Þjóðviljinn - 05.06.1986, Blaðsíða 9

GARÐAR OG GRÓÐUR
góðum garði
gæta þess að gróðursetja ekki tré
mjög nálægt þeim. Yfirleitt þarf
að halda jöfnum hita í leiðslunum
yfir veturinn, því gróðurinn sem
næst þeim er getur eyðilagst ef
skyndilega er settur á hiti.
Alla gróðursetningu þarf að
skipuleggja frá upphafi, einkum
trjágróðurinn, svo ekki þurfi að
flytja síðar stór tré sem gróður-
sett hafa verið fyrir gluggum, of
nálægt veggjum o.s.frv. Minni
plöntur og blóm er frekar hægt að
prófa sig áfram með og færa til
eftir því sem þær stækka og
dafna.
Hvað þýðir
„harðger runni“
Gætið þess vel við gróðursetn-
ingu hvers kyns runna og
blómstrandi toppa eða kvista að
skjólið skiptir oft meira máli en
sólin, þótt einhver sólarbirta sé
alltaf æskileg fyrir allar plöntur
sem blómstra. Spyrjist vel fyrir
um allar nýjar trjátegundir, hvað
þýðir t.d. harðger runni? Þýðir
það að hann getur staðið í
norðanstrekkingi árið út og árið
inn? Þolir hann særok? Eða er
hann fyrst og fremst skuggþolinn
og frostþolinn? Margir hafa gert
mistök við gróðursetningu nýrra
trjáplantna, því mjög er mismun-
andi hvaða eiginleikar eru
nauðsynlegir plöntunum eftir því
hvort garðurinn er vel skýldur.
Allt skjól er til bóta, einkum á
þeim svæðum þar sem hvasst
verður í norðan- og austanátt, því
hitastigið í garðinum lækkar jafn-
an í rokinu. Skjólveggir úr timbri
eru besta lausnin þegar gera á vel
við gróðurinn, en einnig getur
vetrarskjól á jörðu verið
nauðsynlegt. Það er t.d. mjög
gott að setja mosa eða öfugt torf
yfir tréð þar sem það mætir mold-
inni og láta það hylja allt fram á
vor.
Ný tré þarf að hæla niður með
gúmmíi og prikum því þau róta
sig illa ef þau geta ekki verið kyrr
amk. fyrsta og helst annað árið.
Slík stoð er ekki til að koma í veg
fyrir að tréð brotni í roki, eins og
margir halda, fyrst og fremst,
heldur til að halda þeim kyrrum í
moldinni.
Tré og runna þarf að klippa vel
fyrstu árin og er nauðsynlegt að
afla sér vitneskju um aðferðir og
æskilegan klippingartíma hjá fag-
mönnum eða af bókum. Mistök í
klippingu nýrra trjáa geta verið
dýrkeypt.
Verjið furuna
Sígræn tré þurfa yfirleitt skjól
fyrir vorsólinni, sem brennir þau
oftogjafnvel drepur. Sérstaklega
er stafafura og sitkagreni við-
kvæmt hvað þetta varðar.
Best er að stinga bambusprik-
um niður fyrir frost, setja svo
striga á þau í febrúar og á plantan
þá að vera vel varin fyrir geislum
vorsólarinnar. Striginn er svo
tekin af þegar engin hætta er á
næturfrosti lengur. Grasflötina
þarf að undirbúa vel með góðum
áburði og með því að þjappa
moldina vel áður en tyrft er.
Reynið að kaupa þökur sem ekki
er illgresi, mosi og óþrif í og
þjappið þær vel þegar þær eru
settar á. Dugleg vökvun fyrstu
dagana flýtir fyrir að þökurnar
festist. Þeir sem eru þolinmóðir
verða ekki sviknir af að sá sjálfir í
velslétt moldarbeð, því þannig
eiga þeir að fá algerlega hreina og
illgresislausa grasflöt.
Matjurtagarð vilja margir hafa
í skjólgóðu horni, og sannarlega
hægt að hafa mikla ánægju og
gagn af grænmetisræktinni. Ó-
teljandi tegundir af hollu og góðu
grænmeti hvetja menn til tilrauna
á þessu sviði, en óvanir ættu að
láta sér nægja að kaupa litlar
grænmetisplöntur fyrstu árin á
meðan þeir eru að ná tökum á
grænmetisrækt. Ef sáð er fyrir
grænmetinu þarf helst að gera
það í bakka eða undir plast, nema
um harðgerðar tegundir eins og
hreðkur, gulrætur og rófur sé að
ræða. Og kartöflur getur byrj-
andi í garðrækt vel látið duga
amk. fyrsta árið.
Fjölærar plöntur þarf að velja
með umhyggju og raða þeim nið-
ur í beðin eftir litum og blómgun-
artíma. Ágætt er að fylla upp í
beðin, einkum fyrstu árin með
fallegum sumarblómum. Við-
kvæm sumarblóm, eins og t.d.
dalíur þurfa gott skjól. Laukjurt-
ir eru mjög vinsælar í íslenskum
görðum og yfirleitt sterkar.
Haustlaukar eru meðal þeirra
blóma sem hvað öruggust eru
hvað árangur varðar. Enginn ætti
að gleyma að pota nokkrum
laukum niður í haust, því
haustlaukarnir eru jafnan fyrstir
að blómstra að vori.
Stórir steinar og möl eru oft til
mikillar prýði í görðum, og fín-
gerðari möl í beðum heldur arfa
frá plöntunum. Steinbeð og
hverskyns hleðslur geta verið
mjög falleg en gleymið ekki að
hafa gott rými á milli steinanna
svo að plönturnar hafi nægilegt
svigrúm. Plöntur sem vilja sá sér
mikið út, eins og t.d. eyrarós og
íslensk fjóla, fá hinsvegar hæfi-
legt aðhald í þéttari steinbeðum.
Fimmtudagur 5. júní 1986 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 9
SKOGRÆKTARFELAG
REYKIAVIKUR
FOSSVOGSBLETT/ 1S/MI40313
GRÓÐRARSTÖÐ OKKAR ER í
FOSSVOGI
Þar fást yfir 100 tegundir trjáa og runna, ódýrar skógarplöntur,
valin garðtré, kröftugar limgerðispiöntur, rósir o.fl. allt vetrarúðað
þar sem við á.
Flestar tegundir fást í pottum og má því gróðursetja fram eftir sumri.
Skógræktarfélagið veitir ókeypis faglega ráðgjöf um plöntuval og ræktun.
Nú er líka á boðstólum „Kraftmold“ í 30 lítra pokum. Þetta er alhliða
ódýr ræktunarmold sem má treysta. Efnainnihald rannsakað á RALA.
Skógræktarfélagið styður þig við ræktun trjágróðurs.
Gerist félagar