Suður-
Afríku refsiaðgerðum réðust
Reagan forseti - margir telja refsiað-
gerðir hans einungis mótleik gegn
prýstingi frá þinginu.
suðurafrískir fjölmiðlar harka-
lega gegn Bandaríkjunum og að-
stoðarutanríkisráðherra lands-
Thailand
Misheppnuð valdaránsGlraun
Bangkok - í gærmorgun við
dögun var gerð tilraun til
valdaráns í Thailandi. Eftir tíu
klukkustundir gáfust valda-
ræningjarnir upp eftir að stjórn
landsins setti þeim þá úrslita-
kosti að annað hvort gæfust
þeir upp eða yrðu vegnir.
Þeir sem stóðu fyrir valdaráns-
tilrauninni voru tveir bræður,
annar þeirra var rekinn úr hern-
um eftir ámóta tilraun fyrir fjór-
um árum en hinn er flugsveitar-
foringi. Aðeins 500 hermenn
tóku þátt í uppreisninni en þeir
réðu yfir 22 skriðdrekum. Fjórir
létust í átökunum sem urðu, þar
af tveir fréttamenn frá banda-
rísku sjónvarpsstöðinni NBC, og
59 særðust.
Átökin stóðu í tíu tíma en náðu
aldrei nema til helstu stjórnar-
bygginga og nærliggjandi gatna.
Ekki kom til átaka utan höfuð-
borgarinnar og fæstir landsmenn
urðu varir við átökin. Þegar upp-
reisnin hófst voru bæði forsætis-
ráðherra landsins og yfirmaður
heraflans á ferðalagi erlendis en
þeir sneru heim um leið og þeir
fréttu af valdaránstilrauninni.
Hún var hins vegar um garð
gengin þegar þeir komu heim.
ins, Louis Nel, sagði að refsiað-
gerðirnar gætu leitt fátækt,
eymd, hungur og jafnvel dauða
„yfir fjölda saklausra afríkubúa".
í ályktun sem samþykkt var í
lok fundar utanríkisráðherra
ríkja utan hernaðarbandalaga í
Luanda í Angóla voru viðskipta-
lönd Suður-Afríku hvött til að
grípa til refsiaðgerða svo koma
mætti á meirihlutavöldum
blökkumanna þar í landi án
mikilla blóðsúthellinga.
Á meðan halda óeirðirnar
áfram í Suður-Afríku og í fyrri-
nótt létust amk. tveir. Til átaka
kom í mörgum hverfum blökku-
manna víðs vegar um landið.
Heimildir úr röðum andstöð-
unnar sögðu að lögregla hefði
ráðist inn á heimili og skrifstofur
stjórnarandstæðinga í Höfða-
borg, Jóhannesarborg og Piet-
ermaritzburg. í það minnsta tveir
forystumenn samtaka hvítra
manna sem berjast gegn her-
skyldu voru handteknir. Hins
vegar var sonur Desmond Tutu
biskups látinn laus í gær eftir
tveggja vikna frelsissviptingu.
Sjá frétt um viðbrögð á bls.
17.
Baskar
sprengja
Madrid - Samtök aðskilnaðar-
sinna í Baskalandi lýstu í gær á
hendur sér ábyrgð á sprengju-
tilræði sem gert var í Madrid í
gærmorgun en í því slösuðust
16 þjóðvarðliðar og tveir veg-
farendur.
Sprengjan sem sprakk var í bfl
sem lagt hafði verið í götu sem
hýsir mörg sendiráð. Þjóðvarð-
liðarnir voru á leið til sovéska
sendiráðsins þar sem þeir áttu að
standa vörð. Sprengjan var
sprengd með fjarstýringu en til-
ræðismennirnir voru skammt
undan og kom til skotbardaga
milli þeirra og þjóðvarðliða áður
en tilræðismennirnir komust
undan í leigubfl sem þeir rændu.
Samtökin ETA - föðurland og
frelsi baska hafa tekið ábyrgð á
morðum á 28 manns það sem af
er þessu ári og er þetta í fjórða
sinn sem þeir ráðast til atlögu í
höfuðborg Spánar. Áður hafa
þeir myrt forstjóra seðlabanka
landsins og tvo herforingja. Sam-
tökin berjast fyrir sjálfsákvörð-
unarrétti Baskalands og að ör-
yggissveitir á vegum spænska
ríkisins verði á brott frá Baska-
landi.
Bretland
Miðjubandalagið
vill öðlast áhrif
^ HúsnæÖisslofnun ríklsins
BREYTTUR EIIMDAGI UMSOKNA
UM LÁIM
TIL BYGGIIMGAFRAMKVÆMDA
Á ÁRIIMU 1986.
Torquay - Um helgina var hald-
Inn landsfundur bandalags
frjálslyndra og sósíaldemó-
krata á Bretlandi. Þar kom fram
eindreginn vilji bandalagsins
til að komast til áhrifa í stjórn
landsins eftir næstu kosning-
ar. Hins vegar er ýmsum
spurningum ósvarað.
Það sem kjósendur eru eflaust
spenntastir að vita er á hvorn veg-
inn flokkurinn muni halla sér ef
hann lendir í oddaaðstöðu á
þingi. Þótt bandalaginu hafi
gengið vel í skoðanakönnunum
að undanförnu þar sem það hefur
verið með uþb. 30% atkvæða eru
fáir trúaðir á að því takist að ná
hreinum meirihluta á þingi.
Gömlu flokkarnir tveir,
Verkamannaflokkurinn og
íhaldsflokkurinn, hafa báðir
hafnað þeim möguleika að
mynda samsteypustjórn ef eng-
inn flokkur fær hreinan meiri-
hluta. Hvorki David Steel, leið-
togi frjálslyndra, né David
Owen, leiðtogi sósíaldemókrata,
vildu á flokksþinginu taka af
skarið um það í hvora áttina
bandalag þéirra myndi leita ef til
þess kæmi. Margir eru þeirrar
skoðunar að bandalagið muni
taka tilboði þess flokks sem býð-
ur meiri áhrif á stjórn landsins en
þess ber að gæta að margir stofn-
endur flokks sósíaldemókrata
gengu úr Verkamannaflokknum
á sínum tíma og yrðu eflaust lítt
hrifnir af samkrulli við íhaldið.
Það kom heldur ekki fram á
þinginu hvor þeirra Steel og
Owen yrði forsætisráðherraefni
bandalagsins við hugsanlega
stjórnarmyndun. Þeir viku sér
undan að svara því með því að
segja að sá flokkanna sem vinnur
fleiri þingsæti muni leggja til for-
sætisráðherrann.
Þetta er túlkað á þann veg að
ekki séu uppi í bandalaginu nein
áform um að sameina flokkana
eða kjósa þeim sameiginlega for-
ystu, í það minnsta ekki fyrr en
eftir næstu kosningar sem verða
ekki seinna en árið 1988.
Petta líka...
... Fjórtán sjálfboðaliðar sem
börðust gegn skogareldum í
norðanverðu Pórtúgai létust í
eldinum í fyrrinótt. Skogareld-
ar hafa eyðilagt verðmætt
skóglendi í Portúgal í sumar
sem og í öðrum löndum um
sunnanverða Evrópu...
... 30 þúsund rúmenar söfn-
uðust saman til að hlýða á
bandaríska predikarann Billy
Graham þegar hann messaði í
grísk-kaþólsku klaustri í norð-
austurhluta Rúmeníu i fyrra-
dag. Graham er á ferðlagi í
Rúmeníu þessa dagana en
hann lýsti því yfir við komuna
til landsins á föstudaginn var
að hann hygðist á engan hátt
blanda sér í stjórnmál...
REliTER
Umsjón:
ÞRÖSTUR HARALDSSON
Þriðjudagur 10. september 1985 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 19
. NOVEf *
VERÐUR EINDAGI FRAMVEGIS
í STAÐ 1. FEBRÚAR.
Þess vegna purfa umsóknir vegna framkvæmda á árinu 1986
aö berast eigi síðar en 1. nóvember nk.
Lán þau sem um ræðir eru þessi:
- Til byggingar á íbúðum eða kaupa á íbúðum í smíðum.
- Til byggingar íbúða eða heimila fyrir aldraða, og
dagvistarstofnana fyrir börn og aldraða.
- Til nýbygginga í stað heilsuspillandi húsnæðis.
- Til framkvæmdaaðila í byggingariðnaði.
- Til tækninýjunga í byggingariðnaði.
Ofangreindur eindagi gildir einnig fyrir framkvæmdaaðila í
byggingariðnaði, sem vilja legg'a inn bráðabirgðaumsóknir
vegna væntanlegra kaupenda.
Umsækjendur, sem eiga fullgildar lánsumsóknir hjá
stofnuninni, er borist hafa fyrir 1. febrúar 1985, en gera ekki
fokhelt fyrir 1. nóvember nk., skulu staðfesta þær sérstaklega,
ella verða þær felldar úr gildi.
Reykjavík, 4. sept. 1984
HúsnæÖisstofnun ríkisins