Þjóðviljinn - 26.04.1986, Page 4

LEIÐARI
Sviplausu þingi lokið
Sviplausu og átakalitlu þingi er lokiö. Þrátt fyrir
deyföina á alþingi og umleikis þaö á liönum vetri hafa
oröið mörg tíðindi sem snerta löggjafarsamkomuna;
stööu hennar í nútíö og framtíð.
Viöburðir í þjóöfélaginu á liðnum vetri benda til
þess aö þingið sé ekki eins sterkt og oft áður. Þaö er
heldur ekki jafn trúverðugur spegill þjóðlífsins og
fyrrum. Menn hljóta aö ætlast til þess, aö umræöur
og stefnumótun á alþingi endurspegli þjóðlífið;
stéttaátök og skoðanamun. Þaö er ætlast til þess aö
alþingi veiti ríkisstjórn aöhald og aö valdakerfið sé til
stööugrar gagnrýninnar umfjöllunar á alþingi. Margt
bendir til þess aö þaö alþingi sem nú hefur lokiö
störfum hafi ekki svarað væntingum af þessum toga.
Þingiö stóö skemur en alla jafnan, - og ýmsir
vankantar því bersýnilegri en ella. Fyrri hluti þingtím-
ans fór í fjárlagagerð, tímafreka og erfiða vinnu.
Þessi vinna var nánast aö engu gerö með kjara-
samningum í Garöastræti í febrúarmánuði. Ríkis-
stjórnin stóö aö málum með hendur fyrir aftan bak, -
ýmis stærstu mál þingsins voru unnin útí bæ, auk
fjárlaganna frumvörpin um húsnæðiskerfið og
sjóöakerfi sjávarútvegsins. Frumvörp ríkisstjórnar-
innar komu seint fram og svosem alltof algengt er
var fjöldi mála afgreiddur í flýti á síðustu dögum
þingsins.
Ekkert af þessu er líklegt til aö styrkja þingræðið í
landinu. Vinnubrögö af þessum toga leiða þvert á
móti til þess, að mikilvæg mál fá ónóga umfjöllun á
alþingi, litla umræðu í þjóðfélaginu og vinnulagið er
þannig skeröing á lýðræðinu.
Svo virðist sem breyting á þingsköpum, m.a. í þá
átt aö stytta ræðutíma og skerða rétt þingmanna til
aö fylgja eftir málum í fyrirspurnartímum á alþingi
hafi leitt til þess aö dregið hefur úr aöhaldi aö ríkis-
stjórninni. Viö slíkum breytingum mátti stjórnkerfið á
alþingi ekki, - og þaö er full ástæða til aö breyta
þingsköpum aftur í þaö horf aö auka rétt þingmanna
til málafylgju og aöhalds í umræöum á alþingi.
Sumir telja aö meö samningagerðinni og um-
skráningu fjárlaga í vetur, hafi alþingi framkvæmt
valdaafsal. Hér á þessum vettvangi hefur oft veriö
vakin athygli á því, aö auka þyrfti vald alþingis. Það
þyrfti aö auka eftirlitsvald þess með lagaframkvæmd
og möguleika til beinni afskipta af málum sem varöa
alla þjóðina. Á alþingi í vetur kom fram tillaga um
opna starfsnefnd til aö fjalla um Hafskipshneykslið,
en þrátt fyrir aö skoðanakönnun gæfi til kynna yfir-
gnæfandi stuöning almennings meö slíkri nefnd, á-
kvaö alþingi aö styöja lokaða rannsókn. Síöan er
þaö hneyksli aö falla í gleymsku og dá.
Hafskipshneyksliö leiddi í Ijós veikleika á ríkis-
stjórninni og reyndar líka alþingi. Ekkert bendir til
þess að alþingi hafi dregiö lærdóma af því máli.
Ríkisstjórnin hefur gengiö í gegnum fleiri
hneykslismál á liðnum vetri - og hún hefur oröið
máttlausari meö hverjum mánuöinum. Hins vegar
hefur þaö grundvallaratriði í stjórnarstefnunni, að
skeröa kaupmátt samningsbundinna launa, þegar í
upphafi stjórnarferilsins, veriö staöfest ár eftir ár og
afleiöingar þessa eru sífellt að koma fram.
Jákvæöi alþingis gagnvart niöurstöðum Garða-
strætisviöræönanna gaf íhaldspressunni tilefni til aö
halda því fram, að um „þjóöarsátt" hefði veriö aö
ræöa. Slíkar yröingar eiga ekki við rök að styðjast,
enda hefur Svavar Gestsson formaöur Alþýðu-
bandalagsins marglýst því yfir aö þaö yrði aldrei
þjóöarsátt um þá þjóöarskömm sem láglaunin og
fátæktin er í landinu. Ríkisstjórnin hefur veriö jafn
ruddaleg í garð stjórnarandstöðunnar á alþingi og
viö launafólkið í landinu. „Þaö er alger meginregla
hjá stjórnarflokkunum að því er viröist, að afgreiða
engin mál, sem stjórnarandstaðan er meö“, segir
Ragnar Arnalds þingflokksformaður Alþýðubanda-
lagsins í viðtali við Þjóðviljann í dag.
Ragnar Arnalds bendir einnig á, sem ekki hefur
veriö mikiö um fjallað opinberlega, aö efnahags-
stefna ríkisstjórnarinnar leiðir m.a. til mikils halla á
ríkissjóöi. „Þaö er þarna verið aö hlaða upp skulda-
stíflu sem hlýtur að flæða yfir þjóöina fyrr en síðar, og
þó að menn séu að benda á lágar veröbólgutölur, þá
veröa þeir að hafa í huga, að verðbólgan er dulin.
Vísitalan er verulega fölsuö og vitaö mál aö verö-
bólguhraðinn væri miklu meiri ef ríkissjóöur væri ekki
rekinn með þessum stórhalla".
Þegar ríkisstjórnarflokkarnir taka til við aö berja
saman fjárlagafrumvarp í haust, munu vandkvæöin
koma uppá yfirborðið. Þá munu timburmenn þess,
sem einhverjir leyfa sér aö kalla „þjóöarsátt" hellast
yfir stjórnarliðanna. Ragnar Arnalds útilokar ekki
kosningar í haust. Víst er að haustið verður heitt, -
þrátt fyrir logn á þinginu í vetur.
-óg
Ljósmynd Sigurður Mar.
LJOSOPIÐ
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, þjóöfrelsis
og verkalýöshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, össur Skarphéðinsson.
Ritstjórnarfulltrúi: Oskar Guðmundsson.
Fróttastjóri: Valþór Hlöðversson.
Blaðamenn: GarðarGuðjónsson, Guðlaugur Arason (Akureyri), Ing-
ólfur Hjörleifsson, Kristín Ólafsdóttir, Lúðvik Geirsson, Magnús H.
Gíslason, Mörður Árnason, Sigurdór Sigurdórsson, Sigurður Á. Frið-
þjófsson, Víðir Sigurðsson (íþróttir), Þröstur Haraldsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Ljósmyndir: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útlit: Sævar Guðbjörnsson, Garðar Sigvaldason.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Magnús Loftsson.
Útbreiðslustjóri: Sigríður Pétursdóttir.
Auglýsingastjóri: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Ásdís Kristinsdóttir, Guðbergur Þorvaldsson, Olga
Clausen.
Símvarsla: Katrín Anna Lund, Sigríður Kristjánsdóttir.
Húsmóðir: Ólöf Húnfjörð.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ólafur Björnsson.
Útkeyrsla, afgreiðsla, auglýsingar, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 40 kr.
Helgarblöð: 45 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 450 kr.
4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 26. apríl 1986