Þjóðviljinn - 15.01.1986, Side 13

Óbyggðar-
stefna
stjóm-
valda
Alyktun Alþýðusam-
bands Vestfjarða um
húsnœðismál
Á undanförnum misserum hef-
ur stefna stjórnvalda leitt til
mikiila umskipta til hins verra í
húsnæðismáium í fjórðungnum.
íbúðarbyggingar hafa dregist
veruiega saman og í sumum
byggðarlögum nær lagst af.
Fólki hefur fækkað og eftir-
spurn eftir húsnæði nærfellt horf-
ið. í flestum byggðarlögum hefur
orðið verðhrun á íbúðum og eru
dæmi þess að íbúðir seljist á allt
að helmingi af matsverði.
26. þing A.S.V. lýsir ábyrgð á
hendur stjórnvöldum á þessari
eignaupptöku og krefst þess að
þegar verði snúið af braut
óbyggðastefnu stjórnvalda og
tekin upp raunhæf byggðar-
stefna.
Þingið bendir á að efla beri
meir en nú er byggingu leiguí-
búða á félagslegum grundvelli.
Vaxta- og verðtryggingar-
stefna stjórnvalda hefur leitt til
gífurlegra erfiðleika húsbyggj-
enda og kaupenda, sem lýsir sér
best í auglýsingum um nauðung-
aruppboð, sem birtast í nýjasta
dagblaði landsmanna, Lögbirt-
ingarblaðinu.
26. þing A.S.V. vísar á bug
þeirri stefnu stjórnvalda að
verðtryggja fjármagn en laun
ekki. Engar efnahagslegar for-
sendur eru fyrir því að fjármagn,
afrakstur vinnu, sé verðbætt um-
fram vinnuna sjálfa.
Sá munur, sem er á verðtrygg-
ingu fjármagns og launa er ekkert
annað en vextir, okurvextir og
núverandi stefna stjórnvalda
gjaldþrotastefna.
A.S.V. leggur á það þunga á-
herslu að í komandi kjarasamn-
ingum verði viðunandi lausn á
húsnæðismálum ófrávíkjanlegur
hluti af kröfum verkalýðshreyf-
ingarinnar.
Viðunandi lausn hlýtur óhjá-
kvæmilega að fela í sér hækkun
launa, lækkun vaxta og verð-
tryggingu skv. launavísitölu.
Lífeyrissjóðir
Einn sjóður
fyrir alla
landsmenn
Lífeyrissjóðir voru stofnaðir
að kröfu verkalýðshreyfingarinn-
ar í þeim tilgangi að tryggja
sjóðsfélögum tekjur eftir að
starfsævi lýkur.
í því skyni leggur launafólk
fram hluta af launum sínum í sjóð
ásamt mótframlagi atvinnurek-
enda.
26. þing A.S.V. vekur athygli á
að mikil óvissa ríkir um það hvort
sjóðirnir geti staðið við skuld-
bindingar sínar gagnvart sjóðsfé-
lögum þegar fram í sækir.
Til að tryggja launafólki verð-
tryggðan lífeyri telur þingið að
stefnt skuli að eftirfarandi mark-
miðum.
a. Lífeyrissjóðirnir verði sam-
einaðir í einn sjóð fyrir alla lands-
menn.
b. í lífeyrissjóð verði greitt af
öllum launum.
Þessi fiskur „Bester" er kynblendingur tveggja styrjutegunda.
Sjávamtvegur og fiskeldi
í Sovétríkjunum
eftir Míkhaíl Spítsjak, aðstoðarforstjóra Vísindadeildar sov-
éska sjávarútvegsráðuneytisins
ísland og Sovétríkin hafa lengi
átt samstarf á sviði sjávarútvegs,
þar sem þau hafa skipst á reynslu.
Höfundur þessarar greinar, Mik-
hail Spitsjak, hefur oftar en einu
sinni komið til íslands. Hann var
t.d. í fylgd með Vladimír Kam-
entsev, sjávarútvegsráðherra So-
vétríkjanna, er hann var á ferð-
inni á Islandi ekki alls fyrir löngu.
Meðfylgjandi grein fjallar um
ástand og þróunarhorfur í fisk-
veiðum í Sovétríkjunum.
í dag gefur fiskiðnaðurinn 25%
af dýrapróteini í landinu. Fiskur
og sjávarafurðir í Sovétríkjunum
eru nú 10,5 milljón tonn á ári,
sem er næstum 13% af veiðinni í
heiminum. í heild eru þetta 1200
mismunandi tegundir. Fiskneysla
er komin upp í 18,2 kg á einstak-
ling, en það er það magn, sem
mælt er með.
Fyrir nokkrum árum komu
strandríkin á hjá sér 200 mílna
efnahagslögsögu og innan þeirra
marka voru öðrum ríkjum bann-
aðar fiskveiðar eða þær takmark-
aðar. Næstum 90% aflans í dag
koma 8% hafsins, þ.e. frá land-
grunninu. Þess vegna komast sjó-
menn, þar á meðal sovéskir, ekki
lengur að hefðbundnum veiði-
svæðum. Nú verða togarar að
sigla til veiða til fjarlægra svæða á
Kyrrahafi og Atlantshafi og
jafnvel til Antarktíku og veiða
fisk af miklu dýpi.
Þetta varð til þess að gera varð
endurskipulagningu á þessu
sviði. Nú er lögð áhersla á að
kanna líffræðilegar auðlindir
heimshafanna og leita leiða til að
auka hina lífrænu framleiðslu við
eigin strendur og í innhöfum og
öðrum vötnum. í þessu skyni
voru farnir nokkur hundruð
rannsóknaleiðangrar um
Míkhaíl Spítsjak.
heimshöfin á tímabili 11. fimm
ára áætlunarinnar (1981-1985). Á
þessum nýju svæðum fá sovéskir
sjómenn verulegan hluta afla
síns. Það er áætlað á næstu fimm
ára áætlun að fjölga rannsókna-
leiðöngrum um 50% og verður
verkefni sumra þeirra að kanna
auðlindir á miklu dýpi.
Jafnframt hefur verið mótuð
tækni við hráefnisvinnsluna, þar
sem ekkert fer til spillis, svo og
hafa nýjar sjávarafurðir komið
fram á sjónarsviðið, úrvalið hefur
aukist og gæðin sömuleiðis.
Nýtískufloti
Það er ekki hægt að tryggja
stöðuga og góða veiði þó fyrir
hendi sé stærsti rannsóknaskipa-
floti heimsins (yfir 100 skip) og
hinar nákvæmustu upplýsingar
um fiskgöngur. Það þarf nýtísk-
utogara sem geta bæði athafnað
sig á opnum svæðum og þar sem
aflinn er á miklu dýpi.
Sovétríkin eru á góðri leið með
að leysa þetta vandamál. Á und-
anförnum fimm árum hafa um 70
nýir togarar verið teknir í notk-
un. Þar á meðal eru stór skip af
gerðinni Pulkovskí Meridian og
Gorizont, frystitogarar af gerð-
inni Alpinist og Orljonok, fljót-
andi fiskvinnslustöðvar og niður-
suðuverksmiðjur. Troll og net
hafa verið endurbætt. Sjómenn
hafa nú um borð nýjustu tölvu-
tækni og bergmálsbúnað og bún-
að eins og Inmaarsat-Standard
A, sem er alþjóðlegt loftskeyta-
kerfi á sjó. Nú koma um 90%
aflans frá fiskiflotanum, 56% af
lagmeti og næstum allt fóð-
urmjöl.
Fiskeldi
í stórum stíl
Úr vötnum, fljótum, lónum og
tjörnum er einnig að fá mikið af
fiski. Það eru miklir möguleikar
til fiskeldis í vötnum landsins,
sem ná yfir 22 milljónir hektara.
En núna koma þaðan aðeins 10%
af heildaraflanum.
Það er brýnt að framleiðsla líf-
rænna afurða í vötnum sé mikil.
En það verður aðeins gert með
fiskeldi. Þegar eru starfandi í So-
vétríkjunum um 150 fiskeldis-
stöðvar og klakstöðvar. Af þessu
skila sér 11.000 milljón seiða í ár
og vötn árlega.
Frekari þróun á sviði þessa iðn-
aðar tengist vernd og endurnýjun
fiskistofnanna, en Sovétríkin
binda miklar vonir við þetta.
Verið er að reisa fimm nýjar fisk-
eldisstöðvar og unnið er að end-
urnýjun allra þeirra fyrirtækja
sem starfa að laxaklaki á Austur-
ströndinni samkvæmt Losos-
áætluninni. Premix-áætlunin
verður til þess að leysa fóður-
vandann, en seiðin verða að fá
hitaeiningaríkt fóður.
Við getum séð af eftirfarandi
að þessi leið er áhrifarík: Nú hef-
ur orðið mögulegt að bjarga
Eystrasaltslaxinum, endurnýja
síldargengd í Okhotsk-hafi og
laxinn á Austurströndinni. Hin-
um einstöku styrjutegundum á
Volgu- og Kaspíasvæðinu var
ekki aðeins bjargað, heldur hafa
þær eflst. í dag eru veidd þar
22.000-25.000 tonn af verð-
mætum fisktegundum árlega.
Það er tiltölulega ný grein í So-
vétríkjunum að vinna úr fiskúr-
gangi og eru unnin úr honum
matvæli, lyf, fóður og fleira. Lax-
aklak og eldi á Austurströndinni,
síldveiði, kræklinga- og ostrueldi
við Okhotsk-haf, styrjueldi og
flatfiskeldi við Azovhaf og Svart-
ahaf lofar góðu. Sama má segia
um eldi á Alaskalax, Eystrasalt-
regnbogasilungi og silfurlaxi.
Samvinna fyrir
gagnkvæman ágóða
Sovétríkin hafa í huga efna-
hagslega hagsmuni þegar þau
vinna að áætlaðri þróun fiskeldis
og leggja fé í þessa grein. En
heimshöfin liggja ekki aðeins
milli þjóða, en tengja þær einnig
á ýmsan máta. Samvinna um nýt-
ingu fiskistofnanna er einn
þeirra. Sovétríkin eru aðili að 15
fjölhliða samningum og sáttmál-
um um veiðar og nýtingu auðæfa í
heimshöfunum.
Aðeins sameiginlegar aðgerðir
munu verða til þess að varðveita
auðlindir heimshafanna handa
komandi kynslóðum.
(APN)
Miðvikudagur 15. janúar 1986 ÞJÓÐVILJINN —* SÍÐA 13