Þjóðviljinn - 27.03.1986, Síða 16

VINNUVERND
Aðbúnaður byggingariðnaðarmanna er víða fyrir neðan allar hellur, hvorki kaffi- né hreinlætisaðstaða.
Alvarlegt vinnuslys í byggingariðnaði í miðborg Reykjavíkur varð ekki fyrir langt
löngu. Vinnupallurinn hrundi og mikil mildi að ekki varð banaslys.
Byggingariðnaöurinn
Oryggisráðstöfunum
VERULEGA áfátt
Gluggað í niðurstöður nýlegrar skýrslu Vinnueftirlitsins. 1-2 dauðaslys og tugir annarra slysa
árlega í byggingariðnaði. XðbúnaðUr og öryggismál víða í miklum ólestri
öryggisskóm, aðstöðu við þak-
vinnu, ástand véla og tækja, út-
búnaði byggingarkrana, hættu
fyrir utanaðkomandi og hvernig
framfylgt væri lögum um skipan
öryggistrúnaðarmanna og örygg-
isvarða.
Pá var athugaður almennur að-
búnaður starfsmanna og holl-
ustuhættir.
Öryggismálin
í ólestri
I ljós kom við athugunina að
aðeins tæp 10% vinnupalla voru í
lagi en rúmlega 40% var mjög
ábótavant og yfir 15% algerlega
ófullnægjandi og var frekari
notkun þeirra þegar bönnuð. Um
fjórðungur stiga var í !agi, tæp-
lega helmingur var lítillega
ábótavant en tæplega fjórðung
þeirra var mikið ávótavant. Ým-
ist voru stigar of stuttir, rimlar
eða kjálkar brotnir og hætta á að
þeir skriðu útundan sér.
Aðeins rúm 9% handriða voru
í lagi en tæplega helmingi allra
handriða á byggingarvinnustöð-
um var mikið ábótavant og um
fjórðungur alls ófullnægjandi og
handrið vantaði á tæplega 8%
vinnustaða.
Almenn umgengni var í góðu
lagi á fjórðungi vinnustaða en á
fimmta hverjum stað var henni
mikið ábótavant.
Pað sem vakti einna mesta at-
hygli í könnuninni var hversu
byggingarmenn nota lítið ýmsan
öryggisbúnað. Yfir 60% þeirra
notaði ekki öryggishjálma þó
margsannað sé að þeir hafi bjarg-
að lífi byggingariðnaðarmanna
og ríflega helmingur þeirra notar
ekki öryggisskó.
Hitt var ánægjulegra að aðbún-
aður og öryggi við þakvinnu var
Öryggismálum er í fiestum
tilfellum verulega ábótavant í
byggingariðnaði á höfuðborg-
arsvæðinu. Aðbúnaður starfs-
manna er verulega bágborinn
á smærri vinnustöðum og
innra öryggis- og eftirlitsstarfi
hjá fyrirtækjum í byggingar-
iðnaði er verulega ábótavant.
Þetta eru meginniðurstöður í
skýrslu um aðbúnað og hollustu-
hætti og öryggi í byggingariðnaði
á höfuðborgarsvæðinu sem
Vinnueftirlit ríkisins gaf út á sl.
ári, en Kári Kristjánsson starfs-
maður eftirlitsins vann að ítar-
legri athugun á þessum málum
þar sem skoðaðir voru samtals 83
vinnustaðir í byggingariðanði á
þessu svæði þar sem vinna á ann-
að þúsund manns. Skoðun hvers
vinnustaðar var jafnframt eftir-
litsferð þar sem gerðar voru kröf-
ur um úrbætur á því sem ábóta-
vant reyndist.
Við könnunina var m.a. gerð
úttekt á vinnupöllum, stigum,
handriðum, gönguleiðum, al-
mennri umgengni á vinnustöð-
um, notkun á öryggishjálmum og
Þakvinnan er hættulegust og alltot víöa er
engan öryggis- eða varnarbúnaö
með besta móti og aðeins ófull-
nægjandi í 10% tilvika. Sama var
að segja um ástand véla og tækja,
þau voru yfirleitt í góðu lagi en
einkum var að hjólsagir væru
ekki hafðar með hlífðarbúnaði.
Frágangur byggingarkrana var
yfirleitt í góðu lagi en honum var
samt ábótavant eða hann ófull-
nægjandi í nær 18% tilvika.
Hitt var sorglegra að á aðeins
10% vinnustaða hafði verið skip-
aður öryggistrúnaðarmaður og
öryggisverðir störfuðu aðeins á
15% vinnustaðanna.
Engar kaffistofur
Aðbúnaðarmálin voru í óglæsi-
legu standi. Á aðeins tæpum
þriðjungi vinnustaða voru kaffi-
stofur í lagi og þær vantaði með
öllu á 14,5% vinnustaða. Enn
verra var ástandið hvað varðar
búningsherbergi því þau vantaði
algerlega á rúmlega helming allra
vinnustaða, voru aðeins í lagi á
fimmta hverjum vinnustað. Pað
sorglegasta er þó sú staðreynd að
á yfir helmingi þessara vinnust-
aða var enga salernis- eða
hreinlætisaðstöðu að finna.
1-2 dauðaslys á ári
í skýrslunni kemur fram að
undanfarin ár hefur fjöldi slysa í
byggingariðnaði við verklegar
framkvæmdir verið mjög mikill
eða 36 slys árið 1981, 33 slys árið
1982 og 47 slys árið 1983.
Dauðaslys eru að jafnaði 1-2 á
hverju ári. Slysatölurnar eru í al-
geru lágmarki því vitað er að mik-
ill misbrestur er á að vinnuslys
séu tilkynnt Vinnueftirlitinu.
Flest slysin verða með þeim
hætti að menn falla af vinnupöll-
um eða vinnupallar falla á menn.
Fall af húsþökum og plötubrún-
um er algengt, einnig áverkar af,
völdum véla og tækja og eins að
menn falli vegna hálku eða um
rusl á vinnustaði.
Þrátt fyrir bágborið ástand í ör-
yggismálum oft á tíðum þá hefur
ástandið breyst til betri vegar á
síðustu árum. Þannig sjást nú
víða ýmsar varúðarráðstafanir og
öryggisbúnaður við þakvinnu.
Stórátak
nauðsynlegt
í lokaorðum skýrslunnar bend-
ir höfundur á að öryggisráðstöf-
unum í byggingariðnaði sé veru-
lega áfátt og komi þar bæði til að
nauðsynlegan öryggisbúnað
skortir á vinnustöðum og eins hitt
að búnaður, sem fyrir hendi er, er
ekki notaður af starfsmönnum.
Til að bæta hér úr sé nauðsynlegt
að stórauka fræðslu og áróður um
þessi mál, jafnframt því sem
aukið tillit verði tekið til öryggis
við skipulagningu og framkvæmd
starfa í greininni.
Þá sé einnig athyglisvert að
könnun Ieiðir í Ijós mikinn mun á
aðbúnaði stafsmanna í stórum
fyrirtækjum annars vegar og litl-
um fyrirtækjum hins vegar. í
síðarnefndu fyrirtækjunum er að-
búnaðurinn langt frá því að vera í
samræmi við lög um aðbúnað,
hollustuhætti og öryggi á vinnu-
stöðum og þær kröfur sem reglu-
gerð um húsnæði vinnustaða ger-
ir ráð fyrir.
Bendir vinnueftirlitið á þá leið
til lausnar að byggingarmeistarar
á einstökum svæðum taki upp
með sér skipulagt samstarf og
reisi t.d. sameiginlega starfs-
mannaaðstöðu í nýbyggingar-
hverfum.
16 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN
Fimmtudagur 27. mars 1986